KAYNATIRMA Kaynatrma Nedir Kaynatrma zel Eitim gerektiren bireylerin

KAYNAŞTIRMA

Kaynaştırma Nedir? • Kaynaştırma, ‘Özel Eğitim gerektiren bireylerin diğer bireylerle karşılıklı etkileşim içinde bulunmalarını sağlamak ve eğitim amaçlarını en üst düzeyde gerçekleştirmek için geliştirilmiş eğitim ortamları’ olarak tanımlanmaktadır. • Kaynaştırma, tüm dünyada, engelli öğrenciler için kanuni eğitimsel bir tercih olarak giderek artan bir şekilde kabul görmeye başlamıştır.

• Kaynaştırma eğitimine dahil edilen öğrenciler, sosyal yaşam ve eğitim sürecinde yaşıtlarıyla birlikte olabilme fırsatını elde ederler. • Bu birliktelik özel gereksinimi olan öğrencilerin akademik becerilerde, günlük yaşam becerileri ve sosyal becerilerde diğer çocukları model olmalarında önemli rol oynar.

• Özel gereksinimi olan bireylerin, en az kısıtlanmış ortamlarda yapılan öğretimsel düzenlemelerde başarılı oldukları görülmektedir (Saylan & Pekçağlıyan, 2002).

• Yetersizliğe sahip bireylerin normal gelişim gösteren akranları ile bir araya gelmelerine olanak sağlayarak yaşam kalitelerinin artmasına ve sosyal bütünleşmelerine katkıda bulunan aktivitelerden biri de rekreasyonel aktivitelerdir.

Böylece; • Fiziksel ve sağlık durumları gelişir. • Normal gelişim gösteren katılımcılar, engelli bireylerin toplumdaki varlığını fark ederler ve bireysel farklılıklara daha az odaklanırlar. • Odak noktasındaki bu değişiklik toplumdaki çeşitli farklılıkların kabulü ve geniş farkındalıkların genellenmesine yardım eder. (Mahon ve ark. , 2000)

• Kaynaştırma ortamlarında, spor eğitim olanağı sunan programlardan biri de ‘Kaynaştırma Özel Olimpiyatlar Programı’dır.

• Zihinsel engelli bireylerle aynı sayıda zihinsel engeli olmayan bireyleri antrenman ve yarışma için spor takımlarında bir araya getiren bu programda tüm takım üyelerinin beceri ve yeterliliklerinin geliştirilmesinin yanı sıra benlik saygısı ve güveni geliştirmek, yeni sosyal ortamlar ve arkadaşlık fırsatı sunmak ve böylece topluma katılımı kolaylaştırmak amaçlanmaktadır.

• Başarısı ve olumlu katkıları nedeniyle hızla yayılan bu program 50 ülkede 25 spor branşını ve 30. 000 sporcuyu kapsamaktadır. (Baran, 2005)

• Bir yandan Özel Olimpiyatlar Kaynaştırma Spor Programları yaygınlaşırken diğer yandan da programın etkililiğini incelemek amacıyla çalışmalar yapılmaktadır. • Castagno (2001), kaynaştırma ortamda gerçekleştirilen, 8 haftalık basketbol sezonu sonunda, hem zihinsel engeli olan hem de zihinsel engeli olmayan çocukların benlik saygısı, basketbol becerileri ve arkadaşlarına yönelik tutumlarında önemli ilerlemeler olduğunu saptamıştır.

• Baran ve arkadaşlarının çalışması (2009), 8 haftalık kaynaştırma futbol programına devam eden ilköğretim çağı öğrencilerinin, program sonunda engelli akranları ile anlaşma düzeylerinde ve antrenmanlardan hoşlanma düzeylerinde düşüş görülse de engelli bireylere yönelik daha iyi bir anlayış geliştirdiklerini ortaya koymuştur. • Araştırmada, bu program sayesinde engelli ve engelsiz çocukların bir araya geldiği ve psikososyal gereksinimlerin karşılanması açısından iyi bir sosyal çevre oluşturduğu vurgulanmıştır.

• Kuşkusuz kaynaştırmanın her iki grup içinde etkili olabilmesi için, toplumun, ailelerin, çocukların ve öğretmenlerin hazırlanması ile ilgili iyi planlanmış çalışmalar yapılmalıdır. (Auxter, Pyfer & Huettig, 2001)

Toplumu Hazırlama • Toplumun engelli bireylere yönelik farkındalık, anlayış ve kabul geliştirmeleri çok yönlü çalışmaların yapılması ile mümkün olabilmektedir. • Başarılı engelli bireylerin medya yoluyla tanıtılması, toplumda popüler kişilerin engelli bireylere yönelik etkinliklere katılarak onlarla yakın ilişkiler geliştirmesi, bu konuda belgesellerin, dizilerin ve reklam filmlerinin yayınlanması engelli bireylerin toplum tarafından kabulünü artırmada etkili olabilmektedir.

Okul Yöneticilerini Hazırlama • Engelli çocukların kaynaştırma programlarına etkili bir şekilde katılımlarının sağlanması için okul yönetici ve öğretmenlerin eğitim idealine ve felsefesine sahip olması büyük önem taşımaktadır. • İdareciler, başarılı bir kaynaştırma programı için kritik önem sahiptirler.

Öneriler; • Spor salonunda öğretmenlere yardım edecek gönüllülerden yararlanmak • Hizmetlerin sunumunda yaratıcı alternatif program modelleri kullanmak(küçük grup etkinlikleri, istasyon çalışmaları, bol materyal gibi) • Üniversite veya kamu stajyerlerinden yararlanmak • Beden eğitimi öğretmenlerini engelli çocukların eğitimi konusunda motive etmek.

Aileleri Hazırlama • Kaynaştırma programlarının en zor bölümü, normal gelişim gösteren çocukların ailelerinin hazırlanmasıdır.

• Normal gelişim gösteren çocukların aileleri, öğretmenin bütün zamanını ve çabasını özel gereksinimli olan öğrencilere harcayacağını, kendi çocuklarının özel gereksinimi olan öğrencilerin saldırgan davranışlarını ve yetersiz öğrenme davranışını taklit edebileceğini, özel gereksinimi olan çocuğun saldırgan ve reddedici davranışlarının kendi çocuklarının eğitimini ve güvenliğini tehlikeye atacağını düşünerek kaynaştırma eğitimi konusunda kaygılanmaktadırlar.

• Normal gelişim gösteren çocukların ailelerinin kaynaştırmaya hazırlanmasında izlenmesi gereken birincil strateji, ilk olarak kademeli bir şekilde orta düzeyde engele sahip çocukların programa yerleştirilmesidir. Eğer normal çocukların aileleri çocuklarının eğitiminin tehlike altında olmadığını görürlerse onlarla ilgilenerek, kaynaştırmayı desteklemeye daha yatkın olacaklardır.

• Diğer önemli strateji ise, Özel gereksinimli olan ve normal çocuklara sahip ailelere ortak endişeleri ve düşüncelerini paylaşabilecekleri iyi organize edilmiş toplantı olanağı sağlanmasıdır. • Aileler, Özel gereksinimi olan çocuğa sahip ailelerin korkuları, gereksinimleri, hayalleri ve beklentileri hakkında bilgi sahibi olurlarsa ayrımcı tavırlarını aşarak paylaşımcı olabilirler.

Çocukları Hazırlama • Özel gereksinimli olan ve normal çocukların kaynaştırmaya hazırlanmasında tek başına en etkili strateji 'kaynaştırma eğitimini erken dönemde başlanmasıdır'.

Kaynaştırma uygulamaları doğru planlanırsa bütün çocuklar için bir çok faydası olacaktır; • Bütün sınıfın kişisel gelişimine olanak sağlayacaktır. • Sorumluluk duygularını geliştirecek ve benlik saygılarının artmasına yol açacaktır. • İnsan davranışlarının dağılımı ve farklılıkları ile ilgili bilgileri artacaktır. • Bir gün engele sahip ola durumunda yaşamın nasıl sürdürülebileceği konusunda bilgi sahibi olacaklardır.

Özel gereksinimi olan ve olmayan öğrenciler arasında arkadaşlığın geliştirilmesi için, öğretmen; • Çocuklara birbirlerini tanıma fırsatı sağlarak arkadaşlığı ön plana çıkaran bir model oluşturmalıdır. • Arkadaşlığı teşvik eden kitap, videolar ve şarkılar kullanmalıdır. • Arkadaşça davranışları ödüllendirmeli”dir. • Sosyal etkileşimi sağlayacak ortamlar sunmalıdır. • Eğitim ortamına girilmeden arkadaş grubu oluşturmalıdır.

Beden eğitimi dersinde kaynaştırma için bazı aktivitelerle empati kurulması sağlanabilir; • Tekerlekli sandalye ile derse katılmak • Koltuk değneğinden destek alarak topa vurmak • Oyun oynamaya çalışırken kulaklık ile duymayı engelleme • Öğretmenin dersi sadece işaret dili kullanarak işlemesi • Göz bandı takarak, oyun alanının içerisinde yürüme

Beden Eğitimi Öğretmenlerini Hazırlama • Beden eğitimi öğretmenlerini kaynaştırma uygulamalarına hazırlamak için, farkındalık geliştirme çalışmaları, internette araştırma yapmaya yönlendirme, başarılı kaynaştırma sınıflarını ziyaret gibi etkinlikler önerilmektedir.

• Küçük hikayelerin de beden eğitimi öğretmeninin engelli öğrenciye eğitim vermeye yönelik tutum ve duygularının düzenlenmesinde yardımcı olacağı öne sürülmektedir. • Senaryolarda öğrencilerin hisleri, akranlarının duyguları ve beden eğitimi öğretmeninin kaynaştırma süreci ile ilgili korku ve endişeleri tanımlanarak beden eğitimi öğretmeninin deneyim elde etmesi sağlanabilir.

Beden Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme • Ülkemizde beden eğitimi öğretmenlerinin engelli bireylerin spor eğitimi konusunda yetiştirilmeleri 2000 yılında Yüksek Öğretim Kurulu tarafından Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği ders programına ‘’Engelliler için Beden eğitimi ve Spor ‘’ dersinin yerleştirilmesi ile başlamıştır. • 2005 yılında programa ‘’Özel eğitim’’ dersinin konması ve ‘’Engelliler için Beden Eğitimi ve Spor’’ dersine uygulama saatlerinin eklenmesi ile alana özgü dersler artmıştır.

Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor Dersi • Öğretmen yetiştirme programlarında, farklı kültür, ırk, dil, sosyoekonomik sınıf, yetenek ve engelli grubundaki öğrencilerin çeşitli gereksinimlerini karşılayacak şekilde bilgi ve beceri kazandırma temel hedef olmalıdır.

Ders kapsamında öğrencilere yaşatılacak deneyimler onların mesleğe daha iyi hazırlanmalarına ve olumlu tutum geliştirmelerine yardım edebilir; • Engelli performans sporcularının potansiyalleri hakkında bilgi vermek, • Engelli elit sporcularla yarışma fırsatı sunmak, • Fedarasyonların yerel ya da bölgesel bazda yapılan engelliler spor karşılaşmalarını izlemek,

• Dikkatli bir şekilde denetlenen ortamlarda engelli öğrencilerle gönüllü olarak çalışmak, • Engele sahip olmak ile ilgili olguyu anlamaları için deneyimler sunmak.

Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor Alanında Öğretmen Yetiştirmede Standartlar • Amerika’da, tüm engelli çocuklar için nitelikli meslek elemanları tarafından özgür ve uygun eğitim hizmeti sağlanmasını zorunlu kılan federal yasada (PL-94 -142), engelli bireyler için beden eğitimine katılma zorunluluğu ayrı olarak ifade edilmiş, bireysel beden eğitimi programının hazırlanması ve sporda eşit fırsatlar sunulması konusu hükme bağlanmıştır. (Kelly, 2006)

• Amerika’da 1991 yılında engelli bireylerin beden eğitimi ve spor aktivitelerine katılmalarını artırmak amacıyla ulusal özel eğitim yöneticileri derneği, ulusal engelli bireyler için beden eğitimi ve rekreasyon derneği(NCPERID) ve uluslararası özel eğitim olimpiyatları, tarafından bir ‘eylem semineri’ düzenlenmiştir. • Bu seminerde engelli bireylerin uygun beden eğitimi hizmetinden yaralanmasını önleyen engeller tanımlanmış ve bu soruları çözmek için eylem planı oluşturmuştur.

Engelli çocuklar için beden eğitiminin nitelikli beden eğitimi öğretmenleri tarafından verilmesini sağlamak amacıyla geliştirilen 15 standart aşağıda yer almaktadır(Kelly); • Standart 1; İnsan Gelişimi • Standart 2; Motor Davranış • Standart 3; Egzersiz Bilimleri • Standart 4; Ölçme ve Değerlendirme • Standart 5; Felsefe ve Tarih • Standart 6; Öğrencilerin Özellikleri • Standart 7; Program Geliştirme

• Standart 8; Değerlendirme • Standart 9; Öğretim Deseni ve Planlama • Standart 10; Öğrenme • Standart 11; Danışmanlık • Standart 12; Öğrenciyi ve Programı Değerlendirme • Standart 13; Eğitimi Sürdürme • Standart 14; Meslek Ahlakı • Standart 15; İletişim