III deo STRUKTURA I DINAMIKA DRUTVA Ljudska reprodukcija

III deo – STRUKTURA I DINAMIKA DRUŠTVA Ljudska reprodukcija i ljudsko društvo

POJAM I DIMENZIJE LJUDSKE REPRODUKCIJE n n n Temelj društvenog života ljudi i ljudskog društva Utiče gotovo na sve procese u društvu, posebno ekonomske Ljudska reprodukcija, kao jedinstveni proces rađanja i odgajanja dece, obuhvata tri međusobno povezane dimenzije: n n n Biološku Psihološku i Društvenu

POJAM I DIMENZIJE LJUDSKE REPRODUKCIJE n n n Psihološka dimenzija reprodukcije – zasniva se na svesti i emocijama ljudi Društvena dimenzija reprodukcije – toje organizovan proces, kontrolisan od strane društvene zajednice Osnovne društvene institucije koje regulišu polne odnose, rađanje i odgoj dece su brak i porodica

BRAK n n Brak je ustanova, odnosno trajno ustanovljen način na koji društvo, odgovarajućim normama i pravilima, reguliše polne veze i odnose među ljudima Tokom razvoja ljudskog društva, različiti oblici braka: Poligamijski (grupni) i Monogamijski brak

BRAK n Prema Morganu i Engelsu, poligamni brak je tokom evolucije imao različite oblike: n n Krvnosrodnički brak Brak punalua i Brak parova – sindjazmički brak Na početku epohe civilizacije – iz braka parova se razvio monogamni brak – on predstavlja trajnu i čvrstu polnu, emotivnu i društvenu vezu između jednog muškarca i jedne žene, koja je pravno uređena i priznata

BRAK n n Raspad braka – zakonski prekid braka; fizička rastava supružnika; i “prazan brak” Alternativni brakovi: n n Kohabitacija (vanbračne zajednice) Gej brakovi

PORODICA n n n POJAM I GLAVNA OBELEŽJA PORODICE Porodica nastaje zasnivanjem odgovarajućeg oblika braka između muškaraca i žena u kojem se rađaju deca Univerzalne karakteristike braka: n n Seksualni odnosi i biološka reprodukcija Biosocijalne veze Psihosocijalne veze i Ekonomske veze

PORODICA n n OBLICI PORODICE Prema Dirkemu, osnovni tipovi porodice koji su se tokom istorije javljali su: 1. 2. 3. 4. Totemski klan Velika porodica ili združena porodica Patrijarhalna porodica Savremena bračna, nuklearna porodica

PORODICA n n Totemski klan – najstariji oblik porodice, postojao u arhaičnim društvima; temelji se na različitim oblicima poligamskog braka; svi članovi klana nose zajedničko ime Velika porodica – nastaje raspadom poligamnog braka, zasniva se na monogamnom braku, ali članovi porodice i dalje nose isto ime; svi članovi jedne generacije su bratski udruženi prema zajedničkom pretku

PORODICA n Velika porodica – uglavnom monogamni brak, ali se mogu desiti i sledeći oblici braka: n n n Poligamija – kada jedan muškarac ima više žena Poliandrija – kada jedna žena ima više muškaraca Patrijarhalna porodica – najveći autoritet porodice je otac porodice – pater familijas; otac porodice je vlasnik čitave imovine, žene i deca ne poseduju ništa, njemu pripada čak i ženin miraz; otac je nosilac službene vlasti u porodici; žene su smatrane manje vrednim bićima

PORODICA n n n Savremena porodica – nastala iz velike, tj patrijarhalne porodice, nakon građanskih revolucija; značajnu ulogu imao proces sekularizacije; savremenu porodicu čine bračni par i njihova rođena i/ili usvojena deca; ravnopravnost bračnih partnera Redukcija nekadašnjih funkcija porodice – npr. ekonomska funkcija se uglavnom svodi na potrošačku Da li savremena porodica čoveka čvršće vezuje za porodični život ili ga odvaja od istog?