IZAKI BIZIDUNAK AURKIBIDEA 1 Portada 2 Aurkibidea 3

IZAKI BIZIDUNAK

AURKIBIDEA 1 -Portada 2 -Aurkibidea 3 -Izaki bizidunok nolakoak garen 4 -zelulak eta zelulak motak 5 -Zelula motak 6 -Zelulen aurkikuntza 7 -Matthias Schleiden 8 -Theodor Schwann 9 -Rudolf Virchow 10 -Egileak

IZAKI BIZIDUNOK NOLAKOAK GAREN -Antzeko osaera kimikoa dugu: Osaera kimikos osatuta gaude, batzuk organikoak eta beste batzuk ez-organikoak. -Hiru bizi funtzio ditugu: Elikadura, Erlazioa eta Ugalketa. -Zelulaz osaturik gaude: Izaki bizidunek duten eta bizi funtzioak betetzen dituen unitaterik txikiena da.

Zelulak eta zelula motak DEFINIZIOA: Izaki bizinek duten eta bizifuntzioa bete detzakeen unitaterik txikiena da. EGITURAK: HIRU EGITURA DITUZTE: -Mintz plasmatikoa: Zelula inguratzen duen bilkin mehea da. -Zitoplasma: Zelularen barrua betetzen duen likido lodia. -Material genetikoa(ADN): Zelula kontrolatzen duen zuntz itxurako substantzia.

Bi zelula mota daude: Prokariotoak: Zitoplasman dute ADNa. bakterioen ohiko zelulak dira. Eukariotoak: Zelula eukariotoek nukleoizeneko organulu baten barruan dute ADNa. Protoktistoen, onddoen, landareeneta animalien zelulak dira. Bi daude: ANIMALIENA Landareena

Zelulen aurkikuntza: Teoria zelularra: -Izakin bizidun guztiak zelula bat baino gehiagoz osatuta daude. -Alegia Izaki bizidunek duten eta bizi-funtzioak dituen zatirik txikiena unitate funtzionala da. -Zelula guztiak beste zelula batetik datoz. Teoria zelularra Matthias Schleiden, Theodor Schwann eta Rudolf Virchow-ren artean sortu zuten. Hona hemen hauen autobiografia:

Matthias Jakob schleiden Matthias Jakob Schleiden (Hanburgo, 1804 ko apirilaren 5 a - Frankfurt, 1881 eko ekainare 23 a), Theodor Schwannekin batera teoria zelularra formulatu zuen botanikari alemaniarra izan zen. Biografia 1804 ean Hanburgon jaio zen. Zuzenbide ikasketak egin zituen Heidelbergen eta Hanburgon hasi zen abokatu lanetan. Berari baina botanika gehiago gustatzen zitzaion botanika eta ikasketa berriak egin ondoren 1839 rako Jenako unibertsitatean irakasle izendatu zuten. Bertan aritu zen lanean bere lagun Theodor Schwannekin 1862 arte. 1863 an Tartuko unibertsitatean hartu zuten (Estonian). Frankfurten hil zen 1881 ean. Ekarpenak XIX mende hasierako botanikariek landareak aurkitu eta izena jartzen zioten bitartean, Schleiden beren funtzionamendua aztertzen hasi zen. Mikroskopioa erabiliz landareak zelula zeritzen unitatez eginak zeudela ikusi zuen. Honetaz gain 1838 an landarearen hazkuntza zelula zaharren nukleoetatik ateratzen ziren zelula berriei esker gertatzen zela adierazi zuen. Horrela, 1831 ean Robert Brown botanikari eskoziarrak aurkituriko nukleoari garrantzia berezia eman zion. Tartuko unibertsitatean landarearen zati guztiak zelulaz eginda daudela eta landare guztiak zelula bakar batetik zetozela adierazi zuen.

Theodor Schwann Biografia 1810 an Neussen jaio zen, Düsseldorf ondoan. Ikasketak Bonn Würzburg eta Berlingo Humboldt Unibertsitatean egin zituen. 1834 ean graduazioa lortu zuen oilaskoaren enbrioiari buruzko tesiarekin. 1839 an Lovainako unibertsitatean (Belgika) anatomia irakasle bihurtu zen. 1848 an Liejako unibertsitateko katedra hartu eta bertan egon zen 1880 an erretiratu zen arte. Bi urte beranduago hil zen Kolonian

Rudolph Virchow Rudolph Carl Virchow (Schivelbein, Pomerania, 1821 eko urriaren 13 a - Berlin, 1902 ko irailaren 5 a) alemaniar mediku, antropologo, biologialari eta politikaria izan zen. Berlinen egin zituen medikuntza-ikasketak. Würzburgeko eta Berlingo unibertsitateetako irakasle eta Prusiako parlamentuko eta Reichstageko diputatu izan zen. 1848 an Silesiako tifus exantematikoak eragindako izurritea ikertzeko ardura eman zitzaion. Oso ezagun egin zen gai horri buruz egin zuen txostena, ehundegietako langileen osasun eta gizarte egoera hobetzeko egin zituen eskaerengatik. Zelulen patologiari buruzko ikerketak egin zituen (1850), eta eritasunen jatorria zeluletan dela argitu zuen. Bere teoria Die Cellularpathologie (1862, Zelulen patologia) liburuan argitaratu zuen, eta lan horrek arras aldatu zuen eritasunen ordu arteko ikuspegia. Virchowek zelula oro beste zelula batean duela sorburua agertu zuen, harrezkero klasiko bihurtu den Omnis cellula e cellula aforismoaren bidez. Eritasun askori buruzko ikerketak egin zituen: bera izan zen leuzemia aipatu eta enboliari buruzko argitasunak eman zituen lehena, eta baita, 1846 an, neuroglia deskribatu zuen lehena ere.

EGILEAK -JON RODRIGUEZ -GALDER HERNANDEZ