IMPERATIVO CARACTERSTICAS Modo impresivo do verbo que serve
IMPERATIVO
CARACTERÍSTICAS • • • Modo impresivo do verbo que serve para chamar a atención de quen escoita e actúe de xeito inmediato segundo a acción do verbo. Imperativo procede de imperare “mandar”. é o modo de dar as ordes. Caracterizase por unha entoación específica, que na escrita adoitase a sinalarse cun signo de admiración ! (corre!, ven! escoita!). É o equivalente do vocativo nos nomes, co que adoita ir asociado(escoita, Laura!) As características iniciais do imperativo son: – – • • Presente 2ª persoa Sen morfemas Para distinguir a 2ª persoa de plural emprégase o morfema /-te/ Nos textos legais escritos danse ordes a quen non está presente e que por tanto ten que actúar nun momento posterior futuro. As características son – – – Futuro 3º persoa. Con morfema –to Para 3ª de plural, morfema –nto (=t /-nt) A mesma desinencia–to aplícase a 2ª persoa sg. Para 2º de plural engádese a esta a desinencia -te, quedando , así, -tote IMPERATIVO maneo, -es, -ere PRESENTE 2ª SG mane 2º PL mane te FUTURO 3ª SG mane to 3º PL mane nto maneto te
IMPERATIVO maneo, -es, -ere PRESENTE FUTURO 2º SG mane 3º SG 2º PL 3º PL maneto manete manetote En latín crearon dous imperativos: • Presente. Ordes de cumprimento inmediato. • Futuro. Ordes de cumprimento diferido. Pres ente Futuro Nunc abi , cras mecum cenato. manento Agora vaite, mañá cea comigo.
CONXUGACIÓN IMPERATIVO • 2º SG. Só a raíz do verbo en infectum, sen morfemas de tempo ou persoa. A vogal ĭ da 3ª conxugación, transfórmase en –e. Nalguns verbos desaparece. • ama, mone, rege /fac, cape, audi • O resto dos tempos presenta unha estrutura idéntica ao presente, así que se pode dicir que o imperativo é como o presente de indicativo trocando os morfemas de persoa PRESENTE IMPERATIVO mone tis te
IMPERATIVO vs PRESENTE 1 CONX 2 CONX 3 CON 3 -I 4º CON PRESE amat monet regit capit audit IMPERA amato moneto regito capito audito PRESE amatis monetis regitis capitis auditis IMPERA PRESE amate amatote amant monete regite capite monetote regitote capitote monent regunt capiunt IMPERA amanto monento audite auditote audiunt regunto capiunto audiunto
IMPERATIVO PRESENTE 1 CONX 2 CONX 3 CON 3 -I 4º CON SUM 2 SG ama mone cape/fac audi es 2 PL amate monete regite capite audite este rege
IMPERATIVO FUTURO 1 CONX 2 CONX 3 CON 3 -I 4º CON SUM 2 SG amato moneto regito capito audito esto 3 SG amato moneto regito capito audito esto 2 PL amatote monetote regitote capitote auditote estote 3 PL amanto monento regunto capiunto audiunto sunto
TRADUCIÓN IMPERATIVO • O imperativo do galego e o do castelán procede do imperativo presente latino. • Non conservamos nada do imperativo de futuro, así que as normas de tradución son: – O imperativo latino(presente ou futuro) en 2º persoa, tradúcese por imperativo galego – O imperativo en 3º persoa tradúcese por presente de subxuntivo galego LATIN GALEGO 2º SG ama 2ª PL amate amade PER SOA IMPERA TIVO LATÍN GALEGO 2ª SG PRESENTE mane 2º SG FUTURO maneto 2ª PL PRESENTE manete 2ª PL FUTURO manetote 3ª SG FUTURO maneto Que se quede 3ª PL FUTURO manento Que se queden quédate quedádev os
PROHIBICIÓNS LATÍN • As ordes negativas exprésanse en latín: – Negando o imperativo co adverbio ne Ne mane – Ne + presente subxuntivo Ne maneas GALEGO • En galego tódalas prohibicións facémolas en subxuntivo, LATIN Ne maneas GALEGO Non te quedes
- Slides: 9