INLEIDING TOT HET RECHT PRIVAATRECHT Prof Dr Rogier

INLEIDING TOT HET RECHT PRIVAATRECHT Prof. Dr. Rogier de Corte Thema 3 a Persoon & Samenleving 1 ste bac. PSW – academiejaar 2005 -06 Thema 3 -a 22 oktober 2005

overzicht I. De mens II. De rechtspersoon III. Samenleven van mensen IV. Vermogensstatuut samenlevenden V. Nakomelingen VI. Erven van en schenken aan elkaar

I – de mens Ø bestaan Ø persoonlijkheidsrechten Ø identificatie Ø burgerlijke stand

a - het bestaan van de mens het begin 1 - aanvang van rechtspersoonlijkheid 2 - embryobescherming 3 - abortus 4 - verplichtingen bij de geboorte strafbaar is (art. 348 -352 Sw. ): elke opzettelijke afdrijving van de vrucht met het doel de vrucht te doden én de doding van de vrucht als gevolg behalve: - door een geneesheer - op verzoek en met toestemming vrouw - gedurende de eerste 84 dagen zwangerschap

Menselijke evolutie gameten zaadcel eicel maanden 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 weken 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 dagen 28 56 84 112 140 168 196 224 252 280 embryo foetus zygote bevrucht eicel abortus prematuur geboorte - 300 d x - 180 d wettelijke verwekkingsperiode zaadcel zygote invitro-fertilisatie eicel embryo’s gemaakt binnen het procreatieproject embryo’s gemaakt voor andere doeleinden (onderzoek)

het bestaan van de mens het einde 1 - vaststelling van de dood 2 - rechtsregels bij het overlijden 3 - lijk en begrafenis 4 - verplichtingen bij het overlijden medische handelingen met het oogmerk om te doden medische handelingen zonder het oogmerk om te doden niet-medisch handelen euthanasie is verboden behalve: - door een geneesheer - vrijwillig overwogen met schriftelijke toestemming - terminale of uitzichtloze toestand

het bestaan van de mens onzekerheid over het bestaan v de afwezige v de vermiste v de niet-aanwezige

b - persoonlijkheidsrechten § wat? rechten die rechtsstreeks aan de menselijke persoon vebonden zijn = mensrechten, zoals leeftijd, geslacht, naam, lichaam … § kenmerken § welke? niet-patrimoniaal niet beschikbaar niet verjaarbaar privacy menselijk geslacht

privacy zones in de ontwikkeling van privacy - het afgeschermd leven - de omgang met anderen - de zelfbeschikking - de informationele privacy - de geautomatiseerde besluitvorming zelfstandige domeinen DNA-wet medische experimenten lichaamsmaterialen, … aftapwet elektronische communicatie wet verwerking persoonsgegevens - 8 december 92

menselijk geslacht vroeger eenmalig, aan de hand van de morfologische kenmerken man of vrouw nu wetenschappelijke verscheidenheid aan criteria genetisch criterium: XY en XX gonadisch criterium morfologisch criterium hormonaal criterium psychologich criterium interseksualiteit

c - identificatie in elke geciviliseerde maatschappij worden de burgers benoemd en hierdoor worden ze - geïndividualiseerd - terugvindbaar burgerlijke stand dit vereist registratie Ø identificatie Ø authentificatie

identificatie 1. geboortedag en -plaats 2. geslacht 3. familienaam 4. voornamen 5. woonplaats 6. nationaliteit

d - burgerlijke stand openbare dienst voor registratie van bepaalde gebeurtenissen van mensen geboorteakte overlijdensakte huwelijksakte nationaliteitsakte ü bevolkingsregister ü rijksregister

II – de rechtspersoon sociale entiteit door of krachtens wet met rechtspertsoonlijkheid bekleed eigen: staat, bekwaamheid, vermogen Ø wat zijn rechtspersonen Ø rechtspersonen van het publiek recht Ø rechtspersonen van het privaatrecht

rechtspersoon publiekrecht tweede semester

rechtspersoon privaatrecht vereniging vzw internationale vzw stichting beroepsvereniging mede-eigenaars vennootschap benaming vennootschappen burgerlijk/ handel winst/ sociaal oogmerk personen / kapitaal oprichting bestuur aandelen en obligaties

vennootschap

vennootschap Aandelen — Wie een inbreng in een vennootschap doet krijgt in ruil een aandeel in de vennootschap. Al deze inbrengen samen vormen het kapitaal. Al de aandeelhouders vormen de algemene vergadering. De waarde van een aandeel wordt bepaald door de waarde van de vennootschap. Indien de vennootschap winst maakt kunnen de aandeelhouders jaarlijks op een dividend rekenen. Obligaties — Obligaties zijn leningen, ze brengen vreemd vermogen in de vennootschap. De vennootschap betaalt een jaarlijkse interest en op het einde van de looptijd van de lening wordt de geleende som terug betaald. al dan niet vrij verhandelbaar al dan niet op de beurs

III – Samenwonen van mensen ü typologie ü institutioneel samenwonen

A. typologie in de loop van de geschiedenis leven mensen samen om redenen die ze zelf bepalen v sociale zekerheid v gezin en afstamming v persoonlijke ontplooiing bepaalde vormen krijgen erkenning, ondersteuning, … andere niet vroeger eenduidig - nu zeer pluriform

typologie -2 samenlevingsvormen kunnen zeer divers zijn, het recht gaat ze in types onderscheiden (typologie) en nadien al dan niet ondersteunen (institutionaliseren) vroeger waren er twee types: - het huwelijk - de rest: waaronder het concubinaat het huwelijk genoot erkenning, de rest niet, het concubinaat was een ‘kwaal’

typologie -3 1. duurzaam met oog op gezinsvorming - twee personen seksafhankelijk - meerdere personen 2. duurzaam zonder het oog op gezinsvorming - ongehuwde broers, zussen, …. . - inwonend dienstpersoneel - kloostergemeenschap ….

typologie-4 3. niet duurzaam, al dan niet toevallig, al dan niet tegen betaling vb een BO-moeder 4. met het oog op partnerschap zonder samenwonen: in een LAT-relatie

B. Institutionalisering (1) huwelijk geslachtsonafhankelijk (2) wettelijk samenwonen seksonafhankelijk twee personen voor het leven twee personen tot opzegging vormelijke contracten

institutionalisering (3) rest twee of meerdere personen einde volgens eigen inzicht in verschillende wetgevingen bepaald vrije keuze of niet geen institutionalisering

institutionalisering huwelijk wettelijke samenwoning

A. Huwen zeer lang de enige erkende vorm van samenwonen hoeksteen van de maatschappij

huwen - 2 huwelijk heeft geen hoeksteen functie meer: - aanvaarding van andere vormen, zelfs indien ze tegen het recht in gaan (1967, 1989) - loskoppelen van de afstamming en het huwelijk (1987) - institutionalisering van wettelijke samenwoning (1998) Cass. : eenvoudig concubinaat is niet tegen de wet Cass. 1 februari 1989: relatieve onrechtmatigheid van overspelig concubinaat

huwen - 3 v begrip v voorwaarden v gevolgen v beëindiging

§ 1. begrip grondrecht 1. - een overeenkomst 2. - van vormelijke aard 3. - persoonlijk aangegaan seksafhankelijk 4. - met het oog op het stichten van een levensgemeenschap 5. - op duurzame wijze 6. - waarvan de gevolgen door de wet zijn geregeld instelling simulatie art. 146 bis BW

begrip 7. - tussen twee personen, van verschillend of van hetzelfde geslacht De voorwaarde «één man en één vrouw» (of het verschil van geslacht) werd tot de wet van 13 februari 2003 aangewezen als een natuurlijke voorwaarde voor een huwelijk dit was zo duidelijk dat in België die voorwaarde zelfs in de wet niet vermeld werd ipr-probleem

begrip Ø procreatie is geen doel meer Ø het hebben van geslachtsgemeenschap is wel doel, maar geen voorwaarde Ø simulatie is verboden

§ 2. voorwaarden wat zijn voorwaarden wettelijke vereisten om te kunnen huwen grond- en vormvoorwaarden grondvoorwaarde essentie aan persoon vormvoorwaarde organisatorisch aan plaats ipr-probleem

voorwaarden sancties bij niet-naleving van de voorwaarden nietigheid van het huwelijk aan de wettelijke voorwaarden kunnen de partijen geen voorwaarden toevoegen of de bestaande voorwaarden wijzigen

grondvoorwaarden positieve voorwaarden die moeten bewezen worden vóór het aangaan van het huwelijk is het homo-hwelijk als een volwaardig huwelijk aanvaard? + twee personen + leeftijd: min. 18 j + toestemming Ø wat Ø afwezigheid Ø wilsgebreken

grondvoorwaarden negatieve voorwaarden kunnen niet bewezen worden - niet verbonden zijn door een huwelijk - geen verboden bloed- of aanverwantschap - geen verzet

vormvoorwaarden vóór het huwelijk: aangifte 14 d aangifte bij het sluiten zelf 6 maand aanwezigheid 2 partijen openbaar ambtenaar burgerlijke stand twee vormgetuigen opstellen huwelijksakte

consequenties geen huwelijk met de handschoen k geen postuum huwelijk

§ 3. gevolgen het huwelijk is een instelling, wat impliceert dat de wetgever de inhoudelijke gevolgen van het huwelijk regelt de partijen kunnen deze gevolgen niet wijzigen noch geheel of gedeeltelijk buiten werking stellen ze kunnen bijv. niet overeenkomen dat voor hen partnerruil toegelaten is

algemeen de gevolgen van het huwelijk treden in Ø door het feit van het huwelijk Ø los van de wil van de partijen Øop de persoon en de goederen van de gehuwden voor iedereen gelijk v primair stelsel voor iedereen gelijk primair stelsel v huwelijksgoederenrecht kan op maat

persoon-1 gelijkheid van de partners grootst mogelijke vrijheid van de partners v vrouw en man zijn gelijk v elk behoudt zijn naam v elk behoudt zijn nationaliteit v elk kan een eigen woonplaats hebben

persoon-2 wederzijdse huwelijksverplichtingen v samenwonen echtelijke verblijfplaats v getrouwheid monogaam gedrag v bijstand genegenheid

persoon-3 wederzijdse huwelijksverplichtingen v hulp v bijdragen huwelijkslasten delegatie ongeacht financiële status moeten beide echtgenoten op voet van gelijkheid de betaling krachtens delegatie komt het gezin toe alimentatie er is een behoeftige er is een vermogende de betaling krachtens de hulpverplichting hoort de behoeftige toe

persoon-4 sancties bij niet-naleving huwelijksverplichtingen v alimentatie vrederechter v delegatie v dringende en voorlopige maatregelen v bemiddeling v echtscheiding rechtbank eerste aanleg

goederen een combinatie van persoonlijke vrijheid met partnership v vrije inzet van diensten v vrij ontvangen van eigen inkomsten v vrijheid bankverrichtingen v hoofdelijkheid van huishoudelijke schulden v bescherming gezinswoning en inboedel v vertegenwoordiging tussen echtgenoten v erfrecht inkomsten horen tot gemeenschap

§ 4. beëindiging van het huwelijk is een duurzame levensgemeenschap d. w. z. voor het leven het huwelijk eindigt met de dood bij wijze van uitzondering kan het huwelijk eindigen vóór de dood d. i. echtscheiding enkel door de rechter in de gevallen door de wet toegelaten nietigheid ontbinding

echtscheiding-1 echtscheiding is de ontbinding van het huwelijk (het huwelijk houdt op te bestaan voor de toekomst) door de rechter uitgesproken in de gevallen die de wet toestaat als sanctie 229 -231 als erkenning werkelijkheid 232 als remedie 233

echtscheiding-2 op grond van feiten (EOF) wat gronden een sanctie gevraagd door de onschuldige echtgenoot tegen de schuldige kenmerken: ernstig, vrijwillig, van een echtenoot tegen ander overspel (art. 229) gewelddaden, mishandelingen of grove beledigingen (art. 232): ernstige tekortkoming aan huwelijksverplichting waardoor het samenleven onmogelijk wordt bewijs

echtscheiding-3 op grond van feiten (EOF) gevolgen procedure uitgesproken tegen schuldige huwelijk eindigt gemeenschap ontbonden verplichtingen t. o. v. minderjarige kinderen: regel co-ouderschap alimentatie: max. 1/3 a. rechtbank van eerste aanleg b. gewone procedure c. duur

echtscheiding-4 op grond van feiten (EOF) problemen met kinderen echtelijke problemen vóór echtscheiding jeugdrechtbank vrederechter echtscheiding rechtbank van eerste aanleg + kort geding

echtscheiding-5 door onderlinge toestemming (EOT) wat partijen stellen vast dat ze niet verder gehuwd willen blijven voorwaarden [1] 2 jaar gehuwd [2] 20 jaar oud zijn procedure [3] overeenkomst over hun goederen [4] overeenkomst over minderjarige kinderen

echtscheiding-5 door onderlinge toestemming (EOT) procedure rechtbank van eerste aanleg tweemaal verschijnen voor de rechter vonnis

echtscheiding-6 door duurzame ontwrichting (EDO) wat gronden gevolgen procedure het feit van duurzame ontwrichting geeft elke echtgenoot het recht de echtscheiding te vragen, ook de schuldige A de echtgenoten wonen 2 jaar niet meer samen, wegens (1) ofwel feitelijke scheiding (2) ofwel wegens krankzinnigheid B geen verslechting van materiële toestand kinderen het huwelijk wordt beëindigd de aanvrager wordt geacht in fout te zijn alimentatie: niet beperkt rechtbank van eerste aanleg gewone procedure

B. Samenwonen zonder huwen q wettelijke samenwoning q alle andere vormen

§ 1. Wettelijke samenwoning wet 23 december 1998 art. 1475 bis-1478 BW wat 2 personen, al dan niet met het oog op gezinsvorming tot opzegging voorwaarden - 2 personen - niet gehuwd of gebonden door een samenlevingscontract - handelingsbekwaam - schriftelijke verklaring bij ambtenaar burgerlijke stand

wettelijke samenwoning-2 Het geschrift moet o. m. bevatten: - de volledige identiteit van beide partijen en hun geboortedatum; - de gemeenschappelijke woonplaats - de wil om wettelijk samen te wonen - de eventuele vermelding van de regeling van hun goederen Dit alles wordt ondertekend en gedagtekend. wordt vermeld in bevolkingsregister

wettelijke samenwoning-3 gevolgen enkel deze wederzijdse verplichtingen + bescherming gezinswoning en inboedel (art. 215) + bijdrage in de lasten van het samenleven + hoofdelijkheid voor de schulden - geen samenwoningsverplichting - geen getrouwheid - geen alimentatie - geen erfrecht

wettelijke samenwoning-4 sancties vrederechter contractuele regelingen beperkt door het erfrecht en het fiscaal recht einde - overlijden - huwelijk - onderling akkoord - door eenzijdige verklaring van beëindiging aan ambtenaar van burgerlijke stand

§ 2. Andere vormen wanneer uit vrije keuze: wanneer ze geen huwelijk of wettelijke samenwoning verkiezen wanneer huwelijk of wettelijke samenwoning niet kan hoe geregeld? hetzij bij overeenkomst hetzij zonder overeenkomst

IV - Vermogensstatuut enkel bij een huwelijk is het vermogensstatuut van de partners volledig geregeld, in alle andere gevallen is er geen specifieke regeling boedelregeling tussen partners erven tussen partners schenken aan partners belastingrecht

A. Boedelregeling tussen de partners primaire regelingen voor gehuwden volledig geregeld voor wettelijk samenwonenden: zeer partieel voor anderen: niets secundaire regelingen voor gehuwden: wettelijk huwelijksstelsel, eventueel gewijzigd door huwelijkscontract voor wettelijk samenwonenden: art. 1478 B. W. en hun gesloten overeenkomst

§ 1. Huwelijksvermogensrecht indien de gehuwden geen schikkingen hebben getroffen regelt het wettelijk huwelijksvermogensstelsel [1] het statuut van de goederen van de gehuwden en [2] het bestuur van hun vermogen vóór het huwelijk kunnen partijen nochtans een huwelijkscontract sluiten voor een notaris in dat huwelijkscontract kunnen zij zelf alles regelen

wettelijk stelsel -2 vermogens 3 vermogens: gemeenschappelijk partner 1 partner 2

wettelijk stelsel -3 gemeenschappelijk vermogen activa inkomsten uit arbeid en kapitaal inkomsten uit eigen goederen alles wat na het huwelijk wordt verdiend passiva gezinslasten tegenhanger van inkomsten

wettelijk stelsel -4 eigen vermogen partner 2 partner 1 a. activa en schulden van voor het huwelijk b. schenkingen en legaten na het huwelijk het belang van de schuldeieser

wettelijk stelsel -4 bestuur einde verdeling gelijkheid man-vrouw in de regel: ieder heeft volledig bestuur soms: samen soms: één van beiden - de dood - echtscheiding - scheiding van goederen bij de ontbinding elk de helft

huwelijkscontract-4 wat is huwelijkscontract notaris een vormelijk contract aangegaan vóór het huwelijk en waarbij de regeling zoals in het wettelijk stelsel vastgelegd wordt gewijzigd of aangepast inhoud huwelijkscontract wijzigingen kunnen betrekking hebben op (1) de samenstelling van de gemeenschap (bijv. scheiding van goederen) (2) de verdeling bij ontbinding (bijv. langst levende alles)

§ 2. wettelijke samwoning B. W. art. 1478 Indien de overlevende wettelijk samenwonende een erfgenaam is van de vooroverledene, wordt de in het vorige lid bedoelde onverdeeldheid ten aanzien van de erfgenamen met voorbehouden erfdeel als een schenking beschouwd, behoudens tegenbewijs. Voorts regelen de samenwonenden hun wettelijke samenwoning naar goeddunken door middel van een overeenkomst, …. .

wettelijke samenwoning Gevolgen t. a. v. de goederen - art. 1478 wat de goederen van de partners betreft: [1] iedereen behoudt zijn eigen goederen [2] rest is in onverdeeldheid [3] partijen mogen het regelen

V - Nakomelingen afstamming v wat vvaststelling van de biologische afstamming v artificiële afstamming v ouderlijk gezag

A. Wat v begrip: juridische gevolgen die gelden ingevolge het afstammen van elkaar v complexiteit: genetische ouders uteriene moeder coïtale ouders sociale ouders juridische ouders meemoeder

B. Vaststelling biologische afstamming wie is de mama? wie is de papa? ingevolge het Marcxarrest van 13 mei 1979 EVRM heeft de wet van 31 maart 1987 de afstamming losgekoppeld van het huwelijk een kind kan slechts één vader en één moeder hebben

mama de bevallen vrouw genetisch materiaal anonimiteit van het moederschap

papa 4 mogelijkheden de man is gehuwd met bevallen vrouw de man niet gehuwd, moeder niet gehuwd de man gehuwd met andere vrouw dan moeder de man én moeder is gehuwd met iemand anders gehuwd

papa de bevallen vrouw is gehuwd vaststelling van de afstamming van rechtswege wettelijk vermoeden vaderschap man vrouw is vader van kind betwisting van vaderschap

papa - ouder man vrouw is vader van kind de partner van de bevallen vrouw is niet de ouder van het kind 2 vrouwen die gehuwd zijn, waarvan één vrouw bevalt

papa moeder niet gehuwd, vader niet gehuwd vaderschap alleen door erkenning mogelijk vrijwillige erkenning gerechtelijke erkenning – opsporing vaderschap

papa bevallen vrouw ongehuwd, biologische vader gehuwd met andere vrouw vaderlijke afstamming enkel door erkenning tussenkomst van de rechtbank (a posteri homologatie) verbod (bij bloedschande) rechten van de vrouw van de erkennende vader vaststelling overspelige afstamming mag

papa de man bij een ander gehuwde vrouw: A - na betwisting van vaderschap B[1] geen bezit van staat [2] toestemming rechter en [3] geboren 300 dagen na … a priori machtiging door rechter

C. Soorten afstamming v biologische v artificiële v fictieve 1. kunstmatige inseminatie 2. in vitro-bevruchting 3. embryotransfer 4. draagmoeder 5. kloon

D. Ouderlijk gezag v wat v inhoud v uitoefening

§ 1. Inhoud over de persoon huisvesting, voeding, kleding, na 18 j bij behoefte levensonderhoud opvoeding opleiding art. 1384 tuchtiging naar evenredigheid van de middelen begonnen opleiding afwerken

inhoud over de goederen vertegenwoordiging bestuur genotsrecht verantwoording

§ 2. Uitoefening tijdens het leven van beide ouders gezamenlijk = co-ouderschap slechts één ouder de resterende ouder niet-samenwonenden co-ouderschap, anders door de rechter zo niet de voogd

VI - Erven van elkaar ü wat is het erfrecht ü belangrijke begrippen ü de bloedverwanten ü de langstlevende echtgenoot ü de keuze van de erfgerechtigde

A. De instelling ‘erfrecht’ Ø wat Ø maatschappelijke betekenis Ø geldt enkel indien er niets anders geregeld is

B. Begrippen 1. erfopvolging (on)regelmatige 2. erflater/decuius 3. nalatenschap/erfenis 4. graad en lijn x Z 1 KZ 1 D 1 KZ 2 X-Z 1: één graad Z 1 -D 1: twee graden X-Z 1 -KZ 1: rechte lijn Z 1 -D 1: zijlijn graad: 1 generatie lijn: opeenvolging graden - rechte lijn - zijlijn

begrippen v - 1 ste orde: afstammelingen - 2 de orde: V en B/B en Z - 3 de orde: descendenten - 4 de orde: zijverwanten x o + Z 1 KZ 1 5. orde D 1 KZ 2 Z 1: vooroverleden KZ 1 en KZ 2: nemen de plaats in van Z 1 6. plaatsvervulling 7. hoofden en staken

begrippen 5. deling GV O GM V 1/2 + M x 1/2 T het delen van een nalatenschap in 2 delen: een vaderlijke en een moedelijke lijn nadien wordt in elke kloof verdeeld

C. Bloedverwanten orde 1 x Z 1 KZ 1 [+] KZ 2 D 1 wie? hoe? - per hoofd - per staak gelijkheid

bloedverwanten orde 2 1/4 rest B V + M x 1/4 Z N 1 N 2 wie? hoe? - V/M: 1/4 - rest

bloedverwanten orde 3 GV 1/2 + M x GM wie? hoe? - per tak - dichtste in elke tak

bloedverwanten orde 4 1/2 GV O OO + V 1/2 GM + M x T wie? hoe? - per tak - dichtste in elke tak beperkt tot 4 de graad

D. Erfrecht langslevende echtgenoot sinds de wet van 14 mei 1981 erven de echtgenoten van elkaar Ø deze regel geldt enkel voor gehuwden Ø de andere erfgenamen worden niet uitgesloten Ø de gemeenschap moet eerst verdeeld worden

verdeling huwgemeenschap-1 de nalatenschap van de eerst overledene moet eerst samengesteld worden: gemeenschappelijk vrouw + € 200. 000, - man € 100. 000, - € 1. 000, - nalatenschap vrouw € 500. 000, € 200. 000, € 700. 000, -

erfrecht langstlevende echtgenoot-2 erfgenamen orde 1 kinderen en kleinkinderen orde 2 -4 geen erfgenamen langstlevende echtgenoot vruchtgebruik gehele nalatenschap volledige eigendom van het deel van de gemeenschap vruchtgebruik van eigen goederen alles in volle eigendom

E. Keuze erfgerechtigde Ø zuiver aanvaarden Ø verwerpen Ø aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving

VI - Schenken aan elkaar en aan derden v begrip v beperkingen (voorbehouden deel) v fiscus

A. begrip terminologie bij schenken onder levenden: een schenking voor notaris bij overlijden in testament: een legaat vormelijk contract (voor notaris) waarbij om niet goederen onherroepelijk geschonken en aanvaard worden uitzonderingen - handgifte - geveinsde schenink - onrechtstreekse schenking - gebruikelijke schenking

B. beperkingen schenken kan aan iedereen, maar … v soms is er een voorbehouden gedeelte v de belastingrechten zijn zeer verschillend wat? wie? wanneer?

voorbehouden gedeelte afstammelingen 1 kind 2 kinderen 3 - kinderen vrij helft tweederden drievierden vrij

voorbehouden gedeelte ascendenten ouders en grootouders - één vierde voor vaderlijke lijn - één vierde voor moederlijke lijn kan genegeerd worden voor lle langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik over de helft van de nalatenschap gezinswoning en inboedel

voorbehouden gedeelte op welk ogenblik gelden de regels m. b. t. het voorbehouden gedeelte? Ø bij schenkingen: na overlijden van schenker Ø bij legaten: bij overlijden testamentmaker

VII - Testamenten maken q wat is een testament q soorten testamenten q geldigheidsverseisten van eigenhandig geschreven testamenten q herroepelijkheid

a. wat is een testamenten een geschreven akte waarbij iemand beschikkingen neemt bij zijn overlijden over zijn vermogen en eventueel andere aspecten heeft voorrang boven erfrecht behalve bij voorbehouden deel

b. soorten testamenten § eigenhandig geschreven testament § notarieel testament § testament in internationale vorm

c. eigenhandig geschreven testament Ø met de hand geschreven door testateur Ø gedagtekend Ø ondertekend

d. herroepelijkheid laatste testament geldt

f. fiscale bepalingen schenkingen art. 131 W. Reg. Vlaams gewest onroerende goederen 0, 01 – 12. 500, - € boven 175. 00, - € boven 500. 000, - € kind echtge 2% 30 % broer zus oom nicht 20 % 65 % 25 % 70 % anderen 30 % 80 % roerende goederen rechte lijn echtgenoot 3% anderen 7%

fiscale bepalingen legaten art. 48 W. Succ. – Vlaams gewest rechte lijn echtgenoot samenwonenden 0, 01 € tot 50. 00, - € 50. 00 -, tot 250. 000, -€ meer dan 250. 000, -€ 0, 01 tot 75. 000, - € 75. 00, - tot 125. 000, -€ meer 125. 000, - € broers zusters derden 3% 9% 27 % 30 % 55 % 65 % 45 % 55 % 65 %