Investeren in regios het hervormde EUcohesiebeleid 2014 2020

Investeren in regio’s: het hervormde EU-cohesiebeleid 2014 -2020 Presentatie door Cohesiebeleid

Basisfeiten van het EU-cohesiebeleid Cohesiebeleid

De verschillen in de Europese Unie zijn aanzienlijk… Bbp per hoofd van de bevolking 3

De verschillen in de Europese Unie zijn aanzienlijk… Werkloosheid 4

De verschillen in de Europese Unie zijn aanzienlijk… Hoger beroepsen universitaironderwijs 5

Waarom een EU-cohesiebeleid? Bbp persoon (% van gemiddelde van EU-28) Werkloosheid (%, leeftijdsgroep 20 -64 jaar) Hoogst Laagst Verhouding Luxemburg 266% Bulgarije 47% 5, 7* Zweden 79, 8% Griekenland 53, 2% 1, 5 Het cohesiebeleid is erop gericht de ongelijkheid tussen de EU-regio’s weg te nemen. Het doel is te komen tot een evenwichtige economische, sociale en territoriale ontwikkeling. * In de Verenigde Staten bedraagt het verschil slechts 2, 5 en in Japan 2. 6

Het cohesiebeleid komt voort uit het Verdrag van Rome • Preambule bij het Verdrag van Rome (1957): de noodzaak om „de eenheid [der] volkshuishoudingen te versterken en de harmonische ontwikkeling daarvan te bevorderen door het verschil in niveau tussen de onderscheidene gebieden en de achterstand van de minder begunstigde gebieden te verminderen”. • Artikel 174 van het Verdrag van Lissabon (2010): „Teneinde de harmonische ontwikkeling van de Unie in haar geheel te bevorderen, ontwikkelt en vervolgt de Unie haar optreden gericht op de versterking van de economische, sociale en territoriale samenhang. De Unie stelt zich in het bijzonder ten doel de verschillen tussen de ontwikkelingsniveaus van de onderscheiden regio's en de achterstand van de minst begunstigde regio's te verkleinen”. 7

Wat is een regio? • Eurostat heeft een classificatie ontwikkeld van de territoriale eenheden voor statistieke doeleinden (NUTS). • Het cohesiebeleid is gericht op NUTS 2 -regio’s met 800 000 tot 3 000 inwoners. • Momenteel zijn er 274 NUTS 2 -regio’s in de EU. 8

EU-cohesiebeleid 2014 -2020: 1/3 van de EU-begroting Het cohesiebeleid draagt bij aan de Europa 2020 -doelstellingen De hervormingen die zijn overeengekomen voor de periode 2014 -2020 zijn bedoeld om het effect van de beschikbare EU-financiering te optimaliseren. 1 082 miljard EUR 67, 5% Overig EU-beleid, landbouw, onderzoek, buitenlands beleid, enz. 32, 5% Financiering cohesiebeleid 351, 8 miljard EUR 730, 2 miljard EUR 9 Groei

Het cohesiebeleid ligt ten grondslag aan de Europa 2020 -strategie • Geïntroduceerd in maart 2010: naar aanleiding van de Lissabon-agenda (2000 en 2005). • Een strategie van de Europese Commissie „voor slimme, duurzame en inclusieve groei” voor de komende 10 jaar. • Agenda voor slim beleid: innovatie, onderwijs, digitale samenleving. • Agenda voor duurzaamheid: klimaat, energie en mobiliteit. • Agenda voor inclusiviteit: werkgelegenheid en vaardigheden, bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. 10

3 fondsen voor investeringen in groei en banen FINANCIERING COHESIEBELEID GEBODEN VIA 3 FONDSEN EUROPEESFONDS VOOR REGIONALE ONTWIKKELING 351, 8 miljard EUR FINANCIERING COHESIEBELEID EUROPEES SOCIAAL FONDS VERWACHTE PUBLIEKE EN PRIVATE NATIONALE BIJDRAGEN 11 COHESIEFONDS WAARSCHIJNLIJK EFFECT VAN COHESIEBELEID > 500 miljard EUR

Investeren in alle EU-regio’s Alle EU-regio´s profiteren 182 miljard EUR voor minder ontwikkelde regio's Bnp < 75% van gemiddelde in EU-27 NIVEAU VAN INVESTERING AFGESTEMD OP 27 % van de EU-bevolking 35 miljard EUR voor overgangsregio's Bnp 75 -90 % van gemiddelde in EU-27 NIVEAU VAN ONTWIKKELING 12 % van de EU-bevolking 54 miljard EUR voor meer ontwikkelde regio's Bnp > 90 % van gemiddelde in EU-27 61 % van de EU-bevolking 12

Financiering cohesiebeleid 2014 -2020 (351, 8 miljard EUR) 182, 2 miljard EUR Minder ontwikkelde regio's 35, 4 miljard EUR Overgangsregio's 54, 3 miljard EUR Meer ontwikkelde regio's 10, 2 miljard EUR Europese Territoriale Samenwerking 0, 4 miljard EUR Innovatieve acties door steden 3, 2 miljard EUR Jongerenwerkgelegenheidsinitiatief (aanvullend) 63, 3 miljard EUR Cohesiefonds 1, 6 miljard EUR Specifieke toewijzing voor ultraperifere en dunbevolkte regio's 1, 2 miljard EUR Technische ondersteuning 13

Toegewezen begroting per lidstaat (2014 -2020) 14

De methode: programmering, partnerschap en gedeeld beheer Gemeenschappelijk strategisch kader Partnerschapsovereenkomsten Operationele programma’s 15 Beheer van programma’s/ selectie van projecten Controle/ jaarlijkse verslaglegging

3 instanties voor uitvoering van cohesiebeleid • Een beheersinstantie zorgt voor uitvoering van het operationele programma, en wordt gecontroleerd door een toezichtcomité. • Een certificerende instantie verifieert de staat van uitgaven en de toegewezen betalingen voordat deze worden uitgekeerd door de Commissie. • Een controle-instantie ziet voor elk operationeel programma toe op een doelmatige uitvoering van het beheer en het controlesysteem. 16

Het hervormde EU-cohesiebeleid VIDEO Cohesiebeleid

Vijf Europese structuur- en investeringsfondsen (ESI-fondsen) die met elkaar samenwerken PARTNERSCHAPSOVEREENKOMST Europees Landbouw-fonds voor Plattelands -ontwikkeling Cohesiefonds Europees Sociaal Fonds Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij • Gemeenschappelijke regels voor de ESI-fondsen • Vereenvoudigde kostenopties. • E-bestuur. • Subsidiabiliteitsregels. • Financiële instrumenten. • CLLD - door de gemeenschap aangestuurde plaatselijke ontwikkeling 18

11 thematische doelstellingen Onderzoek en innovatie 1 Bestrijding van klimaatverandering 5 Werkgelegenheid en mobiliteit 8 Informatie- en communicatietechnologie 2 Milieu- en hulpbronnenefficiëntie 6 Sociale inclusie 9 Concurrentievermogen van het mkb 3 Duurzaam vervoer 7 Beter onderwijs en betere opleidingen 10 Koolstofarme economie 4 Beter openbaar bestuur 11 19

Concentratie van investeringen op 4 thematische prioriteiten (EFRO) Minder Ontwikkelde regio’s Overgangsregio’s 60% 50% 15% 12% Meer Ontwikkelde regio’s 80% 20% • 1 Onderzoek en innovatie. • 2 Informatie- en communicatietechnologie (ICT). • 3 Concurrentievermogen van kleine en middelgrote ondernemingen (mkb) – meer gebruik van financiële instrumenten. • 4 Overgang naar economie met lage koolstofuitstoot (energie-efficiëntie en duurzame energie). 20

Meer gericht op resultaten Ind i Versla cato ren gleggi ng Controle tie Evalua Prestatiereserve 6% van de financiering wordt in 2019 toegewezen aan programma’s en prioriteiten die 85% van hun mijlpalen hebben gehaald. 21

Krachtigere rol voor partners bij planning en uitvoering Europese gedragscode inzake partnerschappen • Een gemeenschappelijke reeks standaarden ter verbetering van de raadpleging van, deelname door en dialoog met partners tijdens de plannings-, uitvoerings-, controle- en evaluatiefase van projecten die financiering krijgen uit hoofde van de Europese structuur- en investeringsfondsen (ESI-fondsen). • Partners: overheidsinstellingen, vakbonden, werkgevers en ngo’s, alsmede instanties met verantwoordelijkheid voor bevordering van sociale inclusie, gendergelijkheid en anti-discriminatie. • Wettelijk bindend. 22

Noodzaak van voorwaarden voor effectieve EU-investering Thematische voorwaarden vooraf • Gekoppeld aan de thematische doelstellingen en investeringsprioriteiten van het cohesiebeleid en toegepast op investeringen in specifieke thematische gebieden: strategisch, regelgevings- en institutionele voorwaarden, administratieve capaciteit. Algemene voorwaarden vooraf • Gekoppeld aan horizontale aspecten van de programmauitvoering en toegepast binnen alle ESI-fondsen: beleid inzake antidiscriminatie, gendergelijkheid. 23

Voorbeelden van voorwaarden voor EU-financiering Nationale transportstrategie Naleving milieu-wetgeving Systeem voor overheidsopdrachten INVESTERING 24 Bedrijfsvriendelijke hervormingen Strategieën voor ‘slimme specialisatie’

Verbeterde rol voor het Europees Sociaal Fonds Voor het eerst is binnen het cohesiebeleid een minimumbijdrage voor het ESF vastgesteld op 23, 1% voor de periode 2014 -2020 Uitgaande van: • het nationale ESF-aandeel voor 2007 -2013; • het werkloosheidscijfer van de lidstaten; • het feitelijke aandeel dat wordt vastgelegd in de partnerschapsovereenkomst op basis van behoeften en problemen; • het totale ESF-bedrag voor de EU-28: 80, 3 miljard EUR. 25

Thematische concentratie ESF • 20% van de ESF-middelen in elke lidstaat ten behoeve van sociale inclusie, bestrijding van armoede en alle vormen van discriminatie. • Concentratie van financiering op maximaal 5 investerings-prioriteiten binnen de 4 thematische doelstellingen: werkgelegen-heid/mobiliteit, onderwijs/opleiding, sociale inclusie en beter openbaar bestuur. Minder Ontwikkelde regio’s Overgangsregio’s Meer Ontwikkelde regio’s 60% 70% 80% 26

Initiatief inzake jeugdwerkgelegenheid • Een totale begroting van 6, 4 miljard EUR (3, 2 miljard EUR specifieke begroting + 3, 2 miljard EUR ESF-begroting). • In regio’s met een jeugdwerkloosheid van meer dan 25%. • Doelgroep: personen („NEET’s”) onder de 25 jaar, of eventueel onder de 30 jaar: • niet-actief of werkloos (plus langdurig); • al dan niet geregistreerd als werkzoekende; • woonachtig in subsidiabele regio’s. • Goedkeuring van operationele programma’s die het initiatief inzake jeugdwerkloosheid omvatten. 27

Duurzame stadsontwikkeling: een prioriteit voor 2014 -2020 Ten minste 5% van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) moet worden geïnvesteerd in geïntegreerde duurzame stadsontwikkeling op nationaal niveau • Strategieën voor geïntegreerde stadsontwikkeling die zijn ontwikkeld door steden moeten worden uitgevoerd als integrale territoriale investering (ITI), een multi-thematische prioritaire as of een specifiek operationeel programma. • Projecten worden door steden geselecteerd overeenkomstig hun strategie. • Met verbanden tussen platteland en stad moet rekening worden gehouden. • Gebruik van door de gemeenschap aangestuurde plaatselijke ontwikkeling (CLLD) is mogelijk: raadpleging van plaatselijke burgerorganisaties. 28

ITI: Combinatie van fondsen en programma’s Regionaal EFRO-OP Nationaal EFRO-OP BEMIDDELENDE INSTANTIE ESF-OP + aanvullende financiering van ELFPO en/of EFMVZ ITI (stedelijk) grondgebied 29

Overige instrumenten voor stadsontwikkeling Innovatieve acties voor duurzame stadsontwikkeling (vanaf 2015) • 0, 37 miljard EUR over 7 jaar ter bevordering van innovatieve en experimentele projecten. • Oproepen tot rente op jaarbasis. • Ten minste 50 000 inwoners betrokken. Stadsontwikkelingsnetwerk • Directe dialoog tussen Europese Commissie en steden die acties inzake geïntegreerde stadsontwikkeling en innovatieve acties uitvoeren. • Beheerd door de Europese Commissie. URBACT wordt vervolgd (URBACT III) • Programma in het kader van het programma voor Europese Territoriale Samenwerking, waaraan alle steden kunnen deelnemen. 30

Betere samenwerking over de grenzen 3 lijnen: • Grensoverschrijdend. • Transnationaal. • Interregionaal. Begroting voor 2014 -2020: 10, 2 miljard EUR • 2, 9% van de begroting voor het cohesiebeleid. 31

Transnationale samenwerking 32

Grensoverschrijdende samenwerking 33

Macroregionale strategieën EU-strategie voor: • de Oostzeeregio; • de Donauregio; • de Adriatisch-Ionische regio (voorgesteld door de EC in juni 2014). 34

EU-cohesiebeleid: de belangrijkste aspecten van de hervorming • Koppeling met de EU 2020 -stategie. • Gecoördineerd gebruik van vijf Europese structuuren investeringsfondsen. • Middelen gericht op belangrijke groeisectoren. • Bepalen van duidelijke doelstellingen en meten van resultaten. • Zorgen voor juiste voorwaarden voor investering. • Versterkte rol voor het Europees Sociaal Fonds. • Krachtigere rol voor partners bij de planning, uitvoering en controle. • Integrale benadering voor territoriale ontwikkeling. • Versterken van de grensoverschrijdende samenwerking. 35

Dankzij het cohesiebeleid… is tot nu toe in de periode 2007 -2013 het volgende bereikt: • 600 000 banen gecreëerd – ten minste 1/3 bij het mkb. • 200 000 mkb-bedrijven ondersteund. • 1 800 km aan nieuw aangelegde of gerenoveerde spoorwegen. • 25 000 km aan nieuw aangelegde of gerenoveerde wegen. • Breedbandtoegang voor 5 miljoen burgers. • Toegang tot schoon drinkwater voor 3 miljoen burgers. • ESF: 15 miljoen deelnemers per jaar. • 940 financiële instrumenten in 25 lidstaten die 8, 36 miljard EUR aan financiering hebben geboden voor kapitaalinvesteringen, leningen en garanties. 36

EU-cohesiebeleid en solidariteit • Solidariteitsfonds van de Europese Unie (EUSF) opgericht in 2002 naar aanleiding van een ernstige overstroming in Midden-Europa. • Financiële steun voor wederopbouw. • Bedoeld om steun te bieden bij grote natuurrampen en het uiten van EU-solidariteit aan verwoeste gebieden. • Maatregelen uit hoofde van het EUSF in tot nu toe 56 gevallen van natuurrampen (bosbranden, aardbevingen, stormen, droogte, overstromingen). • 23 Europese hebben tot op heden geprofiteerd van ruim 3, 58 miljard EUR aan steun. 37

Projectvoorbeelden Cohesiebeleid

Hartelijk dank voor uw aandacht www. ec. europa. eu/inforegio www. facebook. com/European. Commission www. twitter. com/@EU_Regional www. linkedin. com/company/1809 Samenwerkingsplatform DG Regio www. yammer. com/regionetwork plus. google. com/+European. Commission www. flickr. com/euregional Meld u nu aan voor: „REGIOFLASH” www. inforegiodoc. eu Cohesiebeleid