In gesprek blijven over goede zorg dat is
In gesprek blijven over goede zorg: dat is de kunst 21 november 2011 Symposium ‘Met hart & ziel voor goede zorg’; Kick-off Week van reflectie Hans van Dartel, Leids Universitair Medisch Centrum
Opzet • Vooropmerkingen • Ankerpunten voor reflectie en moreel beraad • Ontwikkelingen in (zorg)organisaties • Condities voor moreel beraad • Organisatie • Afdelingen/teams • Afronding week van de reflectie
Vooropmerking: professionaliteit en reflectie • Professionaliteit vraagt praktisch oordeelsvermogen • Reflectie op de beroepspraktijk is ingebakken dimensie van professionaliteit. Maakt ethiek tot een vanzelfsprekend element • Bepalend is het onderzoek van het eigen handelen in het licht van normatieve idealen en en daarvan afgeleide regels. week van de reflectie
Vooropmerking: reflectie en borging • Reflectie veronderstelt aandacht voor afwijkende, creatieve, dwarse, nieuwe. • Borging veronderstelt vastzetten van beweging in iets stabiels, iets zekers. week van de reflectie
Ethiek in de zorg • Traditionele benadering is problematisch - Structurele maatregel: een commissie - Traditionele commissiewerk: te afstandelijk - Vormgeving als ‘beroeps’ ethiek: te smal week van de reflectie
Ankerpunten voor reflectie in een zorgorganisatie week van de reflectie
Gesprekspartners commissie ethiek week van de reflectie
Gesprekspartners medewerkers bij ethisch dilemma week van de reflectie
Verbreding ethiekbeleid • Verbinding naar kwaliteits/organisatiebeleid • Toegenomen belangstelling management: visie en cultuur. • Verbreding naar organisatie en bedrijfsethiek week van de reflectie
Doelen van ethiekbeleid (Dauwerse 2011) • Versterking ethisch klimaat • Transparante organisatie • Ontwikkeling professionaliteit • Goede zorg week van de reflectie
Ontwikkelingen organisaties: ruimte voor reflectie? • economisering: meer nadruk op bedrijfskundige normen • schaalvergroting • juridisering: meer nadruk op veiligheid • meer nadruk op regelgeleid handelen • veranderingen in cultuur organisatie • veranderingen in definiering professionaliteit week van de reflectie
De gesprekscultuur in zorgorganisaties - - - vooral gericht op ‘wat’ en ‘hoe’ minder op ‘waarom’ gedomineerd door beroep op autoriteit gericht op voldoen aan functionele regels veel minder op verkenning van onderliggende waarden en normen begrijpelijk gelet op belang veiligheid begrijpelijk gelet op primaat efficiency in sfeer van jeugdzorg versterking van effecten week van de reflectie
Kernvraag voor ethiekbeleid Hoe kunnen we medewerkers ondersteunen om beter met de spanningen in de beroepsuitoefening om te gaan? Welke stappen zijn nodig? week van de reflectie
Twee strategieeen • Versterking regelgeleid handelen door protocollering, codering en uniformering: bureaucratische kwaliteit • Versterking reflectief klimaat in de organisatie en aanspreking verantwoordelijkheid professionals: professionele kwaliteit week van de reflectie
Vormen van ethiekbeleid (Dauwerse 2011) • Moreel beraad • Consultant • Commissie • Beleidslijnen (standaarden) • Informele ondersteuning • Educatie • Ad hoc beleid • Andere vormen week van de reflectie
Orientaties management • Sturen op waarden: • Inhoud van de zorg: zorgvisie • Organisatie: cultuur • Effecten afhankelijk van managementorientatie • Technocratisch, juridisch, politiek of moreel? • Implicaties voor ethiekbeleid • Integraal ethiekbeleid? • Klassiek: afschermen professionele vraagstukken? week van de reflectie
Typen ethiekbeleid Integraal Klassiek • Verbinding met organisatiebeleid • Ethische vraagstukken • Ethicus in expertrol staan apart consultancyrol • Tijd voor ethiek • Plaats voor ethiek • Management morele orientatie • Management technisch, juridisch, politieke orientatie • Moreel beraad in principe overal week van de reflectie • Moreel beraad zaak van professionals alleen
Condities integrale benadering Organisatie • Heldere beleids- orientatie reflectie en professionaliteit • Bekrachtiging door management: visie, cultuur. Lokaties/teams • Herkenning morele vragen • Capaciteiten leidinggevende m. b. t onderkenning vragen • Aangepaste faciliteiten • M. b. t. begeleiding reflectiegesprekken • Deskundigheid ethiek in organisatie: train de trainer • Tijd/ prioriteit week van de reflectie
- Slides: 18