KALENDARIUM WYNALAZKW Przygotowaa Katarzyna Semla SP 5 ywiec

KALENDARIUM WYNALAZKÓW Przygotowała: Katarzyna Semla SP – 5 Żywiec

OGIEŃ Ok. 50 000 – 12 000 p. n. e. – LAMPY OLIWNE Pierwsze lampy oliwne były bardzo prymitywne. Wcześniej – ok. 400 000 lat temu, w celu rozświetlenia mroku używano prostych pochodni (płonących na jednym końcu wiązek patyków). Właściwą lampę oliwną z zamkniętym pojemnikiem na olej i otworem na knot wynaleźli starożytni Grecy ok.

Ok. 6400 p. n. e. - LUSTRO Ludy śródziemnomorskie epoki kamiennej wykonywały pierwsze lustra używając polerowanego obsydianu – odmiany naturalnego szkła pochodzenia wulkanicznego.

Ok. 3500 p. n. e. - PISMO starożytni Sumerowie -3200 p. n. e. – gliniane tabliczki -2500 p. n. e. – pędzla i tuszu używają Egipcjanie i Chińczycy -1300 p. n. e. – tabliczki woskowe i rylec – Rzym - 600 n. e. – ptasie pióro (Hiszpania) -1500 – ołówek (po uruchomieniu kopalni grafitu w Anglii) -1803 – metalowa stalówka -1868 – maszyna do pisania -1884 – wieczne pióro -1938 – długopis -1962 - pisak

Ok. 3200 p. n. e. - KOŁO Najstarsze rysunki przedstawiające koło pochodzą sprzed 5200 lat z Sumeru. Wg jednej z teorii wynalazek ten miał ułatwić pracę garncarzom. Dopiero potem zastosowano je do skonstruowania wozu.

Ok. 3000 p. n. e. - ŚWIECA Pierwsze świece zawdzięczamy Egipcjanom i Kreteńczykom. Długi knot zanurzano w roztopionym wosku pszczelim lub tłuszczu zwierzęcym, a potem suszono.

Ok. 2000 p. n. e. – ZAMEK I KLUCZ DO DRZWI Zamek wynaleziono w starożytnym Egipcie 4000 lat temu. Działał wykorzystując zestaw kołków, które wpadały w otwory w ryglu, umieszczonym w poprzek drzwi. Klucz miał wypustki, które odpychały kołki.

Ok. 600 p. n. e. - MONETY Pierwsze monety powstały ok. 2600 lat temu, na terenie dzisiejszej Turcji, w Lidii. Wykonywano je z elektronu (naturalnego stopu srebra i złota), zbieranego w rzece Paktrol. Miały formę grudek wielkości fasoli. Wkrótce zaczęto je pokrywać rysunkami symbolizującymi ich wartość.

Ok. 100 n. e. - PAPIER Ok. 100 r. Chińczyk Cai Lun sporządził papkę z kory drzewa, bawełny, liści i łodyg konopii, przesączył przez tkaninę, sprasował i wysuszył na słońcu otrzymując gładką kartkę.

Ok. 1280 OKULARY Pierwsze okulary korygujące wzrok powstały we Włoszech.

Ok. 1440 WYNALAZEK DRUKU Niemiec Jan Gutenberg wynalazł maszynę odlewniczą , w której – przy użyciu metalowych matryc – można było odlewać z odpowiedniego stopu dowolną ilość takich samych czcionek. Jako pierwszy zaczął też drukować książki: w latach 1454 -1456 – pierwsze wielkie dzieło sztuki drukarskiej – BIBLIĘ.

1594 – SPŁUKIWANA TOALETA John Harington skonstruował pierwszą nowożytną spłukiwaną toaletę. Pierwsze toalety produkowano z drewna i metalu. Papier toaletowy wprowadzono w 1857 r. (od 1880 ma postać rolki)

1617 - SPADOCHRON Spadochron zaprojektował już Leonardo da Vinci ok. 1495 r. Pierwszy skok na skonstruowanym przez siebie spadochronie wykonał Chorwat Faust Francic w 1617 r.

1690 – SILNIK PAROWY W silniku parowym sprężona para wodna porusza mechanizm napędzający różne maszyny. Jego wynalazcą był Denis Papin. 1763 – Anglik James Watt udoskonalił go. Odtąd maszyna parowa ma wszechstronne

1700 – FORTEPIAN Wynalazek fortepianu zawdzięczamy Włochowi Bartolomeo Cristofori. pianoforte = cicho - głośno

1783 – BALON NA GORĄCE POWIETRZE Bracia Montgolfier zbudowali swój balon z papieru i tkaniny. Jego pierwszy lot był bezzałogowy, w drugim pasażerami były kaczka, owca i kogut. Pierwszy lot pasażerski w dziejach ludzkości odbył się 21 XI 1873 r. Śmiałkami byli nauczyciel i żołnierz. Przelecieli nad Paryżem 8 kilometrów.

1807 – SILNIK SPALINOWY Pierwszy silnik spalinowy skonstruował Szwajcar Francois Isaak de Rivaz. Był on napędzany wodorem i tlenem.

1826 FOTOGRAFIA Pierwsze zdjęcie w historii wykonał francuski naukowiec Joseph Niepce. Pierwszy aparat do użytku domowego wprowadził Amerykanin George Eastman w 1888 r.

1827 – PISMO BRAILLE’A Alfabet Braille’a umożliwia obecnie niewidomym nie tylko czytanie i pisanie, ale także korzystanie z komputerów i Internetu.

1830 - TELEGRAF Telegraf wynaleziony przez Josepha Henry’ego umożliwiał wysyłanie wiadomości na odległość w formie sygnałów elektrycznych. 1835 – Samuel Morse wynalazł alfabet, który zrewolucjonizował system

1837 – ZNACZEK POCZTOWY Zanim pojawiły się znaczki, koszt wysyłki listu określany był jego wagą i odległością, jaką miał pokonać. Na pomysł sprzedawania znaczków pocztowych wpadł angielski nauczyciel Rowland Hill.

1839 ROWER Pierwszy rower posiadający pedały połączone z tylnim kołem skonstruował szkocki kowal Macmillan. Francuskie welocypedy miały bardzo duże koła, przez co były bardzo niestabilne. Welocyped = szybka stopa (fr. )

1847 – TABLICZKA CZEKOLADY Francis Fry zmieszał masło kakaowe, sproszkowane kakao oraz cukier. Wlał do foremki, po ostygnięciu otrzymał tabliczkę czekolady. 1853 – pierwsze chipsy 1869 – początki gumy do żucia

1852 STEROWIEC Pierwszy sterowiec wypełniony wodorem, napędzany silnikiem parowym skonstruował Henri Giffard. Od 1900 r. bardziej udane sterowce produkował Ferdinand von Zeppelin.

1879 - ŻARÓWKA Uważa się, że pierwszą żarówkę zbudował Hienrich Gobel w 1854 r. Nie nadawała się jednak do codziennego użytku. Właściwy wynalazek żarówki przypisuje się Thomasowi Edisonowi.

1873 – DŻINSY Spodnie z mocnego denimu (tkanina bawełniana), ze wzmocnionymi miedzianymi nitami szwami opatentowali Levi Strauss i Jacob Davis.

1876 - TELEFON Urządzenie umożliwiające rozmawianie na odległość za pośrednictwem drutów wynalazł Amerykanin Aleksander Graham Bell. Telefon działał zmieniając dźwięki ludzkiego głosu na sygnały elektryczne. Telefon = odległy dźwięk (gr. )

1877 FONOGRAF Fonograf – zapisywacz dźwięków zawdzięczamy genialnemu wynalazcy Thomasowi Edisonowi. Wypróbował go nagrywając zdanie: „Marysia miała owieczkę”.

1895 – PROMIENIE X Promienie X to krótkie fale elektromagnetyczne. Są niewidzialne i mogą przenikać przez większość substancji. Odkrył je niemiecki naukowiec Wilhelm Roentgen.

1896 - KINO Twórcami kina byli bracia Lumiere, wynalazcy kinematografu - aparatu do fotografowania obiektów w ruchu i odtwarzania tych ruchomych obrazów. Pierwsze filmy były czarno-białe i nieme.

1896 - RADIO Człowiekiem, któremu zawdzięczamy współczesne radio był włoski student Guglielmo Markoni, który wpadł na pomysł , że fale radiowe mogą zastąpić przewody telegrafu.

1901 ODKURZACZ Uważa się, że odkurzacz próżniowy wynalazł Anglik Hubert Cecil Booth. W skonstruowanym przez niego modelu olejowym do wytworzenia siły ssącej wykorzystano motopompę. Urządzenie miało tak duże rozmiary, że trzeba je było przewozić na wozie ciągniętym przez konia.

1903 - SAMOLOT Amerykanie, bracia Wright, zbudowali dwupłatowy samolot, który wyposażyli w silnik benzynowy własnej konstrukcji. W końcu 1903 r. dokonali na nim pierwszych w dziejach udanych lotów. Najdłuższy z nich wyniósł 260 metrów i trwał 59 sekund.

1925 TELEWIZJA Próby stworzenia telewizji prowadzone od końca XIX w. ukończył z sukcesem Szkot John Baird, któremu udało się przekazać na odległość obraz człowieka w ruchu. Jego system opierał się na zasadzie mechanicznej. Dopiero telewizja elektroniczna znalazła szersze zastosowanie. Pierwsze programy telewizyjne pojawiły się w 1936 r.

1928 – ZAPIS MAGNETYCZNY Prosty sposób nagrywania dźwięków na taśmę pokrytą cząstkami magnetycznymi wynalazł niemiecki naukowiec Fritz Pfleumer. 1965 – CD – utrwalony w postaci wgłębień dźwięk odczytuje laser (wynalazca: James Russel).

1928 – PIERWSZY ANTYBIOTYK Badania nad antybiotykami rozpoczęły się wraz z odkryciem penicyliny. Za prekursora badań nad substancjami hamującymi rozwój niektórych bakterii chorobotwórczych uważa się szkockiego fizjologa Aleksandra Fleminga.

1930 – SILNIK ODRZUTOWY Silnik odrzutowy działający dzięki odrzutowi gazów wylotowych opracowali Frank Whittle i Hans von Ohain. Pierwszy samolot odrzutowy wzbił się w powietrze w 1939 r.

1945 – KUCHENKA MIKROFALOWA Percy Spencer podczas badań nad mikrofalami (rodzaj fal elektromagnetycznych) odkrył, że ich działanie na żywność polega na tym, iż wprawiają one w drgania zawarte w niej cząsteczki wody, które poruszając się, wytwarzają duże ilości ciepła. Do użytku domowego kuchenki te weszły w 1967 r.

1946 KOMPUTER Komputer – matematyczna elektroniczna maszyna cyfrowa (compute – z ang. : rachować). Pierwszy programowalny komputer lampowy ENIAC zbudowali ameryk. naukowcy John Mauchly i J. P. Eckert. Zajmował on tyle miejsca co 5 klas szkolnych i miał 17000 lamp elektronowych. 1947 – lampy zostały zastąpione przez tranzystory. 1958 – układ scalony pozwolił dodatkowo zmniejszyć rozmiary komputera.

1964 – MYSZ KOMPUTEROWA Mysz komputerową wymyślił amerykański wynalazca Douglas Engelbart. Była drewniana. Kursor poruszał się dzięki dwóm kółkom.

1969 INTERNET Zalążkiem Internetu był informatyczny system ostrzegania przed atakiem rakietowym na USA. Obecnie, obejmujący gęstą siecią całą kulę ziemską, łączy setki milionów komputerów. Jest źródłem informacji i rozrywki.

1978 – TELEFON KOMÓRKOWY Początkowo, telefon komórkowy był kosztowny i kłopotliwy, gdyż wymagał oddzielnego pasma radiowego. Nowe telefony korzystają z technologii komputerowej, która pozwala wielu komórkom bezkolizyjnie dzielić kilka kanałów radiowych. 1992 – pierwszy SMS wysłano w Anglii.

BIBLIOGRAFIA -Claybourne A. , Larkum A. : Bardzo ilustrowana historia wynalazków. Poznań 2009 -Orłowski B. : Księga wynalazków. Warszawa 1982 -Orłowski B. : Najkrótsza historia wynalazków. Warszawa 1990 -Platt R. : Masz wiadomość. Warszawa 2005 - Internet: www. google. pl/images? q=grafiki