Kebudayaan Kaum Baba dan Nyonya Disediakan YENG CHUN

Kebudayaan Kaum Baba dan Nyonya Disediakan: YENG CHUN MAN (5 A) LOK CHAI YEE (5 B)

Pengenalan • • • Baba dan Nyonya adalah segolongan Mereka memanggil diri mereka sebagai keturunan kaum Cina yang unik "Baba" atau "Peranakan" kedudukannya di kalangan kaum Cina kerana kebudayaan mereka, yang berasal yang terdapat di Negeri-negeri daripada warisan tradisi Cina, mempunyai Selat, Tanah Melayu, unsur-unsur pengaruhkhususnya kebudayaandi. Melayu. negeri Melaka. Penyesuaian dan resapan budaya mereka Sebahagian merekasosio-budaya enggan mengakui terhadap suasana di persekitaran bahawa adalah Cina tetapi mereka di zaman silam, orang iaitu melalui perkahwinan campur yang berlaku di antara sebaliknya mendakwa bahawa mereka kaum-kaum dandan Melayu, punca adalah rakyat Cina British amat adalah berbangga utama kedudukan mengapa generasi-generasi seterusnya dengan ini. memanggil mereka sebagai "Baba". Mereka mengeji pendatang-pendatang • Cina Kaum Baba yang wujud pada harikelab ini bertutur yang baru, dan mempunyai dalam bahasa Baba iaitu sejenis dialek tersendiri yang tidak membenarkan Melayu yang dapat difahami oleh kebanyakan pendatang-pendatang Cina masuk. orang Melayu.

Bahasa • • • Bahasa masyarakat Baba dan Nyonya Kebanyakan dan adalah campuran masyarakat antara bahasa Baba Melayu Nyonya tidak memahami dan dialek Hokkien. Kebanyakan nahu bahasa Baba dan adalah perkataan dan. Nyonya dialekini bahasa berasal daripada bahasa melayu. Melayu. Bahasa Baba ini adalah berbeza • daripada Antarabahasa perbendaharaaan yang Melayu dalam kata pelbagai digunakan oleh masyarakat aspek, ia merupakan bahasa yang Baba berasingan dengan bahasa Melayu. dan Nyonya adalah: ~ Saya = goa (bahasa Hokkien) • Bahasa Baba telah menyerap banyak ~Anda = lu (bahasa Hokkien) perkataan umpamanya ‘lai’ untuk ~Dia = cina, dia (bahasa Melayu) ‘datang’ dan banyak lagi kecenderungan ~ Kita = kita (bahasa Melayu) ke arah dialek Hokkien, yang mana tidak dapat difahami oleh masyarakat melayu.

Pakaian • Hingga ke hari ini masih terdapat Namun sejak kebelakangan ini, banyak kaum Nyonya yang memakai masyarakat Cina bukan Baba mula kain sarung dan kebaya. Pakaian berjinak – jinak dengan sarung nyonya ini berlainan dan merupakan sehingga sebilangan kecil masyarakat satu simbol identiti bagi masyarakat Cina bukan Baba telah dapat Baba. menyesuaikan diri dengan memakai sarung. • Pakaian ini dapat membezakan kaum Baba dari Cina dan Baba yang • Masih terdapat perbezaan di antara di lumrahnya memang tidak memakai dalam pemakaian masyarakat Baba sarung dan kebaya. dengan masyarkat Cina di mana kebaya yang dipakai masyarakat Baba memerlukan 3 pasang kerongsang untuk dijadikan butang yang mana budaya yang diwarisi masyarakat Melayu tidak mempunyai butang. •

Baju Kebaya Dipakai oleh perempuan Nyonya.

Masakan • Masakan Baba lebih mirip kepada masakan Melayu. Walau bagaimanapun, masakan Baba adalah campuran masakan Cina dan melayu tetapi masih beridentitikan masakan Baba. • Masyarakat Baba masih mengamalkan satu upacara tradisi yang bersangkutan dengan penyembahan nenek moyang iaitu penggunaan meja panjang atau lauk tok panjang. • Masakan Nyonya lebih dirujuk dengan nama lauk Nyonya iaitu daging dan sayuran. Masakan Nyonya biasanya pedas dan menggunakan banyak cili. • Upacara ini ialah memasak lauk sembahyang dengan masakan yang istimewa pada hari – hari tertentu sahaja. • Bagi masyarakat Baba, penggunaan cili yang banyak di dalam masakan adalah satu identiti yang menbezakan di antara masyarakat Baba dan Cina.

Tok Panjang Upacara ini ialah memasak lauk sembahyang dengan masakan yang istimewa pada hari – hari tertentu sahaja. “Tok” bermaksud pelbagai lauk dan mempunyai isi tersirat sebagai meja.

Kuih-muih

Onde onde

Otah otah

Perkahwinan Pandangan Baba dan Nyonya • Perkahwinan tradisional baba nyonya merupakan satu majlis yang memenatkan dan akan berlangsung selama 12 hari. • Menurut mereka jika orang yang sama berkahwin sekali lagi pun, dia tidak akan berpeluang untuk mempunyai upacara sebegini sekali lagi. • Segala urusan mencari jodoh bagi anak perempuan akan diuruskan oleh ibu bapa mereka, mereka tidak boleh membantah keputusan orang tua. • Jika seseorang perempuan itu belum berkahwin sebelum usia 20 tahun mereka akan dianggap sebagai anak dara tua, mereka juga akan mengalami kesukaran dalam soal mencari jodoh. • Bagi pihak lelaki pula, mereka selalunya akan berkahwin dalam usia 20 tahun.

Peringkat Awal • Permulaan majlis perkahwinan baba nyonya bermula apabila pihak pengantin perempuan menerima rombongan peminangan daripada pihak pengantin lelaki. • Orang tua pasangan pengantin akan menguruskan tarikh melangsungkan perkahwinan, setelah mereka memilih satu hari yang baik (bertuah) dengan menggunakan kalendar cina jemputan akan dikeluarkan. • Jemputan akan dikeluarkan kepada mereka yang terlibat, jemputan ini dipanggil “antah sireh”. • Masyarakat baba nyonya tidak menggunakan kad jemputan sebaliknya mereka menghantar wang yang mengandungi kacang , limau, dan daun sirih (sekapur sirih) sebagai ganti. • Seorang nyonya tua akan diberi tugas ini iaitu pergi ke rumah-rumah tertentu untuk menghantar jemputan yang unik ini, walaupun setiap keluarga menerima sehelai daun sirih tetapi ia bermaksud untuk menjemput seluruh keluarga ke majlis perkahwinan itu.

Persiapan • Diletakkan langsir, cadar baru yang kaya dengan sulaman berwarna-warni, bungaan dan bilik tersebut di harumkan dengan 'Stangee' iaitu wangian daripada kulit pokok, gula tebu dan gula. • Begitu juga dengan 'potpouri' yang dipenuhi dengan wangian dari daun pandan, bunga dan ia lebih dikenali sebagai bunga rampai di kalangan orang Melayu. • Ketua upacara tersebut akan berpakaian gaun cina yang labuh dan jaket pendek dan memulakannya dengan memberi 'kueh ih' yang terletak elok di dalam bakul nyonya iaitu bakul Siah. • Hari 'kueh ih' ia juga di panggil 'sang ih' yang bermaksud untuk memperkenalkan. • 'Ih 'pula adalah symbol bagi benda yang baik untuk perkahwinan. Selain dari 'sang ih', tanglung, kain merah atau 'chye kee' akan diletakkan di pintu utama.

Hari “Khuih Thiah” • Hari 'Khuih. Thiah' iaitu hari pembukaan untuk perayaan. Ia juga adalah hari kupas bawang. • Hari tersebut juga adalah di buka kepada saudara mara dan kawan-kawan untuk datang menyiapkan pelbagai persiapan. Ini disusuli oleh ‘Hari Menyambal'. • Kebiasaannya mereka membuat sambal sebanyak 20 jenis antaranya ialah sambal serunding. • Sambal ini akan dimakan bersama dengan 'nasi lemak' pada hari kedua belas upacara perkahwinan.

Dua Hari Sebelum • Hari 'tumbuk tepung' dan 'Sang Jit' di uruskan dahulu. Tepung ini akan di gunakan untuk membuat kuih tat, kuih genggang, pisang goreng dari pisang raja, apam berkuah dan onde-onde. • Makanan terakhir yang perlu di sediakan ialah putu tekan yang berwarna biru dan putih dan ditekankan dalam bekas kayu. • 'Sang Jit' ialah hari bertukar hadiah di antara keluarga pengantin lelaki dan wanita. Antara barangan yang sering di tukar ialah seperti itik, khinzir, cincin berlian dan lain-lain.

CHIA LANG KHEK • Chia lang khek merupakan jamuan makan malam di rumah pengantin perempuan. • Sepanjang malam tersebut terdapat kumpulan 'serunee' atau serunai akan menghiburkan hadirin yang hadir. • Pengantin perempuan akan di hias dan di andam oleh 'Sang Kheh Umm' atau mak andam. • Peranan mak andam ini adalah mengajar pengantin perempuan berjalan, berlutut dan sebagainya. • Manakala pengantin lelaki pula akan di bantu oleh 'Pak Chindek' iaitu orang yang terlibat di dalam penghantaran kad jemputan perkahwinan.

CHIU THAU • Chiu Thau merupakan pemberian yang dianggap suci dan di persembahkan di tempat pemujaan. • Tempat pemujaan khasnya di panggil 'Sam Kai' atau 'Sang kuan tai Tay' yang mewakili syurga, bumi dan manusia. • Pada hari ini, pengantin lelaki yang akan memulakan adat terlebih dahulu. • Walau bagaimanapun kedua-dua pengantin tidak boleh bertemu selagi tidak menjalani adat atau upacara 'Chim Pang'.

CHIM PANG • Chim Pang merupakan pertemuan pertama diantara pengantin lelaki dan pengantin perempuan di dalam hidup mereka. • Ia bermula dengan upacara memasang lilin oleh kedua-dua ibu bapa pengantin lelaki dan perempuan. • Selepas kedua-dua pengantin di ketemukan, mereka akan duduk di kerusi yang di sediakan yang berhadapan di antara satu sama lain.

CHIA N SIA CHOON TOK • Upacara ini 'Choon ialah. Tok' acaraialah jemputan upacara untuk adat pasangan resampengantin dan ia lebih makan kepada bersama pihak pengantin sebagai lelaki. suami isteri. • Pada hari ini 'sahpengantin jit' (perayaan perempuan tiga hari) merupakan memakai haribaju pengantin kurungmemberi dan kain sembahyang sarung hormat diperbuat kepadadaripada ahli keluarga kain dan jugadan broked tuhan di tenun mereka. dengan benang perak dan emas. • Pada hari ini lah juga nyanyian 'Dondang Sayang' akan dinyanyikan diselang-selikan dengan lawak jenaka, pujian dan ransangan.

Dua Belas Hari • Hari ini merupakan hari dimana tetamu akan di hidangkan dengan nasi lemak yang diperbuat dengan begitu teliti supaya mengandungi banyak lemak. • Nasi ini di kukus dengan kukusan kayu ditutupi dengan daun pisang. Orang yang pakar dalam memasak nasi lemak di panggil 'Bibi Nasi Lemak'. • Pada hari ini juga rundingan dibuat sambil menikmati hidangan tepak sirih atau tempah sirih.

CHIAN N CHING KAY, CHE UMM • Ia merupakan jemputan makan malam untuk ahli keluarga si mertua pengantin perempuan. • Tujuannya ialah untuk mengeratkan hubungan persaudaraan di antara kedua-dua belah pihak. • Sesungguhnya di dalam upacara sebeginilah hubungan kekeluargaan dapat dieratkan lagi. • Setiap perkahwinan semestinya terdapat pantang larang tertentu bagi mengelakkan sesuatu perkara terjadi. • Dalam masyarakat baba nyonya, mereka percaya pemilihan tarikh yang sesuai dapat mengelakkan dari terjadinya sesuatu yang tidak baik.

Kam Cheng

Putih bermaksud Suci. . . Merah bermaksud peristiwa yang gembira. . .

Kesimpulan • Kaum Baba dan Nyonya merupakan kaum yang mempunyai budaya dan latar belakang yang unik. . .

Terima Kasih~~