IV MEHMET DNEM TARH 10 SINIFLAR NTE 3

IV. MEHMET DÖNEMİ

TARİH 10. SINIFLAR ÜNİTE 3: ARAYIŞ YILLARI (XVII. YÜZYIL) Dersin Adı Sınıf Ünite 4. IV. MEHMET DÖNEMİ 1648 -1687 Konu 40 dk. ( 1 Ders Saati) 9. IV. Mehmet Dönemi iç ve dış politikadaki gelişmeleri açıklar. 10. II. Viyana Kuşatması’nın sebeplerini, kuşatma sürecini ve sonuçlarını değerlendirir. Süre Öğrenci Kazanımları Hedef ve Davranışlar Ünite Kavramları ve Sembolleri ĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ Öğretme-Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Kaynak. Araç ve Gereçler Sözel-Dilsel Doğacı Sosyal-Kişiler arası Mantıksal İçsel-Bireysel Görsel-Uzaysal Bedensel • KUTSAL İTTİFAK - ISLAHAT • BÜTÇE Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Not Tutma, Test Çözme, Özet ve Tekrar, Ders Kitabı, ÖSS Hazırlık Kitapları ve Testleri, Harita, Sözlük - Öğretmen tarafından derste öğrenilecek konuların tahtaya yazılarak, neyin niçin öğrenileceği hakkında ön bilgi verilmesi. - Konuyla ilgili kavramların açıklanması. - Konunun Öğretmen tarafından özetlenmesi ve açıklamalar yapılması. - Öğrencilere konuyla ilgili sorular yöneltilmesi, verilen cevapların değerlendirilerek yanlış bilgi ve anlamaların düzeltilmesi. - Konuyla ilgili bilgilerin tartışılması ve değerlendirilmesi. - Anlaşılamayan noktaların tekrar açıklanması. - Harita ve sözlük bilgisinin değerlendirilmesi. - Konuyla ilgili örnek test ve soruların değerlendirilmesi.

• CEVAP 1 ) 17. yy ıslahatlarının özellikleri Şu şekildedir • • 1 - Kişilere bağlı kalmıştır 2 - Devamlılık olmadığı için sonuca ulaşılamamıştır. 3 - Nedenleri araştırılmadan sorunlara çözüm arandığı için kalıcı çözümler bulunamamıştır. 4 - Avrupa’daki gelişmeler takip edilememiştir. 5 - Yapılan ıslahatlar daha çok askeri alanda yapılmıştır. 6 - Islahatlara yeniçeriler, devlet adamları saray kadınları ve Ulema engele olmaya çalışmıştır. 7 - Baskı ve şiddet yolu ile devlet otoritesi sağlanmak istenmiştir. Ancak bu yol Islahatların halk tarafından benimsenmesine engel olmuştur. • CEVAP 2 ) Küçük yaştaki şehzadelerin tahta etkili olmaması sonucunda kadınlar ve saray ağaları yönetimde ve sarayda etkili olmuşlardır. Padişahlar değiştirilmiş, ve çeşitli entrikalarla osmanlı devleti zayıflamıştır.

KAVRAMLAR • KUTSAL İTTİFAK : Kutsal İttifak, tarihin çeşitli dönemlerinde Katolik Kilisesi'nin ruhani lideri olan Papa'nın teşvikiyle Avrupa ülkeleri arasında kurulan ittifaklardır. Bu ittifakların çoğu Osmanlı Devleti'ne saldırmayı hedef almışlardır: • • ISLAHAT : Daha iyi duruma getirmek için yapılan değişiklik, düzeltme veya iyileştirme, reform. • • BÜTÇE : Gelir ve gider dengesi

I. İBRAHİM DEVRİ ( 1640 – 1648 ) • Saltanatı : 9 Şubat 1640 - 8 Ağustos 1648 • Padişah Sırası : 18 • Doğum Tarihi : 5 Kasım 1616 : • Ölüm Tarihi : 18 Ağustos 1648 • Önce : IV. Murat • Sonra : IV. Mehmet • Soyu : Osmanlı Hanedanı • Babası : I. Ahmet • Annesi : Kösem Sultan

** IV. Murat’ın ölümü üzerine I. İbrahim tahta geçti. (1640). Sultan İbrahim saltanatının ilk yıllarında ciddi bir şekilde devlet işleri ile uğraştı. Özellikle sadrazamı Kemankeş Kara Mustafa Paşa’nın iyi idareciliği sayesinde olumlu işler yaptı. Ancak bir süre sonra çevresinin etkisinde kalarak Kemankeş Kara Mustafa Paşa’yı öldürttü.

** Sultan İbrahim zamanla tamamen çevresinin etkisinde kaldı Bu dönemde devlet adamlarının iktidara gelebilmek amaçlı yeniçerileri kışkırtmaları, saray kadınlarının ve harem ağalarının çıkarlarını muhafaza etmek amaçlı hükümet adamlarını görevden aldırmak istemeleri üzerine isyanlar çıktı. Bu dönemde 24 sene devam edecek olan Osmanlı – Venedik savaşları çıktı. 1648’de yeniçerilerin çıkardığı bir ayaklanma sonucunda öldürüldü. ** Sultan İbrahim’den sonra yerine yedi yaşındaki oğlu IV. Mehmet geçti.

IV. MEHMET DÖNEMİ ISLAHATLARI

IV. MEHMET DÖNEMİ Saltanatının ilk yılları karışıklık içinde geçti ** Bu dönemde devlet yönetimine babaannesi Kösem Sultan kadar annesi Hatice Turhan Sultan da karıştı. ** Zamanla iki kadın arasındaki rekabet giderek arttı. ** Kösem Sultan IV. Mehmet'i tahttan indirerek Turhan Sultan'dan kurtulmak istiyordu. ** Ancak bu planı öğrenildi. Kösem Sultan 1651 yılında Turhan Sultan'ın adamları tarafından öldürüldü.

• IV. Mehmet, tahta geçtiğinde devlet çok güç durumdaydı. Devletin gelirleri son derece azalmış, ordu ve donanma bozulmuş, saray masrafları artmıştı. Ekonomi son derece kötü durumda idi. IV. Mehmet’in ilk işi sadrazamlığa Tarhuncu Ahmet Paşa’ yı getirmek oldu. 1652

TARHUNCU AHMET PAŞA 1652 -1653 Tarhuncu Ahmed Paşa, bütçeyi denkleştirmek için verilen gereksiz hediye ve bahşişleri sınırlandırdı. Hazineye borcu olanlardan borçları tahsil edildi. İlk kez mali yıl bütçesini önceden hazırladı. Saray masraflarında kısıntı yaptı. Saray masraflarının kısılmasından rahatsız olanlar Tarhuncu Ahmet Paşa‘ yı idam ettirdi.

Tarhuncu Ahmed Paşa'nın öldürülmesinden sonra ülkede siyasi istikrar kalmadı. Yeniçeri ve sipahi ayaklanmaları çıktı. Ayaklananların padişaha verdikleri bir listedeki 30 devlet adamı ve saray ağası öldürtüldü ve cesetleri Sultanahmet Meydanı'nda bir çınar ağacına asıldı. Ø Bu olaya Vaka-i Vakvakiye (Çınar olayı) denir.

Ø Kıtlık sonucu köylülerin arazilerini terk etmeleri, şehirlerde nüfus artışına yol açtı ve işsizlik boy gösterdi. 1656 Bozcaada Limni Bu durum İstanbul'da büyük paniğe yolaçtı.

• 16. XVII. Yüzyılda, Osmanlı Devleti’nin bütçe açığını kapatmak için Tarhuncu Ahmet Paşa aşağıdakilerden hangisini yapmıştır? A- Saray masraflarını kısmıştır. B- Ayarı düşük paraları ortadan kaldırmıştır. C- Ulufeleri kısmıştır. D- Lüks inşaatları durdurmuştur. E- Dışarıdan borç para almıştır. • 1988 -ÖYS

• CEVAP : 1 ) Bunun çeşitli sebepleri vardır. Saray masraflarının artması, savaşların uzun sürmesi ve başarısızlıkla sonuçlanan savaşların olması, • CEVAP : 2 ) Bildiğimiz gibi Tarhuncu Ahmet Paşa Osmanlı’da İlk bütçeyi yapan kişidir. Bu sebeple EKONOMİK alanda ıslahat yapması beklenmiştir.

KÖPRÜLÜ MEHMET PAŞA (1575 -1661) 1656

• Köprülü Mehmet Paşa sadrazamlığa getirilirken saraydan şunları istemiştir: • I. Saray Devlet işlerine karışmayacaktır. • II. Devlet işleriyle ilgili olarak saraya sunulan her şey kabul edilecektir. • III. Devlet memurluklarına kendi istediği kişileri atayacaktır. • IV. Kendisi hakkında bir şikayet olduğunda, savunması alındıktan sonra karar verilecektir. • NOT: İstediklerini yapabileceği bir ortam hazırlamak istemiştir.

3. Köprülü Mehmet Paşa sadrazamlığa getirilirken saraydan şunları istemiştir: I. Saray Devlet işlerine karışmayacaktır. II. Devlet işleriyle ilgili olarak saraya sunulan her şey kabul edilecektir. III. Devlet memurluklarına kendi istediği kişileri atayacaktır. IV. Kendisi hakkında bir şikayet olduğunda, savunması alındıktan sonra karar verilecektir. Reform amacıyla sadrazamlığa getirilen Köprülü Mehmet Paşa’nın bu istekleri onun nasıl bir amaç güttüğü anlaşılmaktadır? A-Yeni bir bağımsız devlet kurmak B-Halk iradesine dayanan bir hükümet kurmak C-İstediklerini yapabileceği bir ortam hazırlamak D-Yakınlarına devlet kapısında iş sağlamak E-Saltanatı eline geçirmek 1982 -ÖYS

• 5. Osmanlı İmparatorluğu’nda, I. 1512 – 1520 yıllarına Yavuz II. 1520 – 1566 yıllarına Kanuni III. 1564 – 1579 yıllarına Sokullu IV. 1656 – 1691 yıllarına Köprülüler dönemi denilmiştir. Bu durumlara bakarak Osmanlı tarihindeki dönemlerin adlandırılmasında nasıl bir rol izlendiği söylenebilir? A-Dönemlerin önemli olayları göz önüne alınmıştır. B-O yıllarda tarihin akışında rol oynayan kişilere bakılmıştır. C-Dönemler, devlet yönetiminde en uzun kalanlara göre adlandırılmıştır. D-Birbirine benzeyen padişah isimlerinin karıştırılmaması önemli sayılmıştır. E-En yaşlı devlet adamlarının isimleri verilmiştir. 1984 - ÖSS

KÖPRÜLÜ MEHMET PAŞA Devletten haksız yere alınan paraları keserek hazineye koydu. Ø Ordu ve donanmada ıslahatlar yaptı. Ø Çanakkale Boğazı’nı Venedik kuşatmasından kurtardı. Ø Venedik tarafından işgal edilen Lİmni, Bozcaada ve Gökçeada'yı geri aldı. Ø Girit’teki orduya yardım gönderdi. Ø Erdel Beyi Rakoçî ve Halep Valisi Abaza Hasan Paşa'nın isyanlarını bastırdı.

KÖPRÜLÜ FAZIL AHMET PAŞA (1635 -1676) Devlet giderlerini kıstı. Orduyu yeniden düzenledi. Fazıl Ahmet Paşa Avusturya'dan Uyvar Kalesini alıp Vasvar Antlaşması'nı imzaladı. ØLehistan seferine çıktı ve Bucaş antlaşması imzalandı. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa

MERZİFONLU KARA MUSTAFA PAŞA Çehrin kalesi 1686 Rusya ile BAHÇESARAY ANTLAŞMASI 1681 imzalandı.

AMCAZADE HÜSEYIN PAŞA • Ekonomiyi iyileştirmeye çalıştı. • Vergileri herkesin ödeme gücüne göre belirledi. • Yerli mallara önem verilerek, paranın değeri yükseltilmeye çalışıldı. • Ordunun eğitimi ile ilgili okullar açtırdı. • İstanbul’da Baruthane-i Amire ve bazı vilayetlerde barut imalathaneleri kurdurdu. • Halkın sosyal durumu ile ilgilendi.

XVII. YY. ISLAHATLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ FAYDASI

• SORU: Köprülülerin sadrazamlığı süresince Osmanlı Devleti’nin yeniden güç kazanmasında neler etkili olmuştur? • CEVAP: Bu sorunu cevabını vermek için köprülüler dönemi ıshalatlarına bakmamız lazımdır. • Köprülü Mehmet Paşa ilk olarak ülkenin iç durumunu düzeltti. İç isyanları bastırdı. Devlet yönetiminde ihmali bulunan devlet adamlarını cezalandırdı. Gereksiz harcamaları keserek hazineyi düzene soktu. Ordu ve donanmada ıslahatlar yaptı. Çanakkale Boğazı’nı Venedik kuşatmasından kurtardı. Erdel’de çıkan isyanı bastırarak devletin merkezî otoritesini büyük ölçüde sağladı. • Köprülü Mehmet Paşa’nın ölümünden sonra sadrazamlığa oğlu Fazıl Ahmet Paşa getirildi. Fazıl Ahmet Paşa, bütçe açığını kapatmaya çalıştı. Bilimsel ve kültürel çalışmalarda bulundu. İstanbul Çemberlitaş’ta bir kütüphane kurdurdu. Orduyu ve özellikle topçu ocağını düzenledi. Askerî alanda yapılan ıslahatlar sonunda Avusturya yenilerek Uyvar ve Zerinvar kaleleri fethedildi. Girit Adası’nın fethi tamamlandı. Lehistan ile Bucaş Antlaşması yapıldı. Bu antlaşmayla Podolya Osmanlı topraklarına katıldı.

IV. MEHMET (AVCI) DÖNEMI SIYASI OLAYLARI •

IV. MEHMET DEVRİ OLAYLARI (1648 -1687) Çınar Vak’ası Girit’in fethi 1656 1669 Kapıkulu Sipahilerin çıkardığı ayaklanmada otuza yakın devlet adamı çınar ağacında idam edilmiştir. 1645’te başlayan sefer 1669 yılında Kandiye’nin Venediklilerden alınması ile sona ermiştir. Osmanlı Avusturya Savaşı ve Vasvar Antlaşması 1664 Bu seferle Türk gücü Avrupa’da yeniden hissedilmiştir. Lehistan seferi ve Bucaş Antlaşması 1672 Lehistan’ın Ukrayna kazaklarına saldırısı dolayısıyla başlayan sefer Bucaş Antlaşması ile sona ermiştir.

Osmanlı -Venedik İlişkileri (16451669) Doğu Akdeniz ve Kuzey Afrika’daki toprakların güvenliği amaçlı Girit’in fethedilmesi gerekiyordu. Sultan İbrahim'in padişahlığı döneminde 1645 Yılında adayı kuşatan Osmanlılar ile Venedik donanması arasında çetin savaşlar yaşandı.

Osmanlı -Venedik İlişkileri (1645 -1669) Venedik bir ara Çanakkale Boğazını abluka altına aldı. ** Girit savaşı bir anda Osmanlı-Haçlı mücadelesine döndü. ** Kuşatma tam 24 yıl sürdü. 1669’da Köprülü Fazıl Ahmet Paşa döneminde ada fethedilebildi. ** Denizlerde nihai başarı kazanıldı. Girit kuşatmasının uzunca sürmesi, Osmanlı deniz gücünün Avrupa denizciliğine göre geriye kaldığını açığa çıkardı.

• SORU: XVII. yüzyılda Osmanlı denizciliğinin gerilemesinin sebepleri neler olabilir? • CEVAP: Neler Olabilir dediğine göre kendi tahminlerimizi yazmamızda bir sakınca yoktur. • Bence denizciliğe yeterince yatırım yapılmaması, çağın teknolojisinin takip edilmemesi ve iyi denizciler yetiştirilmemesi gösterilebilir.

Osmanlı-Avusturya İlişkileri q Köprülü Mehmet Paşa başkaldırıyı dağıttı. q Rakoçi’nin kışkırtmasıyla Avusturya Erdel meselesine karıştı. q Fazıl Ahmet Paşa Uyvar kalesini aldı. q Avusturya’nın talebi üzerine Vasvar Antlaşması imza attı

Vasvar Antlaşması (1664). 2 -Uyvar ve Novigrat Osmanlıların, Zerinvar Avusturya’nın Olacaktır. ** 3 -Avusturya savaş tazminatı ödeyecek.

Vasvar Antlaşması Önemi 1 -Osmanlı devletinin Avusturya karşısındaki son askeri başarısıdır ** 2 -Avusturya’dan son kez toprak kazandı. ** 3 -Avusturya Osmanlıya son kez savaş tazminatı ödemiştir.

Osmanlı – Lehistan İlişkileri Lehistan’ın Osmanlı himayesindeki Ukrayna Kazaklarına saldırması üzerine, IV. Mehmet Lehistan üzerine sefere çıktı. ** Mücadele daha çok Podolya topraklarında geçti. ** Lehistan’ın talebi üzerine 1672’de Bucaş Antlaşması imza altına alındı.

Bucaş Antlaşması (1672). 2 - Lehistan kuvvetleri Ukrayna’dan çekilecek, ** 3 - Lehistan senede 200 bin altın vergi verecekti.

Bucaş Antlaşması Önemi Osmanlı batıda son defa toprak kazandı. ** Lehistan vergi konusunda ki maddeyi onay etmeyerek antlaşmayı bozdu. ** Harp yine başladı, Lehistan bir defa daha yenilince vergi maddesi çıkarılarak Bucaş antlaşması yine imzalandı. (1676).

OSMANLI- RUSYA İLİŞKİLERİ SEBEP : Rusya’nın Osmanlı Devleti himayesindeki Özi Kazaklarına saldırmasıdır. ** SAVAŞ: Çehrin kalesi 1686 ** SONUÇ : Rusların isteği ile Bahçesaray (Çehrin) Antlaşması imzalandı.

BAHÇESARAY ANTLAŞMASI-1681 Kiev, Ruslarda kalmaya devam etti. ** Rusya Kırım’a vergi verecek. ** ÖNEMİ : İlk Osmanlı - Rus antlaşması olması yönüyle önemlidir.

Osmanlı-Avusturya İlişkileri - II. Viyana Kuşatması (1683) q Sebepleri: q Kuşatma ve Savaş: Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Viyana’yı kuşattı. q Avusturya imparatoru Avrupa devletlerinden yardım istedi. q Papanın teşvikiyle Alman, Fransız ve Lehlerden oluşan bir Haçlı ordusu Avusturya’nın yardımına geldi.

Osmanlı-Avusturya İlişkileri - II. Viyana Kuşatması (1683) - q Kırım Kuvvetleri Viyana'ya yardıma gelen Lehistan kuvvetlerini durdurmakta gereken gayreti göstermediler. q Osmanlı Ordusu Avusturya ve Lehistan kuvvetleri arasında kalarak ağır bir yenilgiye uğradı. idam edildi.

- Sonuçları : q Batıda Türklerin yenilebileceği ve Avrupa'dan atılabileceği düşüncesi doğdu. q Avrupa devletleri KUTSAL İTTİFAK adı verilen bir haçlı birliği oluşturdular. q Böylece Türklerin SAKARYA SAVAŞI‘ na kadar sürecek bir geri çekilme süreci başlamış oldu.

• SORU: Viyana’nın stratejik öneminden hareketle Viyana’nın ikinci kez kuşatılması Avrupa’da nasıl yorumlanmıştır? • CEVAP: İkinci kez kuşatılması Avrupalıları tedirgin etmiştir. Başarısız olması ise Avrupalılar tarafından bir zaaf olarak görülmüş ve Osmanlıya karşı kutsal ittifak oluşturularak Avrupa’dan atılmak istenmiştir.

KUTSAL İTTİFAK DEVLETLERİ q Bunlar Avusturya, Rusya, Lehistan, Venedik ve Malta'dır. q SAVAŞ: Kutsal ittifak Devletleri ile Osmanlı Devleti arasındaki savaşlar yaklaşık 16 yıl sürdü. (1683 -1699) q (Bu arada IV. Mehmet yeniçerilerin isyanıyla tahttan indirildi. Yerine sırasıyla II. Süleyman, II. Ahmet ve II. Mustafa padişah oldular. ) q Zor durumda kalan Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı. Karlofça antlaşması imzalandı. (1699)

Karlofça Antlaşması (1699). ( II. Mustafa Dönemi (1695 -1703) ) Avusturya'ya ; Banat ve Temeşvar hariç bütün Macaristan ve Erdel Beyliği ** Venedik’e ; Mora ve Dalmaçya kıyıları ** Lehistan'a ; Podolya ve Ukrayna verildi.

Karlofça Antlaşması (1699). ( II. Mustafa Dönemi (1695 -1703) ) Avusturya'ya ; Banat ve Temeşvar hariç bütün Macaristan ve Erdel Beyliği ** Venedik’e ; Mora ve Dalmaçya kıyıları ** Lehistan'a ; Podolya ve Ukrayna verildi.

( II. Mustafa Dönemi (1695 -1703) ) İSTANBUL ANTLAŞMASI Buna göre;

KARLOFÇA'NIN ÖNEMİ: ) Karlofça, Osmanlının toprak kaybettiği ilk antlaşmadır. Bu antlaşma ile Osmanlı'nın Orta Avrupa'daki egemenliği sona ermiştir. Avrupa, Osmanlı Devleti’ne karşı savunmadan saldırıya geçti. Ayrıca İstanbul antlaşmasında Rusların Azak kalesini almaları onların Karadeniz'e inmelerini sağlamıştır. Osmanlı Devleti "Gerileme dönemi "ne girmiştir. Türklerin Avrupa’da ilerleyişi durdu ve geri çekiliş başladı.

• SORU: Yukarıda verilen harita üzerinde Osmanlı Devleti’nin Karlofça Antlaşması ile kaybettiği yerleri belirleyiniz. Osmanlı Devleti’nin bu dönemde büyük toprak kayıplarına uğramasının sebeplerini arkadaşlarınızla tartışınız. • CEVAP: Podolya , Ukrayna, Dalmaçya kıyıları, Macarista’nın büyük bölümü, Mora kaybedilen topraklar arasındadır. Bu kadar büyük kayıplar yaşanmasının nedenlerine gelince; Osmanlı Kutsal İttifak devletlerine karşı 4 cephede birden savaşmak zorunda kalmış ve hazırlıksız yakalanmıştır.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 83. I. İbrahim döneminde neler yapılmıştır? 84. IV. Mehmet padişah olduğunda Osmanlı Devleti’nin durumu nasıldı? 85. Osmanlı devletinde ilk kez denk bütçe yapan ve sarayın masraflarını kıstığı için öldürülen sadrazam kimdir? 86. Tarhuncu Ahmet Paşa neler yapmıştır? 87. Vakayı Vakvakiye nedir? 88. Köprülü Mehmet Paşa kimdir? 89. Köprülü Mehmet Paşa sadrazamlık görevini kabul ederken hangi şartları ileri sürmüştür? 90. Köprülü Mehmet Paşa sadrazamlık görevini kabul ederken neden bazı şartlar ileri sürmüştür? 91. Köprülüler Dönemi nedir? 92. Köprülü Mehmet Paşa neler yapmıştır? 93. Köprülü Fazıl Ahmet Paşa neler yapmıştır? 94. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa neler yapmıştır? 95. Amcazade Hüseyin Paşa neler yapmıştır? 96. XVII. Yüzyıl ıslahatlarının genel özellikleri nelerdir? 97. IV. Mehmet döneminin siyasi olayları nelerdir? 98. Girit Adası hangi padişah zamanında kuşatılmış ve hangi padişah tarafından kimlerden alınmıştır? 99. Vasvar Antlaşması ne zaman kimlerle yapıldı. Bu antlaşmanın önemini yazınız?

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bucaş Antlaşması hangi padişah döneminde kimlerle imzalandı? Önemini yazınız 101. Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan ilk antlaşma hangisidir? 102. II. Viyana Kuşatması’nın nedenleri nelerdir? 103. II. Viyana Kuşatması’nda Osmanlı Devleti’nin başarısız olma nedenleri nelerdir? 104. Viyana bozgununun nedenleri nelerdir? 105. Kutsal İttifak nedir? 106. ”kutsal İttifak”a katılan devletler hangileridir? Bu ittifakın amacını yazınız 107. Karlofça Antlaşması hangi devletlerle ve hangi padişah zamanında imzalanmıştır? 108. 1699 karlofça Antlaşması’nın, Osmanlı Devleti için önemini maddeler halinde yazınız. 109. Karlofça Antlaşması ile hangi devletlere nereleri bırakılmıştır? 110. Karlofça Antlaşması ile Avusturya’ya bırakılan yerlerini yazınız. 111. Osmanlı Devleti Rusya ile İstanbul Antlaşması’nı neden 1699 yılı yerine 1700 yılında imzalamıştır? 112. İstanbul Antlaşması’nın önemini yazınız. 113. Osmanlı Devleti 17. yüzyılda hangi devletlerle mücadele halinde olmuştur, sıralayınız. 100.

İYİ DERSLER UZM. ÖĞRT. EMIN ÖNDER TARIH ÖĞRETMENI