KIM TRA BI C 1 Pht biu no

KIỂM TRA BÀI CŨ 1. Phát biểu nào sau đây là không đúng? : A. Khi có sự biến đổi từ thông qua mặt giới hạn bởi một mạch điện, thì trong mạch xuất hiện suất điện động cảm ứng. Hiện tượng đó gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ. B. Dòng điện xuất hiện khi có sự biến thiên từ thông qua mạch điện kín gọi là dòng điện cảm ứng. C. Dòng điện cảm ứng có chiều sao cho từ trường do nó sinh ra luôn ngược chiều với chiều của từ trường đã sinh ra nó. D. Dòng điện cảm ứng có chiều sao cho từ trường do nó sinh ra có tác dụng chống lại nguyên nhân đã sinh ra nó. 2. Công thức dùng để tính suất điện động của nguồn điện? A. B. C. D. Cả A, B, C đều đúng

Điều đã biết Để sinh ra và duy trì dòng điện trong mạch điện kín thì trong mạch phải có nguồn điện (tức phải có suất điện động) Biểu thức suất điện động: Khi có sự biến đổi từ thông qua mặt giới hạn bởi một mạch điện kín, thì trong mạch xuất hiện dòng điện cảm ứng. Chứng tỏ, tồn tại một nguồn điện trong mạch kín (tức tồn tại một suất điện động) để sinh ra dòng điện cảm ứng đó 2

I - SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG TRONG MẠCH KÍN 1. Định Nghĩa Emứng hãy sách “Suất điện động cảm (ecđọc ) là suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch ra kín”định và đưa 2. Định luật Faraday nghĩa suất điện động cảm ứng? 3

MỘT SỐ KIẾN THỨC CẦN NẮM Xét sơ đồ mạch điện, nguồn điện lý tưởng một chiều kí hiệu như hình a). Ngoài ra nguồn điện còn được kí hiệu như hình b) TÓM _ LẠI + a) - Chiều của suất điện động cùng b) chiều dòng điện chạy qua nguồn. E, r = 0 Nhận xét về chiều suất vị điện động với chiều dòng - Đơn của suất điện của động làđiện (V) chạy qua nguồn? A i c) Tính UAB = E - ESuất điện động tỉ lệ thuận với cường độ dòng điện trong mạch kín B Biểu thức định luật Ôm đối với mạch kín Cho điện trở mạch điện không đổi, nhận xét cường độ dòng điện I với suất điện động của nguồn?

I - SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG TRONG MẠCH KÍN 2. Định luật Faraday Phát biểu định luật (sgk): Trong đó: ra dòng điện cảm ứng (i ) - Để sinh c (V) etrong : là suất điện động cảm ứng c mạch điện kín thì từ thông qua phải như thế nào? f Biểu lớn “Độ thứccủa suất điện động cảm ứng: cảm ứng xuất Dmạch : Tốc độ biến thiên của từ thông hiện trong mạch kín tỉ lệ với tốc độ biến thiên D t qua D f (1 Wb/1 s 1 V) - Để sinhmạch ra dòng điện cảm(Wb/s) ứng (ic)=thì từ thông qua mạch kín đó” = Em hãy phát biểu định ec từ thông qua mạch biến thiên một lượng Mời các em xem phim Dt D fsuất = f -khoảng f : Độ ∆Φ trong thời gian ∆t. của từ biến thiên luật Faraday về 2 1 thông (Wb) Nếu chỉ xét độ lớn của ecthí thì: nghiệm và nhận xét điệnquan độnghệcảm ứng? giữa tốc độ Dmối f D t : Tốc độ xảy biếnrathiên của thiên từ thông ec = : Thời gian độ biến mạch(s) thiên của từ thông Dbiến tnghĩa của qua từ thông Ý của dấu Nếu mạch điện là một khung dây gồm N và suất cảm vòng dây thì: trừ trongđiện biểuđộng Bằng thực nghiệm Faraday đã CM: ứng? D f thức? = ec N Dt Movies 5

I - SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG TRONG MẠCH KÍN 1. Định Nghĩa 2. Định luật Faraday MỘT SỐ CÁCH LÀM BIẾN THIÊN TỪ THÔNG QUA MẠCH Biểu thức từ thông: - Mạch điện đặt trong từ trường (đều) biến thiên: Từ biểu thức từ thông, theo em ta có bao nhiêu - Mạch điện đặt trong từ trường nhưng cách làm không thayđổi từ tiết diện S thay đổi thông qua mạch kín? - Nếu mạch điện quay trong từ trường (đều) 6

Df , hai vế có cùng đơn vị e = Dt C 2. Nghiệm lại công thức c Df Dt Wb s f = B. S cos a F B= Il 2 Tm 1 N = 1 T 1 A. 1 m 2 2 A = F. S. cosa 1 N. 1 m = 1 J q = It 1 C = 1 A. 1 s A U= q 1 J 1 V = 1 C Wb = Tm = N m = s Am s s Nm As = J = V C 7

II. QUAN HỆ GIỮA SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG VÀ ĐỊNH LUẬT LEN -XƠ Chọn chiều pháp tuyến dương (dựa vào chiều mạch điện) để tính từ thông qua mặt kín (C) (f là một đại lượng đại số) Φ đang tăng VD: Φ 1 = -4 (Wb), Φ 2 (Wb) <Em Φ 2 = 2 hãy (Wb). so BΦ=1 =2 -4(Wb). sánh giá trị của từ thông Φ+ 1, Φ 2? + ic e c< 0 Φ đang giảm ec >0 ic 8

I - SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG TRONG MẠCH KÍN 1. Định Nghĩa 2. Định luật Faraday II. QUAN HỆ GIỮA SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG VÀ ĐỊNH LUẬT LEN -XƠ - Dấu trừ (-) trong biểu thức suất điện động cảm ứng là để phù hợp với định luật Len-xơ - Chọn chiều pháp tuyến dương (dựa vào chiều mạch điện) để tính từ thông qua mặt kín (C) (f là một đại lượng đại số) -Nếu f tăng thì ec < 0: chiều suất điện động cảm ứng (chiều dòng điện cảm ứng) ngược chiều của mạch. -Nếu f giảm thì ec > 0: chiều suất điện động cảm ứng (chiều dòng điện cảm ứng) cùng chiều của mạch. 9

C 3. Xác định chiều của suất điện động xuất hiện trong mạch kín (C) a) b) Nam châm chuyển động xuống đi lên S -Nếu f giảm thì ec > 0: chiều suất điện động cảm ứng (chiều dòng điện cảm ứng) cùng chiều của mạch. N -Nếu f tăng thì ec < 0: chiều suất điện động cảm ứng (chiều dòng điện cảm ứng) ngược chiều của mạch. (C) + 10

Movies III. CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNG TRONG HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ Bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ (do sự dịch chuyển nào đó) là quá trình chuyển hoá từ cơ năng thành điện năng. Theo em bản chất của quá trình chuyển hóa năng lượng trong hiện tượng cảm ứng điện từ là từ dạng năng lượng nào sang dạng năng lượng nào? 11

Michael Faraday Sinh: 22/09/1791 London, Anh Mất: 25/08/1867 (75 tuổi) Hampton Court, London, Anh Nơi ở: Anh Quốc tịch: Anh Ngành: Vật lý và Hóa học Nơi công tác: Viện Hoàng Gia Người hướng dẫn LATS: Humphry Davy Nổi tiếng vì: Cảm ứng điện từ, Định luật Faraday Giải thưởng: Huân chương Hoàng gia (1846) Tôn giáo: Sandemanian 12

CỦNG CỐ LÝ THUYẾT BÀI 24 SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG I. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG TRONG MẠCH KÍN II. QUAN HỆ GIỮA SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG VÀ ĐỊNH LEN-XƠ 1. Định luật Faraday về suất điện động cảm ứng 1. Ý nghĩa của dấu trừ trong biểu thức suất điện động cảm ứng 2. Biểu thức độ lớn suất điện động cảm ứng, nói rõ các đại lượng. 2. Cách chọn pháp tuyến dương (dựa vào chiều mạch điện) để tính từ thông (Chú ý từ thông là một số đại số). 3. Chiều suất điện động cảm ứng với chiều mạch điện khi: tăng f + f giảm + 3. Một số cách làm thay đổi từ thông 13

VẬN DỤNG Câu 1: Phát biểu nào dưới đây là đúng? Khi một mạch kín phẳng quay xung quanh một trục nằm trong mặt phẳng chứa mạch trong 1 từ trường, thì suất điện động cảm ứng đổi chiều một lần trong B A. 1 vòng quay B. 2 vòng quay C. D. ½ vòng quay ¼ vòng quay n 14

BÀI TẬP VẬN DỤNG Câu 2: Một mạch kín hình vuông, cạnh a = 10 cm, đặt vuông góc với một từ trường đều có độ lớn thay đổi theo thời gian. Tính tốc độ biến thiên của từ trường, biết cường độ dòng điện cảm ứng ic = 2 A và điện trở của mạch r = 5Ω Giải Tóm tắt a = 10 cm = 0, 1 m ic = 2 A B (*) Ta có: n Áp dụng định luật Ôm cho mạch kín, ta có: r =5 Suy ra, ec= ric = 5. 2 = 10 V a Từ (*) suy ra, tốc độ biến thiên của từ trường là: 15