Integratie academiserende opleidingen hogescholen in de universiteiten Maarten

Integratie academiserende opleidingen hogescholen in de universiteiten Maarten Sileghem 28 april 2010

IWT en integratie • IWT slechts onrechtstreeks betrokken in het proces van integratie academiserende hogeschoolopleidingen in de universiteiten • Evenwel: IWT beheert een aantal instrumenten voor ondersteuning onderzoek die zich richten naar zowel hogescholen als universiteiten: mogelijk wederzijdse invloed • Hiernaast: vanuit valorisatie-oogpunt: zicht op rol onderzoek aan universiteiten en hogescholen in valorisatie en disseminatie LVDL-IWT financiële steun voor bedrijven 2

basisgegevens over het IWT 3

agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie • opgericht in 1991 door de Vlaamse regering • vanaf 2010 : extern agentschap van de Vlaamse overheid • opdrachten zijn decretaal bepaald, aangepast door het “Wetenschaps & Innovatiedecreet” van 30 april 2009 • voogdijminister is Ingrid Lieten, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding

IWT missie (decreet 30 april 2009) ondersteunen van activiteiten die gericht zijn op innovatie in Vlaanderen, waarbij door kennisontwikkeling of verspreiding van nieuw ontwikkelde kennis nieuwe producten, productieprocessen, wijzen van arbeidsorganisatie of diensten tot stand worden gebracht met het oog op valorisatie ter ondersteuning van economische of maatschappelijke behoeften 5

IWT taken 1. Financiële steun verlenen aan projecten 2. Advies en gespecialiseerde dienstverlening aanbieden 3. Coördinatie van innovatie actoren 4. Stimulering netwerkvorming en samenwerking 5. Bevorderen deelname aan internationale programma’s 6. Beheer specifieke initiatieven Vlaamse Regering 7. Bijdragen tot beleidsvoorbereiding 6

overzicht van het IWT aanbod subsidies bedrijven O&O-bedrijfs-projecten en kmo-programma onderzoeksinstellingen SBO personen doct. beurs VIS en intermediairen TETRA landbouw Baekeland mandaat VIS-haalbaarheidsst. , collectief onderz. , technol. advies an innovatiestimulering Internationale programma”s TBM PIM subsidies Enterprise Europe Network Infoloket advies onderzoeksmandaat Innovatie -centra evaluatie en beheer ad hoc initiatieven (incl. SOC en CP) overheid niet specifiek advies en begeleiding innovatief aanbesteden platformen doorlichting EFRO studies beleidsadvies VIN 7

begroting van het IWT: detail* programma 2006 2007 2008 2009 2010 O&O-bedrijfsprojecten VIS (en universitaire interfaces) Postdoctorale OZM Doctorale Beurzen en Baekeland Strategisch Basis Onderzoek TETRA-Fonds Landbouw. Onderzoek Toegepast. Biomedisch Onderzoek Subtotaal 94 413 33 631 1 690 21 873 38 604 7 000 9 602 5 000 211 813 106 908 26 629 1 543 23 616 38 604 7 399 9 602 5 000 219 301 115 686 42 378 2 150 26 809 38 604 8 899 9 602 6 000 250 128 117 280 19 605 1 896 28 790 38 604 8 899 9 594 6 000 230 668 incl. 126 423 incl. 32 092 36 674 8 454 9 122 5 700 218 465 IBBT Competentiepolen Overige initiatieven Vlaamse Reg. Mediaprojecten (e-VRT) Subtotaal 17 278 7 778 5 831 10 923 41 810 23 098 15 062 9 403 7 828 55 391 27 903 14 159 4 407 46 469 12 994 27 093 9 606 49 693 35 078 incl. 10 319 45 397 Werkingsmiddelen IWT 13 402 13 427 14 241 15 067 13 955 Totaal 267. 025 288 119 310 838 295 428 277 817 * Het betreft hier de budgettair vastgelegde steun en voor 2010 beschikbare vastleggingsmiddelen. begrotingslijn EF 101 9999 EF 112 4141 EE 121 4141 EE 120 4141 EE 123 4141 EE 118 4141 EF 100 9999 EF 102 9999

begroting IWT: algemene evolutie 9

IWT en integratie • Huidige presentatie: 1. IWT instrumenten integratie 2. Valorisatie en complementaire rol t. o. v. universiteiten LVDL-IWT financiële steun voor bedrijven 10

Doctoraatsbeurzen • • Voorbereiding doctoraat Personeelskosten als beurs + werkingskosten 100% subsidie Jaarlijks: 200 mandaten voor vier jaar Ongeveer 500 aanvragen per jaar 28 miljoen euro op jaarbasis Evaluatie met interview kandidaat door jury: bespreking uitvoering en toepassingsmogelijkheden 11

Doctoraatsbeurzen: wijziging 2009 • Wijziging voorjaar 2009 (implementatie 2009): 1. Enkel voor strategisch basisonderzoek = vernieuwend en doctoraatswaardig maar met economisch toepassingspotentieel in geval van succes 2. Geen enkele diplomabeperking 3. Opening naar maatschappelijke finaliteit voorzien (nog niet actief) 4. Opening naar deelname inwoners niet EU lidstaat voorzien (nog niet actief) 5. Vereenvoudiging evaluatie tweede mandaat (op basis advies promotor) LVDL-IWT financiële steun voor bedrijven 12

Doctoraatsbeurzen & hogescholen • Ook verleden: open voor kandidaten met diploma van hogeschool mits toegelaten tot doctoraat • Beperking op basis studiegebieden, gedefinieerd vanuit academische invalshoek: vertaald naar diploma’s voor ontvankelijkheid • Diplomabeperking: afgeschaft wijziging besluit 2009 • Enige beperking: inhoudelijk: moet strategisch basisonderzoek zijn • 2009: 10 mandaten toegekend aan kandidaten uit hogeschool T 13

Doctoraatsbeurzen: toekomst Nu reeds open Geen beperking onderwerp Geen beperking instrument op verdere integratie Integratie en inbedding in onderzoek zal onvermijdelijk leiden tot verhoogde vraag voor doctoraatsbeurzen → druk op begroting? • Momenteel: iets lagere slaagkans kandidaten met hogeschooldiploma: stijgen? → druk op begroting • Aandacht: slaagkans redelijk houden voor alle studenten • • 14

Onderzoeksmandaten (OZM) • • • Steun voor gevorderde onderzoekers in samenwerking bedrijf Personeelskosten als beurs + werkingskosten 100% subsidie Onderzoeksorganisatie eigenaar IPR, bedrijf begeleidende rol 2009: 30 -tal mandaten. 1, 9 miljoen euro Beperking op basis van diploma: academische diploma’s 15

OZM & hogescholen • Toegang beperkt tot specifieke diploma’s in ‘technologische’ gebieden • Diploma’s specifiek gedefinieerd in besluit: drempel voor kandidaten vanuit hogescholen, maar ook voor nieuwe diploma’s • Reorganisatie voorzien in de loop 2010 • Momenteel: fase bevraging & effectenmeting: interactie werkveld voorzien na deze fase • Implementatie: eind 2010 16

OZM: toekomst • Integratie academiserende opleidingen in onderzoeksomgeving: verhoogde vraag verwacht ↔ geen toegang door diplomabeperking. • Aanpassing voorzien tegen eind 2010. Opening diplomavereisten deel van aanpassing: implementatie afhankelijk van budgettaire ruimte • Budget: uit budgetlijn bedrijfsprojecten → door financiële crisis: plafond op budget OZM vanaf 2010. Hiernaast: verhoogde instroom door onzekere economische situatie → additionele introductie kandidaten vanuit geïntegreerde opleidingen: hoge selectiviteit 17

Strategisch basisonderzoek (SBO) • Projectmatige steun voor onderzoeksprojecten die vernieuwend en risicovol zijn, maar in geval van succes mogelijkheden bieden voor toekomstige toepassingen • Nauwe interactie bedrijfsleven: begeleidingscommissie → opvolgings-O&O projecten • Ver van markt: kennisopbouw • 100% subsidie voor onderzoeksorganisaties • 36, 7 miljoen euro op jaarbasis 18

SBO & hogescholen • Geen beperking tot toegang: open voor alle O&O actoren: instellingen hoger onderwijs en kennisinstellingen die voldoen aan Europese definitie onderzoeksorganisatie • Hoewel toegankelijk voor onderzoeksgroepen uit hogescholen: in realiteit bijdrage vanuit hogescholen verwaarloosbaar. • Beperkend criterium: inhoudelijke doelstelling in de evaluatie • In portfolio: aanwezigheid SOCs, onderzoeksinstituten, occasioneel competentiepool 19

SBO: toekomst • Geen beperking van instrument naar integratie • Impact integratie op instrument: grotere vraag naar onderzoeksfondsen verwacht → druk op budget? Selectiviteit nu reeds hoog. • Huidige afwezigheid niet gerelateerd aan beperking in toegang maar aan eigen keuze van instellingen voor type onderzoek en beperkte activiteit hogescholen in strategisch basisonderzoek → complementariteit → zie ook TETRA 20

TEchnologie TRAnsfer fonds (TETRA) • Projectmatige steun • Uitvoering door kennisinstellingen • Nauwe samenwerking bedrijven: cofinanciering vereist: 92, 5% subsidie, 7, 5% vanuit bedrijven • Projecten gericht op disseminatie → dicht bij markt → sterke collectieve dimensie → ontwikkeling • Martktconforme transfer: reeds betaalde bijdrage in mindering • 8, 9 miljoen euro 21

TETRA & hogescholen • Opvolger van fonds met focus op hogeschool: HOBU fonds • Momenteel: zoals SBO: open voor alle O&O actoren • Universitaire inbreng ong. 20% 22

TETRA: toekomst • Geen beperking naar integratie • Invloed integratie op instrument: beperkt: ook nog activiteiten gelinkd aan professionele bachelor opleidingen • Complementariteit SBO: illustreert keuze instellingen voor type onderzoek. TETRA: dicht bij markt sterke bedrijfsinteractie, belangrijk voor disseminatie KMO’s → vandaag: hogescholen sterk in dit segment → aansluiting TETRA projecten bij onderwijs → band professionele Bachelor opleidingen → bedrijfsinteracties bieden meerwaarde in hogescholen, ook voor andere opleidingen niet verliezen door integratie 23

Bedrijfssteun • Rechtstreekse steun aan bedrijven: rechtstreekse staatsteun toegekend onder de Europese kaderregeling: steun van 15%75% • Mogelijk samenwerken met kennisinstelling als ‘onderaannemer’: wordt volledig vergoed door bedrijf: geen beperking • KMO programma: bedrijfssteun gericht naar KMO’s Sterke aanwezigheid van hogescholen als partner in KMO programma: 11% alle projecten met hogeschool. Financiering bedrijf: 65% bij ontwikkeling en 40% studies 24

Conclusies • IWT slechts onrechtstreeks betrokken in het proces van integratie academiserende hogeschoolopleidingen in de universiteiten • IWT instrumenten: weinig beperking naar verdere integratie: instrumenten zijn klaar voor evoluties toekomst • Vice versa: invloed beperkt, maar druk op budget: vooral bij doctoraatsbeurzen en SBO programma • Globaal: positief, maar aandachtspunten 25

Conclusies: aandachtspunten (1) • Open competitie voor instrumenten gericht naar basisonderzoek: – Verhoogde instroom verwacht: druk op begroting, vooral bij SBO en doctoraatsbeurzen • Hogescholen staan momenteel sterk in segment samenwerking met bedrijven dicht tegen markt: belangrijke rol valorisatie en disseminatie – Band met bedrijven niet verliezen: band vooral door aanwezigheid professionele Bachelor opleidingen, maar ook meerwaarde voor academiserende opleidingen 26

Conclusies: aandachtspunten (2) • Opdeling SBO-TETRA op basis van de keuze voor het type onderzoek door de instellingen: hogescholen hebben vandaag complementaire rol t. o. v. onderzoek dat klassiek gebeurt in de universiteiten (vaak vanuit band professionele Bachelor opleidingen) – Complementaire positie t. o. v. universiteiten heeft meerwaarde naar valorisatie: niet verliezen: focus op waar men sterk in staat. Moeten academiserende opleidingen in link naar onderzoek volledig niche universiteit overnemen of deel focus hogescholen behouden? – Integratie kan door traditionele band met bedrijfsleven positieve impact hebben op samenwerking met industrie in strategisch basisonderzoek 27