Kimyasal Denge Kimyasal Denge Kapal bir sistemde gerekleen
Kimyasal Denge
Kimyasal Denge • Kapalı bir sistemde gerçekleşen reaksiyonlarda belli bir süre sonra ürünlerle reaktiflerin konsantrasyonunun değişmediği bir denge durumuna ulaşılır, bu hal reaksiyona giren ve çıkan maddeler arasında dinamik bir dengedir. Denge koşullarında ileri ve geri reaksiyonların gerçekleşme hızları aynıdır. • • Kapalı kapta sıvının buharlaşması Doymuş çözeltiye çözünen ilavesi Bir maddenin birbiriyle karışmayan iki sıvı içinde dağılımı reversible reaksiyonlar
Kimyasal Denge Bir kimyasal reaksiyonda, reaktiflerin ve ürünlerin konsantrasyonlarının oranlarının sabit kaldığı duruma kimyasal denge denir. a. A + b. B ↔ c. C + d. D [C]c [D]d K = -----------[A]a [B]b Denge sabitinin değeri sıcaklığa bağlıdır. Denge sabiti ifadesinde saf sıvı ve saf katılarla çözücülerin konsantrasyonu sabit olduğundan yazılmaz.
Reaksiyon Denge İfadesi Denge tipi N 2(g)+ H 2(g) 2 NH 3(g) [NH 3]2 K = --------[N 2] [H 2] 2 H 2 O(s) H 3 O+ + OH- Ksu= [H 3 O+] [OH-] Suyun İyonlaşması Ca. CO 3(k) Ca 2+ (suda)+ CO 32 -(suda) Kçç= [Ca 2+] [CO 32 -] Bir tuzun suda çözünmesi CH 3 COOH(s) H 3 O+(suda)+CH 3 COO-(suda) [H 3 O+] [CH 3 COO-] Ka=------------[CH 3 COOH] Zayıf Asit ve Zayıf bazların İyonlaşması Ni 2+ (suda)+ 4 CN-(suda) Ni(CN)42 -(suda) [Ni(CN)42 -] β 4= -----------[Ni 2+] [CN-]4 Kompleks Oluşumu I 2 (suda) ↔ I 2(org) [I 2]org Kd= -------[I 2]suda Dağılma dengesi
Denge sabiti ifadesi • Denge koşullarında ileri ve geri reaksiyonların gerçekleşme hızları eşit olduğundan ürünlerin ve reaktiflerin konsantrasyonları, değişmez. . • a. A + b. B ↔ c. C + d. D [C]c [D]d Kc = --------[A]a [B]b
• Denge sabiti sıcaklığa bağlıdır. • Kimyasal reaksiyon ters yönde yazılırsa denge sabiti ifadesi Kc, 1/Kc şeklinde değiştirilir. • Denge ifadesinde reaksiyon bir katsayı ile çarpılırsa, katsayı denge sabitine Kc üstel olarak yansıtılır (Kc)^n • Denge ifadesinde reaksiyon bir katsayı ile bölünürse, katsayı denge sabitinin sabit cinsinden kökü alınır. Kc (Kc)^1/n - Birbirinden bağımsız iki reaksiyon toplandığı zaman yeni reaksiyonun denge sabiti ifadesi toplanan reaksiyonların denge sabitleri çarpımına eşittir.
Soru SO 2(g) + ½ O 2(g) ↔ SO 3(g) için denge sabiti 973 K de 20. 0 ise. 2 SO 3(g) ↔ 2 SO 3(g) + O 2(g) reaksiyonu için denge sabiti nedir? soru N 2 O(g) + 1/2 O 2(g) ↔ 2 NO (g) reaksiyonu için denge sabitini aşağda verilenlerden hesaplayınız. N 2(g) + O 2(g) ↔ 2 NO(g) N 2(g) + 1/2 O 2(g) ↔ N 2 O(g) + 1/2 O 2(g) ↔ 2 NO (g) Kc = 4. 1 x 10^-31 Kc = 2, 4 x 10^-15 Kc = ?
aşağıdaki reaksiyonlar için denge sabiti ifadelerini yazınız. CO 2(g) + H 2(g) ↔ CO(g) + H 2 O(l) Sn. O 2(s) + 2 CO(g) ↔ Sn(s) + 2 CO 2(g) Denge sabiti ifadesinde saf katı ve saf sıvı ların konsantrasyonları yer almaz.
Relationship between Kc and Kp a. A(g) + b. B(g) ↔ c. C(g) + d. D(g) PC^c PD^d Kp = ----------PA^a PB^b Denge sabiti molarite cinsinden konsantrasyonlar içerdiği zaman Kc ile ifade edilirken, konsantrasyon olarak kısmi basınçlar kullanılırsa Kp terimi kullanılır. Kp= Kc (RT)^∆n
Kp= Kc (RT)^∆n ∆n reaksiyonda mol sayısı değişimi, R 0. 0821 L. atm/mol K T Kelvin ∆n = (nc +nd) – (na+nb)
reaksiyonu için 1000 K de Kc= 3. 8 x 10^-3 ise Kp değerini hesaplayınız. 1125 K de Kp= 6. 1 x 10^4 ise Kc değerini hesaplayınız.
Reaksiyon Oranı, Q: • Q reaksiyonun herhangi bir anı için ürünlerler ile reaktifler arasındaki oranı gösterir. • Q < Kc reaksiyon dengeye erişilinceye kadar sağ tarafa doğru ürünler lehine ilerler. • If Q > Kc reaksiyon dengeye erişilinceye kadar sol tarafa doğru reaktifler lehine (geri reaksiyon) ilerler. • If Q = Kc sistem dengededir.
reaksiyonu için 500 °C de Kc 1. 7 x 102 dir. 1. 57 mol N 2 1. 92 mol H 2 ve 8. 13 mol NH 3 20. 0 L lik bir reaksiyon kabına konduğunda reaksiyonda hangi tür/türlerin konsantrasyonu artar.
Dengeye etki eden faktörler – Le Chatelier’s prensibi • Denge halinde bulunan bir sisteme dış bir etki olursa, (konsantrasyon, basınç, sıcaklık değişimi)yapılan etkinin azalacağı şekilde değişim olur.
2 N 2(g) + 6 H 2 O(l) ↔ 4 NH 3(g) + O 2(g) ∆H=1530 k. J - Kc yi yazınız. - Her bir şık için amonyum konsantrasyonunda oluşacak d eğişimi açıklayın i- ortamdan O 2(g) çekmek ii- N 2(g) eklemek iii- sabit sıcaklıkta sistemi sıkıştıtmak iv- sistemi soğutmak - yukarıdakilerden hangisi/hangileri K değerini değiştirir?
427˚C de 10. 00 L lik kap 1. 00 mol of H 2 and 1. 00 mol I 2 ile dolduruluyor. Aşağıdaki reaksiyon için 427˚C de denge sabiti Kc 57 olduğuna göre denge anında ortamdaki türlerin konsantarsyonlarını hesaplayınız. H 2(g) + I 2(g) ↔ 2 HI(g).
- Slides: 24