Kennis en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond Leergang Orintatie
Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond Leergang Oriëntatie Bodem en Ondergrond
Oriëntatie Bodem en Ondergrond Overzicht modulen: 1. Intro: integrale (duurzame) gebiedsontwikkeling 2. 1 bodem en ondergrond 2. 2 watermanagement 3. 1 draagfunctie 3. 2 ondergronds bouwen 4. 1 archeologie 4. 2 landschap en bewoningsgeschiedenis (geologie/geomorfologie) 5. 1 milieukunde (leefomgevingsvraagstukken) 5. 2 ruimtelijke ordening en planologie (integrale gebiedsontwikkeling)
Module 2. 1 Bodem en Ondergrond
Integrale (duurzame) gebiedsontwikkeling in 5 fasen
De bodem en ondergrond van Nederland door de ogen van een civiel ingenieur
Nederland een creatie tussen water en dijken zand klei veen en water
De bodem van Nederland is ontstaan uit het water Amsterdam Airport De Haarlemmermeerpolder, 1852
Bodemeigenschappen volgen uit: • De geologische vorming van Nederland • Eigenschappen van zand, klei en veen • Draagvermogen en vervormingen
De geologische vorming van Nederland • Nederland als resultaat van sedimentatie • De ingenieur wenst een voorspelbaar grondgedrag
De opbouw vanaf de laatste ijstijd NAP 15 m -NAP 20 m -NAP Het huidig duinniveau De eerste strandwallen ca 10. 000 jr geleden Oud Hollands veen • Onderliggende pleistocene afzettingen: de fundering voor bouwend Nederland • Niveau pleistoceen: west NL ca. 20 m –NAP, (Amsterdam ca. 55 m –NAP) oost NL aan oppervlak
De opbouw vanaf de laatste ijstijd ca 7. 000 jr geleden NAP Het huidig duinniveau 5 m -NAP De zee wint terrein klei en zand en veen • De opbouw vanaf de laatste ijstijd • Vooral in het westen ontstaat veenvorming
De opbouw vanaf de laatste ijstijd De huidige situatie NAP Zware veenlagen Oude en jonge strandwallen Klei, zand en veen • Achter de strandwallen afzettingen van klei, zand en veen • Vooral in het westen ontstaan zware veenlagen
Gewenst proces • Duurzame grondeigenschappen • In alle richtingen hetzelfde gedrag • De tijd als vriend Duurzaam Grondgebruik ?
Eigenschappen van zand • Materiaal in Nederland: kwarts is harder dan staal • Duinzand: gladde afgeronde korrels • Rivierzand: ruwe hoekige korrels
Eigenschappen zand • Afmetingen zandkorrels: 0, 063 mm tot 2, 00 mm • Poriëngehalte: 40 á 50 % nat zand kan dus voor 50% uit water bestaan • Gewicht nat: 1700 tot 2000 kg/m³ • Samendrukbaarheid: gering
Eigenschappen van klei Een mengsel van kleiplaatjes en silt (fijn zand) • Materiaal meestal Aluminiumsilicaten • De potklei onder Groningen, de Löss van Limburg en de blauwe Zeeuwse klei verschillen in eigenschappen
Eigenschappen van klei • Afmetingen kleideeltjes < 0, 003 mm • Poriëngehalte: 60% of meer klei kan dus voor meer dan 60% uit water bestaan maar is slecht waterdoorlatend • Uitdroging verandert de structuur • Gewicht nat: 1400 tot 1700 kg/m³ • Samendrukbaarheid: groot
Eigenschappen van veen Veenlagen in het zand van Maasafzettingen ten oosten van Raamsdonksveer veen is zetting gevoelig en laat moeilijk water door
Eigenschappen van veen • Materiaal van plantenresten: heide, mos, riet, bos en mengsels • Gewicht (nat): 1000 á 1400 kg/m³ • Waterdoorlatendheid: verticaal slecht; horizontaal soms vijf maal zo groot • Uitdroging verandert de structuur • Samendrukbaarheid: zeer groot
Draagvermogen en vervorming tot 2050 • Grote verschillen Verwachting daling en stijging van Nederland tot 2050 Bron “De ondergrond van Nederland”. TNO
Terreinonderzoek volgens SBR 50 • Kennis van de bodem verzamelen Kaarten, ervaringen en geotechnisch onderzoek • • • Historie van terrein en gebouwen Hydrologische gegevens verzamelen Verkennen van terrein In kaart brengen van obstakels Onderzoek belendingen Milieuonderzoek
De Waalhaven • De Waalhaven wordt voor de komende 30 jaar gezien als een kansrijk gebied om inhoud te geven aan de uitbreiding van Rotterdam • Daarom dient dit gebied als referentie voor mogelijk te verrichten onderzoek
Kennis van de bodem Stafkaart 2001 TMK 1906 Hoogheemraadschap Schieland 1660
De bodemkaart van Nederland De Waalhaven Bergschenhoek Een detail
Een profiel onder Rotterdam ophoogzand jonge klei veen m. b. v. grond -boringen kleiïg zand
Conusweerstand Grondonderzoek Wrijvingsgetal % Boorprofiel ON SITE Mv N. A. P. – 0, 60 m – 5, 0 • Capaciteit – 10, 0 per niveau reserveren – 15, 0 – 20, 0 • Interactie met constructeur – 25, 0 – 30, 0 Wrijving (MPa)
Laboratoriumonderzoek p 1 ln p p 2 p 3 1 dag ’ ’ 1 c 2 Bezwijken in de rode zone 2 3 ’ 1 1’ 100 dagen � z n’ 3 2’ 10 dagen
De historie van terrein en opstallen fase 1 fase 2 18, 6 km kaden voor zeeschepen 287 kranen en 17 laadbruggen
Altijd on site verkennen
Zware gewapend betonnen opstal
Stokoude kademuren, gefundeerd op caissons
Hoogtelijnen en milieuaspecten • Grote verschillen in diepte • Milieuaspecten • Oude bommen en munitie
Alternatieve locaties ? Stafkaart 2001 TMK 1906
Geohydrologisch e gegevens 1, 20 m - NAP 1, 40 m - NAP 1, 00 m - NAP 0, 80 m - NAP 0, 60 m - NAP 0, 40 m - NAP De bovenste isohypsen onder Dordrecht • Isohypsen indiceren grondwaterstromingen
Nieuw land • Bij het creëren van nieuw land voer men zelf de eigenschappen aan • Maasvlakte II De nieuwe diepzeehaven van Rotterdam, 50 hectare
Zand deponeren Rainbowen (los gestort) Walpersen (met bulldozer verdicht) Het soort zand en de wijze van deponeren bepalen de eigenschappen
- Slides: 36