Kapitulli 11 Menaxhmenti global i burimeve njerzore 2

Kapitulli 11 Menaxhmenti global i burimeve njerzore

2 Rast: Molex n Fabrika e dyte me e madhe ne bote per manifakturimin e pjeseve elektronike n n n 50 fabrika, 21 shtete HRM eshte i par si me i lokalizuar se gjith funksionet tjera Puneson njerez me eksperience, te edukuarit nga vendet tjera ne Amerik per pozita te huaja I leviz njerzit neper bote Programe per zhvillim te menaxhmentit Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

3 Menaxhmenti i burimeve njerzore(HRM) n n Referon ne aktivitete qe organizatat organizojne me qellim te shfrytezimit efektiv te burimeve njerzore. Kater detyrat kryesore te burimeve njerzore: n n Regullat e punesimit Trainim te menaxhmentit dhe zhvillim Vlersim te performancave Regullat e kompenzimit Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

4 Menaxhimi nderkombetar i burimeve njerzore n n Roli strategjik: Regullat e HRM duhet te jene ne perputheshmeri me strategjin e firmes dhe strukturen, kontrollin formal dhe informal Detyrat komplikohen nga dallimet e thella midis shteteve ne tregun e punes, kultures, ligjin dhe sistemin ekonomik Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

5 Strategy, structure and control systems Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

6 Politika e ekipimit kadrovik n Politika kadrovike n n n Selektimi i individeve me aftesi te kerkuara per ta bere punen Veglat per zhvillimin dhe promovimin e kultures se korporates Llojet e politikes te ekipimit kadrovik n n n Etnocentrik Policentrik Geocentrik Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

7 Comparison of staffing approaches Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

8 Qasja etnocentrike n n n Pozitat kryesore te menaxhmentit jane te plotesuara nga kompanit-ame Jane me mire te vendosura ne bizneset nderkombetare Avantazhet: n n Tejkalone mungesen e menaxherave te kualifikuar ne shtete mikpritese Kulture e unifikuar Mundeson transferin e kompetencave thelbesore Disavantazhet: n Prodhon pakenaqesi ne shtetet mikpritese Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

9 Qasja policentrike n n Shtetasite e kombeve mikpritese i menaxhojne deget Shtetasit e kompanive ame zen pozita kyqe ne kompanit baze Jane me mire te vendosra per bizneset shume vendore Avantazhet: n n n Implementim i lire Mundeson transferin e kompetencave thelbesore Disavantazhet: n n Limiton mundesit per fitim nga eksperienca e shtetit mikprites jashtetit te tyre Mund te krijohen shprastira operacionale midis shtetit ame dhe shtetit mirkpritese Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

10 Qasja gjeocentrike n n n Kerkone njerezit me te afte pa varesishte nga kombesia qw ato kone Jane me mire te perdorura per kompanit globale dhe transnacionale Avantazhet: n n Mundeson firmave te perdorin me mire burimet njerzore Pajis menaxherat te punojne ne kultura te ndryshme Mundeson krijimin e kultures se unifikuar dhe rjetit informal te menaxhmentit Disavantazhet: Regullat e imigrimite ne shtetet e ndryshme mund te limitojne implimentimin n Shtrejte te implementohen per shkake te trainimit dhe relokimit n Struktura per kompenzime mund ©te 2005 krijone problem Mc. Graw-Hill/Irwin The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved. n International Business, 5/e

11 Problemet e ekspatriateve n Expatriate: Qytetaret e nje shteti qe punojne ne shtete tjera n Deshtimi i expatriateve: kthim i shpejte i tyre ne shtetin ame n Kostoja nga deshtimi eshte e larte: eshte e parapare = 3 x te ardhurat vjetore te tyre plus rilokim Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

12 Expatriate failure rates Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

13 Shkaqet per deshtim te ekspatriateve n n US multinationals n Jo-aftesia e partnerite te adaptohet n Jo-aftesia e menaxherit te adaptohet n Probleme tjera familjare n Papjekuria emocionale ose personale e menaxherave n Jo-aftesia te perballon pergjegjsit e jashtme European multinationals n Jo-aftesia e partnerite te adaptohet Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e n Japanese Firms n Jo-aftesia te perballon pergjegjsit e jashtme n Veshtersit ne ambientine ri n Probleme emocionale dhe personale n Mungese e kompetencave teknike n Jo-aftesia e partnerite te adaptohet © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

14 Trajnimi i menaxhereve n Trajnimi: mer aftesi per pozite te caktuar jashte n n n Trainim i kultures: mundohet te arrine perkrahje nga kultura e shtetit mikprites Ushtrime te gjuhes: mund te permison efektivitetin e expatriatit, ndihmon relacionin te behet me i lehte dhe adapton imazhe me te mire te firmes Ushtrime praktike: E ben me te lehte jeten ne shtetet mikpritese Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

15 Trajnimi i menaxhereve n Zhvillimet: Koncepti me i gjere involvon zhvillim te aftesive te menaxherit ne karieren e tije me firmen n n Several foreign postings over a number of years Disa posita ne firme per disa vjet Ne intervale te regullta ndjeke programe per edukim te menaxhmentit Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

16 Repatriation of expatriates Mosnjohja e pozites mbas kthimit Paqartesia e firmes pas kthimit dhe progresi ne karier Puna ne shkalla me te ulet Largohen nga firma ne vitin e pare Largohen nga firma mbrenda 3 viteve 10 Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e 20 30 40 percent 50 60 70 © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

17 Zhvillimi dhe strategjia e menaxhmentit n Zhvillon programe per rritje te shaklles se aftesive te menaxhmentit nepermjet: n n Edukim te menaxhmentit Rotacioni i menaxhereve ne pozita te ndryshme per te pasur eksperience me te gjere Perdoret si vegel strategjike me qellim te ndertimit te kultures se unifikuar dhe rjetit informal te menaxhmentit. Teknikat e larte permendura perkrahin strategjit transnacionale dhe globale Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

18 Vlersim te performancave n Problemet: n n n Paqartesi te padeshiruara n Host-nation biased by cultural frame of reference n Shteti ame ka peqartesi pershkak te distances dhe moseksperiences se punuarit jashte Menaxheret expatriate besojne se nuk jane te vlersuar fer nga ana e bazes se kompanis dhe i nenvlersojne ato In a survey of personnel managers in U. S. multinationals, 56% stated foreign assignment either detrimental or immaterial to one’s career. Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

19 Vlersim te performancave n n n Me shume peshe duhet ti jepet evaluimit te menaxherave brenda ne kompani pershkak se ate mund t’i shohin variablat e buta Expatriatet te cilet kane punur ne lokacion te njejte duhet t’ju ndihmojne menaxherave ne shtetin ame me evaluim Ne qoft se menaxheret e jashtem e pregatisin nje evaluim, ateher menaxheret e zyrave ne shtetin ame duhet te konsultohen para se te kompletohet formalishte evaluimi terminal Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

20 Kompenzimi n Dy ceshtje: n Pagesa e menaxherave ne shtetet e ndryshme varsishte nga standardi i atij shteti? ose Barazojne pagesen ne baza globale? n Metodat e pageses Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

21 Kompenzimi i kater pozitave ne 26 shtete Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

22 Dallimet shtetrore ne kompenzime Table 18. 4 b CEO HR Director Accountant Mfg. Employee Argentina $860, 704 $326, 874 $63, 948 $17, 884 Canada 742, 228 188, 070 44, 866 36, 289 Germany 421, 622 189, 785 61, 375 36, 934 Taiwan 179, 486 102, 491 30, 652 11, 924 United Kingdom 719, 665 268, 302 107, 839 28, 874 United States 1, 403, 899 306, 181 66, 377 44, 680 Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

Dallimet shtetrore per pagesen e CEO ne kompanit e mesme 23 Fig 18. 1 Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

24 Ceshtjet e kompenzimit Lloje I kompanis Pagesa Etnocentrik Sa duhet te paguhen expatriatet ne shtetin ame Policentrik Pagesa mundet dhe duhet te jete specifike per shtetin Gjeocentrik/Transnacional Duhet te behet pages e njejte per kadrat e menaxhereve. Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

25 Pagesa e expatriateve n Typically use balance sheet approach n Equalizes purchasing power to maintain same standard of living across countries n Provides financial incentives to offset qualitative differences between assignment locations. Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

26 Komponentat e pageses se expatriateve n Pagesa Baze n n Sherbime premium per te huajte n n Pagesa per shtepin, shpenzimet e jetese dhe edukimi I femive Taksimi n n Pages shtese per pune jashtetit ame Lejim n n Rangu I njejte si ne shtetitn ame per te njejten pozite Firmat paguajne taxen e te ardhurave te expatrateve ne shtetin mikprites Benefitet n Shkalla e medicines dhe benefitet e pensionit njelloj si jashte Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

27 The balance sheet Fig 18. 2 Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

28 Ceshtjet per organizimin e punes n n Multinational can counter union bargaining power with threats to move production to another country Multinational will keep highly skilled tasks in its home country and farm out only low-skilled tasks to foreign plants n n n Easy to switch locations if economic conditions warrant Bargaining power of organized labor is reduced Attempts to import employment practices and contractual agreements from multinationals home country Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.

29 Strategjia e organizimit te forces se punes n n n Bejne perpjekje per themelimint e organizates nderkombwtare te punes Lobim per ligislaturen kombwtare te kufizon kompanit multinacionale Mundohet te arrin regulla nderkombetare per kompanit multinacionale sic eshte Kombet e Bashkuara Mc. Graw-Hill/Irwin International Business, 5/e © 2005 The Mc. Graw-Hill Companies, Inc. , All Rights Reserved.