KIM TRA BI C Chn phng n tr

KIỂM TRA BÀI CŨ Chọn phương án trả lời đúng hoặc đúng nhất Câu 1: Chức năng của màng sinh chất là: a. Vận chuyển các chất b. Tiếp nhận và truyền đạt thông tin từ bên ngoài vào trong tế bào c. Là nơi định vị của nhiều loại enzim, các prôtêin màng ghép với các tế bào trong cùng một mô. d. Câu a và b đúng e. Cả 3 câu đều đúng Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Câu 2: Cấu tạo cơ bản của màng sinh chất: a Gồm 2 lớp, phía trên có các lỗ nhỏ b Gồm 3 lớp: 2 lớp prôtêin và lớp lipit ở giữa c Cấu tạo chính là lớp kép phôtpholipit xen kẽ bởi các phân tử prôtêin, ngoài ra còn một lượng nhỏ polisaccarit. d Các phân tử phôtpholipit xen kẽ đều đặn với các phân tử prôtêin. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Câu 3: Tại sao màng sinh chất được gọi là màng khảm? a. Vì màng sinh chất được cấu tạo chủ yếu là hai lớp phân tử phôtpholipit b. Vì màng sinh chất được cấu tạo chủ yếu là hai lớp phân tử phôtpholipit, ngoài ra chúng còn có nước. c. Vì màng sinh chất được cấu tạo chủ yếu là hai lớp phân tử phôtpholipit. d. Vì màng sinh chất được cấu tạo chủ yếu là hai lớp phân tử phôtpholipit trên đó có điểm thêm các phân tử prôtein và các phân tử khác Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: Quan sát sơ đồ các kiểu vận chuyển chất qua màng - Nhận xét về nồng độ chất tan ở hai bên màng tế bào? - Chiều của chất tan trong 3 trường hợp A, B, C? - Trường hợp nào cần tiêu tốn năng lượng dưới dạng ATP ? § «ng Hµ Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: - KN: Vận chuyển thụ động là phương thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất mà không tiêu tốn năng lượng. - Nguyên lí: Do sự khuếch tán của các phân tử từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: Điều gì sẽ xảy ra sau khi ta mở nắp lọ nước hoa? Nhỏ một vài giọt mực vào cốc nước lọc? Hãy quan sát hiện sau: Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Thí nghiệm a Kết quả Giả thiết Giải thích Thí nghiệm b

Thí nghiệm a Kết quả Giả thiết Giải thích -Lúc đầu nửa trái màu xanh, nửa phải màu vàng da cam. -Thời gian sau cốc chỉ có 1 màu Thí nghiệm b

Thí nghiệm a Kết quả Giả thiết Giải thích Thí nghiệm b -Lúc đầu nửa trái màu -Lúc đầu mực nước ở 2 ống xanh, nửa phải màu A, B ngang nhau. vàng da cam. -Thời gian sau nước dâng -Thời gian sau cốc chỉ có 1 lên ở cột A và hạ thấp ở màu cột B.

Thí nghiệm a Kết quả Giả thiết Giải thích Thí nghiệm b -Lúc đầu nửa trái màu -Lúc đầu mực nước ở 2 ống xanh, nửa phải màu A, B ngang nhau. vàng da cam. -Thời gian sau nước dâng -Thời gian sau cốc chỉ có 1 lên ở cột A và hạ thấp ở màu cột B. -Tinh thể Cu. SO 4 và KI đã đi qua màng ngăn đến lúc cân bằng và hòa lẫn nên nước có 1 màu.

Thí nghiệm a Kết quả Giả thiết Giải thích Thí nghiệm b -Lúc đầu nửa trái màu -Lúc đầu mực nước ở 2 ống xanh, nửa phải màu A, B ngang nhau. vàng da cam. -Thời gian sau nước dâng -Thời gian sau cốc chỉ có 1 lên ở cột A và hạ thấp ở màu cột B. -Tinh thể Cu. SO 4 và KI đã -Nước ở nhánh B đi qua màng ngăn đến màng ngăn sang nhánh lúc cân bằng và hòa lẫn A làm cột nước ở nhánh nên nước có 1 màu. A dâng cao.

Thí nghiệm a Kết quả Giả thiết Giải thích Thí nghiệm b -Lúc đầu nửa trái màu -Lúc đầu mực nước ở 2 ống xanh, nửa phải màu A, B ngang nhau. vàng da cam. -Thời gian sau nước dâng -Thời gian sau cốc chỉ có 1 lên ở cột A và hạ thấp ở màu cột B. -Tinh thể Cu. SO 4 và KI đã -Nước ở nhánh B đi qua màng ngăn đến màng ngăn sang nhánh lúc cân bằng và hòa lẫn A làm cột nước ở nhánh nên nước có 1 màu. A dâng cao. -Do chênh lệch nồng độ chất Cu. SO 4 và KI dãn đến sự khuếch tán qua màng của chúng đã làm cho nước 2 bên màng có cùng một màu.

Thí nghiệm a Kết quả Giả thiết Giải thích Thí nghiệm b -Lúc đầu nửa trái màu -Lúc đầu mực nước ở 2 ống xanh, nửa phải màu A, B ngang nhau. vàng da cam. -Thời gian sau nước dâng -Thời gian sau cốc chỉ có 1 lên ở cột A và hạ thấp ở màu cột B. -Tinh thể Cu. SO 4 và KI đã -Nước ở nhánh B đi qua màng ngăn đến màng ngăn sang nhánh lúc cân bằng và hòa lẫn A làm cột nước ở nhánh nên nước có 1 màu. A dâng cao. -Do chênh lệch nồng độ -Dung dịch ở cột A có nồng chất Cu. SO 4 và KI dãn độ chất tan cao hơn đến sự khuếch tán qua dung dịch ở cột B. màng của chúng đã -Nước thẩm thấu từ cột B làm cho nước 2 bên sang cột A làm cho nước màng có cùng một màu. ở cột A dâng cao.

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: + Sự khuếch tán của các phân tử nớc qua màng sinh chất gọi là sự thẩm thấu (Từ nơi có nồng độ chất tan thấp => nơi có nồng độ chất tan cao) + Sự khuếch tán của các phân tử chất tan qua màng sinh chất gọi là sự thẩm tách (Từ nơi có nồng độ chất tan cao => nơi có nồng độ chất tan thấp)

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

C 1 C 2 V/c qua photpholipit kÐp > C 2 C 1 = VËn chuyÓn thô ®éng C 1 > = C 2 A B V/c qua Kªnh protein xuyªn mµng Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: §Æc ®IÓm c¸c h×nh thøc vËn chuyÓn thô ®éng chÊt qua mµng KiÓu vËn chuyÓn §Æc ®iÓm a. Khuyếch tán trực tiếp qua lớp kép Photpholipit + Xảy ra đối với các chất không phân cực + Kích thước phân tử nhỏ. vd: CO 2, O 2… + Xảy ra đối với các dung môi phân cực + Các chất có kích thước phân tử lớn b. Khuyếch tán qua kênh Pr xuyên màng

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: Khuyếch tán trực tiếp qua lớp kép Photpholipit Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: + Sự chênh lệch nồng độ các chất trong và ngoài màng diện tích khuyếch tán. -Phân biệt 3 loại môi trường: Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

* Các loại môi trường: Môi trưường trong tế bào Chất tan Màng sinh chất (1) (2) Môi trường ưu trương Môi trường đẳng trương (3) Môi trường nhược trương Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động II. Vận chuyển chủ động: 1. Khái niệm. Gluco trong nước tiểu thấp hơn ở máu vậy gluco sẽ được vận chuyển ntn? …. Em hãy suy nghĩ và thảo luận về vấn đề này ? ? ? Sự vận chuyển chủ động là gì? Cơ chế của vận chuyển chủ động? Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: II. Vận chuyển chủ động: 1. Khái niệm: 1. Khái niệm. - ĐN: Là quá trình vận chuyển các chất qua màng từ nơi có nồng độ chất tan thấp đến nơi có nồng độ chất tan cao cần tiêu tốn năng lượng (ATP). VD: Sự tái hấp thu gluco trong nước tiểu về máu. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: II. Vận chuyển chủ động: 1. Khái niệm: 2. Cơ chế: 1. Khái niệm. - ĐN: Là quá trình vận chuyển các chất qua màng từ nơi có nồng độ chất tan thấp đến nơi có nồng độ chất tan cao cần tiêu tốn năng lượng (ATP). VD: Sự tái hấp thu gluco trong nước tiểu về máu. 2. Cơ chế ATP + Protein đặc trưng cho từng loại chất => Protein biến đổi để liên kết với các chất rồi đưa từ ngoài tế bào vào hay đẩy ra khỏi tế bào. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: II. Vận chuyển chủ động: 1. Khái niệm: 2. Cơ chế: Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: II. Vận chuyển chủ động: 1. Khái niệm: 2. Cơ chế: Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: Quan sát hình vẽ sau: hãy cho biết quá trình xuất bào là gi? Sự xuất bào diễn ra ntn? II. Vận chuyển chủ động: 1. Khái niệm: 2. Cơ chế: III. Quá trình xuất bào và nhập bào. 1. Quá trình xuất bào Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: quá trình xuất bào là gi? Sự xuất bào diễn ra ntn? II. Vận chuyển chủ động: 1. Khái niệm: 2. Cơ chế: III. Quá trình xuất bào và nhập bào. 1. Quá trình xuất bào Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: II. Vận chuyển chủ động: 1. Khái niệm: 2. Cơ chế: III. Quá trình xuất bào và nhập bào. 1. Quá trình xuất bào Các chất thải trong túi kết hợp với màng sinh chất đẩy ra ngoài tế bào. Xuất bào là quá trình vận chuyển các chất từ trong tế bào ra ngoài môi trường Vd: TB lót đường tiêu hoá giải phóng enzim theo kiểu xuất bào. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: 1. NhËp bµo Thùc bµo II. Vận chuyển chủ động: 1. Khái niệm: 2. Cơ chế: III. Quá trình xuất bào và nhập bào. 1. Quá trình xuất bào Èm bµo 2. Quá trình nhập bào. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Tiết 17: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất I. Vận chuyển thụ động 1. Khái niệm: 2. Các kiểu vận chuyển thụ động qua màng: 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động: 2. Quá trình nhập bào. Nhập bào là phương thức đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách biến dạng của màng sinh chất Nhập bào diễn ra theo 2 cách II. Vận chuyển chủ động: + Thực bào: TB ĐV ăn các 1. Khái niệm: hợp chất có KT phân tử lớn ( màng 2. Cơ chế: III. Quá trình xuất bào và lõm > bao mồi > tiết enzim tiêu nhập bào. hoá ) 1. Quá trình xuất bào 2. Quá trình nhập bào. + ẩm bào: đưa giọt dịch vào tế bào ( màng lõm > bao bọc giọt dịch >vào TB ) Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Câu 1: Quan sát hình vẽ và chọn phương án trả lời đúng ? Hình ảnh trên mô tả quá trình. a. Vận chuyển chủ động qua màng sinh chất. b. Vận chuyển thụ động qua màng sinh chất. c. Xuất bào. d. Thẩm thấu Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Câu 2 : Quan sát 3 hình vẽ sau và cho biết tế bào hồng cầu theo thứ tự hình (1), (2), (3) đ ợc đặt trong môi trường nào ? (1) (3) (2) a. Ưu trương đẳng trương nhược trương b. Đẳng trương nhược trương ưu trương c. Đẳng trương ưu trương nhược trương d. Ưu trương nhược trương đẳng trương Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Câu 3. Hình vẽ nào mô phỏng quá trình vận chuyển chủ động. (1) (2) (3) a. Hình (1) vµ (2) b. Hình(2) vµ (3) c. Hình(2). d. Hình(1). Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Câu 4: Quan sát hình vẽ và cho biết đây là quá trình nào ? a. Nhập bào. b. Vận chuyển chủ động. c. Vận chuyển thụ động. c. Thẩm thấu. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Câu 5 : Quan sát 3 hình vẽ sau và cho biết tế bào thực vật theo thứ tự hình (1), (2), (3) được đặt trong môi trường nào ? (1) (3) (2) a. Ưu trương đẳngtrương nhược trương b. Đẳng trương nhược trương – ưu trương c. Đẳng trương ưu trương nhược trương d. Ưu trương nhược trương đẳngtrương Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Câu 6: Thực hiện ghép nội dung ở cột (1) và cột (2) cho phù hợp và ghi vào cột (3). Các phương thức vận Điều kiện Ghi kết quả chuyển các chất qua màng sinh chất. 1. Vận chuyển thụ động. 2. Vận chuyển chủ động. (2) (3) a. Phải có ATP. 1. . . b. Kích thước của chất cần vận chuyển nhỏ hơn đ ờng kính lỗ màng. c. Phải có sự chênh lệch nồng độ. d. Có "Bơm" protein 2. . xuyên màng đặc hiệu. e. Có thể vận chuyển qua kênh protein xuyên màng đặc hiệu. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

C©u 6: Thùc hiÖn ghÐp néi dung ë cét (1) vµ cét (2) cho phï hîp vµ ghi vµo cét (3). C¸c ph ¬ng thøc vËn chuyÓn c¸c chÊt qua mµng sinh chÊt. 1. VËn chuyÓn thô ®éng. 2. VËn chuyÓn chñ ®éng. §iÒu kiÖn (2) Ghi kÕt qu¶ (3) b, c, e. 1: a. Ph¶i cã ATP. b. KÝch th íc cña chÊt cÇn vËn chuyÓn nhá h¬n ® êng kÝnh lç mµng. c. Ph¶i cã sù chªnh 2: lÖch nång ®é. d. Cã "B¬m" protein xuyªn mµng ®Æc hiÖu. a, d. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Bài tập Đọc và hoàn thiện những kiến thức còn thiếu trong các câu sau đây: Màng sinh chất có tính thấm. . đối với các chất trao đổi qua màng. Các chất có thể vận chuyển qua màng theo phương thức vận chuyển. . qua lớp. . . . hoặc qua kênh. . . . và phương thức vận chuyển này không cần tiêu tốn năng lượng. Khi vận chuyển ngược dốc nồng độ thì các chất cũng có thể đưa vào tế bào bằng phương thức vận chuyển. . và phương thức vận chuyển này cần tiêu tốn. . . Những chất có kích thước lớn thì được vận chuyển vào hoặc ra khỏi tế bào qua màng sinh chất theo phương thức. . . hoặc. . . . nhờ khả năng. . . . . của màng sinh chất. Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

Bài tập. Đọc và hoàn thiện những kiến thức còn thiếu trong các câu sau đây: chän läc Màng sinh chất có tính thấm đối với các chất trao đổi qua màng. Các chất có thể vận chuyển qua màng theo phương thức vận chuyển qua lớp photpholipit thô hoặc qua kênh và phương thức vận kÐp ®éngmµng protein xuyªn chuyển này không cần tiêu tốn năng lượng. Khi vận chuyển ngược dốc nồng độ thì các chất cũng có thể đưa vào tế bào bằng phương thức vận chuyển và phương thức vận chñ n¨ng®éng l îng chuyển này cần tiêu tốn Những chất có kích thước lớn thì được vận chuyển vào hoặc ra khỏi tế bào qua màng sinh chất theo phương thức hoặc nhËp bµo xuÊt bµo nhờ khả năng của màng sinh chất. biÕn d¹ng Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ

BTVN 1/ Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK 2/ Trong các quá trình sau đây, quá trình nào là vận chuyển chủ động? Quá trình nào là vận chuyển bị động? Quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng từ ruột non vào máu Quá trình hấp thụ chất thải từ máu vào quản cầu thận Quá trình hấp thụ Glucose từ quản cầu thận vào máu Quá trình hấp thụ các chất O 2 từ phế nang ở phổi vào máu và quá trình hấp thụ CO 2 từ máu vào phế nang của phổ Lª ThÞ Thiªn Huª _Tr êng THPT § «ng Hµ