Jzyk Migowy Alfabet Komunikowanie si z osobami niedosyszcymi
Język Migowy Alfabet
� Komunikowanie się z osobami niedosłyszącymi, głuchymi , głuchoniemymi. � Przygotowała: � Ewa Hanulak
� Surdopedagogika – zajmuje się teorią i praktyką kształcenia osób z wadą słuchu, a więc osób niesłyszących (głuchych) i słabo słyszących (niedosłyszących z resztkami słuchu).
Terminem „głusi", a współcześnie „niesłyszący" określa się ludzi, którzy od urodzenia byli pozbawieni słuchu lub utracili go w ciągu życia. � Popularne określanie „głuchoniemy" jest błędne, ponieważ niemota człowieka chociaż może, to wcale nie musi być spowodowana brakiem słuchu. Nie wszyscy ludzie głusi są niemi, wręcz przeciwnie, dzięki metodycznemu nauczaniu coraz więcej jest tych, którzy chociaż nie słyszą, komunikują się ze społeczeństwem za pomocą mowy oralnej.
Głuchym nazywamy człowieka, któremu utrata bądź znaczne upośledzenie analizatora uniemożliwia odbiór i rozumienie mowy ludzkiej przez słuch i dla którego w pracy i wszelkich zadaniach życia słuch nie ma praktycznego znaczenia.
Inna definicja mówi, że głuchym nazywamy człowieka, który pozbawiony jest słuchu, a "Więc treści dźwiękowych płynących ze świata, i który wskutek tego znajduję się w gorszych warunkach niż słyszący, jeżeli chodzi o poznanie zewnętrznego świata i przygotowanie do życia społecznego [Grzegorzewska 1964].
Z problemem głuchoty wiąże się zagadnienie jej klasyfikacji. Prób klasyfikacji jest wiele, co wynika z przyjmowania różnych kryteriów podziału oraz celów, jakim ma on służyć.
Głuchotę można więc klasyfikować w zależności od miejsca uszkodzenia analizatora słuchu, a więc np. w uchu środkowym lub wewnętrz ny tzn. , w nerwie słuchowym lub w korze mózgowej.
Dla potrzeb profilaktyki głuchotę możemy podzielić zależnie od przyczyn ją powodujących. W tym przy padku rozróżniamy: głuchotę dziedziczną, wrodzoną, nabytą w czasie porodu i nabytą już po urodzeniu, w czasie życia osobniczego.
Najczęściej stosowany jest podział w zależności od stopnia utraty słuchu. [Kirejczyk 1967]: � Głuchotę całkowitą, którą określamy stan zupełnego braku czyn ności analizatora słuchowego. Badanie słuchu wykazuje tu całkowity brak per cepcji dźwięków, czyli tzw. głuchotę totalną. Jest to stan bardzo rzadki.
� Głuchotę częściową, charakteryzującą się słyszeniem obniżonym w różnym stopniu. Występują tutaj dwie zasadnicze grupy upośledzonych: głusi z resztkami słuchu i niedosłyszący. Głusi z resztkami słuchu to ci, którzy mają w rozmaitym stopniu nikłe pozostałości słyszenia. Ubytek słuchu przekracza tu 80 decybeli (d. B). Resztki takie są niedostateczne przy pracy wymagającej słu chu. Głusi tej kategorii mają niekiedy możliwość słyszenia mowy przy użyciu specjalnej aparatury wzmacniającej.
Do grupy osób słabosłyszących należą głusi z ubytkiem słuchu 40 80 d. B. Mają oni już możność systematycznego korzystania z analizatora słuchowego, muszą jednak używać protez — aparatury wzmacniającej [Kirejczyk 1967].
Według klasyfikacji Międzynarodowego Biura Audiofonologii wyróżniamy następujące kategorie osób z upośledzonym słuchem: � Osoby z lekkim ubytkiem słuchu (szkodzenie słuchu w stopniu lekkim), u których badania za pomocą audiometru wykazują nieznaczne, sięgające 20 40 d. B, osłabienie słuchu. Uszkodzenie słuchu w stopniu lekkim w zasadzie nie stanowi znaczącego utrudnienia w pełnieniu ról społecznych. Wiele takich osób nie korzysta z żadnych pomocy technicznych, nie wymaga też żadnych form interwencji medycznej. Niektóre z nich korzystają z aparatów słuchowych. Osoby z takim uszkodzeniem nazywamy także lekko niedosłyszącymi. Ich problemy związane z wypełnianiem ról społecznych są nieznaczne, niemal identyczne jak w przypadku osób o sprawnym słuchu. � Osoby z umiarkowanym ubytkiem słuchu (40 70 d. B). � Osoby ze znacznym ubytkiem słuchu, mające zazwyczaj utratę słuchu sięgającą 70 90 d. B. � Osoby z głębokim ubytkiem słuchu. Utrata słuchu przekracza u nich z re guły 90 d. B. Nie słyszą one nawet najbardziej podniesionego głosu na różnych częstotliwościach i żadnego słowa. Porozumiewanie się z nimi jest możliwe przez odczytywanie mowy z ust.
Przyjęto, że osoby mające lekki i umiarkowany ubytek słuchu określane są jako słabo słyszące, a osoby mające znaczny i głęboki ubytek słuchu — jako niesłyszące.
C. Rojskjaer (Dania) dzieli niesłyszących i niedosłyszących na następujące grupy: � Grupa całkowicie głuchych. � Grupa z głębokim niedosłuchem, w której wyróżnia się: � dzieci z tak małymi resztkami słuchu, że nie są one praktycznie uży teczne mimo stosowania jakichkolwiek aparatów wzmacniających, � dzieci z wystarczająco dużymi resztkami słuchu, aby móc korzystać z aparatów wzmacniających.
� Grupa dzieci z poważnym niedosłuchem. Mowa dzieci należących do tej grupy rozwija się głównie na podstawie słuchu, lecz jest wadliwa i wymaga spe cjalnych ćwiczeń logopedycznych. � Grupa dzieci ze średnim niedosłuchem, które mogą być kształcone w nor malnych szkołach, lecz posługują się specjalnymi aparatami słuchowymi. � Grupa dzieci z lekkim niedosłuchem, które uczą się w szkołach normal nych i nie korzystają z protez słuchowych [Kirejczyk 1967].
Ze względu na czas występowania wady � prelingwalną, gdy uszkodzenie wystąpiło przed okresem nabycia mowy ustnej; � interlingwalną, gdy dziecko zaczęło uczyć się mowy, ale nie opanowało jeszcze całego systemu symboli słownych i związków międzywyrazowych, tworzących strukturę gramatyczną języka; � postlingwalną, gdy uszkodzenie słuchu nastąpiło po opanowaniu mowy. Osoby z tym uszkodzeniem określa się jako ogłuchłe.
Ze względu na stopień uszkodzenia � niesłyszące- głuche są to osoby z tak znaczną wadą słuchu, która uniemożliwia odbieranie mowy za pomocą słuchu, w sposób naturalny. � Niesłyszący odbiera informacje głównie drogą wzrokową. Dużą pomocą są urządzenia wzmacniające dźwięki , tzw. aparaty słuchowe. � Osoby niesłyszące mają trudności w kontaktach z ludźmi słyszącymi. Trudności te powodują tendencje izolacyjne i tworzenie się grup „mniejszości j językowej” posługujących się głównie językiem migowym lub miganym.
niedosłyszące , słabo słyszące są to osoby, u których wada słychu ogranicza odbiór mowy drogą słuchową. Odbiór informacji słownej jest pełniejszy przy stosowaniu aparatu słuchowego. Osoby słabo słyszące mogą opanować mowę ustną drogą naturalną, poprzez słuch. W zależności od stopnia uszkodzenia mają pewne trudności w kontaktach słownych, korzystaniu z radia, wykonywania zawodu wymagającego dobrego słuch. W zależności od stopnia rewalidacji osoby te zbliżają się do słyszących lub głuchych. �
Ze względu na dodatkowe (sprzężone) uszkodzenia rozróżniamy � głuchoniewidomych; � osoby z wadą słuchu i upośledzeniem umysłowym; � z wadą słuchu i kalectwem narządu ruchu.
Głusi są ludźmi normalnymi pod względem intelektualnym (jeśli głuchocie nie towarzyszy upośledzenie umysłowe), mają normalne możliwości rozwojowe, należy tylko odpowiednio je kształcić i wykorzystywać
Poprzez język rozumiemy społecznie ukształtowany system symboli o określo nym znaczeniu, używanych w procesie komunikowania się zgodnie z istniejący mi niezależnie od osobnika zasadami wypowiedzi językowych.
Mowa jest to zespół czynności składających się na procesy porozumiewania się za pomocą języka. Zdolność wykonywania tych czynności osobnik przyswaja sobie w wyniku zetknięć z innymi osobnikami mówiącymi.
DAKTYLOGRAFIA –mowa palcowa. � Daktylografia to forma porozumiewania się, oparta na odpowiednich układach palców jednej lub obu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak daktylograficzny. Poza alfabetem palcowym należą do niej także znaki liczebników głównych i porządkowych.
IDEOGRAFIA – znaki pojęciowe, zwane również ideogramami. Metoda migowa ideograficzna polega na porozumiewaniu się głuchych z głuchymi, przy pomocy umownych znaków migowych określających dane pojęcia słowne (osoby, rzeczy, czynności, czasem krótkie dwuwyrazowe zwroty, np. aparat słuchowy).
Budując wypowiedzi w systemie językowo – miganym należy przyjąć pewne zasady, które będą ułatwiać nawiązanie kontaktu: � formułowanie zdań prostych, najlepiej pojedynczych, zawierających jak najwięcej potocznie używanych słów, najlepiej takich, których odpowiedniki migowe są nam znane;
� unikanie przenośni oraz słów mających podwójne znaczenie w znaczeniu mniej popularnym (np. gdzie leży twoja ulica? ); � unikanie pośpiechu w przekazywaniu znaków ; � precyzyjne i dokładne przekazywanie migowych, przy tym w przypadku posługiwania się alfabetem palcowym dokładne przekazywanie wszystkich znaków liter do końca wyrazu;
� wyraźna i spokojna wymowa i artykulacja; � zaangażowanie wewnętrzne w przekazywany tekst – odpowiednia mimika twarzy i ewentualna gestykulacja uzupełniająca (gesty wskazujące).
W środowisku niesłyszących jest zwyczaj zwracania się do siebie w języku migowym poprzez znak migowy „Ty”. Znaki migowe „Pan” , „Pani” są stosowane w odniesieniu do osób trzecich, w zasadzie do osób obcych, nie należących do środowiska.
OSOBY NIESŁYSZĄCE I NIEDOSŁYSZĄCE Osoby niesłyszące nie odbierają żadnych dźwięków. Komunikują się za pomocą języka migowego, piszą na kartkach, wspomagają się czytaniem z ust. Osoby niedosłyszące korzystają z aparatów słuchowych aby skutecznie wykorzystywać swój ograniczony słuch. Najczęściej komunikują się w języku polskim, chociaż ich mowa bywa niewyraźna.
� • Rozmawiając z osobą niedosłyszącą, dbaj o to, aby Twoja twarz była dla niej dobrze widoczna – nie zasłaniaj ust, nie odwracaj się tyłem, nie stawaj plecami do źródła światła. Czytanie z ruchu warg jest bardzo trudne, bo większość dźwięków powstaje wewnątrz jamy ustnej, ale patrzenie na usta pomaga w zrozumieniu mowy.
� • Zanim zaczniesz mówić do osoby niesłyszącej, upewnij się, że na Ciebie patrzy – możesz zamachać ręką, dotknąć ją lekko w ramię albo „zamrugać” światłem � • Jeśli osoba niedosłysząca nie zrozumie któregoś zdania z Twojej wypowiedzi, spróbuj powiedzieć to samo innymi słowami. Jeśli Ty czegoś nie zrozumiesz – nie bój się prosić o powtórzenie.
Mów wyraźnie, ale nie staraj się szczególnie artykułować – to tylko utrudnia zrozumienie. Staraj się mówić głośno, ale nie krzycz. Jeśli chcesz, możesz mówić troszkę wolniej niż zazwyczaj. � • Jeśli rozmawiacie w grupie, a wśród Was znajduje się osoba niedosłysząca, stańcie w kręgu i dawajcie znać, kto w danym momencie zaczyna mówić (np. machaniem ręki). Czasami może trzeba będzie streścić osobie niedosłyszącej przebieg rozmowy. �
� Jeśli jest taka możliwość, staraj się rozmawiać z osobami niedosłyszącymi czy niesłyszącymi w cichych pomieszczeniach – dodatkowe dźwięki w tle skutecznie zagłuszają główny komunikat.
� • Jeśli osoba niesłysząca korzysta z pomocy tłumacza, w rozmowie patrz bezpośrednio na nią i mów do niej! (no, chyba, że masz coś do powiedzenia samemu tłumaczowi J) � • Używaj krótkich, prostych zdań, staraj się unikać slangu i gwary.
Język Migowy Alfabet
� ZNAK LITERY A Dłoń jest lekko zaciśnięta w pięść. Płaszczyzna czołowa znaku jest skręcona w stosunku do kierunku przekazywania.
ZNAK LITERY B Palce wyprostowane, złączone i skierowane ku górze. Ćwiczenia: bal, baba, biblia, alibi, alba, Libia.
Znaki statyczne
Ala � lala �
� Ali � lali � lilia � alalia
� bal � baba � balia � biblia � bila � balia � Libia
� � � � ar bar lira rabarbar Arabia Barbara
� � � � wir war lawa Rawa willa wiara larwa awaria
lew � Ela � bela �
ryba � bary � wlew � rywal � wylew � wywar � bary �
Lekcja 2 � � � cal cel car warcaby cera baca raca wici bicie cerber bracia
� � � � pal piewca wyprawa prawica paw cep plac piec lipa para palec praca picie
� � � owoc por Piwo paliwo ropa pole Opole opal obawa prawo rower browar
� � � as ser pas rysa sala Pies Siwy Serce Prasa Sprawa sielawa
� � � � lot tor bat tata lato tata trawa portret tablica tort test trasa start trawa
� � � mat tom mit mama mowa tama rama pomoc termos emalia armata
� � � � nos ton sen nit remont brylant bon nerw mina wanna banan strona tona moneta
� � � � ul but mur rura obuwie ubranie autobus tur usta nuta tuman biuro mumia rubin mamut brutal
Lekcja 3 � � � � kra koc kot kloc oko rok korek koniak krok kartka klamka opieka pomnik karmnik
� � � gol mig gen gama ogon organ grypa grabie skarga garnek kilogramatyka
� � � � fala foka fotel fakt kufel afera refleks rafa forma strefa profil ofiara morfina
� � � � bez zew zima faza poza zysk zupa zraz koza zaraza obraza rezerwa kozaki muza bazar
� � � � dom sad rada dzik droga adres dudek dziad drewno budzik podarek rodzina inwalida
� � � hak huk hala herbata hamak harfa humor handel hamulec bohater harmider
� � � � maj jad jak jazda jawa jajko jawor fajka zajazd jedwab jarmark jezdnia jar
Znaki polskich liter i diagrafów � � � � � łuk łyk Łapa hałas łobuz hejnał jabłko pokład działka rozdział
� � � � pąk dąb ząb mąka drąg łąka pająk okrąg trąba strąk kąpiel pociąg wyciąg majątek
Ćwiczenia Ø Ø Ø Ø Ala, baba, balia bar, rabarbar willa, awaria lewa, werbel ryba, rywal baca, raca, warcaby para, lot, serce
� rama, pomoc, termos, � nos, banan, strona � moneta, autobus, biuro � korek, kartka � gol, opieka, skarga
� żak, ćma, leń � róża, ucho, schody � szum, mysz, deszcz � grzyb, brzęk � krzaczek, raczek
Znak liczebnika głównego milion Znak wykonywany prawą ręką w układzie palców jak w znaku litery M. Na początku ręka znajduje się przed lewą stroną klatki piersiowej, skierowana końcami palców w lewo w dół, następnie przenosi się symetrycznie na prawą stronę klatki piersiowej , z równoczesnym wymawianiem liczby.
IDEOGRAFIA
Lekcja 1 Pierwszy kontakt
� czy Prawe Cz ustawione wnętrzem dłoni do przodu, przed prawym obojczykiem, wykonuje ruch w prawo o długości ok. 15 cm z energicznym zatrzymaniem. Czy ty dobrze słyszysz? Czy ty mnie słyszysz? Czy wy mnie słyszycie?
� Lekcja 2
otrzymywać Lewe 5 i Prawe 5 ustawione pionowo , końcami palców w górę, przed środkiem klatki piersiowej, w odległości 15 cm od siebie przechodzą w Lewe E i Prawe E, aż do oparcia się końcami palców o korpus
� ĆWICZENIA � Dzień dobry proszę usiąść � Ja jestem głuchy � Ja rozumiem głuchą kobietę � Mężczyzna jest głuchoniemy � Czy ty jesteś głuchoniemy � Czy ty dobrze słyszysz
� Dzień dobry! � Proszę siadać. � Proszę usiąść. � Kobieta siedzi. � Pan dobrze siedzi. � My dobrze słyszymy kobietę. � Czy rozumiesz głuchoniemego mężczyznę
� Ćwiczenia � Czy ty mówisz? � Czy kobieta umie mówić? � Ja nie umiem dobrze mówić. � Nie wiem czy ty dobrze mówisz. � Ja nie wiem czy mogę usiąść. � Umiem migać. � Mężczyzna dobrze miga.
� Rodzina � Lewe 3 i Prawe 3 ustawione poziomo, wnętrzem dłoni w dół a końcami palców do przodu , wykonują ruchy po okręgach na wysokości pasa do wewnątrz. � Czy mężczyzna ma rodzinę? � Gdzie mieszka kobiety rodzina? � Gdzie mieszka rodzina osoby głuchoniemej?
� Ojciec/tata � Prawe U dotyka kolejno środkiem palca wskazującego środka czoła a następnie środka podbródka. � Matka/mama � Prawe U ustawione kantem dłoni do przodu , przed twarzą dotyka kolejno środka podbródka, a następnie prawego policzka
� Rodzice � Nieco skrócone połączenie poprzednich znaków – prawe U dotyka kolejno (poziomo) czoła, podbródka (ukośnie) i prawego policzka (pionowo). � Moja mama pracuje. � Mój tato jest głuchoniemy. � Gdzie mieszka twoja rodzina?
� Rodzeństwo � Prawe Z i Lewe Z ustawione poziomo, wnętrzem dłoni w dół a końcami palców wskazujących do przodu, przed środkiem klatki piersiowej, przesuwają się na przemian do przodu i tyłu ocierając się o siebie kantami palców.
� Siostra/ brat � Znaki te poprzedzone są przedznakiem płci. � Ja mam rodzeństwo. � Gdzie mieszka siostra? � Dlaczego brat pracuje? Mój brat umie migać.
� Syn/córka � Znaki dwuelementowe, wykonujemy w pierwszej kolejności przedznak płci (jeden raz) a następnie prawe O – ustawione poziomo, wnętrzem dłoni w dół a kantem dłoni do przodu, dotyka „kółeczkiem” prawej strony klatki piersiowej i przesuwa się małym ruchem w dół („o” wkładamy do kieszonki).
� Dziecko – dzieci � Niemowlę – prawe B ustawione wnętrzem dłoni do góry, leży na przedramieniu tak samo ustawionego lewego B. Wykonujemy ruch podobny do kołysania dziecka. � Większe - prawe i ustawione pionowo, kantem dłoni do przodu przed prawym obojczykiem wykonuje dwukrotnie mały ruch w dół
� Dzieci � Prawe B skierowane wnętrzem dłoni w dół a końcami palców do przodu, na wysokości pasa po prawej stronie, pokazuje dwukrotnie ruchem w prawo obok siebie „wzrost dzieci”- wyższego i niższego.
� Rok/lat � Prawe 1 i lewe 1 ustawione poziomo (prawy i lewy kciuk), skierowane wnętrzami dłoni w dół, przed środkiem klatki piersiowej, wykonują małe ruchy po okręgach pionowych do przodu, przy czym kciuki zachodzą na siebie.
� Ćwiczenia � Czy kobieta ma rodzinę? � Gdzie mieszka rodzina? � Czy ty masz dzieci? � Czy mężczyzna ma syna? � Ja nie mam rodziny. � Na jakiej ulicy mieszka rodzina? � Ile syn ma lat? � Ile ty masz dzieci?
� Zagadnienia dotyczące zdrowia
� Lekarz/lekarka � Prawe „H” ustawione poziomo. Wnętrzem dłoni w dół, nad lewym „a” ustawionym poziomo wnętrzem w dół, puka dwukrotnie z góry końcami zgiętych palców w grzbiet lewego „a”
� Ćwiczenie: Czy lekarz umie migać? Lekarz dobrze miga Lekarka dobrze słyszy
� Badać/ badanie prawe „H” kantem dłoni w dół a grzbietem do przodu, przed środkiem klatki piersiowej puka dwukrotnie końcami zgiętych palców w grzbiet lewego „b” ustawionego kantem w dół na środku klatki piersiowej. � Ćwiczenie: � Lekarz będzie badał kobietę �
� Wynik Znak wykonywany prawą ręką na otwartej lewej dłoni. Prawe „Z” oparte wnętrzem na otwartej lewej dłoni wykonuje w przegubie dwukrotnie mały poziomy przesuwany ruch wahadłowy do przodu.
brać/wziąć Prawe 5 skierowane jest wnętrzem dłoni w dół a końcami palców do przodu przed prawą stroną klatki piersiowej , nieco wysunięta do przodu, szybkim ruchem cofa się do tyłu – przechodząc w prawe A. Proszę wziąć podanie o pracę. Proszę wziąć wyniki badań.
� zdrowy/zdrowie Lewe M i Prawe M ustawione grzbietami dłoni w dół, a końcami palców do środka, symetrycznie na wysokości pasa w odległości ok. 40 cm od siebie po obu stronach dwukrotnie dotykają dwukrotnie równocześnie końcami palców tułowia, małymi ruchami do góry.
� Chory/choroba � Prawe „u” ustawione kantem dłoni w dół, końcami wyprostowanych palców do przodu w lewo, uderza lekko dwukrotnie z góry w lewe „u” ustawione kantem dłoni w dół, a końcami wyprostowanych palców do przodu w prawo (wyprostowane palce krzyżują się).
� Pielęgniarka � Prawe U ustawione grzbietem dłoni do przodu, przesuwa się nad czołem z lewej strony na prawą ( pasek na czepku pielęgniarki).
� Prześwietlenie � Lewe 5 leży na środku klatki piersiowej , a prawe E ( złączone palcami ze sobą w tzw. „dziubek”) ustawione ok. 30 cm , zbliża się do Lewego 5 na odległość ok. 15 cm i przechodzi w prawe 5.
� Rozebrać (się) � Lewe 5 i Prawe 5 ustawione grzbietami dłoni do przodu, symetrycznie przed środkiem klatki piersiowej w odległości 15 cm od siebie rozchodzą się dwukrotnie na boki, przesuwając się palcami po klatce piersiowej.
� Ubrać się � Prawe A i Lewe A ustawione są na wysokości ramion, grzbietami skierowane są do zewnątrz wykonują ruch do środka. � Gdzie ja mogę się ubrać? � Dlaczego kobieta ubiera się?
� zastrzyk/pobierani krwi/pobrać krew Prawa 3 ustawiona jest grzbietem dłoni do przodu przed lewą stroną klatki piersiowej, zbliża się grzbietami palców do lewego ramienia i dotykając ramienia grzbietami palców (wykonuje ruch robienia zastrzyku).
� pobierani krwi/pobrać krew � Prawy „zastrzyk” przykładamy grzbietami palca wskazującego i środkowego w zgięciu lewego łokcia(tam gdzie zazwyczaj pobiera się krew), a następnie prawa dłoń odsuwa się stopniowo od lewej przechodząc w prawe 3 (odwrotnie jak przy zastrzyku). � Lekarz zapisał kobiecie 12 zastrzyków. � Pielęgniarka pobierze krew.
� położyć się � Prawe „U” kładziemy grzbietem na otwartej lewej dłoni. � Proszę położyć się tutaj. � Gdzie ja mogę się położyć? � Wyniki badań proszę położyć tu.
� czuć(się) Prawe 5 ustawiamy poziomo, wnętrzem dłoni w górę przed środkiem klatki piersiowej, a następnie ociera się dwukrotnie ruchem w górę o klatkę piersiową. Jak ty się czujesz? Czy ty czujesz się dobrze?
� wynik/wyniki Prawe „Z” oparte jest w przegubie lewej otwartej dłoni, a następnie wykonuje dwukrotny mały ruch poziomy wahadłowy do przodu w przegubie. Gdzie ty masz wyniki badań? Wyniki są tutaj.
� chory Prawy palec wskazujący i środkowy uderzają dwukrotnie kantem o te same palce lewej ręki (tak, że przy tym ruchu palce obu rąk krzyżują się). Czy ty jesteś chory? Kobieta jest chora.
� ból/boleć Prawe 5 złączone palcami w tzw. dziubek , dotyka końcami palców środka klatki piersiowej lekko ją uciskając (z grymasem twarzy). � Co Cię boli? � Gdzie Ciebie boli? � Jak Cię boli?
� bardzo Prawe 5 przykładamy do prawego policzka – wnętrzem dłoni skierowane jest do tyłu, a grzbietem do przodu, następnie wykonujemy ruch, gdzie odwracamy dłoń kierując ją wnętrzem do przodu. Mężczyznę bardzo boli
� trochę Prawe „Z” przecina u góry Lewe „Z” (tworząc T). � Trochę mnie boli.
� mocno Prawe „O” dwukrotnie dotyka brody. Kobietę mocno boli.
� słabo Prawa dłoń uderza o końce palców lewej dłoni , a następnie Lewa dłoń uderza o końce palców prawej dłoni (wykonujemy ruch ora dół). Boli Cię słabo czy mocno?
� Jak ty się czujesz? � Czy ty czujesz się dobrze? � Gdzie Cię boli? � Co Ciebie boli? � Czy bardzo Ciebie boli? � Mało mnie boli. � Dzień dobry, proszę usiąść. � Mężczyzna dobrze siedzi. � Kobieta dobrze słyszy. � Ja siedzę.
� Ona mnie słyszy. � Czy ty dobrze słyszysz? � Oni rozumieją głuchoniemą kobietę. � Ja jestem mężczyzną. � Ja rozumiem głuchoniemego mężczyznę. � Czy ty jesteś głuchoniemy? � Czy ja mogę dobrze dyszeć? � Czy ja mogę usiąść? � Gdzie ja mogę usiąść? � Dlaczego chcesz usiąść?
� Czy ty możesz mówić? � Czy głuchoniemy mężczyzna może mówić? � Czy umiesz migać? � Kobieta miga do mężczyzny. � Dlaczego ty migasz? � Ja nie umiem dobrze mówić? � Ja bardzo dobrze migam? � Chcę rozmawiać z chorą kobietą. � Ja mogę pisać. � Czy ja będę mówił?
� Lekarstwo Znak wykonywany prawą ręką, prawa pięść ustawiona kantem dłoni w dół, a grzbietem do przodu, wykonuje na otwartej lewej dłoni ruch „rozcierania” po małym okręgu w lewo.
� Recepta � To połączenie znaku lekarstwo, a następnie prawe C opuszcza się w dół przed końcami palców lewej ręki.
� Szpital � Lewe B i Prawe B dotykają najpierw po swoich stronach czoła a następnie opuszczając się w dół dotykają dołków strzeleckich.
Spać/sypialnia Prawe L ustawiamy pionowo przy prawym oku tak, że koniec kciuka dotyka policzka pod prawym okiem, a następnie przechodzi w prawe P (palce łączą się). Gdzie ja mogę spać? Moja mama jest w szpitalu. Czy w twoim tomu jest sypialnia?
Kuchnia/kuchenny Prawe B ustawione kantem dłoni w dół a końcami palców do przodu nieco w lewo przed środkiem klatki piersiowej wykonuje małe ruchy poprzeczne na otwartej lewej dłoni
� Pokój � Prawe C wykonuje małe ruchy poprzeczne na otwartej lewej dłoni. � Toaleta/ubikacja � Prawe U ustawione pionowo, wnętrzem dłoni do przodu dotyka dwukrotnie końcem palca wskazującego czoła po prawej stronie.
� Razem � Lewe B i Prawe B ustawione symetrycznie przed klatką piersiową, palcami do przodu , przechodzą w prawe i Lewe E – łącząc się ze sobą palcami. � Osobno � Lewe B i Prawe B stykają się grzbietami dłoni przed klatką piersiową (palce skierowane są do przodu, a następnie rozsuwają się na boki.
- Slides: 138