KARYER PLANLAMA VE GELECEN MESLEKLER 1 erik n

KARİYER PLANLAMA VE GELECEĞİN MESLEKLERİ 1

İçerik n n n Kariyer Planlaması Geleceğin Meslekleri 21. Yüzyıl insanının Niteliği 2

Kariyer Nedir? § Kariyer yaşam boyu süren bir süreçtir. § Meslek öncesini, mesleğin icrasını ve meslek sonrasını kapsar. § Meslekte ilerleme, duraklama ve gerilemeleri de kapsayan bir süreçtir. 3

Hayıtımızdaki Önemli Dönemler § Bebeklik § Okula ilk adım § Ergenlik § Lise seçmemiz § Alan seçmemiz § Üniversite programlarını seçmemiz § İlk işimiz § Evlilik § Vb. 4

Kariyer Planlaması neden önemlidir? n Birey açısından (1 haftalık tatilimizi planlıyoruz. ) n Toplum açısından (ülkenin insan gücü planlaması) 5

Günlük Yaşam ve q İrili ufaklı pek çok karar verme durumu 6

Bireylerin yaşamlarında verdikleri en önemli iki karar? q q Eşini seçmesi İşini seçmesi 7

Sağlıklı Kariyer Kararları Verebilmek için Gerekenler: Bireysel Açıdan • • Kendini Tanıma • Uygun bir eşleme yapma Meslekleri ve işgücü piyasasını bilme 8

1. KENDİNİ TANIMA ü Yetenek ve Beceriler ü İlgiler ü Kişilik Özellikler ü Meslek Değerleri ü Vb. 9

Ölçülebilen Yeteneklerden Bazıları 10

Sınav için gereken yetenekler Genel Akademik Yetenek q Sayısal yetenek q Sözel yetenek q Dil yeteneği q Özel Yetenekler q Spor q Güzel sanatlar q Vb. 11

Mesleğin icrası için gereken yetenekler n n n n Mekanik Yetenek Uzay İlişkilerini Görebilme Yeteneği Şekil İlişkilerini Görebilme Yeteneği Büro İşleri Yeteneği Göz-El Koordinasyonu Parmak Becerisi El Becerisi Vb. 12

İlgi n Bir faaliyetin özünden elde edilen doyum. n Belli faaliyetlere isteyerek yönelme, zevk alma, n Bu faaliyetleri kısıtlayıcı koşullar altında bile başka faaliyetlere tercih etme… 13

Bazı İlgi Türleri n n n Temel Bilim İlgisi Sosyal Bilim İlgisi Ziraat ve Hayvancılık İlgisi Mekanik İlgi İkna İlgisi Ticaret İlgisi İş Ayrıntıları İlgisi Edebiyat İlgisi Güzel Sanatlar İlgisi Müzik İlgisi Sosyal Yardım İlgisi 14

Meslek Değerleri n n Bir mesleğe girme sonucunda o mesleğin getirilerinden elde edilen doyumdur. Meslek değerleri, bir mesleği birey için değerli kılan özelliklerin sıralaması anlamına gelir. 15

Meslek Değerleri Meslekten ne bekliyorum? n n n n Yüksek ücret Sosyal güvence Toplumsal saygınlık Meslekte ilerleme olanakları Yetenekleri kullanma Bağımsızlık Güç ve otorite Rekabet İşbirliği Seyahat Rutin iş Esnek çalışma saatleri Başkalarına yardım 16

KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ … n n n Cerrah Psikolog, psikolojik danışman vb. (empati) Yardım meslekleri (sosyal) Anaokulu öğretmenliği (çocuk sevgisi, sabır) Vb. İçedönük ve dışadönük kişilik yapısı 17

Her insan biricik ve kendine özgüdür. n 7. 5 milyar insan n 90 milyar insan n Her mesleğin farklı kişilik yapısı gerektirmesi 18

Doğru veya Yanlış Kişilik Yapısı Yoktur n Farklı kişilik yapısına sahip bireyleri uygun meslek veya pozisyonlara yönlendirmek vardır. 19

2) İş, meslek ve eğitim dünyasını tanıma 20

İş ve Eğitim Dünyasını Tanıma Temel Bir İlke: Sağlıklı kararlar sağlıklı bilgilere dayanmak zorundadır. Corollary: Sağlıklı meslek kararları, sağlıklı meslek bilgilerine dayanmak zorundadır. 21

HANGİ MESLEK BİLGİLERİ? n YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARINI TANIMA n İŞ VE MESLEK DÜNYASINI TANIMA 22

Doğru Meslek Bilgilerine Nasıl Ulaşabiliriz? n n n Meslekler Rehberi ÖSYM web sitesi Üniversitelerin web sitesi İŞKUR web sayfası Meslek Mensuplarıyla görüşme MEB Mesleki Bilgi Sistemi 23

3. Karar Verme Diğer İki Faktörü Birleştirerek Sağlıklı Bir Karar Verme 24

25

Hedef Belirleme n n Uzun dönemli hedefleri belirleme Kısa dönemli hedefleri belirleme 26

İyi Bir Hedef Nasıl Olmalı? n n n Spesifik ve somut olmalı İnanılmalı Gerçekçi olmalı Ölçülebilir Olmalı İstenilir Olmalı 27

EYLEM PLANI YAPMAK TÜRK GİBİ BAŞLAMAK ALMAN GİBİ BİTİRMEK 28

İşte bu süreçte; n Sadece bugünü değil, yarını da düşünmek n İşgücü piyasasının değişen yapısını ve n Gelecekte parlama olasılığı olan meslekleri de bilmek gerekir. 29

İşgücü piyasasında gelişen sektörler, meslekler ve bu süreçte gereken becerilerin neler olduğunu bilmek neden önemlidir? 30

Çünkü; n n n n Dünya çok hızlı değişiyor. Küreselleşme Nüfus artıyor (Gıda) Göç hareketleri, göçmenler, köyden kente göç Teknoloji, internet Fizik, tıp, Kimya, biyolojide değişimler Uzay teknolojisi (ay, mars vb) Yeni mühendislik türlerinin ortaya çıkışı Disiplinler arası meslekler Sosyal bilimlerde önem kazanan alanlar İnsanın insani yönünün önemi (İKY) Hizmet sektörünün yükselen trendi İş değişiklikleri Vb. 31

NEDEN GELECEĞİN MESLEKLERİ? n Madem dünya çok hızlı değişiyor, bu hızlı değişime ayak uydurabilen hatta değişimin öncüsü olan ülkeler veya insanlar gelişeceklerdir. 32

Tarihe göz attığımızda; n Askerlik n Gemicilik n Astronotluk n Şairlik n Elektriğin icadı n Bilgisayar 33

Bir an için düşünelim NEDEN Petrol zengini ülkeler ve petrol kralları yerlerini iletişim alanındaki yatırımlarıyla dikkati çeken kişi ve şirketlere bıraktılar? 34

Geleceğin mesleklerine Gelince 35

Fen bilimlerinde ü Tıp ü Genetik ü Moleküler kimya ü Moleküler biyoloji ü Biyoloteknoloji, ü Gıda ve Gıda Mühendisliği, 36

Mühendislik alanında n n n n n Bilgisayar Mühendisliği, Elektronik Mühendisliği, Tüm Devre Tasarım ve Üretim Uzmanlığı Endüstri Mühendisliği, Uzay ve Havacılık, Çevre Mühendisliği, Enerji Mühendisliği, Sistem Mühendisliği, Mimarlık, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı, 37

Sosyal Bilimlerde n Hukuk, uluslar arası hukuk n Uluslararası İlişkiler, diplomasi n AB ile ilişkiler, n Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi, n Psikolojik danışmanlık, Psikoloji n İnsan Kaynakları Yöneticiliği, n Strateji Uzmanlığı, n Danışmanlık 38

Ekonomi alanında n İşletme, n Bankacılık ve Finans, n Turizm, n Tekstil ve Moda ağırlıklı Konfeksiyon Tasarımı, n İmalat ve Yapı Sektörü, n Fiyatlandırma Uzmanları n Gayrimenkul Danışmanlığı n Sermaye Piyasası Uzmanlığı n Sağlık, Emniyet, Çevre Uzmanlığı n Yöneticiler 39

İletişim Alanında n Enformatik, n Bilişim, n Halkla İlişkiler, n Görsel Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı, n Reklamcılık, n Elektronik Gazetecilik 40

Gelecekte Gerekli Niteliklere gelince. . . 41

Sürekli eğitim n n Sadece diplomaya bel bağlamamak Yaşam boyu öğrenme 42

SÜREKLİ ÖĞRENME 43

YAŞAM BOYU ÖĞRENME 44

Hayalleriniz Hedefleriniz Olsun. . . 45

Hiçbir şey imkansız değildir n n n Hayal etmek İstemek Motive olmak Çalışmak Önyargılardan Arınık Olmak 46

Yorumlama Yeteneği q Ayaklı kütüphane 47

Yaratıcılık Helvayı herkesten farklı yapabilmek 48

Yeni yaşantılara açık olmak. . . Doç. 49 Dr. Metin PİŞKİN

MOTİVASYONU YÜKSEK 50

n Kendine güvenen Girişimci Enerjik Vizyon sahibi olan Yeniliklere açık İnisiyatif alabilen n Esnek n n n 51

Risk alabilen 52

ERTELEMEYEN n Hedeflerinizin gerçekleşmesini engelleyecek en ölümcül şey, ertelemektir. 53

BAHANELERE SIĞINMAMAK 54

DUYGUSAL ZEKASI YÜKSEK n Duyguları anlayan n Duygularını kontrol eden n Sosyal 55

KENDİNİZE BİR MODEL BULUN Tekerleği yeniden icat etmeniz gerekmez.

Bütün bunlar önemli ama… n n 70 yıl kaç saniyedir? Arabada geçen 4 saat … 57

Mutlu olmayı becerebilmek. . . 58

HEDEFLERİNİZİ GERÇEKLEŞTİRMENİZ UMUDUYLA. . . 59