INFRASTRUKTURA PROCESW LOGISTYCZNYCH prof zw dr hab in

INFRASTRUKTURA PROCESÓW LOGISTYCZNYCH prof. zw. dr hab. inż. Franciszek Mroczko

1. Infrastruktura transportowa logistyki 2. Infrastruktura magazynowa 3. Współczesne narzędzia informatyczne

Infrastruktura procesów logistycznych to zespół środków technicznych, sposobów ich użycia oraz systemów ich wykorzystania. Infrastruktura powinna umożliwiać sprawny i efektywny przebieg podstawowych funkcji logistyki – ochrony zapasów, funkcji transportowych oraz manipulacyjnych. Na całokształt infrastruktury procesów logistycznych składają się: • infrastruktura transportu wraz ze środkami transportowymi, • infrastruktura magazynowa – umożliwiająca składowanie zapasów oraz manipulacje nimi, • opakowania, jednostki ładunkowe stanowiące ochronę produktu i jednocześnie ułatwiające transport oraz przeładunki, • infrastruktura informatyczna tj. środki przetwarzania informacji.

1. Infrastruktura transportowa logistyki

Infrastrukturę transportową należy rozpatrywać w dwóch aspektach: • sprawność przepływu produktów w sferze transportu, • minimalizacji kosztów tego przepływu. Sprawność przepływu to dostarczenie produktu we właściwym czasie, miejscu, zgodnie z zawartą umową. Minimalizacja kosztów zależy od wyboru gałęzi i środka transportu, wyboru tras i dróg, technologii przewozu, techniki załadunku oraz czasu trwania transportu (ekonomika transportu).

Przepływ dóbr zapewnia sprawnie funkcjonujący system transportowy, który jest określany jako uporządkowana całość wszystkich gałęzi transportu działających na określonym obszarze, a więc obejmująca cały majątek trwały i obrotowy transportu, czynnik ludzki, międzygałęziowe powiązania wewnątrz tej całości, a także powiązania całości systemu transportowego z otoczeniem.

System transportowy składa się z podsystemów dotyczących gałęzi transportu: kolejowego, samochodowego, wodnego, lotniczego, przesyłowego. Można podzielić na: publiczny, branżowy uspołeczniony, prywatny. . .

Infrastruktura transportowa posiada dwie grupy technicznych elementów: • infrastrukturę sieciową, którą tworzy sieć dróg komunikacyjnych i linii przesyłowych (ich jakość, przepustowość, gęstość sieci, bezpośredniość dróg i połączeń), • infrastrukturę punktową, obejmującą sieć punktów komunikacyjnych obsługujących ruch pasażerski i sieć punktów transportowych obsługujących ruch towarowy (węzły, place, magazyny, rampy, drogi dojazdowe, stacje, bocznice, bazy, dworce, przystanki, porty. . . ). Służy ona obsłudze środków transportu i przedmiotu przewozu (kontrola jakości, manipulowanie ładunkiem, czynności zabezpieczające jakość, czynności celne. . . ),

Tabor transportowy można podzielić wg. : ładowności lub pojemności, specjalizacji nadwozi oraz niektórych cech konstrukcyjnych (skrzyniowe, obudowane - wagony kryte, samochody – furgony, środki specjalizowane – wywrotki, cysterny, izotermy, środki do przewozów ponadgabarytowych).

Czas procesu transportowego - umożliwia uzyskanie przewagi nad konkurencją. Jest czasem traconym w procesie produkcyjnym. Straty te można ująć w grupach: • wyłączania wartości i użyteczności produktu znajdującego się w sferze transportu (zamrożenie środków obrotowych), • konieczność tworzenia niezbędnych zapasów materiałowych zapewniających ciągłość produkcji i zaopatrzenia. Intensyfikowanie wykorzystania czasu pracy środków transportowych jest najważniejszą metodą wykorzystania czasu przewozowego i doskonalenia obsługi klienta.

2. Infrastruktura magazynowa

• • • Do infrastruktury magazynowej zalicza się: budowle magazynowe, place manewrowe, techniczne wyposażenie magazynu i urządzenia transportowe, urządzenia do składowania, urządzenia pomocnicze (ważące, do składowania), techniki informatycznej łączności. Magazyn jest jednostką organizacyjno-funkcjonalną zajmującą się magazynowaniem dóbr materialnych (zapasów) czasowo wyłączonych z użycia, dysponującą określoną przestrzenią oraz środkami technicznymi przeznaczonymi dla ruchu zapasów, ich obsługi oraz stanu zapasów.

Budowle magazynowe cechuje duża różnorodność wynikająca z: • rodzaju towarów i ich podatności magazynowej, • czasu magazynowania zapasów, • rotacji zapasów w magazynie, • stopnia przygotowania ich do zmechanizowanych manipulacji, • mechanizacji i automatyzacji procesów magazynowania. . .

Każda budowla magazynowa posiada: • parametry konstrukcyjne – podstawowe wymiary, dopuszczalne obciążenie, kształt magazynu, układ rampowy lub bezrampowy. . . • parametry użytkowe – powierzchnia magazynu (całkowita, składowania manipulacyjna), pojemność, przepustowość (sposób i intensywność przepływu strumieni materiałów), rodzaj obsługi transportowej magazynu…

Kryteria podziału budowli magazynowych: • rozwiązania techniczno – budowlane i stopień zabezpieczenia podatności magazynowej zapasów (magazyny otwarte, półotwarte, zamknięte - naziemne, parterowe, wielokondygnacyjne), niskiego i wysokiego składowania, rampowe lub bezrampowe; podziemne – piwnice); magazyny specjalne – materiałów łatwopalnych i wybuchowych, przechowalnie owoców, chłodnie. . . ); • stan skupienia i podatności magazynowej ładunków (zbiorniki, silosy, spichlerze, magazyny uniwersalne);

• stopień wprowadzonej mechanizacji procesów magazynowych, (magazyny niezmechanizowane, zautomatyzowane); • funkcje i przeznaczenie gospodarcze (magazyny przemysłowe – zaopatrzenia materiałowego, gotowych wyrobów; handlowe – skupu, hurtu, detalu; transportowe – spedycyjne, przewoźników, portów wodnych; usługowe; zasobowe. . . )

Do technicznego wyposażenia magazynu zalicza się: • maszyny i urządzenia transportowe: (wózki jezdniowe – bez i z napędem, unoszące podnośnikowe; dźwignice – podnośniki, suwnice (pomostowe, półbramowe, bramowe lub hakowe, widłowe, chwytakowe, magnesowe), żurawie (stacjonarne, przejezdne); przenośniki (taśmowe, wałkowe łańcuchowe, ślimakowe kubełkowe, ślizgowe).

• urządzenia do składowania muszą spełniać funkcje utrzymania i obsługi zapasów i są to: legary, klamry, podstawki, rusztowania (przepływowe, okrężne), stojaki, regały (przesuwne, przepływowe, stałe). . . ,

• urządzenia pomocnicze to: urządzenia ułatwiające załadunek środków transportowych (rampy, pomosty ładunkowe, pomosty wyrównawcze, rampy ruchome. . . ); urządzenia do składowania i manipulacji (palety, pojemniki, jarzma, kontenery, urządzenia do mocowania ładunków); urządzenia kontrolno-pomiarowe (do określania ilości i jakości zapasów – wagi, wskaźniki, dozowniki, termometry, higrometry, urządzenia ppoż. , )

3. Współczesne narzędzia informatyczne

System informacyjny oznacza mechanizm przekształcający wejście do systemu w wyjście z niego. Przekształca więc dane w informacje. Informacja to dane poddane obróbce (agregacja, korelacja, analizy trendów, porównania statystyczne), uporządkowaniu, odpowiednio zorganizowane dzięki czemu niosą wiedzę. Informatyzacja jako proces usprawniania zarządzania powinna mieć charakter etapowy. Można wyodrębnić dwie strategie informatyzacji: • strategia obszarowa – przedmiotem informatyzacji jest jeden z systemów przedsiębiorstwa lub jego część, • strategia globalna, polegająca na komputeryzacji wszystkich podsystemów obszaru gospodarczego.

Informatyczne systemy logistyczne można podzielić na: • ewidencyjno-rozrachunkowe, • informacyjno-decyzyjne, • sterowania procesami – realizujące niezbędne funkcje logistyki, • zintegrowane także ze sferą finansową.

Mogą być systemy wspomagające: • planowanie i kontrolę (w produkcji, zaopatrzeniu i w transporcie), • podejmowanie decyzji (poprzez prowadzenie analiz, metod symulacji i optymalizacji), • w zakresie działalności operacyjnej, • sterowanie przepływem strumieni fizycznych, • koordynacji zdarzeń, operacji i procesów logistycznych w łańcuch przepływu dóbr materialnych i usług, • monitoringu i kontroli przebiegu operacji zakupu, sprzedaży, kształtowania zapasów, • operacyjnego sterowania procesami logistycznymi (dostawy, transport, magazynowanie, dystrybucja),

Literatura: 1. P. Blaik, Logistyka, PWE, Warszawa 2010. 2. F. Mroczko, Logistyka, WSZi. P, Wałbrzych 2016. 3. E. Gołembska, Kompendium wiedzy o logistyce, PWN, Warszawa 1999. 4. A. Harrison, R. Hoek, Zarządzanie logistyką, PWE, Warszawa 2010. 5. J. Coyle, E. Bardi, C. Langley, Zarzazanie logistyczne, PWE, Warszawa 2010.