III deo STRUKTURA I DINAMIKA DRUTVA Drutvo i

III deo – STRUKTURA I DINAMIKA DRUŠTVA Društvo i društvene promene

DRUŠTVENE PROMENE I ISTORIJSKI TIPOVI DRUŠTVA n Osnovna podela teorija društvenih promena: 1. 2. n Teorije sistemske promene Teorije promena prema opštem pravcu kretanja istorije Dve vrste sistemski promena: n n Promene unutar sistema predstavljaju promene koje ne menjaju temelje vladajućeg poretna i oni u suštini ostaju isti. Ove promene su uglavnom evolutivne i adaptacione. Promene sistema predstavljaju revolucionarne promene sistema kao celine.

DRUŠTVENE PROMENE I ISTORIJSKI TIPOVI DRUŠTVA n n Činioci društvenih promena: prirodni uslovi, ekonomija, tehnologija i organizacija; društveni slojevi, klase, elite moći, društveni pokreti, politika, kulturni činioci, harizmatske vođe, planetane elite moći i slično Prema Kontu, kroz istoriju postojalo tri stupnja društvenog razvoja: n n n Divljaštvo Varvarstvo i Civilizacija

DRUŠTVENE PROMENE I ISTORIJSKI TIPOVI DRUŠTVA n Marksistička tipologizacija istorijskih tipova društva: Prvobitna ljudska zajednica, n Robovlasničko društvo, n Feudalno društvo n Kapitalističko društvo i n Komunističko društvo n

DRUŠTVENE PROMENE I ISTORIJSKI TIPOVI DRUŠTVA n Gidensova tipologizacija društva: 1. 2. 3. 4. Lovačka i sakupljačka Poljoprivredna društva Stočarska društva i Neindustrijske civilizacije

DRUŠTVENE PROMENE I ISTORIJSKI TIPOVI DRUŠTVA n Istorijska klasifikacija ljudskih društava prema opštim karakteristikama: 1. 2. 3. 4. Arhaično društvo Tradicionalno društvo Moderno društvo Postmoderno društvo

DRUŠTVENA POKRETLJIVOST n n n Horizontalna pokretljivost – situacija kada pojedinac ili grupa menja svoju društvenu ulogu ne menjajući pritom socijalni status Vertikalna pokretljivost – društveni proces kada pojedinci ili grupe menjaju svoju ulogu u društvu prelaskom na viši ili niži stepen na lestvici socijalne stratifikacije Prostorna pokretljivost je fizička pokretljivost pojedinaca i društvenih grupa u određenom geografskom prostoru; najizraženija je u migracijama

DRUŠTVENA POKRETLJIVOST n Kanali društvene pokretljivosti: Obrazovanje n Bavljenje politikom i n Sklapanje braka n

PROMENE U SAVREMENOM DRUŠTVU Tri naučno-tehnološke revolucije u savremenom društvu: n I. III. Otkriće parne mašine Otkriće električne energije i Pronalazak atomske energije

PROMENE U SAVREMENOM DRUŠTVU n Promene koje je izazvala treća naučnotehnološka revolucija: Način proizvodnje - Automatizacija i robotizacija n Vlasnička struktura - Sve izraženiji akcionarski oblik vlasništva n Socijalna struktura - Preoblikovanje tradicionalnih klasa i slojeva u smeru stvaranja mnoštva različitih socijalih slojeva i grupa n

PROMENE U SAVREMENOM DRUŠTVU n Negativne posledice treće naučno-tehnološke revolucije: n n n Zagađenje životne sredine, Prekomerno zagrevanje planete i probijanje ozonskog omotača što prouzrokuje klimatske promene, Nuklearno naoružanje, Nuklearne havarije, Genetske promene u organizmima i Kloniranje živih bića i slično

PROMENE U SAVREMENOM DRUŠTVU Proces globalizacije – povezan sa savremenim tehnologijama i njihovim uticajem na stvaranje globalnog tržišta, modernu podelu rada i svetsku planetarnu međuzavisnost n Shvatanja o globalizaciji: n Skeptici n Hiprghobalisti i n Transformacionalisti n

PROMENE U SAVREMENOM DRUŠTVU Akulturacija je kulturni proces dovođenja u dodir različitih kulturnih grupa koje utiču jedna na drugu. n Multikulturalizam predstavlja proces i odnos koji izrasta iz uvažavanja manjinskih grupa (etničkih, kulturnih, rasnih i slično). n Kulturni pluralizam predstavlja koegzistenciju različitih kulturnih zajednica. n

PROMENE U SAVREMENOM DRUŠTVU Osnovno geslo postmodernizma: “sve prolazi, sve je dopušteno”. n Pojave koje se u savremenoj kulturi označavaju zbirnim imenom “biznis u kulturi”: n Marketing n Sponzorstvo i n Menadžment n n Traganje za novim stilovima života predstavlja dinamičnu komponentu savremene kulture