juridisch probleemoplossen mr dr Antoinette J Muntjewerff Leerstoelgroep

juridisch probleemoplossen mr dr Antoinette J. Muntjewerff Leerstoelgroep Encyclopedie der Rechtsgeleerdheid Afdeling Algemene Rechtsleer Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit van Amsterdam muntjewerff@uva. nl www. lri. jur. uva. nl/~munt

juridisch probleemoplossen n wat is juridisch probleemoplossen? n welke moeilijkheden ondervinden studenten? n wat zijn de oorzaken voor die moeilijkheden? n welke remedies kunnen worden voorgesteld?

juridisch probleemoplossen theoretisch onderzoek n juridische bronnen – rechtstheorie – rechtspraktijk – juridisch empirisch onderzoek – juridisch onderwijs n knowledge engineering – taakmodel – kennismodel

juridisch probleemoplossen kennis n specifieke probleemsituatie n vraag – feitelijke vraag – kwalificatievraag – rechtsvraag n abstracte rechtsregels n juridische oplossing – redenering – conclusie

juridisch probleemoplossen activiteiten (taak) n selecteer component – selecteer feitelijke component – selecteer rechtsregel component n koppel componenten

juridisch probleemoplossen n constructie van juridische oplossing n voor concrete situatie n met behulp van abstracte rechtsregels

construeren van een juridische oplossing selecteer rechtsregels rechtsfeit component situatie beschrijving complexe werkelijkheid - koppel - selecteer - decomponeer - interpreteer - selecteer interpretatiemethoden redeneerstap conclusie redeneertechnieken - selecteer - bewijs

juridisch probleemoplossen empirisch onderzoek moeilijkheden die studenten ondervinden n onderzoek in de jaren 70 (Crombag, de Wijkerslooth & Cohen, 1970, 1972, 1977) – studenten werken onsystematisch n onderzoek in de jaren 90 (Muntjewerff, 1992) – studenten werken niet onsystematisch – studenten construeren onvolledige en incorrecte juridische oplossingen – studenten hebben problemen met • het herkennen van de probleemsituatie • het bijhouden van tussenresultaten • het vinden van de benodigde kennis

wat zijn de oorzaken van deze moeilijkheden? n onvoldoende beheersen van, of inzicht in, de juridische kennis – complexiteit van de domein kennis (wetten bevatten uitzonderingen en referenties) – de tekststructuur van de wet is een andere dan de ‘gebruiksstructuur’

welke remedies kunnen worden voorgesteld? n het beheren van informatie ondersteunen – externaliseren van taakcomponenten – systematische begeleiding – beperken van de activiteiten n vinden van je weg in de kennis ondersteunen – begeleide toegang tot de juridische kennis – functionele differentiatie van de juridische kennis

construeren van een juridische oplossing

CASE zoeken naar uitspraken

CASE structureren uitspraak

e-See selecteren van juridisch relevante feiten

PROSA een instructieomgeving voor het leren construeren van een juridische oplossing

PROSA bestuursrecht

PROSA strafrecht

Evaluatiestudie Helpt PROSA?

Tentamen Helpt PROSA?

verklaring verschil uitkomsten n studenten? n casus? n juridische oplossing?

verschil in model juridische oplossing n PROSA model beter want – – expliciet structuur volledig transparant

PROSA helpt n bij het construeren van een volledige en correcte juridische oplossing n op basis van situatiebeschrijving en corresponderende vraag n vraag is kwalificatievraag

hoe verder? n gebruiken in onderwijs n uitbreiden – meer casus – meer typen rechtsregels – meer ondersteuning – nieuwe domeinen

mr dr Antoinette J. Muntjewerff Leerstoelgroep Encyclopedie der Rechtsgeleerdheid Afdeling Algemene Rechtsleer Faculteit der Rechtsgeleerdheid Universiteit van Amsterdam muntjewerff@uva. nl www. lri. jur. uva. nl/~munt