IWM czyli Indywidualny Wzorzec Mylenia Prowadzenie Barbara Matusik

IWM – czyli Indywidualny Wzorzec Myślenia Prowadzenie: Barbara Matusik Doradca metodyczny ds. doradztwa zawodowego Gorzów Wlkp. , 13. 12. 2016

Wzorzec myślenia To indywidualny sposób odbierania, przetwarzania i reagowania mózgu na informacje docierające do niego poprzez nasze kanały sensoryczne. Wzorzec myślenia jest indywidualnym instrumentem poznawczym, dzięki któremu mózg nasz uczy się i reaguje na świat zewnętrzny.

Indywidualne wzorce myślenia to koncepcja wyjaśniająca sposób postrzegania, przetwarzania i przyswajania informacji przez umysł w sposób swoisty dla każdego, oparta na doświadczeniu pracy z dziećmi i dorosłymi. Koncepcja została opracowana przez A. Powell i D. Markową, autorki książki „Twoje dziecko jest inteligentne”.

Wiedza o indywidualnych wzorcach myślenia może być wykorzystana nie tylko w procesie uczenia się i nauczania, ale także w działaniach wychowawczych. Indywidualne wzorce myślenia często mylone są ze stylami uczenia się bądź stylami komunikowania się.

Poznanie indywidualnego wzorca myślenia swoich dzieci/swoich uczniów, jak również własnego wzorca pozwala lepiej rozumieć różnice w funkcjonowaniu, myśleniu i uczeniu się, a tym samym lepiej rozumieć i szanować siebie i innych, akceptując odmienne style myślenia i działania.

Natura dała człowiekowi zdolność myślenia na różnych poziomach dla różnych celów.

3 POZIOMY - STANY UMYSŁU ØŚWIADOMOŚĆ ØPODŚWIADOMOŚĆ ØNIEŚWIADOMOŚĆ

ŚWIADOMOŚĆ * jestem pobudzony * ożywiony * skoncentrowany * pełen energii * rejestruję informacje Na poziomie świadomości nabywane informacje są porządkowane, hierarchizowane, oceniane i odpowiednio wykorzystywane. Skupiamy uwagę na tym, co dzieje się wokoło.

PODŚWIADOMOŚĆ * przetwarzam informacje * myślę * czuję * analizuję * nastawienie emocjonalne Na poziomie podświadomości następują refleksja nad napływającymi informacjami i konfrontacja z wiedzą i doświadczeniem uprzednio nabytymi. Zdajemy sobie sprawę z istnienia informacji, które do nas dotarły, ale i z własnego, wewnętrznego świata – to tu porządkowane są informacje, mają miejsce emocje.

” NIEŚWIADOMOŚĆ * jestem wyłączony * wizje * intuicja * marzenia * sny Na poziomie nieświadomości następuje powstanie związków myślowych, tj. połączenia informacji zdobywanych z wiadomościami już nabytymi. Myśl krąży, obejmując całość sytuacji. W tym stanie łatwo się wyłączamy.

Każdy z tych poziomów potrzebuje odrębnego przekazu sensorycznego: słuchu, obrazu lub ruchu. Na każdym więc poziomie mózg pracuje z wykorzystaniem innego języka.

3 KANAŁY POZNAWCZE

WZROK (język wzrokowy) *widzę *czytam *rysuję *maluję *konstruuję *projektuję *wewnętrzne wizje

SŁUCH (język słuchowy) *słyszę *mówię *śpiewam *gram *myślę *słyszę wewnętrzne głosy

RUCH (język ruchowy) *ruszam się (np. sport, działanie) *dotykam *smakuję *wącham *działam (np. eksperymenty) *wykonuję czynności (np. prace ręczne)

Uczący się, aby ich nauka była efektywna, muszą używać wszystkich trzech języków-kanałów (wzrok, słuch, ruch). Różnice pomiędzy uczącymi się polegają więc na tym, w jakiej kolejności ich mózgi posługują się danymi kanałami.

Najefektywniejszy sposób przyswojenia sobie wiedzy i utrzymania jej to taki, gdy NIEŚWIADOMOŚĆ informacja zostanie w pierwszej kolejności przyjęta przez świadomość, następnie opracowana przez podświadomość PODŚWIADOMOŚĆ i wreszcie przyswojona przez nieświadomość. ŚWIADOMOŚĆ

ŚWIADOMOŚĆ Ś PODŚWIADOMOŚĆ P NIEŚWIADOMOŚĆ N wzrok słuch ruch Nie dostarczając prądu na poziom świadomy sprawimy, że mózg przestaje prawidłowo działać.

Takie rozumowanie doprowadziło do wyszczególnienia (w zależności od sposobu, w jaki trzy poziomy umysłu wchodzą w relacje z trzema kanałami myśli) sześciu różnych wzorców myślenia.

Ś P N Typ IWM S R W Przewodnik stada S W R R S W Żywe srebro R W S Wędrujący poszukiwacz W S R Prezenter gawędziarz W R S Wszędobylski obserwator Akrobata słowny

Każdy wzorzec potrzebuje odmiennych metod uczenia się.

Przewodnik stada ŚWIADOMOŚĆ PODŚWIADOMOŚĆ NIEŚWIADOMOŚĆ S R W Najwłaściwszy sposób uczenia się: słuchanie/doświadczenie/patrzenie.

” Akrobata słowny ŚWIADOMOŚĆ PODŚWIADOMOŚĆ NIEŚWIADOMOŚĆ S W R Najwłaściwszy sposób uczenia się: słuchanie/patrzenie/doświadczenie.

Żywe srebro ŚWIADOMOŚĆ PODŚWIADOMOŚĆ NIEŚWIADOMOŚĆ R S W Najwłaściwszy sposób uczenia się: doświadczenie/słuchanie/patrzenie

” Wędrujący poszukiwacz ŚWIADOMOŚĆ PODŚWIADOMOŚĆ NIEŚWIADOMOŚĆ R W S Najwłaściwszy sposób uczenia się: doświadczenie/patrzenie/słuchanie.

Prezenter gawędziarz ŚWIADOMOŚĆ PODŚWIADOMOŚĆ NIEŚWIADOMOŚĆ W S R Najwłaściwszy sposób uczenia się: patrzenie/słuchanie/doświadczenie.

” Wszędobylski obserwator ŚWIADOMOŚĆ PODŚWIADOMOŚĆ NIEŚWIADOMOŚĆ W R S Najwłaściwszy sposób uczenia się: patrzenie/doświadczenie/słuchanie.

Nauczanie a indywidualne wzorce myślenia

Każdy wzorzec ma charakterystyczne cechy, które wyróżniają go spośród innych wzorców. O różnicach można mówić, uwzględniając takie kryteria jak: - język, sferę wzrokową, - cechy fizyczne, - mocne strony i trudności, - moment wyłączania się ucznia, - stwarzane przez niego problemy, - dostrzeganie jego problemu, - wrodzone zalety.

Znajomość indywidualnych wzorców myślenia daje nauczycielowi nie tylko możliwość pogłębienia wiedzy o samym sobie, ale również sposobność poznania różnych metod, technik i narzędzi poznania innych, czego efektem będzie konkretna wiedza o indywidualnych preferencjach i wzorcach myślowych uczniów, która może wpłynąć na poprawę wyników dydaktycznych.

Istotne są rozpoznanie przez nauczyciela własnego wzorca myślenia i konieczność odejścia od niego w czasie zajęć, gdyż może on być powodem niepowodzeń dydaktycznych, w momencie gdy nauczyciel będzie stosował metody przekazywania wiedzy wygodne dla siebie, a więc odpowiadające wyłącznie własnemu sposobowi przyswajania informacji.

Aby zatem na przykład utrzymać koncentrację uczniów podczas lekcji, należałoby przede wszystkim odpowiednio zarządzać narzędziem słuchu/mowy (tu: istotna rola znaków prozodycznych*), nie zapominając jednak o jednoczesnym wspomaganiu się narzędziami wizualnymi (np. wypisanie słów kluczy na tablicy) oraz kinestetycznymi (przede wszystkim ruch i gestykulacja). *Znaki tego typu stosuje się, aby w przybliżeniu oddać w piśmie takie właściwości mowy, jak: intonacja, zawieszenie głosu, przerwanie wypowiedzi spowodowane względami emocjonalnymi albo potrzebą zwrócenia uwagi odbiorcy. Znaki prozodyczne (wielokropek, myślnik, pytajnik) są do pełnienia takiej funkcji szczególnie odpowiednie (Słownik Języka Polskiego, PWN)

Korzyści z nauczania w oparciu o indywidualne wzorce myślenia będą obopólne, to znaczy przyczynić się mogą zarówno do efektywniejszego przyswajania wiedzy przez uczących się (wzrost motywacji) jak i do efektywniejszej pracy i lepszych wyników nauczania prowadzącego (wzrost motywacji do pracy dydaktycznej).

Wnioski 1. Możemy podnosić sprawność pracy według swojego IWM, ale nie możemy zamienić go na inny. 2. Najlepiej uczymy się wtedy - gdy jesteśmy włączeni w przeżycie dostarczające naukę. 3. Uczymy się z zapałem - jeśli mamy możliwość wyboru celu i sposobu nauki. 4. Dzięki znajomości wzorców usprawnia się komunikacja w pracy pomiędzy pracownikami, w rodzinie pomiędzy rodzicami a dzieckiem/dziećmi, małżonkami, w szkole pomiędzy nauczycielem a dzieckiem/dziećmi.

Zapraszam do współpracy Kontakt: Barbara Matusik doradca zawodowy, doradca metodyczny ds. doradztwa zawodowego Szkolny Ośrodek Kariery Zespół Szkół Gastronomicznych w Gorzowie Wlkp. ul. Okólna 35 tel. /fax 95/7225242 e-mail: zsggorz@wp. pl www. gastronomik. gorzow. plil: ______________________ Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Gorzowie Wlkp. ul. Łokietka 23 tel. 95/721 -61 -10, 721 -61 -11 fax 95/721 -61 -12 e-mail: barbara. matusik@womgorz. edu. pl www. womgorz. edu. pl