Interneti Njsia msimore Interneti Shkolla e Mesme e

Interneti Njësia mësimore: Interneti Shkolla e Mesme e Lartë “Zenel. Hajdini”- Ferizaj Lënda : TIK KL. BX 1/2 & DX 4/5 Ky material mund ta përdorin të gjithë klasa e X-ta Klasa : X Prof: Msc. Fatlum Hashani

Historiku i shkurtër i Internetit Interneti është paraqitur në vitet e tetëdhjeta dhe të nëntëdhjeta

INTERNETI Ç është interneti ? Interneti është bashkësi e milionave rrjeteve kompjuterike të ndërlikuara ndërmjet veti, duke krijuar kështu rrjetin global të komunikimit. Pra interneti është rrjet i rrjetave, ky rrjet është një sistem i shpërndare dhe nuk është prone e askujt ose në administrim të dikujt. Çdo kompjuter i cili është i lidhur në rrjet, dallohet me adresën e vet elektronike. Emri internet rrjell nga gjuha angleze Internacional Network që do të thotë rrjet ndërkombëtar.

Komunikimi ndërmjet Kompjuterëve Protokoli përbëhet prej dy pjesëve : TCP ( Transmission Control Protokol , /Protokolli për kontrollimin e Transmetimit) IP Internet Protokol, / Protokoli për Internet. Përshkrimi preciz i rregullave dhe mënyra në të cilën kompjuterët e ndryshëm mund të komunikojnë në rrjet quhet protokol. Me anë të protokoleve arrihet lidhja në mes të kompjuterëve personalë dhe qendrës së madhe kompjuterike. Ç ka ka për detyrë Protokoli TCP ka për detyrë organizimin dhe shpërndarjen e të dhënave në paket të cilat duhet dërguar në rrjet. Ç ka ka për detyrë Protokoli PC Protokoli IP ka për detyrë bartjen e tyre nëpër rrjet , siguron adresat e kompjuter si dhe rrugëtimin e paketave. terminologjin kompjuterike quhet rutim (Routing). Secili kompjuter në internet ka adresën e cila paraqitet në formë Të numrave të ndara me pika përshembull 140, 20, 02 të cilat quhet adresa IP.

Intraneti Është rrjet kompjuterik i bazuar në protokollin TCP/IP që i përket një organizate, anëtarët e së cilës mund të qasen në te me autorizim. Është vetëm për shfrytëzim të brendshëm. Për të funksionuar nevojitet INTERNETI. Kompani ose organizata ndërkombëtare të ndryshme kanë punonjës të shpërndar në të gjithë botën, të cilët komunikojnë dhe shkëmbejnë informacion vetëm kur kompjuterat e tyre janë rrjet. Ky lloj rrjeti specifik, që lidh vetëm punonjësit e një Ndërmarrjeje apo organizate , quhet Intranet. Ndërsa Iiterneti lidh intranetat në të gjithë botën. Extraneti është e kundurta e intranetit dhe mund të përkufizohet si një rrjet që lejon edhe përdoruesit publik të hynë në rrjet. Rrjeti i extranetit është një kombinim i rrjetit privat dhe internetit. Extraneti formohet kur kompania u lejon qasje edhe kompanive / individëve të jashtëm në faqet e intranetit. Nje extranet ofron mundësi për të krijuar aplikacione që bashkëpunëtorët dhe klientët të kenë qasje në shërbime por që nuk janë të ofruara edhe për publikun e gjërë. Extraneti mund të përdorë mbrojtje siq janë fjalëkalimet (paswordat) apo enkriptimet për të siguruar qasje në këto faqe të internet Për transaksione biznesore extraneti mundëson tregti elektronike të sigurtë. Përparësitë e extranetit ndaj intranetit. - Klientët mund të porosisin online - Zvogëlohen gabimet - Ofrohet shërbim më cilësor - Shkurtohet koha e dorëzimit të mallit - Mbështetje për distributorët

Qfarë ofron Interneti? Qfarë mund të bëni në Internet? 1. Të shfletoni faqet e Internetit 2. Dërgoni dhe merrni Email 3. Të shikoni Video , filma etj 4. Të kontrolloni bilanicin tuaj bankar 5. Të bleni dhe shitni mallra online 6. Të krijoni , ruani modifikoni dhe ndani dokumentet e juaja. 7. Të keni qasje në materiale mësimore dhe informacione qe shkollore ofron nëpërmjet faqes së saj.

Përprësit dhe mangësitë në Internet Përparësit 1. 2. 3. 4. 5. Shpejtësi e komunikimit Sasi e informacionit Tregëtia online Ndarja e Burimeve Roaming Mangësit 1. Varësi 2. Hakerim 3. Viruset etj

Organizimi i Internetit • Interneti ka një struktur organizative shumë të ngjajshme me rrugët e komunikacionit rrugor si psh (rrugët lokale, rrugët kryesore, autostradat etj. ) të paisura me shenja sinjalizusese, orientues adresa etj. Kemi disa lloje të rrjetave si : • Rrjeta WAN ( Wide area networks) • Rrjeta lokale Kompjuterike LAN (Local are Networks) • Rrjetat më të mëdha MAN ( Metropolitan area Networks ) Në këtë mënyrë mbulohet i tër rruzulli tokësor. Rruget të cilat ndërlidhin rrjetat e tilla dhe nëpër të cilat barten të dhënat me shpejtësi shumë të madhe quhen Linjat mund të jen linja kabllore, optike, linja satelitore , linja telefonike etj.

Mundësitë e lidhjes në Internet Kryesisht ekzistojnë tri mënyra të ndryshme të ndërlidhjes së shfrytëzuesit në Internet. Kjo ndarje është e kushtëzuar dhe ekzistojnë variacione të shumta për mënyrën e klasifikimit të ndërlidhjes së shfrytëzuesve. Ndërlidhja në Internet mund të bëhet nëpërmes: gateway kompjuterëve, qasjes me modem nga distanca - qasja nëpërmes lidhjeve terminale me lidhje telefonike të komutuara qasjes së drejtpërdrejtë në Internet

Metodat e mashtrimeve te ndryshme • Mashtrimi në internet është përdorimi i shërbimeve të internetit ose i softuerëve me akses në internet për të mashtruar viktimat ose për të përfituar nga ato. Skemat e krimeve në internet vjedhin miliona dollarë çdo vit nga viktimat dhe vazhdojnë të dëmtojnë Internetin përmes metodave të ndryshme. Disa metoda të profilit të lartë përfshijnë:

• Ne rastin e shkëmbimit te informatave sensitive (konfidenciale) paraprakisht ato duhet shifruar. Nje gje e tille arrihet përmes Secure Socket Layer (SSL) qe paraqet nje sistem kompleks te shkëmbimit te qelsave ne mese te browserit dhe serverit me te cilin jeni duke komunikuar dhe ne kete menyr ndërton nje lidhje te sigurt

Detyrë Shtëpie 1. Çka është interneti 2. Çka ofron interneti 3. Si komunikojnë kompjuterët ndërmjet vete. 4. Cilat janë përparësit dhe mangësit e Interneti 5. Si është i organizuar Interneti