Jeziora Co to jezioro Jezioro naturalny rdldowy zbiornik
Jeziora
Co to jezioro? Jezioro – naturalny śródlądowy zbiornik wodny, którego występowanie uwarunkowane jest istnieniem zagłębienia (misy jeziornej), w którym mogą gromadzić się wody powierzchniowe, oraz zasilaniem przewyższającym straty wody wskutek parowania lub odpływu. Powstanie mis jeziornych wiąże się przede wszystkim z procesami geologicznymi. Zasilanie należy natomiast przede wszystkim od warunków klimatycznych. Do najciekawszych jezior świata należy m. in. Jezioro Bajkał, które jest również jeziorem gromadzącym najwięcej w świecie słodkiej wody. Równie ciekawe jest Morze Kaspijskie, które jest największym pod względem powierzchni i zasobów jeziorem wód słonych. Jest ono pozostałością dawnego zbiornika wodnego. Jednym z najwyżej położonych dużych jezior jest Titicaca w Andach (3812 m. n. p. m). Najliczniejsze są jeziora polodowcowe. Występują zarówno w górach, np. w Tatrach, jak i na nizinach, gdzie tworzą skupiska zwane pojezierzami. Badaniem jezior zajmuje się dział hydrologii i hydrobiologii – limnologia.
RODZAJE JEZIOR: Ze względu na przepływ wody i źródła zasilania: Odpływowe Przepływowe Bezodpływowe Okresowe Epizodyczne Ze względu na trofię: Oligotroficzne Eutroficzne Dystroficzne
Jeziorem oligotroficznym – nazywamy takie, które posiada błękitną, przejrzystą wodę, są ubogie w składniki pokarmowe ( za wyjątkiem wapnia). Są one często jeziorami głebokimi, o wodzie aż do powierzchni dna nasyconej cząsteczkowym tlenem. W wyniku tej wysokiej zawartości tlenu, dochodzi do szybkiego rozkładu materii organicznej. Typowy osad tego typu jezior to pokłady kredy jeziornej. Jeziorem eutotroficznym – nazywamy jeziora żyzne, które są bogate w związki wapnia, fosforu, azotu. Woda w takim jeziorze jest mętna i zabarwiona na zielonkawy kolor. W tych jeziorach istnieją dogodne warunki do życia roślin i zwierząt. Przy dnie zachodzą procesy gnilne prowadząc zaś do ograniczenia ilości rozpuszczonego tlenu. Są one jeziorami dość płytkimi, szybko ulegającymi zarastaniu i zamulaniu osadami organicznymi. . Jeziorem dystroficznym – nazywamy takie jezioro , które zawiera niewielką ilość soli mineralnych, zwłaszcza znacznym niedoborem charakteryzuje się związek wapnia, co powoduje zakwaszanie. Są zbiornikami niedostatecznie przewietrzanymi, o żółtej i brunatnej wodzie. To właśnie nietypowe zabarwienie jest wywołane znaczną zawartością substancji humusowych nie tylko w wodzie, ale również w osadach dennych. Są jeziorami charakterystycznymi dla terenów leśnych i bagiennych, wody są ubogie w organizmy żywe.
Rodzaje jezior ze względu na pochodzenie: Tektoniczne Polodowcowe: - Rynnowe - Morenowe - Wytopiskowe Wulkaniczne Deltowe Krasowe
Jeziora tektoniczne ( ryftowe) – wypełniają zagłębienia pochodzenia tektonicznego. Ich misy stanowią zapadnięte części skorupy ziemskiej w formie rowów lub rozległych zapadlisk, np. w rowie : Bajkał, Tanganika, Martwe, Malawi ( Niasa); w płaskim zaglębieniu : Wiktorii, Ładoga, Górne. Jeziora polodowcowe wypełniają zagłębienia pozostawione przez lodowce: -rynnowe – w rynnach polodowcowych. Wąskie, długie, o stromych brzegach, głębokie, np. Gopło, Jeziorak, Hańcza. -morenowe – w zagłębieniach wśród wałów morenowych, np. Śniardwy, Mamry; charakteryzują się dużą powierzchnią, stosunkowo małą głębokością i urozmaiconą linią brzegową. Wytopiskowe (oczka) – z wytopienia bryły martwego lodu, np. Sasek Mały. - Jeziora wulkaniczne: kraterowe – w kraterach nieczynnych wulkanów, zaporowe – odpływy zatamowane przez potoki lawy, kalderowe – wypełniające kaldery nieczynnych wulkanów, maary – zajmują zagłębienia w lejkowatych kraterach pozostałych po wulkanach eksplozywnych Jezioro deltowe - wskutek nierównomiernej akumulacji w delcie rzeki, np. Druzno, Dąbie. Jezioro krasowe - zagłębieniach krasowych np. Jezioro Ochrydzkie (Półwysep Bałkański) oraz jezioro Firlej.
Jezioro Tanganika – jezioro tektoniczne.
Jezioro Bukowskie na Pojezierzu Kaszubskim – jezioro polodowcowe.
Wody powierzchniowe stanowią ważny element krajobrazu pojezierza Kaszubskiego. Układ systemu jezior i rzek związany jest ze szlakiem odpływu wód roztopowych z lodowca. Ważnym obszarem tego systemu są wzniesienia. Wzgórza Szymbarskie stanowią główny dział wodny oddzielający jeziora i rzeki uchodzące do Bałtyku od jezior i rzek kierujących swe wody do Wisły. Na system wód powierzchniowych Pojezierza Kaszubskiego składają się jeziora różniące się genezą, wielkością, kształtem, ponadto liczne oczka wodne oraz wiele rzek i strumieni. Najważniejszym elementem hydrograficznym są jeziora. Na Pojezierzu Kaszubskim jest około 500 jezior o powierzchni 1 hektara. W większości są to jeziora pochodzenia rynnowego. Do największych jezior na Pojezierzu Kaszubskim zalicza się jeziora Raduńskie i Gowidlińskie. Powierzchnia jeziora Bukowskiego wynosi 14, 41 hektara, zaś powierzchnia jeziora Gowidlińskiego wynosi 520 hektarów.
Lewa strona – Jezioro Raduńskie Prawa strona – jezioro Gowidlińskie Przykłady jezior rynnowych.
Smreczyński Staw (polskie Tatry) – jezioro morenowe.
Jezioro w kraterze wulkanu Irazu – jezioro wulkaniczne.
Druzno na Żuławach Wiślanych – jezioro deltowe.
Jeziora Polesia Lubelskiego – jeziora krasowe.
STREFY JEZIOR: Strefa przybrzeżna (A) Strefa pelagiczna (G) Strefa profundalna (H) Strefa denna (I, J)
Strefa przybrzeżna (litoralna) – Strefa pelagiczna – jest to strefa wody płytkiej, prześwietlonej do samego dna, litoral, zwłaszcza jego płytkie części, jest najbardziej zmienny ze środowisk jeziornych. Płytsza część litoralu podlega również bezpośrednim wpływom lądu. strefa wody otwartej, niestykającej się ani z brzegami, ani z dnem zbiornika. Strefa profundalna – Strefa denna (bental) – strefa wody głębokiej stykającej się z dnem i znajdującej się poza zasięgiem promieniowania słonecznego, w związku z dużym nagromadzeniem szczątków organicznych poddana wahaniom stężenia tlenu, a nawet okresowym i krótkotrwałym całkowitym deficytom tlenowym. jeziora. strefa obejmująca warstwę osadów i mułów wyścielających dno
Znaczenie gospodarcze jezior Stanowią obszary rekreacyjno-sportowe Są wodnymi drogami komunikacyjnymi Stanowią źródło wody, np. dla przemysłu, gospodarki, rolnictwa Są wykorzystywane jako obszary łowiskowe
- Slides: 17