Interneti Interneti e shte sistem global i rrjetave
Interneti • Interneti e shte sistem global i rrjetave te nde rlidhura kompjuterike te cilat be jne shke mbimin e te dhe nave duke pe rdorur grupet e standardizuara te protokolleve pe r shke mbimin elektronik te te dhe nave dhe informatave.
Rrjetat Kompjuterike • Rrjetat kompjuterike qe marrin pjese ne Rrjete n Globale jane te llojshme, si rrjeta universitare, biblioteka, agjencite qeveritare dhe jo-qeveritare, qendra hulumtuese, kompani prodhuese-tregtare etj.
Rrjeti i Rrjeteve • Interneti e shte “rrjeti i rrjeteve” qe pe rbe het nga miliona rrjeta private, publike, akademike, te biznesit dhe qeveritare prej nivelit lokal deri ne global, • Rrjetet jane te lidhura me ane te kabllove te bakrit, kabllove fiber optike, lidhjeve pa tela dhe teknologjive tjera.
World Wide Web-it (www) • She rbime dhe burime te informatave sic jane : – posta elektronike (email), – bisedimi online (online chat), – transferi i file-ve (file transfer), – ndarja (ofrimi ne dispozicion) e file-ve (file sharing), – loje rat online dhe – hypertext dokumentet (http) jane pjese e Internetit – World Wide Web-it (www)
ARPANET • Advanced Research Project Agency Network • Qe llimi i krijimit te ARPANET ka qene funksionimi i lidhjeve me pjese te ndryshme te SHBA-ve ne rast “lufte nukleare”, pa marre parasysh shkate rrimet.
TCP/IP • Ne vitin 1983 jane pranuar normat e pe rgjithshme te TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol), me qe llim te rritjes se efikasitetit dhe sigurise se rrjetave komunikuese.
WWW (World Wide Web) 1989 • Ne n udhe heqjen e CERN-it (fre nge: Conseil Europeen pour le Recherche Nucleaire (angl: European Laboratory for Particle Physics), e formuar ne vitin 1952) Gjeneve , Zvice r • Udhe hequr nga Tim Berners-Lee. • WWW e shte hap i pare drejt Internetit.
Website • Dokumenti baze i cili i bashkon te gjitha objektet prej bazave te dhe nave te ndryshme quhet web faqe. • Dokumentet e bazave e dhe nave jane pe r nga gjere sia dhe gjate sia te ndryshme, parametrat e tyre definohen pe rmes gjuhe s HTML (Hyper text Markup Language)
uniform resource locator -URL • Uebfaqja vendoset ne te pakten nje server te cilit mund ti qasemi permes rrejtave sikur Internetit apo rrjetit lokal privat permes nje adrese te Internetit e njohur si URL • www. google. com
Shkurtesat • • • al Shqipe ria it Italia de Gjermania com Organizata komerciale org Institute ose organizata net Rrjete e pe rgjithshme ose Provider edu Shkollat, universitetet gov Organizata shtete rore mil Organizatat ushtarake
Internet Provider • Dhe nia e emrave pe r domen, be het nga qendra e lidhjes me internetin (Provider), pasi qe te jete kontrolluar ne mos ai eme rtim e shte ne n licence apo pe rdoret nga dikush tjete r.
Zhvillimi i Internetit • Me ane te Web browser-it (Internet Explorer, Firefox, etj. ) shfryte zuesi shikon Website-t qe mund te pe rmbajne tekst, fotografi, video dhe multimedia tjera dhe le vize me mes tyre duke pe rdorur hiperlinkat (hyperlinks).
Servere t • Serveri e shte nje kompjuter i dedikuar dhe i posac e m i cili menaxhon me burimet e rrjete s dhe plote son ke rkesat nga kliente t. – Web servere t – email servere t, – servere t e database-ve, – file servere t, – servere t e aplikacioneve, etj. • Nje server i vete m mund te ofroje shume she rbime. Psh, nje server mund te funksionoje ne te nje jte n kohe si Web server dhe si file server.
Lidhja ne Internet • dial-up me ane te modeme ve, • broadband linjave (me ane te kabllove koaksial, kabllove me tela, kabllove fiber optike), • Wi-Fi sistemeve pa tela, • sistemeve satelitore, • telefonave celular.
Teknologjite pe r lidhjen ne Internet
DSL – Digital Subscriber Line
- Slides: 20