KATILIM NCES YARDIM ARACI IPA TRK MALI BELGES

KATILIM ÖNCESİ YARDIM ARACI (IPA) TÜRK MALI BELGESİ 06 Temmuz 2013 DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER DAİRESİ DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ

İÇERİK 2 Türk Malı Belgesi Nedir? Neden İhtiyaç Duyuldu? Türk Malı Belgesi ile ilgili TOBB Tarafından Yapılan Çalışmalar Türk Malı Belgesi – Yerli Malı Belgesi Farkları Türk Malı Belgesi Örneği (Doğru) Önemli Bilgiler İstisna

IPA TÜRK MALI BELGESİ NEDİR ? 1085/2006 sayılı Katılım Öncesi Yardım Aracı’na (IPA) İlişkin Avrupa Birliği Konsey Tüzüğü’nün 19 uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre, IPA programları ile ilgili bir sözleşme kapsamında iç piyasadan tedarik edilen tüm mal ve malzemelerin, tercihsiz menşe kurallarına göre Türk menşeli olduğunu veya Türk menşei kazanmış addolunduğunu belgeleyen, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından bastırılan Gümrük Yönetmeliği’nde öngörülen esaslara göre tanzim ve onayına ilişkin usul ve esaslara göre düzenlenen bir belgedir. 3

NEDEN IPA TÜRK MALI BELGESİ’NE İHTİYAÇ DUYULDU ? Daha önce söz konusu ihaleler için, yine Odalarımız tarafından verilen Yerli Malı Belgesi kullanılıyordu. Ancak, AB Komisyonu tarafından AB Bakanlığı’na, Yerli Malı Belgesi’nin malın menşe statüsü ihtiyaçlarını karşılamadığı vb. gerekçelerle yeni bir belgeye gereksinim duyulmuştur. 4

TOBB TARAFINDAN YAPILAN ÇALIŞMALAR Avrupa Birliği Bakanlığı’nın 11. 03. 2011 tarihli yazıları İlgili kurumların iştirakleriyle yapılan toplantılar Usul ve Esaslar’ın hazırlanması Türk Malı Belgesi’nin hazırlanması Avrupa Birliği Bakanlığı’nın olumlu görüşünün alınması Uygulamanın başlatılması ve geçiş süreci (1 Kasım 2012) Geçiş sürecinin uzatılması (1 Şubat 2013 – 1 Mayıs 2013) 5 Belge satış ve onay işlemleri için bütün Odalara görev verilmesi

TOBB TARAFINDAN YAPILAN ÇALIŞMALAR 10 Nisan 2013 tarihinde TOBB Sosyal Tesislerde eğitim programı düzenlendi. 6

TOBB TARAFINDAN YAPILAN ÇALIŞMALAR Eğitim Programına; • 252 Odamız, • Avrupa Birliği Bakanlığı, • Merkezi Finans ve İhale Birimi • Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK), • Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, • Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, • Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, • Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) temsilcileri de davet edilmiştir. 7 98 Odamız temsilcileri ve ilgili tüm kurumların katılımlarıyla toplam 195 kişi toplantıya iştirak etmişlerdir.

IPA projelerinin finansmanında yürütülecek ihalelerde 1 Mayıs 2013 tarihi itibariyle TÜRK MALI BELGESİ kullanılacaktır. 8

4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre yapılacak mal alım ihalelerinde YERLİ MALI BELGESİ kullanımına devam edilecektir. 9

IPA TÜRK MALI BELGESİ NEDİR ? KAPSAM Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Deniz Ticaret Odalarını kapsar 10

IPA TÜRK MALI BELGESİ NEDİR ? DAYANAK 1085/2006 sayılı Katılım Öncesi Yardım Aracına İlişkin Avrupa Birliği Konsey Tüzüğü’nün 19 uncu maddesinin beşinci fıkrası, “Türkiye Cumhuriyetine Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşması”nın 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrası, Avrupa Birliği Bakanlığı’nın 11. 03. 2011 tarihli Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ni görevlendirme yazısı, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’nun 12’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi, 26’ncı maddesinin ikinci fıkrasının (o) bendi, 56’ncı maddesinin birinci fıkrasının (y) bendidir. 11

IPA TÜRK MALI BELGESİ NEDİR ? YETKİ Belge’nin tanzim ve onay işlemlerinde, Birliğimiz, Bakanlığın olumlu görüşü alınmak suretiyle, Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Deniz Ticaret Odaları arasında ortak uygulama yapılmasını sağlamaya yönelik kararlar almaya görevli ve yetkilidir. 12

IPA TÜRK MALI BELGESİ NEDİR ? BELGELERİN BASIMI VE DAĞITIMI Türk Malı Belgesi, Gümrük Yönetmeliği’nin 40’ıncı maddesinin birinci fıkrası ile 42’nci maddesinin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarına uygun olarak Birlik tarafından bastırılır. Belgeler, bu Usul ve Esaslar kapsamında Odalara, talepleri halinde, bedelinin belirlenen banka hesabına yatırılması üzerine, Birlik tarafından, kargo yoluyla gönderilir. 13

IPA TÜRK MALI BELGESİ NEDİR ? Türk Malı Belgesi satışı, Odalar tarafından IPA programları kapsamındaki bir sözleşmenin yüklenicisi olan firmalara yapılır. Odalar belgeleri üyesi olma koşulunu aramadan, talep eden diğer Odaların üyesi olan Yüklenici Firmalara da satmaya yetkilidirler. Belge’nin satışı sırasında, Oda tarafından belgeyi teslim alan kişinin adı ve soyadı, T. C. kimlik numarası ve Belge’nin adına alındığı firmanın unvanı ve vergi numarası kaydedilir. Kimlik bilgilerinin doğruluğu geçerli bir kimlik belgesinin görülmesi suretiyle tespit edilir. Satılan Belgenin seri numarası da Oda tarafından kaydedilir. 14

IPA TÜRK MALI BELGESİ NEDİR ? BELGE ONAYI Yüklenici Firma tarafından, tedarik edilecek mal veya malzemenin üreticisi olan firmaya(lara) ilgili bölümleri tanzim ettirilerek imzalattırılan Belge(ler), yine Yüklenici Firma tarafından Belge’yi satın aldığı Odaya onay için ibraz edilir. Odalar, sadece satışını yapmış olduğu Belge’yi onaylamaya yetkilidir. 15

TÜRK MALI BELGESİ – YERLİ MALI BELGESİ FARKLAR TÜRK MALI BELGESİ YERLİ MALI BELGESİ BELGE KULLANIM AMAÇLARI IPA kapsamı ihalelerde kullanılan malların Türk Kamu İhalelerinde kullanılacak malların Türk veya AB Menşeli olduğunu belirtmek için kullanılır. menşeli olduğunu belirtmek için kullanılır. 16 BELGE DÜZENLEYEN KURULUŞLAR TOBB’a bağlı 252 Oda tarafından üyesi olma şartı Malın üretildiği/elde edildiği yerin Sanayi Odası aramadan Odalara üye tüm firmalara satabilir, veya Sanayi ve Ticaret Odası; Esnaf ve Sanatkarlar TESK’e bağlı Birlikler belgeleri kendilerine bağlı Odalarına kayıtlı olanlar için üreticinin bulunduğu odaların üyelerine satabilir. yer Esnaf ve Sanatkarlar Odasınca düzenlenir. YASAL DAYANAK 1085/2006 sayılı Katılım Öncesi Yardım Aracına Kamu İhale Genel Tebliği İlişkin Avrupa Birliği Konsey Tüzüğü’nün 19 uncu maddesinin beşinci fıkrası ve “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) İle Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyetine Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşması”nın 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrası

TÜRK MALI BELGESİ – YERLİ MALI BELGESİ FARKLAR - 4 TÜRK MALI BELGESİ YERLİ MALI BELGESİ ONAY ESNASINDA ODALARCA İSTENEN BELGELER İstenen Belgeler: a)Tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilmiş veya üretilmiş eşya Sanayi Ürünleri İçin: için; söz konusu eşyanın teminine ilişkin müstahsil makbuzu, borsa tescil a) Talep sahibi firmaya ait, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından beyannamesi, maden ruhsatı, alış faturaları vb. düzenlenmiş Sanayi Sicil Belgesi b) Kapasite raporu b)Menşeli olmayan girdilerin kullanılması suretiyle üretimi gerçekleştirilen c) Üretim sürecinin önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli eşya için; ithalat beyannamesi, alış faturası vb. görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye'de yapıldığını tevsik eden c)Üretici firmalara ait, düzenleme tarihi üç yılı geçmeyen kapasite raporları belge(örn: fatura) (kapasite raporu ile beyan edilen eşyanın birebir uyuşması şartı aranmaz. Gıda ve Tarımsal Ürünler için: Şüphe halinde Oda eksperinin görüşü alınabilir). a) Talep sahibi firmaya ait, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından düzenlenmiş Gıda Sicil Belgesi b) Talep sahibi firmaya ait, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından düzenlenmiş Gıda Üretim Sertifikası c) Kapasite raporu veya ekspertiz raporu d) Üretim sürecinin önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye'de yapıldığını tevsik eden belge Maden ve Madencilik Ürünleri İçin: a) Madenlerin ve madencilik ürünlerinin Türkiye'de çıkarıldığı veya işlendiği maden ruhsatı ve gerekli işletme izin belgesi, b) Kapasite raporu c) Üretim sürecinin önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye'de yapıldığını tevsik eden belge. 17

TÜRK MALI BELGESİ – YERLİ MALI BELGESİ FARKLAR - 5 TÜRK MALI BELGESİ YERLİ MALI BELGESİ ONAY ESNASINDA ODALARCA İSTENEN BELGELER Belge Üzerinde Doldurulan Bilgiler: Yüklenici – Üretici Firmanın; unvan, adres, telefon, faks, e-posta, ticaret sicil no, Oda/Borsa sicil no, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi no Tarih Sözleşme Makamı, Sözleşme Tarihi ve No Eşyanın Cins ve Nev’i, Eşyanın Tanımı, Sıra No Eşyanın Ölçü ve Birimleri Üretici Beyanı 18 Belge Üzerinde Doldurulan Bilgiler: Belgenin Veriliş Tarihi, Firma Unvanı, Adresi, Telefon, faks, e-mail, web, ticaret sicil no, Oda sicil no Üretimin Adı Kapasite Raporu tarihi, numarası, geçerlilik süresi, Sanayi Sicil Belgesinin tarihi, numarası, geçerlilik süresi, Gıda Üretim Sertifikası tarihi, numarası, geçerlilik süresi, Diğer Belgeler

19

20

TÜRK MALI BELGESİ – YERLİ MALI BELGESİ FARKLAR 21

TÜRK MALI BELGESİ ÖRNEK (DOĞRU) 22

TÜRK MALI BELGESİ ÖRNEK (DOĞRU) 23

ÖNEMLİ BİLGİLER 24 1 Mayıs 2013 tarihine kadar IPA kapsamı ihaleler için Türk Malı Belgesi veya Yerli Malı Belgesi kullanılabilmekteydi. 1 Mayıs 2013’ten itibaren IPA kapsamı ihaleler için sadece Türk Malı Belgesi kullanılacak, Yerli Malı Belgesi kullanılmayacaktır. Yerli Malı Belgesi, Kamu İhaleleri gibi diğer ihalelerde kullanılmaya devam edilecektir. Türk Malı Belgesi satışı, IPA programları kapsamındaki bir sözleşmenin yüklenicisi olan firmalara yapılır.

ÖNEMLİ BİLGİLER Odalar belgeleri üyesi olma koşulunu aramadan, talep eden diğer Odaların üyesi olan Yüklenici Firmalara da satmaya yetkilidirler. Türk Malı Belgesi ilgili “Usul ve Esaslar” da belirlenen form ve niteliklere uygun olarak basılması ve ihtiyaca göre dağıtılması hususlarında TOBB ve Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu ayrı yetkilendirilmişlerdir. 25

ÖNEMLİ BİLGİLER Belgelerin satış ve onay bedelleri ayrı olacak şekilde her yıl TOBB tarafından belirlenmekte ve bütün Odalar ve Konfederasyona bağlı Birlikler tarafından aynı şekilde uygulanmasını teminen gerekli duyurular yapılmaktadır. 26 TOBB Yönetim Kurulu tarafından 2013 yılı için Türk Malı Belgesi azami satış ve onay fiyatı 250 TL olarak belirlenmiştir. Satış ve onay fiyatı birlikte tahsil edilmektedir. Odalar, sadece satışını onaylamaya yetkilidir. Dış Ticaret Müdürlüğü yapmış olduğu Belge’yi

ÖNEMLİ BİLGİLER Yüklenici Firma, Üretici Firma’dan, Belge ile birlikte onaya konu eşyanın Gümrük Yönetmeliği’nin 33 üncü ve 42 inci maddelerindeki hükümler çerçevesinde Türk menşeli olduğunu kanıtlayan bilgi ve belgeleri de temin etmekle yükümlüdür. İlgili Oda tarafından onaylanan belgenin, Sözleşme Makamına ibraz edilmesi Yüklenici Firmanın sorumluluğundadır 27

ÖNEMLİ BİLGİLER Belge’de kayıtlı eşyanın Türkiye menşeli olduğunu belirlemek üzere, Yüklenici Firma tarafından, Üretici Firma’dan temin edilerek ilgili Odaya ibraz edilebilecek belgeler, müstahsil makbuzu, borsa tescil beyannamesi, maden ruhsatı, alış faturaları vb. Menşeli olmayan girdilerin kullanılması suretiyle üretimi gerçekleştirilen eşya için; ithalat beyannamesi, alış faturası vb. Üretici firmalara ait, düzenleme tarihi üç yılı geçmeyen kapasite raporları (kapasite raporu ile beyan edilen eşyanın birebir uyuşması şartı aranmaz. Şüphe halinde Oda eksperinin görüşü alınabilir). 28

Tarımsal Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu - İSTİSNA IPARD Programı kapsamında Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’na (TKDK) yapılacak başvurular bu Usul ve Esaslar kapsamında ayrı bir düzenlemeye tabi tutulmaktadır. TKDK tarafından, “Yerli Malı Belgesi”nin yerine, “ 1406 -Ödemeye Esas Belgeler İçin Çalışma Kâğıdı”nda belirtilen muadil belgelerin de kabul edildiği belirtilmiştir. TKDK tarafından, “Türk Malı Belgesi” yerine sözkonusu muadil belgeler de kabul edilecektir. 29

Tarımsal Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu - İSTİSNA TKDK tarafından, 1 Mayıs 2013 tarihinden itibaren taraflarına ibraz edilecek Türk Malı Belgelerinin, İLGİLİ ODALAR TARAFINDAN ONAYLANMIŞ OLMALARI KOŞULUYLA, üzerinde Üretici Firma Bilgilerinin ve/veya Onaylı Üretici Firma beyanlarının yer almaması ya da Yüklenici Firma ile Sözleşme Makamına dair bilgilerin bulunmaması halinde de geçerli olarak kabul edilebilecektir. 30

TEŞEKKÜRLER İsim Unvan Telefon E-Posta Ayşe Mehtap Ekinci Dış Ticaret Müdürü 0 312 218 22 30 ayse. ekinci@tobb. org. tr Şule Ören Uzman 0 312 218 22 31 sule. oren@tobb. org. tr B. Tolga Terzi Uzman Yardımcısı 0 312 218 22 34 tolga. terzi@tobb. org. tr Sorularınız için: 31