JEO 264 Stratigrafi Sedimantoloji 2017 2018 Bahar Dnemi

JEO 264 Stratigrafi Sedimantoloji 2017 -2018 Bahar Dönemi Ağır Mineraller

• Doğada yaygın olarak bulunan kuvars, feldispat ve kalsit gibi kayaç oluşturan minerallerin özgül ağırlıkları 2. 7 g/cm 3’den düşüktür, bu nedenle hafif mineraller olarak adlandırılırlar. • Özgül ağırlıkları 2. 85 g/cm 3’den büyük olan mineraller ağır mineraller olarak tanımlanır. • Sedimanter kayaçlarda özellikle kumtaşlarında ikincil bileşen olarak çoğunlukla %1 ya da daha az oranlarda bulunan ağır mineraller, hem opak /ışığı geçirmeyen) hem de transparan (ışığı geçiren) mineralleri içerir.

Opak Ağır Mineraller (Daha bol bulunurlar)! • Oksitler • Sülfitler • Cevher mineralleri (manyetit-ilmenit) http: //www. rpdp. net/sciencetips_v 3/E 8 C 6. htm

Transparan Ağır Mineraller • Silikatlar (zirkon, turmalin, rutil, apatit, granat, stavrolit ve epidot)

Ağır Minerallerin Ayrılması 1. Santrifüj Yöntemi 2. Manyetik Ayırma Yöntemi 3. Gravite Yöntemi

3. Gravite Yöntemi Ağır sıvılar: Özgül ağırlığı 2. 9 -3. 0 g/cm 3 olan bromoform (CHBr 3), tetrabrometan (C 2 H 2 Br 4) ve diadometan (CH 2 I 2)

Ağır mineraller fiziksel ve kimysal bozunmaya karşı duraylı ya da az duraylı bileşenlerdir. Zirkon ve rutil gibi ağır mineraller duraylı olan, jeolojik tarihçe içinde birden fazla sedimanter çevrim süreci geçirseler bile bundan etkilenmeyen, ancak şekilleri yuvarlaklaşan minerallerdir.

Ağır mineraller sedimanter malzemenin türediği kaynak bölgenin saptanmasında önem taşırlar. Kaynak bölgede bulunan kayaç türleri belirli ağır mineral toplulukları vererek bozunabilir. Böylece belirli tür kayaçlarda bulunan ağır mineral topluluklarının sedimanter kayaçlarda varlığı, köken kayaç ve kaynak bölgenin bulunmasında, petrografik deneştirmelerde önemli bir rol oynamaktadır. Pirit gibi bazı ağır mineraller çökelme sonrası, diyajenez sırasında da oluşabildiği için kaynak kayaç araştırmalarında kullanılmaz.

Bazik magmatik kökenden türeyenler: Rutil, olivin, hipersten, anataz (Ti. O 2), manyetit, ilmenit Asidik magmatik kökenden türeyenler: Apatit, biyotit, hornblend, titanit, özşekilli zirkon, turmalin ve Fe 2 O mineralleri Zayıf metamorfik kökenden türeyenler: Muskovit, biyotit Kuvvetli metamorfik kökenden türeyenler: Granat, disten, sillimanit, stavrolit, epidot, zirkon, glokofan Sedimanter kökenden türeyenler: Yuvarlak turmalin ve yuvarlak zirkon

!!!! Ağır mineraller 1. Kaynak kayacı 2. Kaynak bölgeyi