Juliusz Sowacki patron Szkoy Podstawowej w Babicach 1
Juliusz Słowacki patron Szkoły Podstawowej w Babicach 1
Kim był Juliusz Słowacki? Juliusz Słowacki - polski poeta, uznawany za jednego z najbardziej wybitniejszych przedstawicieli polskiego romantyzmu. Wraz z Adamem Mickiewiczem oraz Zygmuntem Krasińskim określany jako Wieszcz Narodowy. 2
Utwory Słowackiego, zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją narodu polskiego, podejmowały istotne problemy związane z walką narodowowyzwoleńczą, z przeszłością narodu i przyczynami niewoli, ale także poruszały uniwersalne tematy egzystencjalne. Jego twórczość wyróżniała się mistycyzmem, wspaniałym bogactwem wyobraźni, poetyckich przenośni i języka. Jako liryk zasłynął pieśniami odwołującymi się do Orientu, źródeł ludowych i słowiańszczyzny. Był poetą nastrojów, mistrzem operowania słowem. Obok Cypriana Kamila Norwida i Tadeusza Micińskiego uważany za 3
Juliusz Słowacki herbu Leliwa ur. 4 września 1809 roku w Krzemieńcu Miejsce urodzenia herb rodu Leliwa 4
Matka Juliusza Słowackiego Słowacki darzył swoją matkę Salomeę wielką miłością oraz szacunkiem. Była to kobieta wykształcona, o dużej kulturze umysłowej, pełna uroku, obdarzona wielkim talentem towarzyskim. Słowacki wychowany w środowisku elity inteligenckiej i intelektualnej był ogromnie przywiązany do szlacheckiej genealogii swej rodziny. 5
Ojciec Juliusza Słowackiego W 1808 r, ojciec Juliusza Słowackiego - Euzebiusz poślubił Salomeę z rodziny Januszewskich. 10 listopada 1814 r. Euzebiusz zmarł na gruźlicę, która później przyczyniła się do śmierci jego syna - Juliusza. W chwili śmierci żona Salomea miała zaledwie 23 lata, a syn Juliusz – 5. Pochowany na cmentarzu na Rossie w Wilnie. 6
ŻYCIORY S Juliusz urodził się w Krzemieńcu w południowowschodniej części dawnej Rzeczypospolitej (obecnie miasto na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim). Jego ojciec, Euzebiusz, był profesorem literatury w Liceum Krzemienieckim i Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim. Matka Słowackiego, Salomea z Januszewskich, osoba o dużej kulturze literackiej i osobistej, po śmierci męża zajmowała się wychowywaniem syna. W domu państwa Słowackich panowała atmosfera uwielbienia twórczości klasycystów, co miało decydujący wpływ na późniejsze przemiany światopoglądowe twórcy Króla. Ducha. 7
W 1818, dzięki licznym znajomościom wśród wysoko postawionych elit, Salomea wyszła za mąż po raz drugi, za lekarza Augusta Bécu. Matka przyszłego poety prowadziła coś na kształt salonu literackiego, dzięki czemu Juliusz miał w dzieciństwie i wczesnej młodości szeroki kontakt z ówczesną elitą intelektualną, zwłaszcza z kręgu Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego. Tym sposobem poznał m. in. Adama Mickiewicza przed jego deportacją z Litwy i Ludwikę Śniadecką – pierwszą, nieodwzajemnioną miłość. Po studiach prawniczych (w latach 1825– 1828) w Wilnie wyjechał do Krzemieńca, gdzie kilka miesięcy przebywał z matką. 8
W połowie lutego 1829 wyjechał z Krzemieńca do Warszawy. 30 marca objął posadę aplikanta w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Na początku 1830 w roczniku Melitele zadebiutował bezimiennie powieścią poetycką Hugo. Po wybuchu powstania listopadowego poeta, niezdolny do służby z bronią w ręku, 9 stycznia 1831 podjął pracę w powstańczym Biurze Dyplomatycznym księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. 8 marca opuścił Warszawę i przez Wrocław udał się do Drezna. Wieczorem 25 lipca, w ramach misji dyplomatycznej zleconej przez powstańczy Rząd Narodowy, wyruszył z pilnymi listami do polskich przedstawicieli w Paryżu i Londynie. Jadąc przez Lipsk, Weimar, Eisenach, Fuldę, Frankfurt, Moguncję , Metz i Verdun, 31 lipca w południe dotarł do Paryża. Następnego dnia specjalnie wynajętym statkiem z Calais przepłynął do Dover i dotarł do Londynu. 9
Emigracja: Pobyt w Londynie, który zachwycił Słowackiego, przeciągnął się do września. Przez wzburzone wody Cieśniny Kaletańskiej poeta wrócił na kontynent z zamiarem pozostania przez jakiś czas na emigracji we Francji. Pod koniec 1832 roku Słowacki podjął decyzję o wyjeździe do Szwajcarii. Było to spowodowane faktem, że poeta czuł się zawiedziony Paryżem, który oceniał znacznie gorzej od Londynu, zniechęcony stosunkami wśród polskiej emigracji, a także z powodu publikacji Dziadów części III (1832) Adama Mickiewicza, w której August 10 Bécu (ojczym Słowackiego), symbolizowany przez
Został przedstawiony w bardzo negatywnym świetle. 30 grudnia 1832 opuścił Paryż i osiadł nad Jeziorem Genewskim, w Pâquis na przedmieściu Genewy. Czas poświęcał na pisanie, długie pobyty w bibliotekach, wycieczki łodzią po jeziorze i liczne spotkania towarzyskie. W tym czasie wydał trzeci tom Poezji (1833). Na początku sierpnia 1834 wraz z polską rodziną Wodzińskich wyruszył na długą wyprawę w Alpy. Statkiem przez Jezioro Genewskie dotarli do Villeneuve, skąd wyruszyli w górę doliny Rodanu. Na mułach pokonali góry, osiągając Spiez, po czym statkiem przez jeziora Thun i Brienz dopłynęli do słynnej kaskady Giessbach. Stąd ponownie przez góry, przez Grindelwald i masyw Gotharda ze sławnym Teufelsbrücke nad rzeką Reuss osiągnęli Jezioro Czterech Kantonów z kapliczką Wilhelma Tella. Powrót nastąpił drogą kołową przez Lucernę i Berno do Genewy. Wycieczka ta zaowocowała wieloma wierszami, stanowiąc 11 także tło dla poematu miłosnego pt. „W Szwajcarii”.
W lutym 1836 Słowacki opuścił Szwajcarię. Z Genewy dotarł do Marsylii, stamtąd parowcem przez morze do Livorno, skąd dyliżansem przez Civitavecchia do Rzymu. Tam nawiązał przyjaźń z Zygmuntem Krasińskim, który stał się pierwszym wnikliwym krytykiem twórczości Słowackiego. Trzy miesiące później wyjechał do Neapolu, a stamtąd do Sorrento. Od sierpnia 1836 do czerwca 1837 podróżował po Grecji, Egipcie, Palestynie i S yrii. W końcu osiadł na stałe w Paryżu. Kiedy w czerwcu 1842 w Nanterre pod Paryżem powstało Koło Sprawy Bożej założone przez Andrzeja Towiańskiego, przystąpił do niego również Słowacki. Dzięki temu, że działał tu również Mickiewicz, poeci spotykali się wielokrotnie. Niezgoda na zasady panujące wśród towiańczyków (zakaz pisania, wzajemna spowiedź, uległość wobec Rosji) spowodowała odejście Słowackiego z Koła w listopadzie 1843. 12
W 1848, mimo że był poważnie chory na gruźlicę, wyruszył do Wielkopolski, by wziąć udział w powstaniu, jednak zamierzeń swych nie zrealizował. Wtedy też ostatni raz spotkał się z matką we Wrocławiu. Nigdy się nie ożenił. Był typowym rentierem. Przysyłane przez matkę pieniądze umiejętnie pomnażał, inwestując je na paryskiej giełdzie, m. in. w akcje kolei lyońskiej. Pozwoliło mu to zyskać pewną niezależność finansową. Umożliwiło to też Słowackiemu nie tylko wydawanie własnej twórczości, ale przede wszystkim poświęcenie się tej twórczości. Juliusz Słowacki zmarł na gruźlicę 3 kwietnia 1849 w mieszkaniu znajdującym się przy Rue de Ponthieu nr 34. 13
14
Pogrzeb Słowackiego Juliusz Słowacki został pochowany na paryskim Cmentarzu Montmartre. Idea sprowadzenia prochów poety do kraju zrodziła się w pierwszych latach XX wieku. Postanowiono przenieść je do Krakowa i złożyć w podziemiach katedry wawelskiej w setną rocznicę urodzin wieszcza, przypadającą w 1909 roku. Prezesem komitetu sprowadzenia zwłok Juliusza Słowackiego do Polski był prof. Józef Kallenbach. Stosowny komitet obywatelski zebrał odpowiednie fundusze, a pod koniec marca 1909 roku nadeszła z Francji zgoda na ekshumację i przewiezienie zwłok. Jednakże kardynał Jan Puzyna, biskup krakowski, stanowczo nie wyraził zgody na pochowanie ciała Juliusza Słowackiego na Wawelu. Mimo nacisków opinii publicznej, swojego zdania nie zmienił. Doprowadziło to do rezygnacji po kilku miesiącach z planów ponownego pochówku. 14 czerwca 1927 ekshumowano 15 szczątki Słowackiego, które następnie na polecenie marszałka
Grób poety we Francji - Cmentarz Montmartre Sarkofag poety na Wawelu 16
Kalendarium twórczości • Wczesna twórczość (do 1829 roku): „Arab” „Jan Bielecki” „Maria Stuart” • Poezja powstańcza (1830): „Hymn (Bogarodzica)” „Oda do wolności” „Kulik” „Lambro” • Genewa (1832 -1836): „Kordian” „Balladyna” „Horsztyński” Poezje okresu szwajcarskiego 17
Kalendarium twórczości • Podróż na Wschód 1836 -1837: „Hymn (Smutno mi Boże)” „Grób Agamemnona” „Anhelli” „Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu” „Trzy poematy” • Paryż 1838 -1849: „Lilla Weneda” „Beniowski” „Ksiądz Marek” „Sen srebrny Salomei” „Fantazy” „Genezis z Ducha” „Samuel Zborowski” „Zawisza Czarny” „Król Duch” 18
Poezja Juliusza Słowackiego Pozostaje i pozostanie jednym z najważniejszych dokonań polskiej literatury. Jego twórczość to najwyższej próby romantyzm o wymiarze europejskim. Jest to literatura otwarta na świat i inne kultury, ale nieuciekająca od tematów lokalnych, łącząca polską kulturę i historię z kręgiem antycznej cywilizacji greckiej, pełna fantastyki i wizjonerstwa. Słowacki to poeta przeżywający polskość w sposób najgłębszy, niewahający się pokazać rozterek i dramatów temu towarzyszących. Jego utwory były duchową inspiracją dla wielu pokoleń Polaków walczących o odrodzenie Państwa Polskiego. 19
Znane cytaty… „Polsko! lecz ciebie błyskotkami łudzą; Pawiem narodów byłaś i papugą, A teraz jesteś służebnicą cudzą" "Lecz zaklinam - niech żywi nie tracą nadziei I przed narodem niosą oświaty kaganiec; A kiedy trzeba - na śmierć idą po kolei, Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!. . . " "Jam jest posąg człowieka na posągu świata" 20
… pochodzące z utworów wieszcza "Strofa być winna taktem, nie wędzidłem" "Biada, kto daje ojczyźnie pół duszy, a drugie pół dla szczęścia zachowa" "Wiem, że mój okręt nie do kraju płynie, Płynąc po świecie" "Rozłączeni - lecz jedno o drugim pamięta" 21
Patron Szkoły Podstawowej w Babicach Juliusz Słowacki jest patronem babickiej szkoły od roku 1927. W 1988 r. wprowadzono do ceremoniału szkoły Hymn. Słowa napisała nauczycielka Wanda Pilch, a muzykę skomponowała Alicja Król. Słowa bardzo patriotyczne nawiązują do Patrona Szkoły - Juliusza Słowackiego oto treść: Śpiewajmy razem wdzięcznie wesoło, Bo cię kochamy babicka szkoło. nauką pracą dobrym przykładem Pójdziemy wszyscy Patrona śladem Ref. Juliusz Słowacki Jest dla nas wzorem Więc w jego ślady idźmy z honorem Bo On poeta największym był, Pisał dla Polski uczciwie żył I każdy uczeń niechaj pamięta na całe życie, a nie od święta, Że patriotą prawdziwym być To piękne cechy w swym sercu kryć. 22
Muzyka: Anhelli – poemat symfoniczny Ludomira Różyckiego Prezentację wykonała Sabina Nowosielecka 23
- Slides: 23