JNUSTA HEILSUGSLU HEILBRIGISSTOFNUNAR NORURLANDS HVER ERU TKIFRI HEILSUGSLUNNAR

ÞJÓNUSTA HEILSUGÆSLU HEILBRIGÐISSTOFNUNAR NORÐURLANDS. HVER ERU TÆKIFÆRI HEILSUGÆSLUNNAR TIL AÐ BÆTA GÆÐI, AUKA ÁNÆGJU OG DRAGA ÚR KOSTNAÐI? Rannsakandi: Elín Arnardóttir, hjúkrunarfræðingur Leiðbeinendur: Sigríður Sía Jónsdóttir, lektor og Stefán B. Sigurðsson, prófessor Ábyrgðarmaður HSN: Guðný Friðriksdóttir, Framkvæmdastjóri hjúkrunar

BAKGRUNNUR • Skortur er á sérfræðingum í heimilislækningum víðsvegar um landið, Norðurland er þar ekki undantekning. • Aukin áhersla er á að heilsugæslan sé fyrsti viðkomustaður þjónustuþega heilbrigðiskerfisins. • Mikilvægt er að rannsaka og velja aðferð sem hvetur þjónustuþega til að leita til heilsugæslunnar fremur en að velja dýrari úrræði.

RANNSÓKNARAÐFERÐ Blandað snið • Megindleg aðferð; fyrirlögn spurningalista til þjónustuþega – Svör samtals 608 þar af á Húsavík 206 og Sauðárkrók 402 • Eigindleg aðferð; viðtöl við þjónustuveitendur – Viðtöl við starfsfólk heilsugæslunnar eða tengjast starfssemi hennar og samþykktu þátttöku – Til að fá sýn á þjónustuformið frá fjölbreittum starfsstéttum heilsugæslunnar – Niðurstaðan fjöldi viðtala samtals 35 á Húsavík 19 viðtöl og á Sauðárkrók 15 (16) viðtöl • Tölulegar upplýsingar – fengnar frá HSN um fjölda samskipta, kostnað hvorrar heilsugæslu o. þ. h.

RANNSÓKNARSPURNINGAR a) Er munur á ánægju þjónustuþega ólíka þjónustunálgana? b) Er munur á viðhorfum/ánægju starfsmanna? c) Má ná fram beiri nýtingu mannafla með/í teymisvinnu? d) Hver er mismunur á útlögðum kostnaði vegna teymisvinnu? – er hann réttlætanlegur vegna a)-c)? e) Eru aukin gæði þjónustunnar með teymisvinnunálgun heilsugæslusviðs á Húsavík svo eftirsóknarverð að yfirfæra megi á aðrar heilsugæslustöðvar innan HSN.

RANNSÓKNARTILGÁTUR • Þjónustuþegar á Húsavík skora hærra í svörum sem snúa að ánægju með þjónustu en á Sauðárkrók • Starfsmenn sýna sterkari jákvæð viðhorf til starfs síns á öðrum staðnum en hinum • Ávinningur teymisvinnu í aukinni nýting starfsmanna, betri nýtingar þekkingar, betri þjónustu, markvissari eftirfylgdar, o. s. frv. réttlætir kostnað vegna teymisvinnu.

MEGINDLEGUR HLUTI RANNSÓKNARINNAR SPURNINGALISTAR TIL ÞJÓNUSTUÞEGA – ÓYFIRFARNAR FRUMNIÐURSTÖÐUR

n. Húsavík allir íbúar = 4588 n. Húsavík 18+ ára = 3649 n. Sauðárkrókur allir íbúar = 4104 n. Sauðárkrókur 18+ ára = 3141 Heimild Hagstofa Íslands mannfjöldi 1. janúar 2016 eftir póstnúmerum NHúsavík = NSauðárkrókur = Nvill ekk svara = N svör vantar = 205 398 3 5

BIÐTÍMI EFTIR AÐ KOMA Á HEILSUGÆSLUNA Í DAG HÚSAVÍK Skyndilega en gur Len ur k 3 vikur SAUÐÁRKRÓKUR 3 vikur Skyndilega 1 -2 vikur 0 -1 dag 1 -2 vikur 4 -5 daga 2 -3 daga 0 -1 dag

EIGINDLEGI RANNSÓKNARHLUTINN 1. 2. 3. 4. 5. – ÓYFIRFARNAR NIÐURSTÖÐUR OG FRUMTÚLKUN VIÐTALA Greiningarlíkön í mótun - teikn eru um sameiginleg yfirþemu og meginþemu á báðum stöðum Ólíkir staðir – mismunandi staðarmenning. Starfsmenn sjá tækifæri til breytinga sem eru í sömu átt á báðum stöðum. Of snemmt að birta formlegar niðurstöður. Margar skemmtilegar hugmyndir komið fram í viðtölum. „Á heilsugæslunni eru þjónustuþegarnir númer eitt“

TEYMISVINNAN KOSTIR TEYMISVINNAN GALLAR 1. 2. 3. 4. 5. 6. -ÓYFIRFARNAR FRUMNIÐURSTÖÐUR ÞJÓNUSTUVEITENDUR Gerir starfsmenn en færari í starfi 1. Hengd á fáa – Hluti starfsmanna í teymisvinnu. Fleiri einstaklingum sinnt, betra flæði, meiri eftirfylgd 2. Teymisvinnan stjórnast af mönnun afleysingarlækna vegna skorts á Betri nýting starfsgreina, betri nýting föstum læknum tíma, skilvirkari þjónusta, skýrari boðleiðir milli fagstétta 3. Áfram mikið að gera – öll starfssemi ber keim af skorti á föstum Þjónustuþegar fá val, þekkja hvað þeir heimilislæknum mega vænta, fá heildrænni þjónustu 4. Dýrari kostur læknir áfram með mörg Bætir vinnuandann, léttir/breytir álagi á járn í eldinum – heilsugæslu, starfsfólk bráðaþjónustu, vaktþjónustu, sjúkrahús Má þróa enn frekar/sóknarfæri innan og öldrunarþjónustu –gætum kannski teymisvinnunar náð en meiri hagnaði af teymisvinnunni ef ekki læknaskortur

SAMANBURÐUR SAMSKIPTA OG SÍMTALA Á EINSTAKLING Á SAUÐÁRKRÓK (S) OG HÚSAVÍK (H) ÁRIÐ 2015 • Læknar fjöldi viðtala á þjónustuþega sem kemur á stöðina • S = 2, 24 • H = 1, 97 • Læknar fjöldi símtala á þjónustuþega • S = 3, 56 • H = 2, 29 • Hjúkrunarfræðingar viðtöl við þjónustuþega á stöðinni* • S = 2, 24 • H = 1, 05 • Hjúkrunarfræðingar símtöl við þjónustuþega • S = 0, 16 • H = 2, 35 * Þetta er einnig áhugavert og þarfnast nánari skoðunnar Heimild ópersónugreinanlegt skýslukerfi sjúkraskrárkerfis SAGA,

ÞJÓNUSTA HEILSUGÆSLU HSN -ÓYFIRFARNAR HLUTA NIÐURSTÖÐUR SPURNINGAKÖNNUNNAR OG EIGINDLEGRA SAMTALA • Hver eru tækifæri heilsugæslunnar til að bæta gæði: – Þjónustuþegar virðast nokkuð sáttir við þá þjónustu sem þeir þekkja en munur er á ánægju eftir þjónustuformum (teymisvinna við fyrstu skoðun meiri ánægja). – Að þjónustuveitendur núverandi og verðandi þurfa að sjá hagnað í að starfa á heilsugæslu. • Til að auka ánægju: – Þjónustuþegar þurfa að sjá sér hag í að fara frekar á heilsugæsluna. – Takast á við mönnunarvanda lækna – nota leiðir sem aðrir hafa séð virka. – Hagnaður gæti verið að þróun sérhæfðs náms í heilsugæsluhjúkrun í þéttbýli annars vegar og dreifbýli hinsvegar (í anda Svía – læknir getur annað stærra svæði því hjúkrunarfræðingurinn er líka fær um frekari greiningarvinnu en alm. Hjfr). • Til að draga úr kostnaði: – Ef mönnun er næg (rétt magn og hlutfall fagstétta) er aðgengi gott getur heilsugæslan enn frekar orðið fyrsti viðkomustaður heilbrigðiskerfisins – minna leitað í dýrari úrræði. • Áskoranir til að af því geti orðið er að við þurfum að velja kerfi sem rannsóknir sýna að virki, laga það að staðaraðstæðum á hverjum stað og takast á við þá staðreynd að: „Ákveðinn þröskuldur framþróunar er óttinn við breytingar“

a n n i v ull ar f g ð n i a t ýs l s p æ p u ki n ek ð a t s ó j r L æ þ r Alla safnað sem verið r hefu orið v fyrir ÞÖKK FYRIR ÁHEY RN Það sem útaf stendur verður unnið áfram í sumar, 17 Velkomið að senda fyrirspurnir á elin. arnardottir@hsn. is