Imovina Industrijska svojina IMOVINA Imovinu PD ini pravo

Imovina Industrijska svojina

IMOVINA • Imovinu PD čini pravo svojine i druga imovinska prava koje društvo ima na ulozima ili je steklo poslovanjem • Obaveze ne ulaze u imovinu • Imovina je skup svih subjektivnih imovinskih prava jednog lica. Predmet imovine su: stvarna prava, intelektualna imovinska prava (autorska prava industrijske svojine) i obligaciona prava (izuzev onih koja se ne mogu uopšte novčano izraziti). • Objekti imovinskog prava mogu biti: stvari, radnje, lična dobra i intelektualna dobra

Imovinska masa • Ukupnost objekata imovinskih prava koja ulaze u imovinu preduzeća • Imovina-skup prava • Imovinska masa-skup predmeta (stvari, novac)

KAPITAL (NETO IMOVINA) • Neto imovina (kapital) privrednog društva jeste razlika između vrednosti imovine i obaveza društva • Neto imovina se određuje kao računska kategorija, kao razlika između vrednosti svih imovinskih prava društva i imovinskih obaveza društva. • Ako su obaveze (tereti) veći od imovine (prava), privredno društvo je prezaduženo ili insolventno, što vodi njegovom stečaju • ako postoji neusklađenost ostvarivanja prava koja ulaze u imovinu i obaveza koje je terete, ali kad je imovina veća od obaveza, reč je o nelikvidnosti privrednog društva

Imovina i svojinski odnosi • Svojina je samo jedno od stvarnih prava koja ulaze u imovinu preduzeća • Svojina nad sredstvima društva • Svojina nad društvom

OSNOVNI KAPITAL • Osnovni (registrovani) kapital društva jeste ukupna vrednost uloga odnosno akcija u društvu • Ulozi u društvo mogu da budu novčani i nenovčani • Ulozi u društvo mogu biti u novcu, naturi, radu i uslugama. • Ulozi u radu i uslugama (koji su izvršeni ili tek treba da budu izvršeni) mogu biti samo u ortačka i komanditna društva • Ulozi koji su uplaćeni, odnosno uneti u društvo postaju imovina društva. • Članovima društva ne može se izvršiti povraćaj uplaćenih, odnosno unetih uloga, niti im se može platiti kamata na ono što su uložili u društvo

Dobit i gubitak • Godišnji bilans • Dobit-vrijednost aktive veća od vrijednosti pasive • Dividenda-novčana vrijednost udjela člana društva u raspodijeljenoj dobiti društva • Gubitak-vrijednost pasive veća od vrijednosti aktive

Rezerve • Obavezne i fakultativne • 10% vrijednosti osnovnog kapitala • Svake godine se od dobiti unosi anjmanje 5 % dok rezerva ne dostigne statutom utvrđenu srazmjeru prema osnovnom kapitalu, odnosno najmanje 10% osnovnog kapitala

Odgovornost za obaveze • Osnovno pravilo-za svoje obaveze društvo odgovara cjelokupnom svojom imovinom • Vrste odgovornosti: 1. Kada za obaveze odgovara samo društvo 2. Kada uz društvo za obaveze odgovaraju i drugi subjekti (solidarna i supsidijarna odgovornost)

Pozitivno pravo • Zakon o preduzećima RS • http: //www. vladars. net/sr-SPCyrl/Vlada/Ministarstva/mf/Documents/Zak on%20 o%20 preduzecima. pdf • Zakon o privrednim društvima RS • https: //advokatprnjavorac. com/zakoni/Zakon-o-privrednim -drustvima-RS. pdf

Industrijska svojina - pojam Industrijska svojina spada u pravo intelektualne svojine. • Industrijska svojina je pravno zašticena intelektualna tvorevina koja se može primeniti i iskoristiti u proizvodnji i prometu roba i usluga. • U industrijsku svojinu spadaju: patenti, industrijski uzorci ili modeli, robni žigovi, geografska oznaka porekla, suzbijanje nelojalne konkurencije, know-how i tehničko unapređenje. •

Podjela U našem pravu industrijska svojina se dijeli na: • patentno pravo (a u okviru njega i knowhow), • pravo žiga, • pravo uzoraka i modela i • pravo zaštite geografske oznake porekla.

Izvori prava industrijske svojine • • • Zakon o patentu (1999, 2010) Zakon o žigovima (1999, 2010) Zakon o industrijskom dizajnu (2010) Zakon o zaštiti oznaka geografskog porekla (2010) Medjunarodni ugovori i konvencije: Pariška k. za zastitu ind. svojine (1883, poslednja revizija 1967. u Stokholmu); Madridski aranžman o medj. registraciji zigova, revizija Stokholm 1967; Vašingtonski ugovor o saradnji u oblasti patenata, 1970, 79. , Lokarnski aranzman o ind. uzorcima I modelima 1968. , itd.

Patentno pravo - patent • Patent je subjektivno pravo kojim se pravno štiti pronalazak. • U formalnom smislu, patent je isprava koju izdaje državni organ, a predstavlja dokaz da je određeno lice imalac prava iz patenta. • Neposredni predmet zaštite je uspešan krajnji rezultat pronalazak, dok nerealizovana ideja pronalazača ne uživa pravnu zaštitu. • Predmet pronalaska koji se štiti patentom može biti: proizvod, postupak, kao i primena proizvoda ili postupka.

***** Predmet pronalaska ne mogu biti: 1. otkrića, naučne teorije i matematičke metode 2. estetske kreacije 3. planovi, pravila i postupci za obavljanje intelektualne delatnosti, za igranje igara ili za obavljanje poslova 4. programi računara 5. prikazivanje informacija definisano samim sadržajem tih informacija

Izuzeci od patentibilnosti Patentom se ne mogu štititi: 1. pronalasci čija bi komercijalna upotreba bila protivna javnom poretku ili moralu (npr. postupci kloniranja ljudskih bića) 2. pronalasci koji se odnose na hirurške ili dijagnostičke postupke ili postupke lečenja koji se primenjuju neposredno na ljudskom ili životinjskom telu, 3. biljna sorta ili životinjska rasa ili biološki postupak za dobijanje biljke ili životinje osim mikrobiološkog postupka i proizvoda dobijenog tim postupkom.

Uslovi za zaštitu patentom Pronalazak se može zaštititi patentom ako su kumulativno ispunjene sledeće materijalne pretpostavke: 1. da je pronalazak nov (on je nov ako već nije sadržan u stanju tehnike) 2. da ima inventivni nivo (pronalazak ima inventivni nivo ako rešenje određenog problema za stručnjaka iz odgovarajuće oblasti ne proizlazi, na očigledan način, iz stanja tehnike 3. da je industrijski primenljiv (primenljiv je ako se predmet pronalaska može proizvesti ili upotrebiti u bilo kojoj grani industrije i poljoprivrede)

Subjekti zaštite - Pravo na sticanje patenta ima: 1. pronalazač ili njegov pravni sledbenik 2. poslodavac ili njegov pravni sledbenik 3. više pronalazača - Pronalazač ima moralna i imovinska prava - Postupak za priznanje patenta pokreće se podnošenjem prijave nadležnom organu uprave - Isti pronalazak nije moguće dva ili više puta patentirati. - Ako su dva ili više pronalazača, nezavisno jedan od drugog, stvorili isti pronalazak, prvenstvo u pogledu prava na priznanje patenta ima podnosilac prijave sa ranijim datumom podnošenja

Prava imaoca patenta str 2 Imovinska prava: 1. da zaštićeni pronalazak koristi u proizvodnji 2. da stavlja u promet predmet pronalaska zaštićen patentom 3. da raspolaže patentom Moralna prava: - da njegovo ime bude navedeno u prijavi, spisima, registrima, ispravama i publikacijama o njegovom pronalasku na način određen ovim zakonom - Patentna zaštita traje 20 godina, računajući od datuma podnošenja prijave. - Patent prestaje: istekom roka, odricanjem, neplaćenjem takse, smrću odnosno prestankom postojanja imaoca prava i poništenjem.

Know - How - Know-how označava tehnička znanja i stečena iskustva u industrijskoj ili zanatskoj proizvodnji, sve vrste tehnoloških postupaka i ogleda, recepture, nepatentirane pronalaske, proizvodne i fabričke tajne. - Bitno obeležje know-how je njegova tajnost. - Tajnost know-how obuhvata i novost znanja i iskustva koje on sadrži. -Know-how štiti sam sebe svojim osobinama, jer je nedostupan licima koja sa njime nisu upoznata. - Ono nije pravo koje nastaje registracijom pred nadležnim organom uprave. Međutim, pojedini elementi know-how ipak uživaju i pravnu zaštitu - pojedini tehnički i tehnološki postupci predstavljaju poslovnu tajnu preduzeća, čija se povreda štiti kazneno-pravnim i građanskopravnim normama.

Pravo znakova razlikovanja - Pravo znakova razlikovanja je skup propisa koji regulišu sticanje i zaštitu znakova za razlikovanje i obeležavanje robe u privrednom prometu. Ono obuhvata: 1. pravo na žig 2. pravo na uzorak i model (dizajn) 3. pravo na oznaku geografskog porekla proizvoda Pravo na žig - Pravom na žig štiti se znak koji u prometu služi za razlikovanje robe, odnosno usluga jednog lica od iste ili slične robe, odnosno usluga drugog lica. - Žig može biti robni ili uslužni. Titulari žiga mogu biti fizička i pravna lica. - žig može biti individulani, kolektivni i žig garancije - Funkcija žiga je da individualizuje robu odnosno uslugu tako da se ona razlikuje od robe, odnosno usluge drugog fizičkog ili pravnog lica. Žig ima i reklamnu funkciju. - Štiti je znak koji se može grafički predstaviti. Žig se može sastojati od reči, slogana, slova, brojeva, slika, crteža, rasporeda boja, trodimenzionalnih oblika, kombinacija tih znakova, kao i od muzičkih fraza prikazanih notnim pismom.

Pravo znakova razlikovanja str 1 - Postupak za priznanje žiga pokreće se prijavom za priznanje žiga. Prijava mora sadržati: 1. zahtev za priznanje žiga 2. znak koji se želi zaštititi 3. spisak robe, odnosno usluga na koje se znak odnosi Pravo imaoca žiga obuhvata: 1. stavljanje zaštićenog znaka na robu ili njeno pakovanje 2. nuđenje robe, njeno stavljanje u promet ili njeno skladištenje u te svrhe, ili obavljanje usluga pod zaštićenim znakom 3. uvoz ili izvoz robe pod zaštićenim znakom 4. korišćenje zaštićenog znaka u poslovnoj dokumentaciji ili u reklami - Nosilac žiga ne može zabraniti drugom licu da isti ili sličan znak koristi za obeležavanje robe ili usluga druge vrste, osim ako je u pitanju čuveni žig. - Žig traje 10 godina, s tim što se njegovo važenje, uz plaćanje odgovarajuće takse, može produžavati neograničen broj puta. - Pravo na žig se štiti građanskopravnim sredstvima i krivičnopravnim sredstvima

Pravo na dizajn je pravo kojim se štiti spoljašnji oblik proizvoda. Industrijski dizajn je trodimenzionalni ili dvodimenzionalni izgled celog proizvoda, ili njegovog dela, koji je određen njegovim vizuelnim karakteristikama, posebno linijama, konturama, bojama, oblikom, teksturom i materijalima od kojih je proizvod sačinjen, ili kojima je ukrašen, kao i njihovom kombinacijom. -Dizajn se štiti ako je nov i ako ima individualni karakter. - Ne može da se zaštiti dizajn: 1. koji je protivan javnom poretku ili moralu 2. koji povređuje autorsko pravo ili prava industrijske svojine drugog lica 3. koji sadrži državni ili drugi javni grb, zastavu ili simbol 4. koji predstavlja lik nekog lica, osim uz izričitu saglasnost tog lica

Pravo na dizajn str 1 Pravo na dizajn traje 25 godina od dana podnošenja prijave - Pravna zaštita dizajna ostvaruje se u upravnom postupku koji vodi organ uprave. - Nosilac prava na dizajn ima isključivo pravo na ekonomsko iskorišćavanje zaštićenog dizajna i može to pravo da uskrati svakom trećem licu. Autor dizajna ima moralna i imovinska prava Pravo na dizajn prestaje: 1. neplaćanjem takse 2. odricanjem 3. odlukom državnog organa 4. prestankom nosioca prava 5. ništavnošću rešenja o priznanju prava na dizajn, odnosno međunarodnog registrovanja

Pravo na zaštitu oznake geografskog porekla - Oznake geografskog porekla su imena porekla i geografske oznake za obeležavanje prirodnih, poljoprivrednih i industrijskih proizvoda, proizvoda domaće radinosti i usluga. - Ime porekla je geografski naziv zemlje, regiona ili lokaliteta koji služi da označi proizvod koji odande potiče, čiji su kvalitet i posebna svojstva isključivo ili bitno uslovljena geografskom sredinom, koja obuhvata prirodne i ljudske faktore i čija se proizvodnja, prerada i priprema u celini odvijaju na određenom ograničenom području. -Geografska oznaka je oznaka koja identifikuje određeni proizvod kao proizvod poreklom sa teritorije određene zemlje, regiona ili lokaliteta gde se određeni kvalitet, reputacija ili druge karakteristike proizvoda suštinski mogu pripisati njegovom geografskom poreklu i čija se proizv/prerada/priprema odvijaju na određenom ograničenom području

Pravo na zaštitu oznake geografskog porekla str 1 - Prijava imena porekla, odnosno geografske oznake mora sadržati: 1. zahtev za registrovanje imena porekla, odnosno geografske oznake 2. opis geografskog područja 3. podatke o specifičnim karakteristikama proizvoda - Trajanje registrovanog imena porekla, odnosno registrovane geografske oznake nije ograničeno. - Registrovano ime porekla i geografsku oznaku mogu da koriste samo lica kojima je priznat status ovlašćenih korisnika tog imena porekla, odnosno te geografske oznake i koja su upisana u odgovarajući registar.

Pravo na zaštitu oznake geografskog porekla str 2 - Ovo pravo prestaje: 1. prestankom imena porekla, odnosno geografske oznake u zemlji porekla 2. prestankom geografske oznake na osnovu sudske odluke 3. odricanjem ovlašćenog korisnika 4. ukidanjem prava 5. poništenjem rešenja kojim je priznato pravo na oznaku geografskog porekla - Lice koje povredi registrovano ime porekla, odnosno geografsku oznaku odgovara za štetu po opštim pravilima o naknadi štete.

Korisni linkovi • http: //www. ipr. gov. ba/bs/stranica/institut