Irk Etnisite ve Toplumsal Cinsiyet Siyaseti KAM 419

Irk, Etnisite ve Toplumsal Cinsiyet Siyaseti KAM 419 3 Nisan ve 10 Nisan Dersleri Online- Ders Sistemi Pınar Sarıgöl, Ph. D 2020 Bahar Dönemi 1

Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar Serpil Sancar • • • Erken Modernleşme dönemi. . 1870 -1935 Modern Toplum Stratejisi: Aile Muhafazakar Modernleşme dönemi Modern kamusal yaşam ‘Kadın Devrimi’nden ‘Kadın Mağduriyeti’ne 2

• Tanzimat reformları ve meşruiyet (Özgürlük vaatleri) • Cumhuriyet modernleşmesi Ø Ulus-devlet kurma odaklı bir modern devlet Ø Radyo programları, Söylemler, Kamusal konuşmalar, Kurucu seçkinler: İdeal toplum, modern aile, güçlü devlet, modern kadın-erkek, milli kültür, medeniyet. • 1930’lar- Avrupa’da faşizmin yükselişi • 1940’larla birlikteØ Muhafazakarlaşma Ø Melez modernlik/ Yenilikçi-gelenekçi modernlik 3

• ‘iyi’, herkes için iyi (Common good). • Ortak iyi= Kadınlar ilişkisi • Eril Tahakküm Ø Babadan Kocaya emanet kadın Ø Devlet babanın koruması altında kamusal kardeşlik Ø Kurucu erkeklik, devlet feminizmi Ø ‘hak’laştırılmış kadınlar ve reformcu erkeklik 4

• Osmanlı Kadın Hareketi Ø Kadın dergileri Ø Kadın örgütleri Ø Kadın dernekleri • Osmanlı-Türk modernleşmesi: Cumhuriyetin Kurucu erkekleri • Modern Türk Kadını Ø Eşit Vatandaş değil Ø Türk-milli Cumhuriyet Kimliğinin ideali Ø Cumhuriyet Kültürünün sembolü Ø Farklılıklar arasında sınırları temsil eden ideal varoluş 5

• Gerçek Türk Kadını vs dejenere Kadın Ø Zıt Kadınlık halleri arasında ideal kadınlık Ø Farklılıkları öne çıkartan ideal kadınlık Ø Erkek gibi kadın, bağımsız, güçlü, her iş yapabilen kadın Ø Burjuva, zevk peşinde koşan kadın Ø Doyumsuz kadın Ø Geveze, dedikoducu, mahalle kadını Ø İyi eş, iyi anne, modern kadın. Ø İyi aile-modern aile 6

• • Modern Türk kadını ve toplumsal uzlaşma ilişkisi Modern aile, kadının toplumsal ve kamusal rolü Milli aile, kutsal aile, mutlu aile Cinsiyetçilik (seksizm) ve kadının dışlanması ‘dişil’alanlar ve kadının siyasal sessizliği Sessiz kadınlık: medeni haklar vs Siyasi Haklar Batı ve Doğu arasındaki fark: modern Türk kadını 7

• • Eril koruma, erkeklik, koruyucu erkeklik Tecavüz, erkekliğe karşı korku Namus, iffet, sahiplenmek. ‘Kötü yoldaki’ kadın İffetsizlik= Düşman/Öteki/ Yabancı ‘Öteki’kadın Köylü vs Kentli Kadın; tango Kadın vs Anadolu kadını 8

• “Gözden Düşen Cumhuriyet kadınları” vs “Uyumlu Kadınlar” Ø Halide Edip Adıvar Ø Afet İnan Ø Eşiği Aşanlar-Aşamayanlar 9

• Kutsal Aile, Mutlu Aile, Modern Aile Ø Kadın ve erkeğin toplumsal katkılarını belirlemek Ø Kadın ve erkeğin farklılıklarını belirlemek Ø Farklı aile yapılarını belirlemek Ø Farklı çocuk yetiştirme kurallarını ayırt edebilmek Ø Çocuk yetiştirme kurallarını, kadınlığı ve erkekliği standart kurallara ve değerler etrafında inşa etmek Ø Büyük aile olmak Ø Aile-millet olabilmek 10

• • Devlet-Uluslaşma vs Aile-Modernleşme Devletten Aileye: Yeni modernleşen katmanların ahlaki denetimi Cinsiyet rejimi (gender regime) Siyasal rejim (Political regime) Ø Kadın-erkek arasındaki ilişki Ø Çocuk-yetişkin arasındaki ilişki Ø Kız-oğlan çocuğu arasındaki ilişki Ø Devlet-aile arasındaki ilişki Ø Vatandaşlık ve aile arasındaki ilişki Ø Nüfus-aile arasındaki ilişki 11

• Muhafazakar modernleşme dönemi (1945 -1965) Ø Orta sınıf Türk ailesi Ø Muhafazakar modernleşme Ø Kadınlık=Duygusal emek= annelik Ø Kamusal modern kadın< evinin kadını, yuva. Ø Kamusal bir mekan olarak aile Ø Kamusal bir rol olarak annelik Ø Siyasal düzenleyici olarak Aile 12

• Aileye tehdit ve muhafazakar modernlikte erkeklik ve kadınlık Ø Suçlar Ø Tecavüz ve istismar Ø Seyirlik dişilik: kraliçeler, güzeller, artistler Ø Cinayet: 3. sayfa haberleri, aşk cinayetleri Ø Cahillik ve tehlikeli aşk Ø Fuhuş Ø Rüya yaşam: ideal eş, evlilik ve ev dekorasyonu 13

• Modern kamunun kadın imgeleri Ø Hemşirelik Ø Öğretmenlik Ø Siyasal temsiller: oy veren köylü kadın, milletvekili kadın, büyükelçi kadın Ø Güçlü erkeğin yanındaki kadın-Başarılı erkeğin arkasındaki kadın Ø Apolitik, sessiz kadın temsilleri Ø Güler yüzlü kadın Ø Sivil kadın örgütleri 14

• 1950’lerden 1980’lere kadar ivme kazanan feminist hareket • Kadın mücadelesi • VE 1980 ler. Ø Kadın hareketi ve Kadın mağduriyeti Ø Devlet politikalarına eleştiri Ø Reformcu erkekliğe eleştiri Ø Aile içi şiddete eleştiri Ø Kadınlar arasındaki farklar: Kürt, İslamcı kadın, Cumhuriyet kadını Ø Laiklik ve başörtüsü Ø Kürt kadınlar Ø Sosyalist feminist hareket Ø Eşcinsellik, KAOS-GL ve queer Ø Eril tahakküme ve ataerkilliğe karşı feminizm 15

Serpil Sancar’ın Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti adlı kitabından çıkartmamız gereken sonuçlar • • • Toplumsal cinsiyet rejimi nedir? Siyasal rejim ve toplumsal cinsiyet rejimi arasındaki ilişkide kadının konumu nedir? Kadın ve ideal kadınlık ulus-devlet inşası sürecinde neden önemlidir? Aile ve devlet arasındaki ilişki nedir? Aile, kadın, erkek ve çocuk arasındaki ilişki nedir? Türkiye’de cumhuriyet döneminden ideal kadından ne beklenir? Eril tahakküm nedir? Kadın ve nüfus arasındaki ilişki nedir? Eril arzu, duygusal emek ve ideal-mutlu aile nedir? Dönemlere göre kamusal ve özel alan ayrımını düşünerek kısaca karşılaştırınız. 16