II Murad Dnemi 1426 14441444 1451 Amac Balkanlarda

II. Murad Dönemi (1426 -1444/1444 -1451)

Amacı: Balkanlarda Osmanlı aleyhine bozulan dengeyi yeniden sağlamak. *II. Murat, kuruluş döneminin son padişahıdır. *II. Murat, Türkçe’ye çok önem vermiştir. Devletin resmi kayıtları II. Murat’tan itibaren Türkçe tutulmuştur. İSTANBUL KUŞATMASI Tarih: 1422 Sebep: II. Murat, Çelebi Mehmet’in oğlu Mustafa Çelebi’ yi tahta çıkarmak isteyen Bizans’ı cezalandırmak istedi. Sonuç: 50 gün süren kuşatmayı, II. Murat, Mustafa Çelebi’nin Bursa’yı kuşatması üzerine kaldırmak zorunda kaldı. ŞEHZADE MUSTAFA OLAYI (Çelebi Mehmed’in oğlu) Tarih: 1422 Sebep: Çelebi Mehmed’in oğlu Şehzade Mustafa tahta geçmek için Bizans ve Anadolu beyliklerinin desteği ile ayaklandı. Sonuç: 1423’te İznik’te yakalanarak öldürüldü.

EDİRNE-SEGEDİN ANTLAŞMASI Tarih: 1444 Taraflar: Osmanlı- Macar+Sırp Maddeleri: 1 - Bulgaristan’daki Osmanlı egemenliği tanınacak. 2 - Sırp despotluğu tekrar kurulacak ve Osmanlılara vergi verecek. 3 - Eflak beyliği Macar egemenliğinde kalacak, Osmanlılara vergi vermeye devam edecek. 4 - Tuna nehri taraflar arasında sınır olacak. 5 - Antlaşmanın süresi 10 yıldır. En önemli maddesi: İki taraf birbirleriyle 10 yıl savaşmayacaklar. ( II. Murad bu maddeyi antlaşmaya koyarak tahtı 12 yaşındaki oğlu II. Mehmed’e bırakmak istiyordu. 10 sene sonra II. Mehmed savaşacak yaşa gelecekti. ) *Segedin antlaşması sonucu tahtın II. Mehmet’e bırakılması Osmanlı devletinin içinde ve Avrupa’da olmak üzere iki önemli sonuç doğurdu. I. Osmanlı Yönetimine Etkisi: Küçük yaştaki bir şehzadenin tahta çıkması Osmanlı devleti içinde karışıklıklara sebep oldu. Çandarlı Halil Paşa ile öbür vezirler Şehabettin Paşa, II. Mehmet’in lalaları Zağnos Paşa, İbrahim paşa arasında nüfuz mücadelesi başladı. Bu mücadele Çandarlı sülalesinin yönetimden Fatih tarafından uzaklaştırılmasına kadar devam etmiştir. II. Avrupa’daki Etkisi: Çocuk yaşta bir padişahın tahta çıkması Avrupa’da yeni bir ümit doğurdu. Segedin anlaşmasının kabul edilemeyeceği ilan edildi. Yeni bir haçlı seferi hazırlığına girişildi.

VARNA SAVAŞI Tarih: 1444 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Macar, Erdel, Eflak, Leh, Venedik, Sırp, Alman) Sebepler: 1 - Osmanlı tahtına 12 yaşındaki II. Mehmed’in geçmesi. 2 - Haçlıların Avrupa’nın güneydoğusunu Türklerden korumak istemesi. 3 - Edirne-Segedin Antlaşması’nı papanın onaylamaması üzerine geçersiz sayılması. 4 - İstanbul’u Osmanlılardan korumak. Sonuçlar: 1 - Hıristiyanların Osmanlıları Avrupa’dan atma ümitleri sona erdi. 2 - Bizans’ın kaderi belirlendi. 3 - Balkanlarda 500 yıl sürecek Osmanlı hâkimiyeti başladı, Rumeli’de kesin olarak Türk egemenliği sağlandı. 4 - Varna Savaşı’ndan önce II. Murad ikinci kez tahta çıktı. Varna Savaşı’nda İkinci Murad öğleden sonra muharebe meydanını gezer. Düşman askerlerinin hep genç olduğunu görür. Komutanlarından birine sorar : “ Garip değil mi? Bu kadar ölünün içinde hiç ak sakallı görmedim. Hepsi genç hepsi taze! “ Bunun üzerine komutan şu cevabı verir: - Padişahım! Eğer içlerinde bir ak sakallı olsaydı, başlarına bu felaket gelir miydi?

II. KOSOVA SAVAŞI Tarih: 1448 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar ( Macar, Erdel, Eflak, Alman) Sebep: 1 - Haçlılar Varna yenilgisinin izlerini silmek istediler. 2 - Türk düşmanı Hunyadi Yanoş’un Macar kralı olup Haçlıların yardımı ile Osmanlılara saldırmak istemesi. Sonuç: 1 - Avrupalı ülkeler saldırıdan savunmaya geçtiler. Haçlılar bir daha Türklere saldırmaya cesaret edemediler. (1683 tarihine kadar) 2 - Bu zafer Türklerin kesin olarak Balkanlara yerleşmesini sağlamıştır. 3 - Eflak yeniden Osmanlılara tabi oldu. 4 - Bulgaristan ve Kuzey Yunanistan Osmanlı yönetimine girdi. Bu bölgelere Anadolu’dan getirilen göçmenler yerleştirildi ve özellikle Bulgaristan hızla Türkleşti. 5 - Türklerin son savunma, haçlıların son saldırı savaşı olmuştur.

II. Murad, oğluna şöyle seslenir : “ Ey oğul, şunu iyice öğrenmelisin: Herhangi bir şeyin, devamlı olarak kaba kuvvet, kılıç, kahramanlık ve ezici güç zoruyla meydana gelmesiyle, akıl, tedbir, sabır, ileri görüşlülük, imtihan ve yorucu tecrübeler sonucu dilediğimiz şekilde meydana gelmesi arasında büyük farklılıklar vardır. Birinci yol her zaman geçerli olmadığı gibi, sakıncaları da çoktur. Bir adam bir bahçe dolusu meyveyi yemek için bir bahçeye girdiğinde, henüz olmamış ham meyveleri koparıp ağzına atsa, yemek istediği şey meyve değil belki de zehirdir. Fakat olgunlaşmasını bekleyip ondan sonra koparıp yese, yediklerine ancak o zaman meyve denebilir. Aklın gücü daima kılıçtan üstündür. Ben nice yiğitlerin akıllarını kullanamadıkları, sırf kılıçlarına güvendikleri için yok olduklarını gördüm. Güçlü kuvvetli olmak iyidir. Ancak kuvvet aklın emrine verilmelidir. Benim ecdadım, benim sayemde ölümden kurtulmuşlardır. Ben de, senin doğuşunla ve senden doğacak olanlarla ölümden ve daimi bir yok oluştan bir bakıma kurtulmuş sayılırım. Sen de öyle olacaksın. “ ( Popüler Tarih Dergisi, Mayıs, 2003, s. 23 )

Soru 1 • Osmanlı Devleti’nin iskan edilecek bölgelere daha çok konar-göçerleri yerleştirmesinin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir? • A) Sınırların güvenliğini sağlamak • B) Göç işini kolaylaştırmak • C) Ticareti geliştirmek • D) Fetihlerin devamını sağlamak • E) Hristiyan birliğini parçalamak. • Soru 2 Sözel ÖSS Tarih (Konu Anlatımlı) Güvender Yayınları-2006 • XIV. yüzyıl başlarında, • Anadolu’da; Türkiye Selçukluları, Anadolu beylikleri, İlhanlılar, Trabzon Rum İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu değişik bölgelere hakimdi. • Balkanlarda Sırbistan Krallığı, Bulgar Krallığı, Arnavutluk, Eflak, Boğdan, Bosna-Hersek ve Erdel beylikleri bulunuyordu. • Buna göre, Anadolu ve Balkanların siyasal durumuyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? • Bizans İmparatorluğu’nun Anadolu ve Balkanlara hakim olduğu • Anadolu’da ve Balkanlarda siyasal birliğin olmadığı • Balkanlarda halkın yöneticilerden memnun olmadığı • Anadolu’da Türk kültürünün yaygınlaştığı • Doğu-Batı kültürleri arasında etkileşimin başladığı. • Sözel ÖSS Tarih (Konu Anlatımlı) Güvender Yayınları-2006

Soru 3 • Osmanlı Devleti’nin Balkan topraklarına kesin olarak yerleşmesi hangi hükümdar döneminde gerçekleşmiştir? • A) Orhan Bey B) I. Murat C) I. Bayezid D) II. Murat E) II. Mehmet • Sözel ÖSS Tarih (Konu Anlatımlı) Güvender Yayınları-2006 Soru 4 • Osmanlı Devleti’nde I. Murat zamanında Yeniçeri Ocağı’nın kurulmasında aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur? • A) Dirlik sisteminin uygulanması • B) Egemenlik anlayışının değişmesi • C) Yaya ve müsellemlerin yetersiz kalması • D) Denizcilik faaliyetlerinin başlaması • E) Balkanlarda Haçlı ittifakının kurulması. • Sözel ÖSS Tarih (Konu Anlatımlı) Güvender Yayınları-2006

Soru 5 • Ankara Savaşı’ndan sonra Osmanlı Devleti, Fetret Devri’ne girmesine rağmen, Balkanlarda önemli sayılabilecek ayaklanmalar görülmemiştir. • Aşağıdakilerden hangisi, bu durumda etkili olmamıştır? • A)Halka din ve vicdan hürriyeti tanınması • B)Balkanlarda can ve mal güvenliğinin sağlanması • C) Şeyh Bedreddin isyanının çıkması • D) Tımar ve tahrir sisteminin uygulanması • E) Adaletli ve hoşgörülü bir politika izlenmesi. • Soru 6 Sözel ÖSS Tarih (Konu Anlatımlı) Güvender Yayınları-2006 • Osmanlı Devleti’nin Rumeli’de uyguladığı aşağıdaki yerleşme politikalarından hangisi, aynı zamanda Anadolu’daki iç huzurun sağlanması amacına da yöneliktir? • A) Bölgeye yerleştirilen halktan bir süre vergi alınmaması • B) Yeni yerleşim birimlerinin halktan bir süre vergi alınmaması • C) Cihat politikasına ağırlık verilmesi • D) Göçmen aileler seçilirken, özellikle aralarında anlaşmazlık olanlardan birinin tercih edilmesi • E) Rumeli’nin yerli halkının elindeki toprakların kullanım hakkının ellerinden alınmaması

Soru 7 • Aşağıda verilen gelişmelerden hangisi, Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde batı yönünde ilerlemesini kolaylaştıran etkenlerden biri değildir? • A) Bizans’ta taht kavgalarının yaşanıyor olması • B) Doğuda Timur’un Osmanlıları tehdit etmesi • C) Balkan devletleri arasında siyasal birlik bulunmaması • D) Avrupa kıtasında mezhep kavgalarının yaşanıyor olması • E) Feodal senyörlerin ve Kilise’nin baskısından bunalan halkın, Osmanlıları kurtarıcı olarak görmesi. Soru 8 • Osmanlı Beyliği’nin kuruluş yıllarındaki aşağıdaki özelliklerinden hangisinin, o dönemde Anadolu’da bulunan diğer Türk beyliklerine göre bir avantaj olduğu söylenemez? • A) İslam dinini kabul etmiş olması • B) Batı yönünde ilerleme politikası izlemesi • C) Beylikler arasındaki çekişmelerin dışında kalması • D) Bizans topraklarına sınırının olması • E) Merkeziyetçi bir anlayışı benimsemesi.

Soru 9 • Osmanlılar, ilk dönemlerde genellikle batı yönünde fetihler yaparak genişlemeye çalışmışlardır. Özellikle Rumeli’de ve Balkanlar’da aldıkları topraklara, doğudan göç edip gelen Türkmenler yerleştirilmiş ve bu Türkmenlere belli yükümlülükler verilmiştir. • Osmanlılar bu uygulamalar ile, aşağıdakilerden hangisini amaçlamış olamazlar? • A) Devletin gelirlerini artırmayı • B) Göçebe kitlelerin üretime katılmasını sağlamayı • C) Bölgedeki egemenliği kalıcı kılmayı • D) Bölgeyi gayrimüslimlerden arındırmayı • E) Bölgenin güvenliğini sağlamayı. Soru 10 • Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde, Hristiyan nüfusun Müslümanlara göre hızla artması, daha çok aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? • A) Fetihlerin daha çok batı yönünde yapılmasıyla • B) Ülkede Müslüman nüfusun azalmasıyla • C) Müslümanların başka ülkelere göç etmesiyle • D) Savaşlarda birçok Müslümanın ölmesiyle • E) Dinsel hoşgörüye dayalı bir politikanın izlenmesiyle.