JAVNE FINANSIJE FINANSIJSKO PRAVO ULOGA DRAVE KROZ ISTORIJU

JAVNE FINANSIJE – FINANSIJSKO PRAVO

ULOGA DRŽAVE KROZ ISTORIJU - CICERON • • Država je najveće narodno dobro-svojina naroda Kraljevstvo (jedan vladar) najbolji oblik, Demokratija (vlast naroda) najgori oblik, Upravlj. državom-najplemenitija vještina/pravda Ciceron rimski filozof

ULOGA DRŽAVE KROZ ISTORIJU – A. SMIT • Prva dužnost–Odbrana zemlje (F i s. A Makedonski) • Druga – Deljenje pravde (odvajanje od vlasti) • Treća: izgradnja ustanova i javni radovi LITERATURA Adam Smit „BOGATSTVO NARODA“

ULOGA DRŽAVE KROZ ISTORIJU – J. M. Kejns • Tvorac teorije intervencionizma-kraj liberalizma • Tvorac Breton-vudskog sistema (bankor), • Prvi definisao makroekonomiju: tri sektora firme, država i stanovništvo. LITERATURA J. M. Kejns: „Opšt teorija zaposlenosti, kamate i novca“

ULOGA DRŽAVE KROZ ISTORIJU – J. M. Kejns • Isticao funkciju štednje (koju stimuliše kamata) • Dvije funkcije novca: transakc. i špekulativna (berze) • Efektivna tražnja centralana tema Opšte teorije • Nezaposlenost: interakcija trž. robe i trž. novca • Javni radovi–privatnik nema interes da investira

GLAVNE FINANSIJSKE TEORIJE-MERKANTILIZAM • • Prvi metod. pristup izučav. ekonom. pojava(16 -17) Predmet proučavanja trgovina-razmjena Cilj: što veći izvoz-što manji uvoz (novac, zlato) Uvođenjem carina spriječiti odliv novca

GLAVNE FINANSIJSKE TEORIJE-FIZIOKRATIZAM • Vladavina prirode - osnivač Fransis Kene • Višak vrijednosi se stvara u prirodi-zemljoradnja • Izvršio klasifikaciju poreza na : posredne i neposredne (zemljoradnja). • Napredak -merkantilisti ne pominju proizvodnju

GLAVNE FINANSIJSKE TEORIJE – GRAĐANSKA EKONOMIJA • • Glavni mislioci: Adam Smit i David Rikardo Najvažnija potrošnja – jedan porez na potrošnju Ekon. slobode umjesto interven. -“nevidljiva ruka“ Četiri poreska principa: opštost, određenost, ugodnost i ekonomičnost naplate ADAM SMIT DAVID RIKARDO

GLAVNE FINANSIJSKE TEORIJIJE-NEOKLASIČNA, SAVREMENA GRAĐANSKA I ZEMALJA U TRANZICIJI Neoklasična: Oporez. po ekon. snazi i teor. korisnosti • Princip „jednake žrtve“-proporcionalnost oporez. Savremena građanska teorija: Nastala 1929 -34 –JM Kejns Teorija u zemljama u tranziciji: Za i protiv intervencije drž. J. M. Kejns

FISKALNO OPTEREĆENJE • Pojam fiskal. optereć. i vrste (preduz. grana. . . nivo države) • Izračunavanje koeficijenta fiskalnog opterećenja • Fiskalno opterećenje u OECD, Bi. H, RS, BD

FISKALNO OPTEREĆENJE - NASTAVAK

2. Država i oblici njene intervencije 12

DRŽAVA I FISKALNI SUVERENITET • Pojam vlasti i fiskalnog suvereniteta • Država - politička organizacija i monoplista sile LITERATURA: Milan GavrilovićDRŽAVA I PRAVO Doktorska disertacija Hans Kelzen OPŠTA TEORIJA PRAVA I DRŽAVE

TEORIJE O NEINTERVENCIJI DRŽAVE • LIBERALNA TEORIJA. . . • „NEVIDLJIVA RUKA” A. Smita. . . dovodi. . . • DO VELIKE EKONOMSKE KRIZE A. Smit (1723 -1790. ) Država treba da brine o Unutrašnjoj stabilnosti i spoljnjoj bezbednosti

SAMJELSON O ULOZI DRŽAVE • Vlast - od naroda-na leđima naroda • Tri oruđa: Porezi, podsticaji i propisi/nadzor • Stalni rast javnih rashoda zbog veće intervencije države Rast državn. nadzora i regula-nema (povratka) liberalizma LITERATURA P. Samjuelson (1915 -2009) EKONOMIJA

DŽORDŽ KUPER O UPRAVLJANJU DRŽAVOM PREKO JAVNIH I MONETARNIH FINANSIJA • Cent. banka (fiat)–poslednje utočište: FED i ECB • Kriza je stvorila centralne banke a ne obrnuto • Ukid. konver. 1971. uzrok nestab. unca 35/1330 • Preklapanje poreza: zarada, trošenje, investiranje Više volimo kapital - u usponu a socijal. u recesiji LITERATURA DŽ. Kuper Uzroci finansijskih kriza K R I Z A?

MEHANICISTIČKO I ORGANICISTIČKO GLEDIŠTE O DRŽAVI • • • Meh. gledište–država oruđe za ostv. indiv. ciljeva Antimonolska politika - neznatna pažnja Organicis. gledište -društvo je živi organizam Svaki pojedinac dio tijela - a država srce Ciljeve društva utvrđ. država i vodi društvo k cilju KINA SAD LITERATURA: Rozen-Gajer JAVNE FINANSIJE

TEORIJA NILA FERGUSONA - PIGU O DRŽAVI BLAGOSTANJAN. Ferguson-država i finansijska tržišta su oduvjek egzistirali u odnosu simbioze; Finan. inovacije u jav. finansijama su dovele do: centralne banke, tržišta obveznica i akcija–nije ogledalo krivo. . . Pigu– država blagostanja vlada-soc. sigurnost (sledb. JMK) -50 i 60 - Zlatno doba uticaja Kejnsove teorije LITERATURA: Nil Ferguson USPON NOVCA Ferguson Prof. sa Harvarda

DRŽAVA BLAGOSTANJA I NJENI ZASTUPNICI • Začetnik teorije države blagostanja J. S. Mil „Sigurnost modernog čovjeka poslije hljeba“ • Pigu– država blagostanja – vlada - socijalna sigurnost (sledb. J. M. Kejnsa), kao i J. S. Mil, Mirdal • 50 -60. g. 20. v. Zlatno doba uticaja Kejnsove teorije J. S. Mil: 1806 -1873. Engleski teoretičari Artur Pigu 1877 -1959

FRIDMANOVA LIBERALNA TEORIJAOSPORAVANJE KEJNSA • Otac kvantitativne teorije novca • Njegov je citat: „Nema besplatnog ručka“ • Država nema kapacitet koji ima tržište • Bio za smanjenje javne potrošnje Čikaš. škola ekon-država se ne smiješati u ek. LITERATURA: M. Fridman Studije o kvantitativnoj teoriji novca. . .

KORPORATIVNA DRŽAVA OBJEDINJUJE: • Vladu • Poslodavce i • Sindikate Cilj –Spriječavanje revolucionar. nemira (pokreta) Google. strajk. rs

OSNOVE DRŽAVNOG INTERVENCIONIZMA • JM Kejns: Država investira u vrijeme kriza • Mora sve mjere preduzeti radi zapošljavanja: Javni radovi, jevtin novac, budžetski deficit. . . LITERATURA: J. M. Kejns Opšta teorija zaposlenosti, kamate i novca