KARDYOVASKLER SSTEM HASTALIKLARINI DEERLENDRMEK R GR NURHAN BNGL
KARDİYOVASKÜLER SİSTEM HASTALIKLARINI DEĞERLENDİRMEK ÖĞR. GÖR. NURHAN BİNGÖL
KARDİYOVASKÜLER SİSTEMİN DEĞERLENDİRİLMESİ Anatomi ve Fizyoloji Hikaye Fizik Muayene Vital bulgular Boyun venleri Karotis arterler Kalp sesleri Solunum sesleri Batın muayenesi Ekstremiteler EKG ve Monitörizasyon Kardiyak Enzimler
HİKAYE Hastayla Görüşme Ad, Soyad Yaş: Yaş↑ ⇒ KAH ve kapak hastalıkları ↑ Erkeklerde en çok 50 -60, Kadınlarda ise 60 -70 yaş grubunda Her 10 yaş artışıyla KAH riski artmakta; 30 -39 yaşları arasında risk % 8 iken, 60 -69 yaşları arasında risk %56 ♂ Cinsiyet: ♂ 4 : 1♀ Menopozdan sonra risk eşitleniyor. ☻ Etnik Köken
HİKAYE Hastayla Görüşme S Signs and symptoms A Allergies M Medications P Previous illness L Last meal or drink E Events preceeding the illness or injury
HİKAYE S BELİRTİ VE BULGULAR 1)- Göğüs Ağrısı P Provocation: Ağrıyı artıran ve/veya azaltan etkenler Q Quality: Ağrının niteliği(nasıl hissediliyor? ) R Radiation: Ağrının yeri ve yayılımı S Severity: Ağrının şiddeti T Time: Ağrının başlama zamanı, ne kadar sürdüğü, kesintili ya da sürekli olması, azalma ya da artma eğiliminde olması
Başlangıç STABİL ANJİNA UNSTABİL ANJİNA MI Süre Ezici, sıkıştırıcı Substernal(sternum altı), göğse-sırta ya da kollara yayılabilir 5 -15 dk İstirahat, oksijen ve nitrata yanıt Ani, istirahat sırasında da. Ezici, sıkıştırıcı Substernal, göğsesırta ya da kollara yayılabilir 20 dk ↑ İstirahat, oksijen ve nitrata yanıt yok Ani, çoğunlukla istirahatte Çok şiddetli Ezici, bıçak saplanır gibi, sıkıştırıcı, baskı hissi, ölüm korusu Substernal, göğsesırta, kollara, omza, ya da çeneye yayılabilir 30 dk ve ↑ Sadece morfine yanıt Ani Bıçak saplanır gibi, keskin Orta→Şiddetli Substernal, genellikle sol yana ya da sırta yayılım Aralıklı, dik oturmakla azalma, analezik ve NSAİD’lara yanıt Değişken Sızı şeklinde, Nefes almakla↑ Akciğer alanında İstirahetle↓ , Altta yatan neden tedavi edilinceye kadar sürer Değişken Ezici, yanma Değişken şiddetlerde Substernal, omuzlara ya da batına yayılabilir Değişken, Antiasit ya da yemekle azalabilir Değişken, Çoğunlukla stres ve yorgunluk dönemlerinde Künt→ Bıçak saplanır tarzda→ parmaklarda uyuşmaya kadar Genellikle göğsün sol tarafı, Yayılım yok Genellikle birkaç dakika PLEVRAL PULMONER ANKSİYETE Yerleşim/Yayılım Ani, genellikle efor sonrası PERİKARDİT ÖZEFAGİAL GASTRİK Nitelik/Şiddet
HİKAYE S BELİRTİ VE BULGULAR 2)- Dispne Eforla gelen dispne: kalp yetmezliğinin erken dönem belirtisi İleri dönem kalp yetmezliğinde: Ortopne PND (Paroksismal Noktürnal Dispne) * kaç kat merdiven çıkabiliyor? * kaç yastıkla yatıyor?
HİKAYE S BELİRTİ VE BULGULAR 3)- Güçsüzlük / Yorgunluk Genellikle orta düzey ve güç aktiviteler sonrası: kardiyak autputta↓ *Tanı koydurucu bir semptom değildir.
HİKAYE S BELİRTİ VE BULGULAR 4)- Çarpıntı PAT(paroksismal atriyal taşikardi) Prematüre kontraksiyonlar Sinüs Taşikardisi Nonkardiyak Nedenler: ♦ Yoğun aktivite ♦ Anksiyete, stres ♦ Yorgunluk, uykusuzluk ♦ Kahve, sigara ve alkol tüketimi
HİKAYE S BELİRTİ VE BULGULAR 5)- Ödem ♦ Aniden 1 kg ↑ kilo alımı ♦ Çorapların, saatin, yüzüğün sıkmaya başlaması ♦ Genellikle generalize ödem (anazarka) ♦ Lenf-ödem gode bırakmaz.
ÖDEMİN DEĞERLENDİRMESİ Bölgeye baş parmak ile 5 sn bası uygulanır Pretibial Ayak sırtı Ayak bileği çevresi GODE DERİNLİĞİNE GÖRE Gode derinliği 2 mm ise (+) Gode derinliği 4 mm ise (+ +) Gode derinliği 6 mm ise (+ + +) Gode derinliği 8 mm ise (+ + + +)
ÖDEMİN DEĞERLENDİRMESİ GODENİN GERİ DÖNME SÜRESİNE GÖRE Gode 15 sn geri dönüyorsa (+) Gode 30 sn geri dönüyorsa (+ +) Gode 45 sn geri dönüyorsa (+ + +) Gode 60 sn geri dönüyorsa (+ + + +)
HİKAYE S BELİRTİ VE BULGULAR 6)- Senkop ♦ Aniden kardiyak autputun azalması, beyne giden kan miktarının da azalmasına neden olur ⇒ senkop Ventriküler disritmiler (VT, VF) Kapak hastalıkları (Aort stenozu) Karotis Arter Stenozu Aort Disseksiyonu
HİKAYE S BELİRTİ VE BULGULAR 7)- Ekstremitelerde ağrı veya uyuşma Arteriyal yetmezlik ♦ Atheroskleroza bağlı iskemi ♦ Anevrizma ♦ Emboli Venöz yetmezlik ♦ Varis ♦ DVT
ARTER VE VEN HASTALIKLARINDA BELİRTİ-BULGULAR ARTER VEN Nabızlar Azalmış veya yok Normal Sıcaklık Soğuk Normal / Sıcak Renk Soluk / Siyanotik Normal / Kızarık Ödem Yok veya hafif Var Trofik Değişiklikler Deride matlaşma, Tırnaklarda pullanma ve kalınlaşma, Kıllarda dökülme, atrofi Ülserler Bilek çevresinde kahverengi pigmantasyon, Ülserler KGD Azalma Normal Ağrı Dinlenmekle ve bacakları aşağıya sarkıtmakla ağrıda azalma Dinlenmekle ve bacakları elevasyona almakla ağrıda azalma
A, M, P, L ÖZGEÇMİŞ A Allerjileri ve Alışkanlıkları Hipotansiyon, vazodilatasyon fazla tüketilirse Hipertansiyon Kardiyomiyopati HİKAYE
HİKAYE M Kullandığı İlaçlar: Aspirin Koumadin Betablokerler Digoksin Kalsiyum Kanal Blokerleri Antidepresanlar Oral Kontraseptifler Antineoplastikler Narkotik Ajanlar Antiparkinson Ajanlar
HİKAYE A, M, P, L ÖZGEÇMİŞ P - Konjenital ya da Edinilmiş Kalp. Damar Hastalıkları - Hipertansiyon - Hiperlipidemi - Diabetes Mellitus - Tromboflebit SOYGEÇMİŞ
HİKAYE A, M, P, L ÖZGEÇMİŞ L - En son yediği, içtiği - Yemek alışkanlığı
FİZİK MUAYENE GENEL GÖRÜNÜM Fizik muayene, hastanın genel görünümünü değerlendirmekle başlar. ♥ Bilinç düzeyi ve Sözel yanıt ♥ Cilt rengi ♥ Distres düzeyi ♥ Solunum zorluğu ♥ Pozisyonu ♥ Kaşektik, obez veya ödemli
FİZİK MUAYENE GENEL GÖRÜNÜM ☻ CİLT Renk / Durum / Isı ☻Kırmızı renk - Hipertansiyon - MI - CO zehirlenmesi (kiraz kırmızısı) - Ateş ☻Soluk, beyaz, kül gibi veya gri renk - Dolaşım yetersizliği - Şok - Aşırı korkma - Soğuğa maruz kalma
GENEL GÖRÜNÜM FİZİK MUAYENE ☻ CİLT ☻Mavi/mor renk (siyanoz) - Hipoksiye neden olan durumlar - Sağdan sola şant (konjenital kalp hastl. ) - Ekstremitede lokalize ise; Periferal arteriyal dolaşım bozukluğu ☻Sarı renk - Karaciğer hastalıkları (sarılık) - İleri dönem kalp yetmezliği *Renk değişikliğinin yanı sıra; soğuk, sıcak, nemli, kuru olabilir.
FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler ♥ Ortostatik Hipotansiyon: Sistolik ve diyastolik basınçta, pozisyonla 10 mm. Hg↑ düşme ve kalp hızında %10 -20 artma. (Supine pozisyonunda TA ölçülür; en az 3 dk sonra oturarak ya da ayakta tekrar ölçülür) - İlaçlar (Digoksin, Kalsiyum Kanal Blokerleri Betablokerler, Parkinson ilaçları) - Otonom SS yetersizlikleri(kalp hızı artmaz) - Kan volümünde azalma - Uzun süre yatak istirahati
FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler ♥ Paradoksal KB (Pulsus Paradoksus): İnspirasyon sırasında, sistolik basıncın 10 mm. Hg ↑ düşmesi (N: 3 -10 mm. Hg) Sağ ve sol ventrikül dolum basınçlarındaki farklılıktan kaynaklanır. - Kardiyak tamponad - Perikardit - Pulmoner hipertansiyon
FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler ♥ Nabız Basıncı: Sistolik ve diyastolik basınçlar arasındaki fark (N: 30 -40 mm. Hg) (Kardiyak autputun indirek olarak ölçümüdür) ♥ Artması: ♥ Azalması: - Aortik regürjitasyon - Kalp yetmezliği - Atheroskleroz - Kardiyojenik şok - Hipertansiyon - Hipovolemi - Yaş - Mitral regürjitasyon
FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler ♥ Sağ ve sol kol arasında fark ve / veya ♥ Üst ve alt ekstremite arasında fark - Aort Disseksiyonu
FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR Nitelik / Sayı / Ritim ♥ Nabızdaki Değişiklikler: ♥ Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu) ♥ Zayıf Nabız(filiform): - Şok - Kalp yetmezliği - Aort stenozu - Hipovolemi
FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Nabızdaki Değişiklikler ♥ Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu) ♥ Dolgun Nabız: - Aort yetmezliği - Hipertansiyon - Ateş - Anemi, Hipertiroidizm - Anksiyete , Egzersiz
FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Nabızdaki Değişiklikler ♥ Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu) ♥ Pulsus Alternans: Nabız şiddetinin vurudan vuruya değişmesi. (ritmik olmasına rağmen) - Kalp yetmezliği
FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Nabızdaki Değişiklikler ♥ Ritim Bozuklukları: Vurular arasında zaman farkı var ise; nabız, aritmik olarak değerlendirilir.
FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR Nitelik / Sayı / Ritim ♥ Solunumdaki Değişiklikler: ♥ Dispne ♥ Ortopne ♥ PND(Paroksismal noktürnal dispne)
FİZİK MUAYENE KAPİLLER GERİ DOLUM • Genellikle tırnakların altındaki kapiller yataklar kullanılır. • Tırnak diplerine, renk solana (beyazlaşana) kadar bastırılır ve sonra bu kısmın normal renge dönüş zamanı izlenir. • 2 saniye içinde geriye dönmelidir. *Soğuk ortamda bu süre uzayabilir
FİZİK MUAYENE JUGÜLER VEN DEĞERLENDİRMESİ Hastanın başı, 30 -45 derece kaldırılarak ya da ayakta bakılır. Normalde jugüler venler dolgun olmamalıdır. - Sağ kalp yetmezliği (VCS göllenme) - Hipervolemi - VCS bası veya obstrüksiyon - Kardiyak Tamponad - Pulmoner Hipertansiyon - Triküspit Stenozu veya regürjitasyonu - Perikardit
FİZİK MUAYENE KAROTİS ARTER OSKÜLTASYONU Karotis arterden nabız bakarken thrill alıyorsanız, oskültasyon da yapın. En iyi steteskopun tamburu ile duyulur. Oskültasyon sırasında, hasta nefesini tutabiliyorsa tutmalıdır. Oskültasyonda bruit (uğultu) sesi - Karotis Arter Stenozu
FİZİK MUAYENE HOMANS BULGUSU Bacak, dizden kıvrılır ve ayak, dorsifleksiyona getirilir. Baldırda ağrı olup olmadığına bakılır. Pozitif olması: - DVT - Tromboflebit
FİZİK MUAYENE BATIN MUAYENESİ Batında ağrılı veya ağrısız pulsasyonlar ve oskültasyonda bruit (uğultu) sesi Periumblikal bölgeden palpe edilebilir. Sırt, yan ve karın ağrısı (Lumbal sinirlere, VCİ ve duedonuma bası varsa) - AAA - Aort Disseksiyonu *Derin palpasyon yapılmaz!!!
FİZİK MUAYENE KALP SESLERİ OSKÜLTASYON YERLERİ Aortik Alan : Sağ 2. İKA, sternum yanı Pulmonik Alan: Sol 2. İKA, sternum yanı Triküspit Alan : Sol 5. İKA, sternum yanı Mitral Alan : Sol 5. İKA, klavikular orta hat
FİZİK MUAYENE KALP SESLERİ NORMAL KALP SESLERİ ♥ S 1 ♥ S 2 ANORMAL KALP SESLERİ ♥ Gallop ♥ S 3 ♥ S 4 ♥ Quadruple gallop ♥ Murmur (Üfürüm) ♥ Perikardiyal Friksiyon Sesi
FİZİK MUAYENE KALP SESLERİ S 1 “Lub” S 2 “dub” S 3 “lub-dud-dee” S 4 “dee-lub-dub”
KALP SESLERİ S 1 Triküspit ve mitral kapağın kapanma sesi En iyi mitral alandan duyulur. Mitral Alan: Sol 5. İKA, klavikular orta hat Dolgun, frekansı düşük bir sestir. S 2 sesinden daha yüksektir.
KALP SESLERİ S 2 Aortik ve pulmonik kapağın kapanma sesi En iyi aortik alandan duyulur. Aortik Alan: Sağ 2. İKA, sternum yanı Kısa ve keskin bir sestir.
KALP SESLERİ S 3 Ventriküler gallop Diyastolün erken döneminde duyulur. (hızlı dolum) En iyi apeksten duyulur. Kapakların vibrasyonu sonucu ortaya çıkar. Çocuklarda ve 30 yaşına kadarki yetişkinlerde normal olarak kabul edilebilir. - Kalp yetmezliğinin erken bulgusu - VSD (Ventriküler Septal Defekt)
KALP SESLERİ S 4 Atriyal gallop Diyastolün geç döneminde duyulur. En iyi apeksten duyulur. - Hipertansiyon - Ventriküler Hipertrofi - MI - Aort ya da Pulmoner Stenoz - Pulmoner Emboli
KALP SESLERİ Quadruple gallop Hem S 3 , hem S 4 birarada olması Bu durumda 4 kalp sesi de birbirinden ayırt edilemeyebilir. - İleri dönem Kalp Yetmezliği
KALP SESLERİ Üfürümler Kan akımının kapaklardan geçerken yarattığı anormal ses ÜFÜRÜM DİNLERKEN ! EDİLECEK NOKTALAR Üfürüm, sistolde mi? diyastolde mi? En yoğun olduğu yerin noktası Sesin nereye doğru yayıldığı Sesin niteliği ve tonu
KALP SESLERİ ÜFÜRÜMLER Sistolde duyuluyorsa: Triküspit ya da mitral yetmezlik Aort ya da pulmonik kapakta darlık S 1 ve S 2 arasında duyulur. Diyastolde duyuluyorsa: Triküspit ya da mitral darlık Aort ya da pulmonik kapakta yetmezlik S 2 ve S 1 arasında duyulur.
KALP SESLERİ Perikardiyal Friksiyon Sesi - Perikardiyal effüzyon - Perikardit - Kardiyak Tamponad
KALP SESLERİ Click-tıkırtı sesi Snap-çarpma sesi Murmur-üfürüm Friction Rub-sürtünme sesi Muffled-boğuk ses Summation-toplanma, birikme, devamlı uyarılma. Gallop Split-bütünün parçalara ayrılması: S 1 la-lub S 2 da-dub
KARDİYAK BELİRLEYİCİLERİN ÖLÇÜLMESİ İntraselüler Enzimler Yükselme 2 -6 saat Pik 18 saat Normal 2 -4 gün LDH 10 saat 24 -48 s 10 -14 gün Troponin I, T 3 -12 saat 12 -24 s 24 saat Myoglobin 1 -4 saat 6 -7 saat 24 saat CK, CK-MB
Enzimler Normal değer CK, CK-MB Erkeklerde: 6. 7 ng/m. L’nin altında Kadınlarda: 3. 8 ng/m. L’nin altındadır. LDH 18 yaş üstü: 122 -222 U/L Troponin I, T 0. 06 ng/m. L’den azdır. Myoglobin Erkek 16 -74 ng/ml Kadın 7 -64 ng/ml
EKG. . . Uyarı oluşumu Sinus Nodu AV Nodu Sol Arka Dalcık Sol Dal Sol Ön Dalcık Sağ Dal
EKG. . . elektrot yerleşimi
EKG. . . elektrot yerleşimi
- Slides: 68