Informatiesessie Project psychofarmaca in woonzorgcentra Samen op weg

Informatiesessie ‘Project psychofarmaca in woonzorgcentra’ Samen op weg naar minder

Inhoud Inleiding Psychofarmaca Niet-farmacologische alternatieven Uitvoering

Inleiding

Enkele cijfers • In België verblijft 1. 4% van de bevolking (= 8% van de 65 -plussers en 42% van de 85 -plussers) in woonzorgcentra • Meer dan 5. 6% van de publieke uitgaven voor geneesmiddelen worden gegenereerd door bewoners van WZC • WZC-bewoners gebruiken gemiddeld 8 (0 -22) geneesmiddelen waarvan 7 chronisch (> 3 maanden) KCE reports 47 A (D/2006/10. 273/61) NVSM directie studiedienst, 2013

Enkele cijfers • Het hoogste gebruik werd vastgesteld voor psychofarmaca (79%) • Van alle WZC-bewoners gebruikt gemiddeld genomen • 54% slaap- en kalmeermiddelen • 40% antidepressiva • 33% antipsychotica (neuroleptica) Azermai M, Elseviers M, Petrovic M et al. Hum Psychopharmacol. 2011; 26: 12 -20.

Onze eigen cijfers ? • (Voorbeeldgrafiek: deze dient vervangen te worden door de eigen cijfers van het WZC) Psychofarmacagebruik WZC 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Antidepressiva Benzodiazepines Antipsychotica Bewoners 1 of meer PFA

We willen hier iets aan doen! • Start met project ‘Psychofarmaca in woonzorgcentra: samen op weg naar minder’ • Doel van dit project? • uitwerken van een psychofarmacabeleid • aan de hand van 7 stappen • uitgeschreven in een draaiboek • Waarom dit project? • Hoog gebruik van psychofarmaca is niet altijd bevorderlijk voor de levenskwaliteit van onze bewoners.

Psychofarmaca

Psychofarmaca? • Wat ? • • • DUS: Slaap- en angstmedicatie of benzodiazepines Doel: het gebruik psychofarmaca Kalmeermiddelen (voor angst, van zenuwen, onrust, …) of antipsychotica bij bewoners efficiënter en Medicatieeffectiever tegen depressie, verdriet, maken, voorneerslachtigheid een betere of antidepressiva levenskwaliteit • Waarom afbouwen (bij ouderen in het WZC) ? Onder andere door het • • Sterk verhoogd risico op vallen ZOEKEN NAAR Verhoogde kans op overlijden bij personen met dementie NIET-MEDICAMENTEUZE Negatieve impact op ALTERNATIEVEN het geheugen …

Psychofarmaca Antipsychotica Slaapmedicatie Antidepressiva

Antipsychotica • WAAROM? Dingen zien of horen die er niet zijn • NADELEN? Angst en verwardheid Roepen of ronddwalen • Extra suf voelen • Net onrustig en verward reageren op deze medicatie • Soms sneller sterven wanneer personen dementie hebben

Psychofarmaca Antipsychotica Slaapmedicatie Antidepressiva

Slaap- en angstmedicatie • WAAROM? • • Niet goed in slaap kunnen vallen Vaak wakker worden ‘s nachts Te vroeg wakker worden ‘s morgens. Angst Medicatie nodig voor deze problemen?

Slaap- en angstmedicatie

Slaap- en angstmedicatie • NADELEN • Werken maar 2 tot 4 weken • Daarna worden je hersenen eraan gewoon/‘verslaafd’ • Sneller inslapen MAAR ook sneller wakker • DUS: Kwaliteit van slaap is slechter! • Suf voelen overdag • Sneller vallen • Geheugen minder goed • …

Slaap- en angstmedicatie VOORDELEN van stoppen! 1. 2. 3. 4. 5. Verbeteren van de slaap Minder risico op vallen Minder risico op verslechteren geheugen Een pilletje minder! = goedkoper Meer levenskwaliteit

Psychofarmaca Antipsychotica Slaapmedicatie Antidepressiva

Antidepressiva • WAAROM ? • Stemming verbeteren • Niet over somberheid heen geraken depressie • Maar: enkel aangeraden bij ernstige depressie! • DUS NIET: rouw, aanpassen aan verblijf in WZC, … • Hier beter eerst psychologische begeleiding • NADELEN ? • Bijwerkingen (zoals hartkloppingen, wazig zien, hoofdpijn, …) • Invloed op werking andere geneesmiddelen

Niet-farmacologische alternatieven

Betekenisvolle activiteiten Wat is/betekent activiteit voor jullie?

Betekenisvolle activiteiten • Om psychofarmaca succesvol te kunnen verminderen, is het dus belangrijk om iets betekenisvol in de plaats te bieden • Tweeledig doel: • Alternatief bieden bij afbouw van psychofarmaca • Voorkomen van opstart psychofarmaca door verhogen levenskwaliteit bewoners

Betekenisvolle activiteiten • Hoe ? Aanbod door WZC Vraag van bewoner

Op zoek naar betekenisvolle activiteiten • Aanpak ? • Diverse mogelijkheden: • Persoonsgerichte interventies • bv. Verdikking aan potlood aanbieden, zodat kruiswoordraadsels maken nog mogelijk is. • Omgevingsgerichte interventies • bv. Aangename zithoeken creëren waar mensen kunnen samen komen. • Activiteitsgerichte interventies • bv. Culturele activiteiten organiseren

Op zoek naar betekenisvolle activiteiten • Voorbeelden: • Piano op kamer van bewoner • Culturele activiteiten tussen 18 u en 19 u • Activiteiten in vaste groep tussen 15 u en 17 u • Aansluitend bij avondmaal • Kaartgroep • PC-lessen volgen buitenshuis • Praatgroepen

Hoe gaan we aan de slag?

En nu concreet !!! • Verantwoordelijken project: • Psychofarmacateam • Psychofarmacacoördinator • CRA en apotheker

Wat kan je verwachten? • De medicatiecijfers van alle bewoners worden geëvalueerd • Bij sommige bewoners kan medicatie afgebouwd worden • Zoeken naar nieuwe niet-medicamenteuze alternatieven, zoals: • …

Maar we hebben vooral jullie als bewoners nodig! • Jullie motivatie om medicatie af te bouwen • Jullie voorkeur voor activiteiten Wat kan jullie helpen om hier tevreden(er) te zijn?

BEDANKT ! Medicatie verminderen? Ideeën voor activiteiten? Aarzel niet om ons te contacteren: Afdelingshoofd of medewerkers Psychofarmacacoördinator Arts Bewonersactiviteiten en kinesisten

Vragen ? ? ?