Javne finansije Finansijsko pravo 2 Drava i oblici

Javne finansije – Finansijsko pravo

2. Država i oblici njene intervencije 2

DRŽAVA I FISKALNI SUVERENITET • Pojam vlasti i fiskalnog suvereniteta • Država - politička organizacija i monoplista sile LITERATURA: Milan GavrilovićDRŽAVA I PRAVO Doktorska disertacija Hans Kelzen OPŠTA TEORIJA PRAVA I DRŽAVE

TEORIJE O NEINTERVENCIJI DRŽAVE • LIBERALNA TEORIJA. . . • „NEVIDLJIVA RUKA” A. Smita. . . dovodi. . . • DO VELIKE EKONOMSKE KRIZE A. Smit (1723 -1790. ) Država treba da brine o Unutrašnjoj stabilnosti i spoljnjoj bezbednosti

SAMJELSON O ULOZI DRŽAVE • Vlast - od naroda-na leđima naroda • Tri oruđa: Porezi, podsticaji i propisi/nadzor • Stalni rast javnih rashoda zbog veće intervencije države Rast državn. nadzora i regula-nema (povratka) liberalizma LITERATURA P. Samjuelson (1915 -2009) EKONOMIJA

DŽORDŽ KUPER O UPRAVLJANJU DRŽAVOM PREKO JAVNIH I MONETARNIH FINANSIJA • Cent. banka (fiat)–poslednje utočište: FED i ECB • Kriza je stvorila centralne banke a ne obrnuto • Ukid. konver. 1971. uzrok nestab. unca 35/1330 • Preklapanje poreza: zarada, trošenje, investiranje Više volimo kapital - u usponu a socijal. u recesiji LITERATURA DŽ. Kuper Uzroci finansijskih kriza K R I Z A?

MEHANICISTIČKO I ORGANICISTIČKO GLEDIŠTE O DRŽAVI • • • Meh. gledište–država oruđe za ostv. indiv. ciljeva Antimonolska politika - neznatna pažnja Organicis. gledište -društvo je živi organizam Svaki pojedinac dio tijela - a država srce Ciljeve društva utvrđ. država i vodi društvo k cilju KINA SAD LITERATURA: Rozen-Gajer JAVNE FINANSIJE

TEORIJA NILA FERGUSONA - PIGU O DRŽAVI BLAGOSTANJAN. Ferguson-država i finansijska tržišta su oduvjek egzistirali u odnosu simbioze; Finan. inovacije u jav. finansijama su dovele do: centralne banke, tržišta obveznica i akcija–nije ogledalo krivo. . . Pigu– država blagostanja vlada-soc. sigurnost (sledb. JMK) -50 i 60 - Zlatno doba uticaja Kejnsove teorije LITERATURA: Nil Ferguson USPON NOVCA Ferguson Prof. sa Harvarda

DRŽAVA BLAGOSTANJA I NJENI ZASTUPNICI • Začetnik teorije države blagostanja J. S. Mil „Sigurnost modernog čovjeka poslije hljeba“ • Pigu– država blagostanja – vlada - socijalna sigurnost (sledb. J. M. Kejnsa), kao i J. S. Mil, Mirdal • 50 -60. g. 20. v. Zlatno doba uticaja Kejnsove teorije J. S. Mil: 1806 -1873. Engleski teoretičari Artur Pigu 1877 -1959

FRIDMANOVA LIBERALNA TEORIJAOSPORAVANJE KEJNSA • Otac kvantitativne teorije novca • Njegov je citat: „Nema besplatnog ručka“ • Država nema kapacitet koji ima tržište • Bio za smanjenje javne potrošnje Čikaš. škola ekon-država se ne smiješati u ek. LITERATURA: M. Fridman Studije o kvantitativnoj teoriji novca. . .

KORPORATIVNA DRŽAVA OBJEDINJUJE: • Vladu • Poslodavce i • Sindikate Cilj –Spriječavanje revolucionar. nemira (pokreta) Google. strajk. rs

OSNOVE DRŽAVNOG INTERVENCIONIZMA • JM Kejns: Država investira u vrijeme kriza • Mora sve mjere preduzeti radi zapošljavanja: Javni radovi, jevtin novac, budžetski deficit. . . LITERATURA: J. M. Kejns Opšta teorija zaposlenosti, kamate i novca

DRŽAVNI INTERVENCIONIZAMSHVATANJE RIČARDA MASGREJVA Trostuka uloga javnog sektora: - stabilazcija, - alokacija i - raspodjela 2008. apdejtovana 1929. - profit se prelio u potrošnju umjesto u investicije-onda. . . Kejns LITERATURA: Ričard Masgrejv Teorija javnih finansija Nemački teoretičar 1910 -2007.

PET OBLIKA DRŽAVNE INTERVENCIJE • • • Propisi i regulativa (o: radu, ugovorima, carini, stečaju. . . ) Prodaja robe i usluga (otkup, kvalit. ispravn, konkurenc. . . ) Transferna plaćanja (jednos. niži niv. vlasti, socijal, inostr. ) Vođenje stabilizacione politike (cijene, kurs, stabilnost. . . ) Alokacija oskudnih resursa (invest, zapošlj, vis major. . . ) Zgrada Parlamentarne. Skupštine Bi. H, Sarajevo

EKONOMSKE FUNKCIJE JAVNE POTROŠNJE -Alokaciona funkcija JP: KUPAC PROIZV, MJEŠA SE U AKCIZE I PDV. . -Redistribuciona funkcija JP: PUTEM JAV. PRIH. I JAV. RASHODA -Stabilizaciona funkcija JP: STABIL. CIJENA I ZAPOŠLJAVANJA -Razvojna funkcija JP: HARM. PRIVR. RAST. . DOT, SUBV. REGRESI AUTO-PUTEVI - DOBRA U OPŠTOJ UPUTREBI

POLITIKA UPRAVLJANJA JAVNOM POTROŠNJOM • • POLITIKA OPOREZIVANJA-Prihodi i rashodi POLITIKOM JAVNOG DUGA-Korišćenje kredita POLITIKA SUBVENCIJA: Agrar, nerazvijena područja. . . MANJA I EFIKAS. JAVNA UPRAVA (JP 1 promil stanov) Zgrada Vlade Bi. H

ZAŠTO DRŽAVA INTERVENIŠE? • • NESAVRŠENOST TRŽIŠTA – asimetrične informacije EKSTERNI EFEKTI (transferabilne dozvole) ANTIMON. AKTIVNOSTI (Antimon. komisija)Šerm. zakon 1890 TEHNIČKA, ZDRAV. HIGIJEN. ispravnost proizvoda Stabilnost snabjevanja osnovnim životnim namirnicama –briga Vlade

JAVNO-PRIVATNO PARTNERSTVO • Pojam i istorijski osvrt u svijetu i kod nas: OBEZBJEĐIV. DODATNIH FINAN. SREDSTAVA; BOLJA EFIKASNOST U REAL. PROGR. Zašto se treba čuvati monopola? DVIJE VRSTE INFRASTRUKTURE: PRIVREDNA (saobraćaj) I KOMUNAL. ( VODA, GRIJ. ) • HOLANDIJA: Centar JPP- SAKUPLJA DOBRE IDEJE-PRAKSE • FRANCUSKA : PRVA KONCES. KANAL 1638 i 1666. mostovi, tuneli. Most na rijeci Tari Crna Gora (Objekti podesni za koncesiju)

JAVNO-PRIVATNO PARTNERSTVO U SRBIJI Pravna regulativa JPP u Srbiji – 1990. i 2011. godine Oblici JPP: a)Ugovorno–strane određuju ugovorom (5 -50 god. ) b) Institucionalno – zasniva se na ulozima osnivača. Pravni okviri: Zakon o JPP; Zakon o javnim nabavkama; Zakon o javnoj svojini; Zakon komunalnim delatnostima. . . EU: Sl. list EU ako je preko 5, 0 mil evra. PAVLOVIĆA ĆUPRIJA Na rijeci Drini Koncesija od 1995 -2025.