Informatieavond Hoogspanningstrac NoordWest 380 k V Donderdag 1

Informatieavond Hoogspanningstracé Noord-West 380 k. V Donderdag 1 november 2012 – Zuidhorn (Balk Zalencentrum)

Vooruitlopend op informatieavond Tennet: - Dinsdag 6 november 2012 te Bedum - Woensdag 7 november 2012 te Grootegast De Noord-West 380 k. V hoogspanningsverbinding - Gestart in 2008 (met M. E. R. ) - Van Eemshaven naar Ens (en Lelystad): 160 kilometer - Start bouwwerkzaamheden: (2 e helft) 2014 - Ingebruikname: (2 e helft) 2018

Drie deelgebieden: 1. Eemshaven – Vierverlaten 2. Vierverlaten – Oudehaske 3. Oudehaske – Ens

“Afwijkend”: 1. Eemshaven 2. Bedum 3. Aduard

De “nieuwe” masten: - “Windtrack” - Twee palen naast elkaar: - 22 meter tot 25 meter - Tussenafstand: 350 meter - Hoogte: 55 meter - Kleur: lichtgrijs

Programma: - Liesbeth Holtz-Russel: Procedure - Bertil Westers: Schade (juridisch bekeken) - Hendrik Jan Achterhof: Schade (feitelijk bekeken) - 21. 30 uur: Pauze / borrel - Vragen

WETTELIJKE BASIS • • Elektriciteitswet SEV III SVIR Barro

RIJKSCOÖRDINATIEREGELING (RCR) • Stroomlijnen en versnellen besluitvorming • Gecoördineerde voorbereiding rijksinpassingsplan en uitvoeringsbesluiten • Voorbereiding: zienswijze • Definitieve besluiten: beroep ABRv. S

MER: milieugevolgen • • Leefomgeving Ecologie Natuur Landschap Archeologie Bodem en water Landbouw

MER UITGANGSPUNTEN • • • Bovengrondse aanleg Voorzorgsbeginsel Combineren/bundelen Uitruilbeginsel Rechtstanden Vermijden aaneengesloten woongebieden

VOORBEREIDINGSBESLUIT

Gevolgen voorbereidingsbesluit Zone 1: • Aanhoudingsplicht aanvraag vergunning bouwen • Vergunningplicht aanlegwerkzaamheden, tenzij normaal onderhoud volgens bestemming Zone 2: Aanhoudingsplicht aanvraag vergunning bouwen

Wat merken omwonenden en (agrarische)bedrijven van de hoogspanningsverbinding? • Hinder door aanleg • Aantasting uitzicht • Aantasting landbouwkundig gebruik

HEEFT BEZWAAR TEGEN RIP ZIN? • Niet elk argument over hinder scoort • Toets MER op volledigheid • Zijn aanbevelingen commissie m. e. r. voldoende uitgewerkt? Dit betreft: - onderbouwing keuze bovengrondse aanleg - beoordelen alternatieve tracés - uitruilbeginsel

PROCEDURE PERIKELEN • Geen zienswijze: geen beroep • Onderdelenfuik • Indien Crisis-en herstelwet van toepassing: - direct alle kaarten op tafel in beroepschrift - relativiteitseis

VERPLICHT OM MEE TE WERKEN AAN REALISERING? Onteigeningswet vrijwillige verwerving voorkeur, zo niet: onteigenen Belemmeringenwet privaatrecht - Gedoogplicht door minister - Wettelijke gedoogplicht betreding

Stap 2 Gebruiken en gedogen Tennet heeft stuk grond nodig voor toegang en aanleg

Gebruiken en gedogen • Onteigeningswet (nb. Tennet wordt eigenaar tegen “volledige” schadeloosstelling • Belemmeringenwet Privaatrecht (nb. opleggen gedoogplicht tegen schadevergoeding) • Zakelijk recht (nb. opstalrecht via overeenkomst)

Onteigenen of gedogen • Indien gebruik leidt tot een inbreuk op gebruiksrecht die de functionaliteit voor het actuele gebruik wezenlijk aantast • Welk deel van het perceel belemmerd? • 25% ontrokken aan gebruikelijke teelt =geen noodzaak tot onteigening

Bpw plichten • • Gedogen totstandkoming Gedogen instandhouding Opruimen werken Toegang

Zakelijk recht art 5: 101 BW • Zakelijk recht om in, op of boven onroerende zaak van ander werken in eigendom te hebben • Jaarlijkse retributie • Tennet standaardovereenkomst met algemene voorwaarden

Zakelijk recht of gedoogplicht • Stapsgewijs: 1. Tennet tracht eerst overeenstemming te bereiken door sluiten zakelijk recht overeenkomst 2. Lukt dat niet, opleggen gedoogplicht middels Bpw

Zakelijk recht of gedoogplicht • Voordeel Bpw - minder verplichtingen (nb. De standaard zakelijk recht overeenkomst kent veel verplichtingen in het belang van Tennet) - wijziging gedoogbeschikking=nieuwe beschikking • Nadeel Bpw schadelooststelling op moment schade, telkens verzoeken bij kantonrechter

(schade)vergoeding • Onteigeningswet • Volledige schadeloosstelling • eenmalig

(schade)vergoeding • Bpw recht op volledige schadevergoeding • Op moment wanneer schade zich voordoet • Telkens verzoeken aan kantonrechter

Zakelijk recht overeenkomst • Zie standaardovereenkomst Tennet – – – afsluitvergoeding eenmalig bedrag voor hinder en schade waardevermindering belaste strook waardevermindering aangrenzend perceel inkomensschade (gederfde inkomsten)

Schade 1 • Vermogensschade=waardevemindering (nb. eenmalig) • Inkomensschade=object niet meer optimaal te gebruiken (nb. jaarlijks) • Bijkomende schade=aanpassingen/deskundige bijstand • Toekomstschade

Schade 2 • Uitvoeringswerkzaamheden • Art 6: 162 BW; onrechtmatige daad • Of algemene bepalingen zakelijk recht overeenkomst

Schade 3 • Planschade • Artikel 6. 1 Wet ruimtelijke ordening • Niet bij zakelijk recht overeenkomst

Praktisch • Ter vermijding van (proces)kosten en (proces)risico’s zakelijk recht overeenkomst niet te vermijden • Maar, in onderhandelingstraject huid duur verkopen • Kosten deskundigen/rechtsbijstand vergoed

Schade (feitelijk bekeken) Achterhof makelaardij • Bemiddeling bij aankoop / verkoop • Taxaties » » Bedrijfsovername Minnelijke waardering met belastingdienst Financiering Deskundigen taxaties (t. b. v. onteigening, hoogspanningsverbinding, etc. )

Schade (feitelijk bekeken) Feitelijke situatie nu: – Bestaand traject » » Betredingsovereenkomst Vestiging nieuw zakelijk recht Vervallen huidig zakelijk recht Daadwerkelijke uitvoering hoogspanningsverbinding – Nieuw traject » Betredingsovereenkomst » Vestiging zakelijk recht » Daadwerkelijke uitvoering hoogspanningsverbinding

Oorzaken schade volgens Tennet • • Vestiging zakelijk recht Verwerving object Wijziging planologisch regime (min EZ) Uitvoering aanleg en instandhouding

Schade voor realisatie • Planschade? • T. g. v. betredingsovereenkomst

Schade tijdens realisatie • • • Periode van ontwikkeling Daadwerkelijke opbrengst derving Toeslagen en mestplaatsingsruimte Omrij schade Extra bewerkingskosten Infrastructuur (afwatering)

Schade na realisatie • Jaarlijkse opbrengst derving • Extra jaarlijkse bewerkingskosten • Infrastructuur (afwatering)

Schadevergoeding I • Vermogensschade EENMALIGE VERGOEDING » Vestiging zakelijk recht » Waardevermindering onroerende zaak • Inkomenschade » Tijdens realisatie » Na realisatie

Schadevergoeding II • Bijkomende schade » » Kosten aanpassing object Werkschade Kosten deskundigen bijstand Belastingschade • Toekomstschade » Schade die niet eerder kon worden bepaald of voorzien

Tot slot • Wanneer akkoord gaan met betredingsovereenkomst? • Wanneer akkoord gaan met zakelijkrecht overeenkomst? • Wel/niet vastleggen toekomstige aanpassingen?

Kijk voor meer informatie (regelmatig) op: www. boutoveres. nl of www. achterhof. nl