Ingvar Sigurgeirsson Andri Hnikarr Jnsson Arnr Bennsson og

Ingvar Sigurgeirsson, Andri Hnikarr Jónsson, Arnór Benónýsson og Valgerður Gunnarsdóttir: Þróunarstarf í skólum: Dæmið frá Laugum

Efnið Inngangur: IS Aðdragandi: VG Starfið og skipulagið: AB Reynsla ungs kennara / Nýr kennari í nýju kerfi: AHJ • Matið: IS • •

Sérstakur vandi þegar fjalla skal um framhaldsskólann Sáralítil (fræðileg) vitneskja liggur fyrir um – Kennsluhætti – Námsmat – Árangur – Viðhorf nemenda og kennara – Skólaþróunarverkefni

Gróska í skólaþróun • Leikskólastigið – Ólík hugmyndafræði (Reggio, Waldorf, Dewey, Hjallastefnan), sköpun, leikur, umhverfismennt, dæmi: Iðavöllur á Akureyri • Grunnskólarnir – Einstaklingsmiðað nám, fjölbreyttir kennsluhættir, óhefðbundið námsmat, afmörkuð þróunarverkefni, dæmi Hrafnagilsskóli í Eyjafjarðarsveit • Framhaldsskólarnir – Einstaklingsmiðun, breytingar á kennsluháttum og námsmati, hagnýting upplýsingatækninnar, starfendarannsóknir, dæmi. .

Dæmi um áhugaverð skólaþróunarverkefni (? ) á framhaldsskólastigi • • Fjölbrautaskóli Snæfellinga Menntaskóli Borgarfjarðar Framhaldsskólinn á Laugum Menntaskólinn Hraðbraut (? ) • • Keilir: Háskólabrú Menntaskólinn við Sund Borgarholtsskóli Menntaskólinn á Akureyri

Áhugaverðar greinar um skólaþróun í NETLU • Ívar Rafn Jónsson: „Að virkja sjálfstæða hugsun nemenda“ • Magnús Þorkelsson: „Vandinn felst ekki í nýjum hugmyndum heldur því að losna frá þeim eldri“ (Keynes)– Um breytingar í skólastarfi og viðspyrnu við þeim • Ingvar Sigurgeirsson, Arnór Benónýsson, Hallur Birkir Reynisson, Jóhanna Eydís Þórarinsdóttir og Valgerður Gunnarsdóttir: „Það kemur ekki til greina að fara til baka“– Sveigjanlegt námsumhverfi í Framhaldsskólanum á Laugum • Hafþór Guðjónsson: Starfendarannsóknir í Menntaskólanum við Sund • Björg Pétursdóttir og Allyson Macdonald: „Eitt er að semja námskrá; annað að hrinda henni í framkvæmd“ – Um glímu náttúrufræðikennara við Fjölbrautaskóla Suðurlands við að þróa nýja náttúrufræðiáfanga • Munið að styrkja útgáfu NETLU með því að gerast áskrifendur

Fullyrðing: Skólaþróunarverkefni í framhaldsskólum fara allt of hljótt! Vissuð þið að í MA hefur á undanförnum árum verið unnið að mörgum áhugaverðum skólaþróunarverkefnum? Sjálfsmat – Almenn braut – Fróðá – Ferðamálakjörsvið

Framhaldsskólinn á Laugum • Sveigjanlegt námsumhverfi - persónubundin námsáætlun • Fagtímar og vinnustofur – samfelldur skóladagur • Persónuleg leiðsögn

Framhaldsskólinn á Laugum Þróunarverkefni Valgerður Gunnarsdóttir skólameistari

• Þróunarverkefnið : Sveigjanlegt námsumhverfi – persónubundin námsáætlun • Forsaga 2003– 2006 • Á árunum 2003– 2006 var unnið í opnu kerfi á almennri námsbraut • Nemendur skipulögðu námið og báru ábyrg á því, með stuðningi og undir leiðsögn kennara

• Tveir kennarar voru að jafnaði með nemendahópnum. Umsjónarkennari og fagkennari • Nemendur hófu daginn á því að skipuleggja vinnu sína fyrir þann dag • Duglegir nemendur áttu með þessu fyrirkomulagi möguleika á að hraða sínu námi og ljúka því á skemmri tíma • Þrír kennarar á stúdentsbrautum unnu á sama hátt í einstökum fögum með sínum nemendum

Þróunarverkefnið Sveigjanlegt námsumhverfi persónubundin námsáætlun 2006– 2009 • Á vordögum 2006 leggur undirbúningshópur drög að þróunarverkefni • Undirbúningshóp skipa: Jóhanna Eydís Þórarinsdóttir, Arnór Benónýsson og Hallur Reynisson • Ingvar Sigurgeirsson prófessor kemur að verkefninu með Framhaldsskólanum á Laugum sem ráðgjafi • Sótt um heimild frá Menntamálaráðuneyti til þess að fara af stað með verkefnið • Menntamálaráðuneytið veitir FL kr. 500 þús. í styrk til að vinna verkefnið

• Starfsfólk Framhaldsskólans á Laugum tekur einhuga þátt í verkefninu. Í páskaleyfi vorið 2006 er Fjölbrautaskóli Snæfellinga heimsóttur til að kynna sér þeirra starf • Frá hausti 2006 vinna allir 1. árs nemar við Framhaldsskólann á Laugum í sveigjanlegu námsumhverfi. Það felur í sér að hefðbundið kennslufyrirkomulag er lagt af. Í hverri faggrein sitja nemendur í kennslustundum sem nemur helmingi áætlaðs kennslutíma. Hinn hlutinn er nýttur í vinnustofur • Vorið 2007 er tekin ákvörðun um að allir nemendur skólans vinni í þessu námsumhverfi. Menntamálaráðuneytið veitir áfram heimild til starfsins og veitir skólanum þróunarstyrk að upphæð 1. 250 þús.

• Gerðar eru reglulegar kannanir um framvindu starfsins og árangur meðal starfsmanna, nemenda og foreldra. Kannanir eru framkvæmdar af verkefnastjórn og ráðgjafa Ingvari Sigurgeirssyni. • Í október 2007 fara starfsmenn í kynnisferð til Minnesota í USA. Þar eru heimsóttir skólar sem vinna á svipuðum nótum s. s. New Country School og Zoo School for Environmental Studies. • Vorið 2008. Unnið er áfram að þróunarverkefni. Menntamálaráðuneytið veitir 1. 200 þús. kr. styrk til verkefnisins. Lagður grunnur að leiðsögukennarakerfi sem síðan verður virkt haustið 2008.

• Á þessum tíma hafa orðið ýmsar kerfisbreytingar til viðbótar við þróunarverkefnið. • Ýmsar breytingar hafa verið gerðar á námsmati og fyrirkomulagi þess. • Fjögurra lotna kerfi er lagt niður og tekið upp 2 ja anna kerfi. Kennslustundir styttar úr 60 mínútum í 40 mínútur. • Skóladagur er allan tímann samfelldur en tilfærslur í stundaskrá. Nú byrjum við t. d. vinnudaginn kl. 8: 30 og vinnudegi er lokið kl. 15: 30.

• Ýmsar breytingar hafa verið gerðar á húsnæði til að laga það að þörfum hinna nýju kennsluhátta. • Kennarar hafa unnið með samþættingu námsgreina. • Tekin hefur verið vika í verkefnadrifið nám. • Þemadagar hafa verið nýttir til uppbrots á skólastarfi. • Haldnir eru reglulegir fundir með starfsmönnum og nemendum.

• Í heildinna séð hefur þessi kennsluháttabreyting haft mjög jákvæð áhrif á skólastarf við Framhaldsskólann á Laugum.

Arnór Benónýsson: Starfið á Laugum • Vinnustofurnar • Uppbrot á kennslu: Þemadagar, verkefnadrifið nám, opnir dagar, samþætting • Námsmatið • Leiðsagnarkerfið

Andri Hnikarr Jónsson Nýr kennari í nýju kerfi

Fyrrverandi nemandi • Hvað fannst mér verst við að vera í skóla? – fyrirlestur kennara – að glósa • Á hverju lærði ég mest? – á þeim verkefnum sem ég gerði – á verklegum rannsóknum • En minnst? – náði yfirleitt engu sem kennarinn sagði í tímum

Nýr kennari í nýju kerfi • Sem kennari þekki ég ekki annað kerfi • bæði kostir og gallar • auðvelt að aðlagast og er ekki fastur í gömlu fari • erfitt að bera saman kerfi • Glósuvinna lítil • ímynda mér að pressan fyrir tíma sé minni – frumvinnsla á efninu • glósur ekki eins ítarlegar – nemandi ber því kannski meiri ábyrgð

Nýr kennari í nýju kerfi Stærsti kosturinn að mínu mati: – nemendur vinna meira með efnið – fleiri verkefni » lítil og stór » sum gilda og sum ekki – auðveldara að aðstoða þá sem þurfa meiri aðstoð – auðvelt að nálgast nemendur í vinnustofu – fleiri tækifæri til að hjálpa þeim sem þurfa mest á því að halda – kennslan verður persónulegri/nánast einkakennsla – sjaldan/aldrei tvöfaldur fyrirlestrartími – vitum öll hversu mikið gagn verður af seinni tímanum – mjög gott samband við aðra kennara – saman í vinnustofum

Nýr kennari í nýju kerfi Helstu ókostir sem ég sé: – mjög verkefni að fara yfir • fer þó eftir því hvernig maður ákveður að setja upp áfangann • en minni vinna við undirbúning tíma kemur á móti – þarf að halda nemendum enn meira á tánum í fagtímum vegna þess að fyrirlesturinn er ekki eins ítarlegur

Mat. . . • nemenda (matsfundir, rýnihópar, óformlegar samræður, kannanir, skýrslur, álitsgerðir) • foreldra (símakannanir) • kennara, annarra starfsmanna (matsfundir, samtöl) • ráðgjafa

Hindranir • Hluti nemenda finnur sig ekki í þessu fyrirkomulagi • Efasemdir einstakra kennara • Kjarasamningar • Aðstaða (tölvukostur, litlar stofur) • Aðalnámskrá

Hvað skapaði skilyrðin að Laugum? Þátttaka allra starfsmanna Sameiginleg sýn Stöðugt samráð Stöðugt innra mat Stöðug þróun Mikilvægt var að efla sérstöðu skólans • Aðstæður (smæðin, húsakynni) • Öflugur stýrihópur, stjórnun • • Fjölbreyttur kennarahópur • Stuðningur yfirvalda • Jákvæð viðhorf • Ráðgjöf, ytra mat