Inkomstenbelasting winst 1 programma Ondernemerschap Ondernemer versus onderneming

Inkomstenbelasting – winst 1 – programma Ondernemerschap ØOndernemer versus onderneming ØUrencriterium ØOngebruikelijke samenwerking Inleiding fiscale winstbepaling ØGoedkoopmansgebruik IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 1

Bronnenstelsel De inkomstenbelasting berust op een combinatie van: Ø het bronnenstelsel en Ø het reële stelsel. Bron wordt aanwezig geacht bij: Ø deelname aan het economisch verkeer • Doel: uitsluiten privésfeer; Ø beogen van geldelijk voordeel; • Doel: uitsluiten hobbyen op kosten fiscus. Ø redelijke verwachting dat bron positieve opbrengst zal geven. • Subjectief: wat belastingplichtige ervan vindt; • Objectief: redelijk denkend mens verwacht voordeel. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 2

Box 1 = inkomen uit werk en woning Artikel 3. 1 1. Belastbaar inkomen uit werk en woning is het inkomen uit werk en woning verminderd met de te verrekenen verliezen uit werk en woning (afdeling 3. 13). Belastbaar inkomen is dus niet hetzelfde als inkomen ! 2. Inkomen uit werk en woning is het gezamenlijke bedrag van: a. de belastbare winst uit onderneming (afdeling 3. 2); b. het belastbare loon (afdeling 3. 3); c. het belastbare resultaat uit overige werkzaamheden (afdeling 3. 4); (…) j. de persoonsgebonden aftrek (hoofdstuk 6). IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 3

Belastbare winst Artikel 3. 2 Belastbare winst uit onderneming is het gezamenlijke bedrag van de winst die de belastingplichtige als ondernemer geniet uit een of meer ondernemingen verminderd met de ondernemersaftrek (§ 3. 2. 4) en de MKB-winstvrijstelling. (Fiscale) winst onderneming II Winst (voor ondernemersaftrek) -/- Ondernemersaftrek Saldo -/- MKB-winstvrijstelling Belastbare winst IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman artt. 3. 8 t/m 3. 73 artt. 3. 74 e. v. art. 3. 79 a Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 4

Onderneming 1 van 3 De wet IB bevat geen definitie van het begrip onderneming. Rechters hebben aan het begrip invulling gegeven. Dit leidde uiteindelijk tot de volgende definitie: Een onderneming is: Ø een duurzame organisatie van kapitaal en arbeid, Ø die deelneemt aan het economisch verkeer Ø met het oogmerk winst te behalen. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 5

Onderneming 2 van 3 Kapitaal Ø Omvang van de investeringen; mede afhankelijk van de aard van de activiteiten. Arbeid Ø Aantal uren dat belastingplichtige eraan besteedt; Ø Personeel. Duurzaamheid Ø Het is voldoende dat de onderneming voor lagere tijd bedoeld is/was en/of langere tijd kon bestaan. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 6

Onderneming 3 van 3 Economisch verkeer Ø Het economisch doel staat voorop. Winstoogmerk Ø De winst moet te verwachten zijn; • subjectief – de ondernemer verwacht (per saldo) winst te maken • objectief – derden verwachten dat winst zal worden gemaakt Ø Niet elke activiteit hoeft winstgevend te zijn; het gaat om het saldo. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 7

Ondernemer Artikel 3. 4 In deze afdeling en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan ondernemer: de belastingplichtige voor rekening van wie een onderneming wordt gedreven en die rechtstreeks wordt verbonden voor verbintenissen betreffende die onderneming. Rechtstreeks verbonden Gaat om de privaatrechtelijke gevolgen van de ondernemersactiviteiten voor het privévermogen. Het gaat om de vraag: hebben de zaakscrediteuren ook verhaal op het privévermogen van de ondernemer? IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 8

Rechtstreeks verbonden zijn 1 van 4 Eenmanszaak Geen scheiding tussen zakelijk en privé vermogen, dus rechtstreeks verbonden. Maatschap Samenwerkingsverband tot uitoefening van een beroep. Elke maat is aansprakelijk voor: Ø eigen deel; Ø wat in gemeenschap is gebracht. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 9

Rechtstreeks verbonden zijn 2 van 4 Vennootschap onder firma Is en samenwerkingsverband tot uitoefening van een bedrijf. Elke firmant is: Ø hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de vof. Commanditaire vennootschap Samenwerkingsverband tot uitoefening van een bedrijf met beherende vennoten en commanditaire vennoten. Aansprakelijkheid: Ø beherende vennoot is hoofdelijk aansprakelijk (gelijk vof); Ø commanditaire vennoot is aansprakelijk tot bedrag inleg. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 10

Rechtstreeks verbonden zijn 3 van 4 De commanditaire vennoot voldoet niet aan ondernemerseis (art 3. 4 IB) maar geniet wel winst uit onderneming. Hij is winstgenieter maar is geen ondernemer! Artikel 3. 3 1. Belastbare winst uit onderneming is mede: a. de winst die de belastingplichtige, anders dan als ondernemer of aandeelhouder, als medegerechtigde tot het vermogen van een onderneming geniet uit een of meer ondernemingen. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 11

Rechtstreeks verbonden zijn 4 van 4 Besloten vennootschap Samenwerkingsverband met een in aandelen verdeeld eigen vermogen en eigen rechtspersoonlijkheid (rechtspersoon). Strikte scheiding tussen vermogen BV en aandeelhouder(s). Als de BV niet aan haar financiële verplichtingen kan voldoen, wordt zij failliet verklaard. De aandeelhouder verliest dan het geïnvesteerde vermogen maar gaat niet failliet. Een aandeelhouder wordt dus niet rechtstreeks verbonden en is dus geen ondernemer voor de IB. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 12

Urencriterium Artikel 3. 6 1. …wordt verstaan onder urencriterium: het gedurende het kalenderjaar besteden van ten minste 1225 uren aan werkzaamheden voor een of meer ondernemingen waaruit de belastingplichtige als ondernemer winst geniet, indien: a. de tijd die in totaal wordt besteed aan die ondernemingen en het verrichten van werkzaamheden (…) grotendeels wordt besteed aan die ondernemingen of b. de ondernemer in een of meer van de vijf voorafgaande kalenderjaren geen ondernemer was. Doel Ø Tegengaan oneigenlijk gebruik ondernemersfaciliteiten. Eisen Ø Moet in jaar ≥ 1225 uren in onderneming(en) werken; Ø ≥ 50% van zijn arbeidstijd of startende ondernemer zijn. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 13

Ongebruikelijk samenwerkingsverband Antimisbruikregeling In geval van een ongebruikelijk samenwerkingsverband tellen de uren niet mee voldoet niet aan urencriterium. Wanneer ongebruikelijk? Ø Letter a: • arbeid is hoofdzakelijk ondersteunend en • samenwerking is ongewoon tussen niet-verbonden personen. Ø Letter b: ondermaatschappen – ziet op terbeschikkingstelling van vermogen, artt. 3. 91 en 3. 92 – uitleg volgt later. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 14

Belastbare winst Uitgangspunt Belasten van alle winst tijdens in bestaan onderneming. Hoe Door opsplitsen van de winst in: Ø jaarwinsten; Ø stakingswinst. Eis Niet willekeurig over jaren verdelen – zie art. 3. 25 Ø goed koopmansgebruik; Ø bestendige gedragslijn Ø onafhankelijk van vermoedelijke uitkomst. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 15

Regels winstbepaling Het goed koopmansgebruik uit zich in: Ø realiteitszin • Permanence (uitstel- en anticipatieposten). Ø voorzichtigheid • Verwachte kosten direct / opbrengsten na realisatie; • Omzet- / kas- / declaratiestelsel. Ø eenvoud • Gebruik ervaringscijfers; • Toegestane waarderingsstelsel; (vervangingswaarde is fiscaal NIET toegestaan Ø bestendige gedragslijn • Wijziging van stelsel alleen op zakelijke gronden: • Balanscontinuïteit (eindbalans jaar 1 = beginbalans jaar 2) IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 16

Winstgenieters Artikel 3. 3 1. Belastbare winst uit onderneming is mede: (…) b. het bedrag van de gezamenlijke voordelen (…) geniet uit … indien een zich in het derde lid genoemde omstandigheid voordoet. 3. Een in het eerste lid, onderdeel b, bedoelde omstandigheid is: a. de schuldvordering is onder zodanige voorwaarden aangegaan dat deze in feite functioneert als vermogen van de in dat onderdeel bedoelde onderneming of b. de vergoeding over de schuldvordering is op het tijdstip van het aangaan van de schuldvordering zodanig vastgesteld dat deze rechtens – dan wel in feite – bezien over de gehele looptijd grotendeels afhankelijk is van de winst van de in dat onderdeel bedoelde onderneming. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 17

Wel winstgenieter maar niet ondernemer Kortom belastbare winst is ook: lid 1: (a) wel gerechtig in vermogen onderneming maar geen IB-ondernemer; (b) voordelen uit een zakelijke schuldvordering op een IB-ondernemer (q. q. ) als sprake is van: – achtergestelde lening (spreken van een hybride lening of semi-eigen vermogen) of – de omvang van het voordeel geheel of grotendeels afhankelijk is van de winst (stijgt mee met de winst). IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 18

Belang status winstgerechtigde 1. Winstbepalingsregels zijn van toepassing. 2. Recht op ondernemingsfaciliteiten: • willekeurige afschrijving op VAMIL-investeringen; • kleinschaligheidsinvesteringsaftrek. 3. Mogelijkheid geruisloze doorschuiving onderneming. Winstgerechtigde heeft geen recht op: Ø toevoegingen aan FOR; • Ø Ondernemersaftrek; Ø MKB-winstvrijstelling. IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman zelfstandigenaftrek; • speur- en ontwikkelingsaftrek; • startersaftrek; • meewerkaftrek; • startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid • stakingsaftrek Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 19

EINDE IB-W 1 --PRES 01 --2014 Auteur: Wim Laman Versie 3. 41 -- 31 -dec-2014 20