Javne finansijeFinansijsko pravo UPRAVLAJNJE DRAVOM Stiglic Najznaajnije javno

Javne finansije-Finansijsko pravo

UPRAVLAJNJE DRŽAVOM Stiglic: Najznačajnije javno dobro-upravlj. budžetom Budžet pokazuje: šta vlada radi i šta planira. . Suština: Dobri propisi i njihova primjena_____ LITERATURA J. Stiglic Ekonomija javnog sektora

KRATAK ISTORIJAT UBIRANJA POREZA BIBLIJA: Deseti dio crkvi SREDNJI VIJEK: Zemljarina, glavarina: u žitu, kasnije novac VIZANTIJA: Do kraja V vijeka – žito, povremeno novac. . . -Od VI do XI vijeka u novcu, zatim naizmjenično žito-novac DENAR je bio srebrni novac Evrope u srednjem vijeku DINAR je uveden u državi Nemanjića u XIII vijeku ZANIMLJIVO: Porez na prozore u V. Britaniji LITERATURA Dragana Gnjatović Dobri i zli dinari NAPOMENA: Novac se u Rimu prvi put pojavio oko 450 g. p. n. e.

PRILAGOĐAVANJE FISKALNOG SISTEMA EVROPI • Soće-naziv za porez u Srbiji (manas. oslobođeni-i danas) • Prvi propis– 1835–M. Obrenović-građanski danak od polj. • Zakon o neposred. porezima 1884. (pro-evropski model) • Narod se pokorava novcem* a ne fizičkom silom • NB Kraljevine Srbije osnov. 1884. g-pozajm. državi novac • L. Paču–O vođenju javnih fin. (1911. budž. suficit) • Veresije nikome – ni Kralju (200. 000 din) LITERATURA Dragana Gnjatović Dobri i zli dinari *Vukašin Petrović-Državni dugovi Srbije (1881)

HIPERINFLACIJA FILM O HIPERINFLACIJI U SRBIJI 1992 -1994.

ULOGA DRŽAVE U VRIJEME GLOBALIZACIJE I TRANZICIJE - NOVO TROJSTVO „T-K-N“ • • • Korjeniti socijalni potresi – veći dio XX vijeka TROUGAO: Tžište-Konkurencija-Novac (primat kapital) ULOGA države-bespomoćna u odnosu na multinac. korp. TRANZICIJA se uglavnom svodi na (lošu) privatizaciju GLOBALIZACIJA donosi autsorsing i ofšoring NOVI PROBLEMI računovodstvenog izvještavanja LITERATURA: Dejan Malinić Politika dobiti korporativnog preduzeća

POJAM I ODLIKE BUDŽETA • NAJSNAŽNIJI instrument razvojne i tekuće ekon. politike • DONOSI najviše zakonodavno tijelo za godinu dana • KARAKTERISTIKE: pravni akt; finans. instrument; sistemat. prikaz prih. i rash; donosi se unaprijed; sadrži finan. zakon; svi prihodi i rashodi moraju biti dinamički usaglašeni. . . Izvor: http: //www. narodnaskupstinars. net/lat/stranica/ zakon-o-budzetskom-sistemu-republike-srpske-lat i http: //www. fmf. gov. ba/zakoni/Zakon%20 o%20 budzetima_bos. pdf

FUNKCIJE BUDŽETA I NJEGOVA EFIKASNOST FUNKCIJE: a)Ekonomska–osnovna b)Politička -budžet zavisi od društ ekonom. uređenja c)Pravna – u vidu zakona NAJEFIKASNIJI instrument ekonomske politike: -Nema države bez poreza-poreska država-redistribuc. BDP -Porezi civilizacijska tekovina Izvor: http: //www. narodnaskupstinars. net/upload/documents/lat/budzet_republike_srpske_za_2013. _godinu. pdf

Izvor: http: //www. bdcentral. net/. . . /2414 -df-tr-budzet-brcko-distrikta-bih-za-2013 -god http: //www. fbihvlada. gov. ba/bosanski/budzet/2013. php

BUDŽETSKA NAČELA I BUDŽETSKA PROCEDURA NAČELA: Javnost; Veličina; Pokrića budž. rashoda; Budžets. pluralizma; Potpunost; Klasifikacije; Jednogod; Realnosti; Ravnoteže (zlatno pravilo) PROCEDURA: Izrada; Donošenje (ili privremeno finansir. ); Izvršavanje (prikpljanje i trošenje sredst. ); Kontrola (redovna i završni račun-DRI). IZVOR: Zakon o budžetskom sistemu RS Zakon o budžetskom sistemu FBi. H Zakon o Budžetu Brčko Distrikta Bosne i Hercegovine

BUDŽETSKI SISTEM BOSNE I HERCEGOVINE • Tri nivoa budžetskog sistema Bi. H: – BUDŽETSKI SISTEM FBIH (Zakon o bužetima u FBi. H - uređuje planiranje, izradu, donošenje i izvršavanje budžeta Federacije Bi. H, budžeta kantona, grad. i opšt) – BUDŽETSKI SISTEM RS (Zakon o budžetskom sistemu RS – utvrđuje pripremu, planiranje, način izrade, donošenje i izvršenje budžeta Republike Srpske, budžeta opština, gradova i fondova. . ) – BUDŽETSKI SISTEM BčD ( Zakon o budžetu BčD–propisuju se planiranje, izrada, donošenje i izvršav. budžeta Brčko distr. Bi. H i finans. planova vanbudž. fondova

BUDŽETSKI SISTEM RS • Budžetski sistem RS čine budžet Republike, budžeti opština i gradova i budžeti – finansijski planovi fondova (OOSO) • Budžetska sredstva u jednoj fiskalnoj godini čine budžetski prihodi i primici za nefinansijsku imovinu, primici od finansijske imovine i zaduživanja tekuće fiskalne godine, neutrošena namjenska sredstva budžetskih grantova i transfera iz ranijih perioda i suficit raspoređen odlukom nadležnog organa.

BUDŽETSKI SISTEM RS Prihodi budžeta RS su: a) dio prih. od indir. poreza uplaćen u budžet RS sa Jedin. računa UIO b) porez na dobit, v) porez na dohodak: g) porezi na upotrebu, držanje i nošenje dobara: d) takse: e) novčane kazne, izuzev kazni utvrđenih aktima grada, odn. opštine ž) prihodi od nezakonito stečene imovine i imovinske koristi, z) prihodi od grantova, i) prihodi koje budžetski korisnici ostvare vršenjem redovne i dopunske djelatnosti u skladu sa zakonom, u procentu utvrđenom zakonom kojim se uređuje izvršenje budžeta i j) ostali prihodi budžeta Republike.

BUDŽETSKI SISTEM RS Prihodi budžeta opština i gradova su: a) b) c) d) e) f) g) h) i) porez na imovinu, odnosno nepokretnosti, novčane kazne izrečene u prekršajnim postupcima za prekršaje utvrđene aktima gradova, odnosno opština, opštinske administrativne takse, komunalne takse, posebne vodne naknade − naknade za zaštitu od voda, opštinske naknade za korištenje prirodnih i drugih dobara od opšteg interesa, porez na dobitke od igara na sreću, boravišne takse, ostali prihodi,

BUDŽETSKI SISTEM RS Prihodi finansijskih planova fondova su: a) doprinosi, b) transferi iz budžeta, c) grantovi i d) ostali prihodi.

PORESKI SISTEM Bi. H • Osnovna karakteristika poreskog sistema Bosne i Hercegovine jeste njegova zasnovanost na propisima koji se donose na različitim nivoima odlučivanja, i to: • na nivou Države Bosne i Hercegovine; • na nivou entiteta - Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske; • na nivou Distrikta Brčko; • na nivou Kantona u okviru Federacije Bosne i Hercegovine; • na nivou opština-grada u Federaciji i Republici Srpskoj.

PORESKI SISTEM Bi. H • Na nivou Bosne i Hercegovine pikupljaju iskuljučivo indirektni porezi, čija se naplata akumulira na jedinstven račun a potom, srazmjerno, raspoređuje na entitete. • U nadležnosti Uprave za indirektno oporez. su PDV, akcize, i naplata carine, putarine • Svi ostali porezi, takse, naknade se prikupljaju, zakonski definišu na nivou entiteta, Republike Srpske, Federacije Bi. H te Distrikta Brčko.

PORESKI SISTEM Bi. H Posljedica reforme finansijskog i poreskog sistema Bi. H, jeste uspostavljenje Uprave za indirektno oporezivanje i uvođenje poreza na dodatu vrijednost (PDV) jedinstvena stopa od 17%.

EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM Bi. H 2012. – 2014. • • • Slijedeći zahtjev Evropske komisije iz 2011. godine, nadležne institucije u Bi. H pripremile su Ekonomski i fiskalni program Bi. H 2012. – 2014. Ovaj program se dostavlja Evropskoj komisiji. Ekonomsko‐fiskalni program smatra se pripremom za Predpristupni ekonomski program(PEP), koji je obavezan dokument za zemlje kandidate za članstvo u EU, a posebno kao priprema za revidiranu Lisabonsku strategiju i za Program konvergencije po učlanjivanju. IZVOR: http: //www. dep. gov. ba/dep_publikacije/default. aspx? =id. . . %E 2%80%8 E&lang. Tag=bs-BA

PROGRAMSKO BUDŽETIRANJE ZNAČI: U većoj mjeri stavljanje budžetskih rashoda u funkciju usvojenih strateških ciljeva (aprop. se vežu za projekat-zdravstvo, obrazovanje, uprava i lokalna sam. . . ) CILJ: Poboljšanje usluga koje pruža javni sektor PRAKSA: Većina razvijenih država koristi ovaj model.

VRSTE JAVNIH PRIHODA I PRIMANJA -PO GRUPAMA • • • Javni prihodi i primanja džave Porezi - koji se mogu uvesti (isključivo) zakonom Takse - kao izvor javnih prihoda Naknade - za korišćenje dobara od opšteg interesa Doprinosi obaveznog socijalnog osiguranja Ostali javni prihodi i sopstveni prihodi_______

FINANSIRANJE ORGANIZACIJA OBAVEZNOG SOCIJALNOG OSIGURANJA-DOPRINOSI Zakon o doprinosima RS – uređuje se sistem obaveznih doprinosa za finansiranje penzijskog i invalidskog osiguranja, zdravstvenog osiguranja, osiguranja od nezaposlenosti i dječije zaštite u RS.

FINANSIRANJE ORGANIZACIJA OBAVEZNOG SOCIJALNOG OSIGURANJA-DOPRINOSI • Stope doprinosa u RS: a. za penzijsko i invalidsko osiguranje 18, 5%, b. za zdravstveno osiguranje 12%, c. za osiguranje od nezaposlenosti 1% и d. za dječiju zaštitu 1, 5%.

REVIZIJA JAVNOG SEKTORA Pravila Lim. deklar 1977. (nezav. rev. metode, kvalifik. izvešt. rev. međ. org) Etički kodeksi: IFAC-najvaž. međun. stand. -očuv. jav. interesa Kodeks INTOSAI-važi za revizora kao pojedinca (poštenje) Kancelarija za reviziju institucija Bi. H Zakon o reviziji Bi. H

ELEMENTI BUDŽETSKOG SISTEMA SRBIJE IZ 2009. GODINE Podsistemi: Budž. Rep; Lok. samoupr (pokrajine, gradovi i opštine); Finansijski planovi OOSO; Ciljevi: Fiskalna održivost; Alokaciona efikasnost; Operativna efikasnost; Principi: Efikasn, javnost, uravnotež, tačnost, Jedinstvo budžetske klasifikacije, Budžet donosi Nar. skupšt-skupš. lokalne sam. a Fin. plan. OOSO nadležni organ uz saglasnost Narodne skupštine Srbije