Khng sinh trong ngoi khoa PGS TS Nguyn

Kháng sinh trong ngoại khoa PGS TS Nguyễn Tấn Cường

Môû ñaàu • 90% caùc veát moå khi khaâu laïi ñaõ coù söï hieän dieän cuûa vi truøng, keå caû Staphylococcus aureus [1] • Nguoàn VT: • - VT noäi sinh di chuyeån ñeán vuøng maø bình thöôøng voâ truøng • - VT ñeán töø moät nôi xa, ñaëc bieät khi coù caáy gheùp vaät theå nhaân taïo • Nhieãm truøng veát moå chieám tyû leä 15% caùc nhieãm truøng beänh vieän laøm keùo daøi ngaøy naèm vieän vaø taêng chi phí y teá. • Guglielmo [2]: 80% caùc tröôøng hôïp KSDP höõu hieäu trong vieäc phoøng ngöøa nhieãm truøng sau moå. • • • 1 - Burke JF. The effective period of preventive antibiotic action in experimental incisions and dermal lesions. Surg. 1961; 50: 161 -8. 2 - Guglielmo, B. J. , and L. C. Rodondi. 1988. Comparison of antibiotic activities by using the bactericidal activity in serum over time. Antimicrob. Agents Chemother. 32: 1511 -1514.

Môû ñaàu * 1/3 – 1/2 KS dïng trong BV lµ ®Ó DPPT [3] * 30% 90% dïng kh «ng hîp lý ®Æc biÖt lµ thêi ®iÓm tieâm thuèc vµ ®é dµi ®iÒu trÞ [4] NÕu dïng ®óng: v Gi¶m chi phÝ v Tr¸nh kh¸ng KS v Gi¶m nguy c¬ ADR vµ ®éc tÝnh • 3 - Shapiro M, Townsend TR, , Rosner B, et al. . Use of antimicrobial drugs in general • hospitals: patterns of prophylaxis. N Engl J Med 1979; 301: 351 -5. 4 - Crossley K, Gardner LC. Antimicrobial prophylaxis in surgical patients. JAMA 1981; 245: 722 -6.

Phân loại của CDC về NT phẫu thuật (SSI- Surgical Site Infection ) (Trong vòng 30 ngày sau PT, trong vòng 1 năm nếu có mảnh ghép ) • Vết mổ – Nông Da NT vết mổ nông • Liên quan da và cấu trúc dưới da Mô dưới da – Sâu • Liên quan tới mô mềm Mô mềm (Cân & cơ) NT vết mổ sâu • Tạng/khoang – Liên quan tới bất cứ phần nào của tạng Horan TC et al. Am J Infect Control. 1992; 20: 271 -274. Tạng/ khoang NT Tạng/khoang

Nhiễm trùng phẫu thuật ( SSI) – dịch tễ học • Tần suất : 2, 8% các ca phẫu thuật • Nguyên nhân thứ 3 gây NT bệnh viện( 14%-25% ) • Nguyên nhân thường gặp nhất gây NTBV trong số các BN phẫu thuật ( 38%) • Số ngày nằm viện thêm trung bình sau phẫu thuật là 7. 3 và chiếm chi phí là $ 3, 152/ bệnh nhân • BV Phụ sản Từ Dũ : KS chiếm 44, 5% tổng chi phí điều trị (năm 2000) và 40, 8% (năm 2001) Wilson MA. Am J Surg 2003; 186 (5 A): 35 S-41 S. Mangram AJ et al. Infect Control Hosp Epidemiol. 1999; 20: 250 -278.

3 yeáu toá gaây NTNK Vi sinh vaät Nhieãm truøng töø xa Cô sôû ñieàu trò laâu ngaøy Thôøi gian mổ Phaân loaïi veát thöông BN taïi SSÑB KS ñaõ söû duïng Coù caïo loâng tröôùc moå Soá löông VK, ñoäc löïc, ñeà khaùng KS Veát thöông Kyõ thuaät mổ - Tuï maùu/tuï dòch - Loaïi chæ khaâu - Oáng DLl - Ngoaïi vaät Beänh nhaân Tuoåi Söû duïng öùc cheá mieãn dòch Steroids Beänh ung thö Beùo phì Suy dinh döôõng Tieåu ñöôøng Nhieàu bệnh keøm Truyeàn maùu Huùt thuoác Oxygen Nghieät ñoä Ñöôøng huyeát

v Ñoäc löïc cuûa VK • Caáu tröùc treân beà maët khaùng laïi söï thöïc baøo voû teá baøo Klebsiella vaø Streptococcus pneumonia Chaát nhaày cuûa Staphyloccus coagulase (-) • Noäi ñoäc toá cuûa VK Gram (-) • Ngoaïi ñoäc toá - Streptococcus - Clostridium Coù theå gaây nhieãm truøng naëng taïi veát thöông sau 24 H (caùc VK khaùc thöôøng sau 5 ngaøy) v Soá löôïng khuùm VK > 105 VK thöôøng gaây NT, <105 ít bò

Ảnh hưởng của nhiễm trùng phẫu thuật Nhiễm trùng Không nhiễm trùng Tử vong 7, 8% 3, 5% Điều trị tại ICU 29% 18 % Tái nhập viện 41% 7% Trung bình số ngày nằm viện ban đầu 11 ngày 6 ngày Tổng cộng trung bình số ngày nằm viện 18 ngày 7 ngày Chi phí trung bình ban đầu + $ 3, 644 Tổng cộng chi phí phát sinh thêm + $5, 038 So sánh theo cùng loại PT, chỉ số NNIS , tuổi Kirkland, Infect Control epidemilogy 1999; 20: 725

Mét sè chñng VK gÆp ë ng êi khoÎ m¹nh Vi khuÈn % Da Mảng baùm Ruột non Ph©n ¢m ®¹o + 3 30 50 5 15 răng Gram (+) Sta. epidermidis 85 100 Sta. aureus 5 25 Strep. pyogenes 0 4 + 5 20 Strep. pneumoniae ++ 16 Enterococci ++ 100 30 – 90 Strep. kþ khÝ 30 60 Lactobacillus spp 55 Propionibacterium acnes 45 100 20 60 50 75 45 75

Mét sè chñng VK gÆp ë ng êi khoÎ m¹nh Vi khuÈn % Da M¶ng b¸m r¨ng Ruét non Ph©n ¢m ®¹o 100 3 10 100 + Gram ( ) Enterobacteriaceae E. coli ++ Klebsiella spp 40 80 Pseudomonas aeruginosa Bacteroides fragilis Fusobacterium 100 + 100

. Ngừa nhiễm trùng phẫu thuật • Trước mổ - Tắm với sà phòng triệt khuẩn - cạo lông: chỉ nên làm tại phòng mổ, có thể làm tăng tỉ lệ NT vết mổ sạch 100% so với cắt lông bằng tông đơ • Trong mổ - sát trùng da với chlorhexidine hoặc povidone iodine & Isopropyl alcohol - găng, áo mổ, bao tóc, băng keo. . vô trùng - dụng cụ: hấp với gas tốt hơn - khâu mô: tránh khoảng chết, dùng chỉ đơn sợi - KS phòng ngừa: 30 -60 phút trước rạch da Cruse P. Wound infection surveillance. Rev Infect Dis. 1984; 3: 734 737.

Ngừa nhiễm trùng phẫu thuật • KS đường ruột - neomycin/tetracycline (Washington) - neomycin/erythromycin (Condon, Nichols, Clarke) • Tăng đề kháng của BN - Oxygen nồng độ cao (O 2 30%: nhiễm 11%- O 2 80%: nhiễm 5%) p<0, 05 - nhiệt độ cơ bản ≥ 36. 5°C nhiễm 6% ≥ 34. 5°C nhiễm 19% P<0, 009 - chỉnh đường huyết dưới 200 mg/d. L Washington JA, Dearing WH, Judd ES, et al. Effect of preoperative antibiotic regimen on development of infection after intestinal surgery. Ann Surg. 1974; 180: 567 572. Condon RE, Nichols RL. The present position of the neomycin erythromycin bowel prep. Surg Clin North Am. 1975; 55: 1331 1334. Greif R, Akca O, Horn EP, Kurz A, Sessler DL. Supplemental perioperative oxygen to reduce the incidence of surgical wound infection. N Engl J Med. 2000; 342: 161 167. Kurz A, Sessler DI, Lenhardt R. Perioperative normothermia to reduce the incidence of surgical wound infection and shorten hospitalization. N Engl J Med. 1996; 334: 1209 1215.

Ngừa nhiễm trùng phẫu thuật • 3 yeáu toá laøm ↓ NTPT kyõ thuaät saùt khuaån vaø voâ khuaån - söû duïng KS döï phoøng - coù chöông trình giaùm saùt thöïc thi kyõ thuaät voâ khuaån

Muïc tieâu • Nhaéc laïi caùc nguyeân taéc caên baûn duøng KSDP döïa vaøo Y hoïc chöùng cöù • Duøng KSDP an toaøn, hôïp lyù • Nhaèm traùnh laõng phí, hieän töôïng khaùng thuoác

Khaùng sinh döï phoøng laø gì?

Yeâu caàu cuûa KSDP • Muïc ñích: laøm giaûm tyû leä nhieãm truøng veát moå. • KSDP ñöôïc aùp duïng khi - phaãu thuaät deã bò nhieãm, - coù caáy gheùp vaät laï - tröôøng hôïp nhieãm truøng thì coù theå ñöa ñeán töû vong. • KS phaûi dieät ñöôïc ña soá vi truøng döï kieán laø gaây nhieãm vaø phaûi hieän dieän trong maùu ngay khi raïch da. • Noàng ñoä thuoác ñeå ñieàu trò phaûi ñöôïc giöõ vöõng suoát thôøi gian phaãu thuaät. • Kieåm toaùn ôû Anh (2001): - 62 % BN ñöôïc duøng hôn 3 lieàu KSDP khi moå ngoaïi toång quaùt vaø chaán thöông chænh hình. - 12% BN ñöôïc duøng KSDP quaù 24 giôø.

Phaân loaïi veát thöông

Phân loại vết thương Nhoùm Loại phaãu thuaät Ví dụ - Böôùu giaùp - Thoaùt vò bẹn Tỉ lệ nhiễm (%) Khoâng söû duïng KS Coù söû duïng KS 1 -5 <1 I- Sạch (Clean) -Vò trí ít khaû naêng nhieãm -Khoâng coù loãi veà voâ khuaån II- Sạch nhiễm (Clean contaminated) -Vò trí coù nhieàu vi khuaån nhöng chöa coù - Caét RT nhieãm - Cắt TM 5 -15 <7 III- Nhiễm (Contaminated) -Vò trí coù nhieàu vi khuaån deã bò nhieãm >15 <5 IV- Bẩn ( dirty infected) - Veát thöông > 4 h VPM vi truøng - Veát thöông coù dò vaät, coù moâ hoaïi töû AÙp-xe ổ bụng >30 Giaûm Cắt nối ruột, rơi vaõi dòch Mangram AJ et al. Infect Control Hosp Epidemiol. 1999; 20: 250 -278.

Veát thöông saïch • Moå phieân • Khoâng chaán thöông • Khoâng nhieãm • Kyõ thuaät voâ truøng toát • Khoâng vaøo heä hoâ haáp, tieâu hoaù, nieäu sinh duïc, haàu • Tyû leä nhieãm: 1 -5% (Dellinger). Dellinger EP, Gross PA, Barrett TL, Krause PJ, Martone WJ, Mc. Gowan JE Jr, et al. Quality standard for antimicrobial prophylaxis in surgical procedures. Clin Infect Dis. 1994; 18: 422– 7.

Veát thöông saïch-nhieãm • Vaøo heä hoâ haáp, tieâu hoaù, nieäusinhduïc, haàu hoïïng • Caét ruoät thöøa • Vaøo aâm ñaïo • Vaøo heä maät khoâng nhieãm • KT voâ truøng khaù toát • Coù daãn löu • Tyû leä nhieãm: 5 -10% (Dellinger). Dellinger EP, Gross PA, Barrett TL, Krause PJ, Martone WJ, Mc. Gowan JE Jr, et al. Quality standard for antimicrobial prophylaxis in surgical procedures. Clin Infect Dis. 1994; 18: 422– 7.

Veát thöông nhieãm • • • Veát thöông hôû coøn môùi Vaøo heä tieâu hoùa vöông vaõi dòch Vaøo heä nieäu, heä maät coù nhieãm KT voâ truøng khoâng toát Raùch da qua vuøng nhieãm khoâng coù muû • Tyû leä nhieãm: 10 -40% (Dellinger) Dellinger EP, Gross PA, Barrett TL, Krause PJ, Martone WJ, Mc. Gowan JE Jr, et al. Quality standard for antimicrobial prophylaxis in surgical procedures. Clin Infect Dis. 1994; 18: 422– 7.

Veát thöông baån • Chaán thöông coù moâ hoaïi töû, vaäât laï, phaân, ñieàu trò treã • Thuûng taïng roång • Vaøo vuøng vieâm coù muû • Tyû leä nhieãm: 30 -60% (Altemeier) Altemeier, Fullen, Hunt. Prophylactic Antibiotics in Penetrating Wounds of the Abdomen. J. trauma, 1972; Vol. 12, No. 4

VI TRUØNG NGOAÏI KHOA • Nhieàu vi truøng gaây beänh o Caàu truøng Gram döông o Tröïc truøng Gram aâm o Vi truøng yeám khí

Caàu truøng gram döông • • • Vi truøng sinh muû Staphylococcus Streptococcus Staphylococcus aureus nhieãm veát moå Staphylococcus epidermidis nhieãm khi coù gheùp vaät laï trong cô theå

Tröïc truøng Gram aâm • Enterobacteriaceae (E. Coli, Klebsiella, Proteus…) • Thöôøng truù trong oáng tieâu hoùa • Nhieãm veát moå, vieâm phoåi, nhieãm nieäu, VPM chaäu, aùp xe trong buïng • Pseudomonas aeroginosa

Vi truøng kî khí • Trong aâm ñaïo • Trong oáng tieâu hoùa • Bacteroides fragilis coù noäi ñoäc toá • Hoï Clostridium gaây nhieãm truøng hoaïi töû

Choïn khaùng sinh döï phoøng

C¸c Penicilin – Ph©n lo¹i Pen. G (Benzyl Penicillin) Pen. V (Phenoxymetyl Penicillin) Pen. M Methicillin Cloxacillin Pen. A Oxacillin Nafcillin Ampicillin vµ tiÒn chÊt Amoxicillin DiÖt Carbenicillin* P. aeruginosa Ticarcillin, Piperacillin, Mezloxillin

C¸c Cephalosporin – Ph©n lo¹i ThÕ hÖ 1 Cephalexin, Cephalothin, Cefazolin, Cefadroxin, Cefapirin ThÕ hÖ 2 Cefaclor, Cefuroxim, Cefoxitin, Cefotetan ThÕ hÖ 3 Cefotaxim, Ceftriaxon, Cefoperazon, Ceftazidim, Cefixim*, Cefprodoxim* ThÕ hÖ 4 Cefepim, Cefpirom

C¸c Beta lactam – Ph©n lo¹i Ampicilin / Sulbbactam Betalactamin + Amoxicilin / acid Clavulanic Kh¸ng betalactamase Ticarcilin / acid Clavulanic Cefoperazon / Sulbactam Monobactam Aztreonam, Carumonam, (P. aeruginosa) Tigemonam Carbapenem Imipenem, Meropenem, (B. fragilis) Thienamycin, Acid Olivanic

Choïn KSDP • Cephalosporin theá heä I, theá heä II ñöôïc duøng laøm KSDP vì ít ñoäc maø laïi dieät ñöôïc caàu truøng Gram (+) vaø vi truøng ñöôøng ruoät Gram (-) Cefazolin, Cefuroxime • Beta-lactam phoái hôïp vôùi beta-lactamase inhibitors nhö Amoxicillin + Clavulanate potassium ñöôïc duøng nhö KSDP vì nhaïy vôùi caùc vi truøng gaây nhieãm • Thôøi gian duøng KSDP khoâng quaù 24 giôø • KSDP trong moïi loaïi phaãu thuaät buïng thuoäc nhoùm saïch-nhieãm. • Neân haïn cheá duøng Cephalosporin theá heä môùi hôn döï phoøng ñeå traùnh tình traïng thuoác bò ñeà khaùng • Khi BN dò öùng naëng vôùi Cephalosporin hay Penicillin coù theå duøng Vancomycin

Choïn KSDP Loaïi phaãu thuaät VK coù theå gaëp S. aureus, Tai Mòi Häng Tim M¹ch S. epidermidis 1 g hoÆc: Cephalo II S. aureus Cephalo I hoặc II 1 g S. epidermidis - E. coli Enterobacter Enterococcus Kþ khÝ, đặc biệt à B. fragilis S¶n – Phô khoa Cephalo I Kỵ khÝ ở miệng E. coli Đ¹i Trùc trµng KS coù theå choïn (Lieàu 1 laàn) 1 g hoặc: Vancomycin 1 g Uèng vµo ngµy h «m tr íc Neomycin+ Erythromycin Tiªm tr íc PT: Cefoxitin 1 g /Cefotetan 1 g hoÆc: Cephalo I 1 g + Metro. 0, 5 g - E. coli Cephalo I hoÆc II 1 g Enterobacter hoÆc Metronidazol 500 mg Enterococcus Amox + Clavulanic Kþ khÝ

Thôøi ñieåm duøng KSDP • Ñeå coù hieäu quaû phaûi duøng thuoác tröôùc khi moå - neáu cho sôùm quaù: khoâng ñaït lieàu toái ña taïi thôøi ñieåm mong muoán - neáu cho muoän quaù (sau khi ñoùng buïng): khoâng coøn caàn thieát • Thöû nghieäm cuûa Miles (1957) vaø cuûa Burke ( 1961) ñaõ xaùc ñònh ñöôïc thôøi ñieåm duøng khaùng sinh ñeå ñaït hieäu quaû toái öu: 30 ñeán 60 phuùt tröôùc moå • Classen: Thôøi gian hieäu quaû nhaát cho KSDP laø trong voøng 24 giôø • Khi raïch da thì trong maùu cuûa beänh nhaân ñaõ coù saün noàng ñoä khaùng sinh caàn thieát.

Tỉ lệ nhiễm khuẩn & Thôøi ñieåm duøng KSDP % nhiÔm khuÈn Classen et al (N Eng J Med 1992; 326: 281 - 6)

Nguyeân taéc duøng KSDP • Chæ duøng KSDP trong thôøi gian chu phaãu (trong voøng 24 H) • Thôøi gian baùn huûy cuûa caùc KSDP thoâng thöôøng raát ngaén (1 -2 H). Caàn tieâm theâm lieàu thöù hai neáu cuoäc moå keùo daøi quaù 3 Hø (2 -4 H) • KSDP khoâng duøng quaù 1 ngaøy sau moå. • Treân nguyeân taéc chæ duøng 1 lieàu KSDP duy nhaát tröôùc moå roài thoâi khoâng duøng theâm nöõa tröø khi haäu phaãu coù nhieãm truøng roõ. Lieàu KS tính theo caân naëng (Cephalosporin: lieàu gaáp ñoâi khi BN >70 kg) Thêi gian phÉu thuËt AUC Thêi gian phÉu thuËt

Moå ñaïi-tröïc traøng • Ñoái vôùi moå ñaïi - tröïc traøng, sau moå 8 hoaëc 12 giôø, coù theå duøng theâm lieàu KS thöù nhì • Tuy nhieân vaãn khoâng duøng KS quaù 24 giôø • Burke (1961): tieâm KS ngaû tónh maïch laø toát nhaát. Tieâm baép laø choïn löïa thöù nhì.

Maát maùu, truyeàn dòch vaø KSDP • Khi BN bò maát maùu hay ñöôïc truyeàn dòch nhieàu thì noàng ñoä KSDP bò giaûm trong cô theå, tuy nhieân söï thay ñoåi naøy thöôøng khoâng nhieàu. • ÔÛ ngöôøi lôùn, neáu maùu maát hôn 1500 ml hay truyeàn dòch 15 ml/kg môùi caàn xeùt vaán ñeà theâm lieàu KSDP thöù hai trong khi moå. • Neáu maùu maát treân 1500 ml chuùng ta duøng theâm 1 lieàu KSDP sau khi truyeàn buø traû dòch. Khoâng ñöôïc pha KSDP trong dòch truyeàn vì deã gaây sai laàm khi tính toaùn.

Hieäu quaû cuûa Amoxicillin/A. clavulanic treân nhöõng vi khuaån haäu phaãu Hoban DJ. Bouchillon SK, Int Journal of Antimicrobial Agents, May 2003, Vol 21, issue 5, 425 -433

Hieäu quaû cuûa Amoxicillin/A. clavulanic trong döï phoøng phaãu thuaät saûn-phuï khoa Pollock AV A review of A/C in surgical prophylaxis, Int Clinical practice Ser 1994, 8, 9 -28

Amoxicillin/clavulanate hiệu quả đáng tin cậy với vi khuẩn ái khí và kỵ khí 1 Kháng sinh B. fragilis E. coli S. aureus* E. faecalis S. epidermidis P. vulgaris Amoxicillin clavulanic + + + Ceftriaxone 0 + + 0 +/ + Cefotaxime 0 + + 0 +/ + Metronidazole + 0 0 0 Gentamicin 0 + + SP +/ + Ampicillin/ sulbactam 0 +/ 0 + + 0 +: Có hiệu quả lâm sàng hoặc > 60% chủng nhạy 0: Không có hiệu quả lâm sàng hoặc <30% chủng nhạy +/-: không có thủ nghiệm lâm sàng hoặc <30% chủng nhạy 1: David N Robert- The Sanford guide to antimicrobio therapy 2010 SP: Hiệp lực với Pennicillin # MSSA

Trong phẫu thuật đaị trực tràng: Amoxicillin-A. clavulanic IV: hiệu quả tương đương phối hợp cefotaxime/ceftriaxone+metronidazole 1, 2 % bệnh nhân % BN không bị nhiễm trùng hậu phẫu 5 % BN không bị nhiễm trùng hậu phẫu 6 Thành công lâm sàng % bệnh nhân Ceftriaxon+metronidazole Thành công lâm sàng 1: S. P. Y. Kwok et al. Amoxycillin and Clavulanic Acid versus Cefotaxime and Metronidazole as Antibiotic Prophylaxis in Elective Colorectal Resectional Surgery. Chemotherapy 1993; 39: 135 -139 2: F. SONG et al. Antimicrobial prophylaxis in colorectal surgery: a systematic review of randomized controlled trials; British Journal of Surgery 1998, 85, 1232– 1241

Amoxillin-a. clavulanic dạng tiêm Hiệu quả tương đương với liệu pháp phối hợp 3 kháng sinh ở trẻ em 1 Amoxicillin clavulanic acid Phối hợp 3 KS Thời gian hết sốt 4, 7 ngày 4, 4 ngày Thời gian hồi phục vận chuyển qua ruột 2, 9 ngày 2, 8 ngày Thời gian nằm viện 9, 2 ngày 8, 4 ngày * Hieäu quaû laâm saøng ñöôïc ñaùnh giaù treân cô sôû thôøi gian cho tôùi khi thaân nhieät trôû veà bình thöôøng, thôøi gian hoài phuïc vaän chuyeån ruoät vaø thôøi gian naèm vieän. 1: SCHMITT M. et al. Antibiotic therapy of perforated appendicities in children: a comparison of amoxicillin/clavulanate with a combination of benzylpenicillin, netilmicin and metronidazole. Pédiatrie: 1993, vol. 48, no 9, pp. 633 -637

Amoxicillin/clavulanate & Cefazolin trong dự phòng phẫu thuật phụ khoa qua đường bụng 1 8. 0% P<0. 05 7. 4% 7. 0% 6. 1% 6. 0% 5. 0% P=NS 4. 0% P=NS 3. 0% 2. 5% 2. 0% 1. 1% 1. 0% 0. 5% 0. 0% Sốt Amoxicillin/Clavulanate Cefazolin Nhiễm trùng vết mổ Nhiễm trùng tiểu 0. 2% Nhiễm trùng hô hấp N=346 N=352 1: Scardingo D et al. A randomized study comparing amoxicillin-clavulanic acid with cefazolin as antimicrobial prophylaxis in laparotomic gynecologic surgery, Minerva Ginecol 2006 Apr; 58(2): 85 -90

Thời gian nằm viện ít hơn ở nhóm dự phòng bằng amoxicillin/acid clavulanic

Y hoïc chöùng cöù cuûa vieäc söû duïng KSDP • Haynes, Sackett, Guyatt (1996): Y hoïc chöùng cöù (YHCC) laø moân khoa hoïc aùp duïng moät caùch caån thaän vaø nghieâm tuùc caùc keát quaû NCKH toát nhaát hieän taïi vaøo vieäc chaêm soùc, ñieàu trò cho beänh nhaân BN ñöôïc höôûng lôïi nhieàu nhaát. • Thöïc haønh YHCC seõ giuùp thaày thuoác giaûi quyeát vaán ñeà hieän BN ñang coù moät caùch khoa hoïc vaø chính xaùc nhaát. • Möùc ñoä tin caäy cuûa chöùng cöù ñöôïc ñaùnh soá töø I trôû ñi. Möùc ñoä I laø ñaùng tin nhaát.

Y hoïc chöùng cöù • KSDP phaûi trò ñöôïc vi truøng gaây nhieãm döï ñoaùn (tin caäy möùc ñoä II) • Trong ña soá caùc tröôøng hôïp thôøi gian duøng KS khoâng quaù 24 giôø (tin caäy möùc ñoä II) • Trong tröôøng hôïp khoâng coù bieán chöùng thì moät lieàu KS sinh duy nhaát tröôùc moå cuõng höõu hieäu töông ñöông vôùi duøng KS lieân tuïc 5 ngaøy (tin caäy möùc ñoä I) • Khoâng caàn duøng KSDP neáu BN ñaõ coù duøng KS coù phoå trò ñöôïc vi truøng döï ñoaùn seõ gaây nhieãm sau moå. Thôøi ñieåm duøng KS ñöôïc ñieàu chænh ñeå coù taùc duïng döï phoøng toái öu (tin caäy möùc ñoä II)

Y hoïc chöùng cöù • KSDP phaûi ñöôïc duøng trong voøng 2 giôø tröôùc khi raïch da (tin caäy möùc ñoä I). • Neáu cuoäc moå keùo daøi thì moãiù 3 giôø phaûi duøng theâm lieàu KS môùi nöõa (tröø Vancomycin vaø Aminoglycosides) (tin caäy möùc ñoä II) • Cuoäc moå phöùc taïp, nhieãm truøng hoaëc daáy baån thì sau moå phaûi duøng theâm KS baûo veä (tin caäy möùc ñoä I)

KSDP khoâng höõu hieäu khi § Khai khí ñaïo § Thôû maùy § Thoâng tieåu laâu ngaøy § Truyeàn TM lieân tuïc (ICU)

Moät soá sai laàm • Duøng khaùng sinh phoå roäng moät caùch khoâng caàn thieát vaø duøng keùo daøi baát hôïp lyù gaây ra caùc tai bieán vaø gaây tình traïng lôøn thuoác. • Phoái hôïp KS khoâng thích hôïp • Sai laàm veà lieàu löôïng vaø thôøi gian

Keát luaän • KSDP giuùp giaûm tyû leä nhieãm truøng sau moå. • Thôøi gian baùn huûy cuûa thuoác, ñoäc tính, ñoä höõu hieäu vaø giaù thaønh laø caùc tieâu chuaån caàn xeùt ñeán khi choïn khaùng sinh ñeå phoøng ngöøa nhieãm truøng sau moå. • Treân nguyeân taéc chæ duøng KSDP khi coù nguy cô nhieãm truøng sau moå nghóa laø ñoái vôùi caùc phaãu thuaät saïch-nhieãm vaø caùc phaãu thuaät nhieãm.

Keát luaän • Tröø moät soá ngoaïi leä nhö thay gheùp cô quan hay gheùp vaät laïï nhaân taïo, ñoái vôùi phaãu thuaät saïch thöôøng khoâng caàn KS, thaäm chí khi duøng laïi coù haïi nhieàu hôn lôïi vaø phí phaïm veà maët kinh teá. • KSDP ñöôïc choïn laø Cephalosporin theá heä I hay theá heä II (Cefuroxime)(Zinacef) • hoaëc khaùng sinh beta-lactam phoái hôïp vôùi beta-lactamase inhibitors nhö Amoxicillin + Clavulanate potassium (Augmentin)

Xin chân thành cảm ơn!