Kasbiy talim fakulteti Mehnat talimi va chizmachilik kafedrasi

Kasbiy ta’lim fakulteti “Mehnat ta’limi va chizmachilik” kafedrasi Tugarak nomi: Yosh duradgor Tugarak rahbari: o‘q Yusupov M. T. Faoliyat mazmuni: Tugarak a’zolari (talabalar)ga Kasb ta’limi praktikumi faniga oid duradgorlik bo‘yicha amaliy ishlar bajarishni o‘rgatish.

Tugarakning faoliyat rejasi № Mashg’ulot nomi Ma'ruz a Amaliy Jami 1 Durodgorlik ishlari haqida umumiy ma'lumot а) ustaxonani jihozlash; 2 2 O’quv ustaxonasida ish o’rnini tashkil etish. 1 3 Tеxnika xavsizligi haqida tushuncha 1 4 Rejalash asboblari. 1 6 7 5 Arra turlari va ularni ishga sozlash. 1 10 11 6 Randa turlari va ularni ishga sozlash 1 10 11 7 Daraxtlarning texnik va mexanik afzalliklari. 2 8 Yog’och uymakorligi buyumlari uchun matеriallar tanlash 1 6 7 10 Durodgorlik birikmalari haqida tushuncha 1 6 7 11 Yog’ochlarni arralash va randalash, kеrakli ulchovlarga kеltirish va ularga ishlov bеrish hamda jilvirlash 1 20 21 12 Buyumlarga ishlov berish va pardozlash 2 10 12 13 Yil davomida bajarilgan ishlarga yakun yasash 2 Jami: 16 2 2 3 1 2 2 70 86

Tugarak a’zolari haqida umumiy ma’lumot. Qarshi Davlat universiteti Kasbiy ta’lim fakulteti «Mehnat ta’limi va chizmachilik» kafedrasida faoliyat ko‘rsatayotgan “YOSH DURADGOR” TO‘GARAGI To‘garak rahbari: o‘qituvchi Yusupov Mamarasul To‘garak a’zolari: T/r Iqtidorli talabaning F. I. SH Tug‘ilgan yili Yo‘nalishi kursi 1. Hayitov Utkir 1987 Mehnat ta’limi 3 kurs 2. Abanov Toshtemir 1988 Mehnat ta’limi 3 kurs 3. Ahmedov Oybek 1987 Mehnat ta’limi 3 kurs 4. Norqulov Umid 1986 Mehnat ta’limi 3 kurs 5. Ibragimov Dadaxon 1987 Mehnat ta’limi 3 kurs 6 Shopulatov Abdivohid 1987 Mehnat ta’limi 2 kurs 7. Sanayev Berdimurod 1988 Mehnat ta’limi 2 kurs 8 Nurmatov Elmurod 1986 Mehnat ta’limi 2 kurs 9 Arapov Bahrom 1987 Mehnat ta’limi 2 kurs 10 Mamanov Dilshod 1987 Mehnat ta’limi 2 kurs 11 Bekmurodov Elyor 1986 Mehnat ta’limi 2 kurs 12 Tuxtameshov Farrux 1987 Mehnat ta’limi 2 kurs 13 Ochilov Anvar 1987 Mehnat ta’limi 2 kurs 14 Qorayev Ilhom 1987 Mehnat ta’limi 2 kurs

Duradgorlik ishlari haqida umumiy ma’lumot Hukumatimiz umumta’lim va hunar maktabini isloh qilishning asosiy yo‘nalishlarida yoshlarga mehnat tarbiyasi va ta’limi berishni hamda kasblarga yo‘llash ishlarini yaxshilash, hayotiy zarur bo‘ladigan ommaviy kasb hunarlarni o‘rgatish zarurligi ko‘rsatilib o‘tilgan va bu xususda barcha chora va tadbirlar amalga oshirilmoqda. Hukumat ko‘rsatmalariga amal qilgan holda umumta’lim maktablari uchun mehnat ta’limi dasturini tuzishda dasturning mazmuniga hayotiy zarur bo‘lgan meh nat turlari (texnik mehnat, qishloq xo‘jalik mehnati, xizmat ko‘rsatish mehnati va shu kabilar)ni kiritishga asosiy e’ti bor berilmoqda. Xususan, texnik mehnat tarkibiga yog‘och, metallga ishlov berish, elektrotexnik ishlar kiritilgan, chunki bu ishlar turmush va mehnat faoliyatida juda asqotadi. Quyida yog‘och ishlarga oid kasb hunarlar haqidagi umumiy tushunchalar bilan tanishib chiqamiz. Ma’lumki, yog‘och tayyor va arzon material bo‘lib, u qurilishlarda, duradgorlik ishlarida, mebelsozlik, kemasozlik, avtomobilsozlik, vagonsozlik ishlarida, shaxtalarda va boshqa sanoatning juda ko‘p sohalarida asosiy material sifatida ishlatiladi. Bu sohalarda yog‘ochga ishlov beruvchi kasb egalarini duradgor, binokor duradgor, mebelsoz deb ataymiz. Duradgor maxsus ish o‘rniga ega bo‘lib, bino ichida mavjud bo‘lgan va u yerda foydalaniladigan pardozlash ishlari bo‘yash bilan tugallanadigan barcha yog‘och ishlarini bajaradilar. Binokor duradgor kasbiga ega bo‘lgan hunarmandlar bino qurishda bajariladigan barcha yog‘och ishlarni: poydevor qoliplarini tiklash, tom yopish, cherdak qurish; eshik va romlarni o‘rnatish kabi ishlarni bajaradi» . Binokor duradgor maxsus ish o‘rniga ega bo‘lmaydi. Balki u vaqtinchalik ish o‘rni hozirlashi mumkin. Mebelsozlar duradgordan farqli ravishda qimmat baho, teksturasi (tabiiy guli) chiroyli bo‘lgan yog‘ochlarga ishlov berib, tayyor bo‘lgan buyum mebellarga shpon qoplash, ularni pardozlash maqsadida loklash va politurlash ishlarini amalga oshiruvchi kasb egalari hisoblanadi. Bulardan tashqari, yog‘ochga ishlov beruvchi tor ma’noda maxsus ixtisoslashgan ishlarni bajaruvchi kasb egalari ham mavjud. Bular masalan, sandiqchi, qutidor, o‘ymakor, beshikchi, yig‘chi, kemasoz va shu kabilardir. Hozirgi kunda yog‘ochga ishlov beruvchi kasb egalari univer salhunarmandlar bo‘lib, ular deyarli yog‘ochga ishlov berish bilan bog‘liq bo‘lgan barcha sohalarda amalga oshiriladigan yog‘och ishlarini uddalay oladigan uddaburon ishchi kadrlar hisoblanadi.

Ustaxonani jihozlash Duradgorlik o‘quv ustaxonalarida ish o‘rinlarining taxminiy joylanish rejasi: 1 — kunda; 2 dastgohlar; 3 — universal arralash randalash dastgohi; 4 — parmalash dastgohi; 5 — yog‘och tokarlik dastgohi; 6—charx; 7— o‘qituvchining ish o‘rni; 8 — qo‘l yuvgich; 9 — aptechka; 10 — asbob uskuna va materiallar javoni; 11 — devor soati.

O‘quv ustaxonasida ish o‘rnini tashkil etish.

Texnika xavfsizligi haqida tushuncha.

Rejalash asboblari. Duradgorlik kontrol o‘lchov va rejalash asboblari: I— masshtabli lineyka; II —a oddiy yog‘och guniya: 1 — kunda; 2 — lineyka: b — me talllineykali guniya ; III a — bir cho‘pli; b —ikki cho‘pli xatkash; 1— kunda; 2 — xatkash; 3 — pona; 4 — chizg‘ich; IV — porey go‘niya: 1 — kunda 2 — lineyka; V • — vintli go‘niya: 1 — kunda; 2 — lineyka; VI — sirkul; VII — kronsigkul, VIII — nutromer.

Arra turlari va ularni ishga sozlash. . a—dastarra; b—burnlma dastarra; v —chaspakli arra; g— chizg‘a arra; d—burcharra; 1—polotno; 2—dasta; 3— kergi; 4—tortqi ip; 5—burama tayoqcha; 6—quloq.

Arra turlari va ularni ishga sozlash. Arra tishlarining shakli va chaparrasi: a — tiluvchi arra tishlari; 6— qirquvchi arra tishlari; v —aralash arra tishlari; ye — tiluvchi arra tishlarining chanapasi; d — qirquvchi arra tashlarining chaparasi.

Randa turlari va uni ishga sozlash. a— sherxebel; b —taxta randa; v — mushranda: 1 — pona; 2 —kunda; 3 — tig‘; 4 temir pushtak; g — pushtakli tig‘; d — japs randa; 1 — tig‘; 2—pushtak; 3 — pona; 4 — dasta; 5 bolg‘alash tugmasi.

Yog‘och turlari va ularning texnik xossalari.

Duradgorlik birikmalari haqida tushuncha Dasta bet birikmalar: a — «G» simon; b, v — «T» simon to‘g‘ri va qaldirg‘och quyruqli» . Tirnoq chiqarish va quloq ochish: a — tirnoq va quloqlarni tilish; 6—tirnoq kertish; v — qulaq o‘yish.

Yog‘ochlarni arralash, randalash va kerakli o‘lchovlarga keltirish.

Yog‘och buyumlarga ishlov berish va jilvirlash. Qirg‘ichlar: a —qirg‘ich; b — qirish; v— qirg‘ichni o‘tkirlash; g — to‘g‘ri (1) va noto‘g‘ri (2) o‘tkirlash.

E’tiborlaringiz uchun raxmat!