INMANUEL KANT 4 0 8 1 1724 PRESENTACIN

INMANUEL KANT 4) 0 8 1 (1724

PRESENTACIÓN v. VIDA E OBRA v. INFLUENCIAS FILOSOFICAS: CRITICISMO FRONTE A RACIONALISMO E EMPIRISMO Casa natal de Kant

VIDA E OBRAS (1724 -1804) Vive na última fase da Ilustración. Nace o 22 de abril de 1724 Cuarto de once fillos Naceu e morreu en Könisberg , cidade a orillas do mar Báltico, capital de Prusia Oriental. Hoxe pertenece a rusia e a actual KALININGRADO Moi influido polo pietismo da súa nai. xuventude moi difícil con gran pobreza.

• 1732: Ingresa no “Collegium Fredericianum”. • 1738: Morre a súa nai. • 1740: matrículase na Universidade de Königsberg. Estudia filosofía, matemáticas e ciencias naturales. • 1746: Morre o seu pai. Para gañarse a vida, exerce de preceptor privado hasta 1754. • 1756: En abril solicita a cátedra de Lóxica e Metafísica, pero o gobierno non a cubre por problemas económicos. • 1764: O gobierno ofrécelle a cátedra de Poesía. Kant rechazaa. • 1765: Nombrado vicebibliotecario da biblioteca real de Königsberg.

• 1772: Renuncia o seu cargo de vicebibliotecario. • 1780: Ingresa no senado académico da Universidade de Königsberg. • 1781: Publica A crítica da razón pura. • 1784: Publica Qué é a Ilustración? • 1785: Publica Fundamentación da metafísica das costumes • 1786: Nombrado Rector da Universidade de Königsberg. • 1787: Segunda edición da Crítica da razón pura • 1788: Crítica da Razón Práctica • 1790: Crítica do Xuízo

1792: A censura prusiana prohibe a publicación da 2ª parte da súa obra A Relixión dentro dos límites da mera razón. 1794: Se agudiza o conflicto coa censura: Ante as amenazas do rei, Kant renuncia a toda manifestación sobre o tema da relixión. 1797: Pon fin a súa actividad docente. 1804: Morre na mañá do 12 de febreiro.

EVOLUCIÓN DO PENSAMIENTO KANTIANO Período precrítico (1747 -1770) Interese predominante pola física (1747 -1760) Ten unha clara influencia de : NEWTON E LEIBNIZ céntrase no problema do espacio Interese predominante pola filosofía (1760 -1770) Afástase progresivamente do racionalismo estricto Obra fundamental Principios formais do mundo sensible e intelixible (1770) Período crítico (1770 -1804) Trata de solucionar o problema da metafísica Obras fundamentais Crítica da razón pura (1781) Fundamentación da metafísica das costumes Crítica da razón práctica Crítica do xuizo

ANTECEDENTES FILOSÓFICOS O RACIONALISMO. • Educado como pensador racionalista (influxo de Leibniz e Wolff) • a verdade é ante todo un producto da razón. Razón Dogmática: ü Preñada de contido(ideas innatas) ü Sistemática ü Deductiva ü Wolff, máximo representante desta razón dogmática en Alemania Cristian Wolff

O EMPIRISMO. • Según Kant, Hume despertouno do “sono dogmático” • Fíxolle darse conta de que o racionalismo era un dogmatismo sen fundamento. • Acepta a crítica de Locke ás ideas innatas. • Recolle a súa concepción dos límites do coñecemento humano. • Admite que o único punto de partida do coñecemento é a sensibilidade: nega a intuición racional.

• Pero o empirismo en Hume termina transformándose nun escepticismo. • Cómo conducirse sen negala verdade pero admitindo as tesis básicas do empirismo? • A ciencia xa o fixo. Exemplo de Newton. • Moi importante para Kant: coñecía e defendía as propostas de Newton. • O científico inglés foi quen de unir experiencia e razón nas súas leis sobre o movemento dos corpos e os astros.

CONCLUSIÓN: CRITICISMO FRENTE AO RACIONALISMO E EMPIRISMO(texto 2) Racionalismo: Christian Wolff (leibnizaiano). DOGMATISMO Empirismo: Imposibilidade de fundamentar racionalmente o coñecemento. ESCEPTICISMO KANT CRÍTICA Krinien = Análisis, discernimiento Análisis da razón: Establecer as súas capacidades e límites Capacidades: contestan a estas tres preguntas Qué podo saber? Epistemoloxía Qué debo facer? Etica Qué me cabe esperar? Relixión Qué é o home?

Pregunta / Obxectivo Qué Podo saber? : Establecer: 1. os principios dende os que é posible un coñecemento científico da Naturaeza. 2. os límites dentro dos que é posible tal coñecemento. 3. Conleva preguntarse: Es posible a metafísica como ciencia? Qué debo facer? : Establecer e xustificalos principios da acción e as condicións da liberdade. Disciplinas Obras nas que o desenvolve Teoría do coñecemento Metafísica Ciencia "Critica da Razón Pura" (1. 781) "Prolegómenos a toda Metafísica futura" (1. 783) Ética e. Moral Qué podo esperar? : Proxectalo destino último do ser humano e Historia e as condicións e posibilidades da súa Relixión realización. "Crítica da Razón Práctica" (1. 788) "Fundamentación da metafísica das costumbres" (1. 785) "Crítica do xuizo" (1. 790) "a relixión dentro dos límites da mera razón" (1. 793) "a paz perpetua" (1. 795)

O IDEALISMO TRASCENDENTAL

PUNTO DE PARTIDA a Metafísica é cuestionada Incuestionabilidade das ciencias físicas e matemáticas O seu modelo de coñecemento será o auténtico Obxectos metafísicos Deus Liberdade Inmortalidade Obxectivos kant Preguntas Obxectos metaempíricos Que podemos coñecer? Busca determinalos límites da razón para destruir as súas pretensións inxustificadas Como é posible o coñecemento? Busca determinalas coñecemento condicións de posibilidade do

É POSIBLE A METAFÍSICA COMO CIENCIA? COMO É POSIBLE A CIENCIA? CALES SON AS CONDICIÓNS QUE FAN POSIBLE OS XUÍZOS DA CIENCIA?

Cales son os xuízos científicos? xuízos analíticos a priori Relación de ideas “O todo é maior que as partes” Son universalmente válidos, son anteriores á experiencia Non dan realmente coñecemento, o que dice o predicado do suxeito xa o sabemos No dan información da experiencia. Non son xuizos científicos. Dan información acerca da experiencia Xuizos sintéticos a posteriori Xuízos de Feito “os nativos de Aranda miden 1, 90 m” Xuízos sintéticos a priori “a recta é a distancia más curta entre dous puntos” Amplían coñecemento, pero un coñecemento probable. Non dan leis universales nin necesarias. Non son xuízos científicos. Por ser a priori son universales e necesarios. Ningunha experiencia lle pode invalidar. Por ser sintéticos dan coñecemento de experiencia. Enlazan concepto e objeto. Son utilizados polas matemáticas e a física. Ciencias incuestionables. Determinala validez do coñecemento e fundamentalas ciencias é determinar como son posibles os xuízos sintéticos a priori nelas (análise transcendental)

XIRO COPERNICANO (xiro subxectivista ao coñecemento) Realismo OBXECTO Idealismo REALISMO SUXEITO o suxeito observa ao obxecto. O obxecto instrúe ao suxeito. O obxecto conforma ou rixe ao obxecto. O obxecto non é creación do suxeito. IDEALISMO o suxeito conforma ou rixe ao obxecto. O obxecto se axusta á forma de ser da facultade cognoscitiva. O obxecto en relación co suxeito se denomina FENÓMENO. o obxecto fora da súa relación co suxeito se denomina NOÚMENO. O coñecemento pode ser universal e necesario, porque é froito da imposición do suxeito (das súas estruturas a priori) ó obxecto

Cales son as condicións a priori (condicións que impón o suxeito)que fan posible os xuízos Sintéticos a priori? IDEALISMO Coñecer é coñecer ideas. Tª Representación TRASCENDENTAL O coñecemento ven posibilitado por condicións que impon o suxeito

O COÑECEMENTO Para os empiristas (Hume) Para os racionalistas Para Kant A experiencia é a orixe e límite do coñecemento. A experienica non prduce necesidade senón probalidade O ser humano posúe tamén ideas innatas, que non proceden da experiencia, que permiten o coñecemento do que está máis alá de calquer experiencia posible. Todo o noso coñecemento comeza coa experiencia. SENSIBILIDADE Pero non se orixina todo él na experiencia. ENTENDEMENTO o coñecemento é unha composición de o que recibimos da experiencia. MATERIA do coñecemento o que producimos espontáneamente ao recibilas impresións sensoriais. FORMA del conocimiento a necesidade e universalidade do coñecemento non ven da experiencia, senón do compoñente a priori proporcionado pola facultade de coñecer do suxeito.

Tipo de coñecemento Facultad implicada Resultado Coñecemento sensible Sensibilidade Experiencia (percepcións) Entendimiento xuizos (pensalos obxetos) Razón Razonar (relacionar uns xuizos con outros e buscar principios xerais) Coñecemento intelectual

Prólogo (á 1ª ed. – 1781 - á 2ª ed. – 1787 -) Introducción I. Doctrina elemental trascendental II. Doctrina trascendental do método Primeira parte: Estética Trascendental Segunda parte: Lóxica Trascendental 1ª división: Analítica Trascendental 2ª división: Dialéctica Trascendental

Estética Trascendental(texto 3) ESTÉTICA Do grego, significa sensación. Só hai coñecemento do que temos Sensacións. a facultade humana que capta as sensacións é a sensibilidade. AASENSIBILIDAD Sensibilidade É a primeira facultade de coñecemento a capacidade de recibir representacións ao ser afectados polos obxectos do mundo. sentido externo dous modos de sensibilidade sentido interno con él nos representamos obxectos no espazo. (xeometría) con él intuimos no tiempo os nosos estados psíquicos. (aritmética) na sensibilidade hai unha materia (empírica) as sensacións (caóticas) que dan lugar INTUICIÓN EMPIRICA (FENÓMENO. PERCEPCIÓN) o espazo e o tempo (ordenan) Espazo e tempo son intuicións puras sensibles; Formas a priori da sensibilidade unha forma (a priori) O tempo lexitima os xuizos sintéticos a priori da Aritmética O espazo lexitima os xuízos sintéticos a priori da Xeometría Formas. Non son impresións, son as formas como percibimos as impresións Intuición porque é algo único, mentres que o concepto sirve para unha multiplicidade. Pura, porque non da contidos, son forma de toda experiencia. Sensible, porque forma parte do coñecemento sensible. As matemáticas formulan xuízos acerca do espazo e do tempo

Analítica trascendental: os xuízos sintéticos a priori da física. O ENTENDEMENTO (texto 4) a facultade de comprendelos obxectos percibidos, dados (fenómenos) pola sensibilidade. é a facultade de xulgar e pensar. Intuicións (percepcións) da sensibilidade necesita Conceptos puros ou categorías Pensamento. Xuizo Para Elaborar un que é permítennos pensar no obxecto. Subsumir un obxecto nun concepto: xuízo. AS CATEGORÍAS Condicións transcendentais do noso coñecemento Baleiras de contido empírico Según a súa estructura lóxica, hai doce tipos de xuízos Doce Categorías (conceptos puros) Preceden e posibilitan a experiencia. Teñen valor gnoseolóxico. subxectivas Posibilitan os xuízos sintéticos a priori na física

TABLA DE XUÍZOS E CATEGORÍAS Criterio Tipos formais de xuízos Categorías Según a cantidade Universais Particulares Singulares Totalidade Pluralidade Unidade Todo A é B Algún A é B Ese A é B Según a calidade Afirmativos Negativos Indefinidos Realidade Negación Limitación É certo que A é B A non é B A é non B Según a relación Categóricos Hipotéticos Disxuntivos Sustancia Causalidade Acción recíproca AéB Si A é B, entón C A é B, ou C, ou D. . ou N Según o modo Problemáticos Asertóricos Apodícticos Posibilidade Existencia Necesidade A pode ser B A de feito é B A necesariamente é B Exemplos

Conclusión; uso lexítimo das categorías(texto 4) • AS INTUICIÓNS SEN CATEGORÍAS SON CEGAS, AS CATEGORÍAS SEN INTUICIÓN SON BALEIRAS • AS CATEGORÍAS NON SON APLICABLES MÁIS ALÁ DA EXPERIENCIA. DISTINCIÓN FENÓMENO /NOÚMENO. q Só coñecemos o fenómeno quedando incognoscible aquilo que as cousas poidan se á marxe do noso coñecemento (noúmeno) q O Noúmeno é incognoscible

Dialéctica Trascendental: Ideas da Razón A RAZÓN Facultade da suprema unificación do coñecemento. permite relacionar uns xuízos con outros Razón: USO LÓXICO. busca as sínteses máis xerais posibles, con Ideas. IDEAS TRANSCENDENTAIS Establece relacións entre xuízos, buscando xuízos máis xerais. BUSCA O INCONDICIONADO Alma Unifica os coñecementos da experiencia interna Mundo Unifica os coñecementos da experiencia externa Deus Unifica tódolos coñecementos

IDEAS TRANSCENDENTAIS • USO LEXÍTIMO; principios reguladores. • USO ILEXÍTIMO; “ILUSIÓN TRANSCENDENTAL” = toma as ideas da razón como obxectos reais. Aplicación das categorías non a intuicións empíricas senón a conceptos puros da razón(alma, mundo deus). Disciplinas metafísicas Psicoloxía racional PARALOXISMOS Cosmoloxía racional ANTINOMIAS Teoloxía racional IDEAL DA RAZÓN PURA

A METAFÍSICA Non é unha ciencia nin pode chegar a selo porque pero é inevitable como tendencia natural” ten unha función reguladora sinala os límites que non se deben traspasar estimula a que a investigación non se deteña nunca é imposible un coñecemento das cousas en sí mesmas non posuímos ningunha intuición dos obxectos de coñecemento da metafísica Alma Mundo Deus a experiencia sensible é o límite de todo coñecemento posible

Resumo: O FENÓMENO COGNOSCITIVO SABER FACULTADE Estética Trascendental SENSIBILIDADE (matemática) Analítica Trascendental ENTENDEMENTO (Física) Dialéctica Trascendental RAZÓN(metafísca) FORMA MATERIA Intuicións puras A priori (Espazo e Tempo) Caos de sensacións Conceptos puros A priori (Doce Categorías) Sensacións ordenadas no Espazo e Tempo Ideas Trascendentais (Alma, mundo e Deus) Sen obxectos empíricos.

Paraloxismos da razón pura Paraloxismo Falso siloxismo que afirma a existencia dun ser pensante como substancia Doble sentido da sustancia, como categoría e como obxecto metaempírico. O punto de partida da Psicoloxía está en afirmar que “eu penso” é unha sustancia. Aplicamos unha condición de posibilidade da experiencia(categoría entendemento) más alá da experiencia.

Antinomias da razón pura Antinomia Son afirmacións opostas que se proban coa mesma necesidade. Antinomia da cantidade Nace de considerar a orixen do mundo TESIS: O mundo é creado. ANTÍTESIS: O mundo es eterno. . Antinomia da calidade Tomada da división das cousas TESIS: O mundo está composto de partes simples e indivisibles. . ANTÍTESIS: Todo o extenso é divisible ata o infinito. Antinomia da relación Tomada da composición do mundo TESIS: a causalidade non é a única explicación dos fenómenos. . ANTÍTESIS: Non hai liberdade, só leis físicas. . Antinomia da modalidade Tomada da dependencia do mundo TESIS: o mundo supón como causa un ser necesario. . ANTÍTESIS: No hai ser necesario,

IDEAL DA RAZÓN PURA. IDEAL TRASCENDENTAL. (Crítica ás probas demostrativas da existencia de Deus). a Idea de Deus é Ideal por estar máis lonxe da realidade obxectiva que as ideas Reduce tódalas probas da existencia de Deus a tres: Argumento ontolóxico Á idea de Ser Perfectísimo non lle pode faltala existencia. Nada proba. a categoría de existencia non engade nada á esencia da cousa. Argumento cosmolóxico Va i da continxencia do mundo ao Ser Supremo. O mundo é continxente xurde por oposición ao ser necesario, logo se reduce á proba ontolóxica, que non é válida. Conclúe que o ser necesario é causa do mundo. Aplica a categoría de causalidade fóra do campo da experiencia. Argumento físico-teleolóxico Vai da orde do mundo ao seu Ordenador. Aplica o concepto de causa fóra do campo da experiencia. Pódenos levar a un “ordenador” do Universo, non un “creador”, á maneira do Demiurgo platónico. Para a creación necesita o argumento cosmolóxico, e éste o ontolóxico, e como eles falso. a ontolóxica é a única proba posible e está sacada de meros conceptos de razón, sen valor obxectivo.

USO TEÓRICO E USO PRÁCTICO DA RAZÓN Uso Teórico Ciencia Uso da Razón para coñecelo que “hai”, o que as cousas “son”. Responde á pregunta qué podo coñecer? Formula xuízos “S é P” Uso Práctico Ética Quere orientar ao home, qué debe facer Non trata de cómo son as cousas, senón de cómo deberían ser. Responde á pregunta qué debo facer? . Formula Imperativos. “S debe ser P” os obxectos metafísicos (Deus, Alma e Mundo), sentido no uso teórico, vanno a ter na moral.

ÉTICAS MATERIAIS ÉTICAS FORMAIS Parten de que hai bens, un dos cales é o Bien Supremo Non hai bens, nin Ben Supremo. Non hai contidos. Buscan os medios para conseguilos (virtudes) Solamente dá a forma da lei Recorren á experiencia. Éticas empíricas e particulares. Non dependen da experiencia. Éticas universais Os seus preceptos son a posteriori e hipotéticos. Son heterónomas. as leis dependen das condicións da experiencia. Os seus preceptos son a priori e categóricos. Son autónomas. a Razón se da a sí mesma os preceptos con total independencia da experiencia Tódalas éticas vistas (Platón, Aristóteles, a ética kantiana é FORMAL, libera ao epicúrea, estoica, cristiana. . . ) son materiais. individuo da tradición, a autoridade e a fe (Ilustración).

O DEBER. OS IMPERATIVOS(texto 5 -6) IMPERATIVO Non expresa coñecementos, senón mandatos. Hipotético Ordenan algo como medio para conseguir un fin. A súa validez está condicionada polo fin. Que os medios son os adecuados o sabemos pola experiencia. Categórico Ordenan algo como un fin absoluto, sen condicións. Teñen que ser a priori e universais. Non son morais as acciones CONFORME Ä MORAL(feitos por razóns que nada teñen que ver coa moral Son morais as acciones POR MORAL: cumpren a norma polo deber de cumplila. a acción é moral pola FORMA (vontade con que se realiza a lei) a acción non é moral pola MATERIA (contido da lei)

IMPERATIVO CATEGÓRICO(texto 5 e 8) q Obra de modo que poídas querer a máxima da túa acción como lei universal. q Obra de modo que trates á humanidade, tanto na túa persoa como en cualquera outra, sempre como un fin e nunca como un medio.

POSTULADOS DA RAZÓN PRÁCTICA(texto 7) Condicións de posibilidade da acción moral. Postulado = non demostrable, pero suposto como condición da moral misma. LIBERDADE Sin ela todo se rexiría pola lei causa-efecto. Sin ela no habería imperativos categóricos. Sin ela só habería imperativos hipotéticos. Sin ela non habería condut moral. ALMA Si fósemos só corpo, rexiríanos a causa-efecto. . É necesario ser alma para ser libre. É inmortal; non está sometida ao espacio-TEMPO É inmortal; tende a cumplir o ideal moral. (ser=deber ser) DEUS O home tende á búsca da felicidade. O home tende ao cumprimento do ideal moral. Con frecuencia estas tendencias son contradictorias. Garante compatibilidade do ser e o Deber-ser