ICT Zorg Hugo Velthuijsen Dr Hugo Velthuijsen Introductie

ICT & Zorg Hugo Velthuijsen

Dr Hugo Velthuijsen Introductie • Hanzehogeschool Groningen • • Lector New Business & ICT Leading Lector Kenniscentrum Ondernemerschap • Achtergrond • Drs. Wiskunde / Dr. Computer Science/Artificial Intelligence • • 11 jr research & development in Nederland en de VS 2 jr sales @ KPN 8 jr business management @ KPN 3 jr lector @ Hanzehogeschool Groningen • Thema’s • ICT & Zorg, ICT & Energie, Offshoring, ICT Ondernemerschap Center of Applied Research & Innovation: Entrepreneurship 2

Belang ICT & Zorg De gevolgen van Krimp ■ ■ De zorgvraag en zorgkosten stijgen en Aanbod van (potentiële) verzorgers op de arbeidsmarkt daalt arbeidsmarktvraagstuk ■ Tevens noodzakelijke verschuiving van intramuraal naar extramuraal ► langer thuiswonen, levensloopbestendig wonen ■ Deze problematiek is in aard en omvang extremer en urgenter in NO en O-Groningen dan elders. ■ Technologie kan helpen bij het adresseren van dit arbeidsmarktvraagstuk Verwachting: acute problemen 2013 -2014

ICT & Zorg Medische Technologie ■ Technologie in de zorg zou bijdragen aan: ■ Betere kwaliteit zorg ■ Oplossen arbeidsmarkt probleem ■ Kostenbesparingen e. Health Zorg op Afstand ■ De praktijk is echter weerbarstig: ■ > 75 % projecten Zorg & Technologie niet voorbij de Woonzorg Domotica pilot fase 5 -3 -2021 New Business & ICT 4

Barrières beperken kansen van technologie in de Zorg Opschaling van e. Health mislukt vaak door de volgende barrières: ■ Perverse financiële prikkels in de zorg ■ Belemmerende wet- en regelgeving (bv systeemschotten, BSN-beperking) ■ Cultuur en draagvlak medische professionals en patiënten ■ Aanbod diensten en knowhow ■ Medical evidence beperkt of ontbreekt ■ Uniformering en standaardisatie ■ Onvoldoende samenwerking ■ Onbekendheid met wat ICT oplevert ■ Kosten/baten onevenredig verdeeld ■ Te weinig regie Bron: Ellen Maat, Programma directeur Min VWS, KNMG congres e. Health 5 -3 -2021 New Business & ICT 5

Multidisciplinaire samenwerking Interculturaliteit ■ Gebruikerswensen ■ Technology push ■ Voorstellingsvermogen ■ Afschuifgedrag ■ Wetenschappelijke methodologie ■ Evidence-based, grote N, RCT’s ↔ ■ Action research, lage N, grote impact kosten & organisatie 5 -3 -2021 New Business & ICT 6

Domotica = electronica in huis = 5 -3 -2021 New Business & ICT + 7

Levensloopbestendig wonen Aanwezigheid van Domotica in een huis ontwikkelt zich ■ Mensen maken keuzes op verschillende momenten in hun leven ■ Iedere keus staat doorgaans los van de toekomst maar wordt beïnvloed door het verleden ■ Gedurende het leven zijn andere criteria dominant ■ Steeds is er sprake van concurrerende oplossingen ■ Lage incrementele kosten en gebruikersgemak zullen doorgaans de doorslaggevende criteria zijn Echter: Voorbeeld uit het leven van een familie • Basis: telefoon, TV, internet • Energie besparing • Audio door het hele huis • Gaming • Beveiligingssysteem • Groene energie installatie • Persoonlijke alarmering • Zorg op afstand ■ Huidig productportfolio is vaak duur, slecht uitbreidbaar en niet makkelijk in gebruik te nemen De Domotica markt is samengesteld uit verschillende markten 5 -3 -2021 New Business & ICT 8

Behoeften ■ Behoeften zijn individueel ■ Betaalbaarheid is individueel ■ Behoeften verschillen per levensfase ■ Denk aan marktsegmentatie ■ Denk aan de bestaande context ■ Bied keuzevrijheid 5 -3 -2021 New Business & ICT 9

Domotica - behoeften Piramide van Maslow als kapstok 1 Behoefte aan zelfontplooiing informatiediensten Behoefte aan waardering en erkenning Behoefte aan sociaal contact dagagenda gordijnsluiter Geavanceerd muziekssyteem Contact lotgenoten Contact vrienden Contact familie videocommunicatie Lichamelijke behoefte 1 Eigen EPD deurbediening gasfornuisprotectie Sport / bewegen Contact clubs buurtcontact Contact huisarts deurcamera Behoefte aan veiligheid en zekerheid internettoegang inbraakalarmknop brandalarm valdetectie Hotline mantelzorger Online boodschappen bestellen Bewaking slaapritme Boodschappen bezorgen Gesuggereerde volgordelijkheid volgens deze piramide is empirisch niet aangetoond 5 -3 -2021 New Business & ICT 10

ICT & Zorg - behoeften Overzicht van Vilans Hulpmiddelen/ domotica Multi. Functioneel Centrum Zorghuis Zorg voor naasten Huismeester Wonen Woningcooperatie Huisarts GGZ Gezondheid Welzijnswerk Burger Mobiliteit Contacten Dagbesteding/ werk Openbaar vervoer Ziekenhuis Thuiszorg Belbus/ taxi Oppasdiensten Vrijwilligers werk Behoeften en voorzieningen voor de ouder wordende burger Reintegratie Bron: Vilans 5 -3 -2021 New Business & ICT 11

Waar kan technologie worden ingezet? Er is een zeer breed spectrum waar technologie al wordt ingezet Multi. Functioneel Centrum Thuiszorg Zorg voor naasten Huismeester Gezondheid Woningcooperatie Welzijnswerk Burger Mobiliteit Dagbesteding/ werk Vrijwilligers werk In projecten Lectoraat Reintegratie 5 -3 -2021 New Business & ICT 12

ICT & Zorg – Onze insteek Ondernemerschap / New Business & ICT ■ Richten op oplossingen voor gevolgen van krimp: ■ Arbeidsmarktvraagstuk: kan goede zorg met minder mensen? ■ Extramuralisatie ■ Procesoptimalisaties ■ Focus op slechten barrières: ■ Gebruikersacceptatie: medewerkers en patiënten ■ Duurzame financiële inbedding ■ Randvoorwaardelijkheden, zoals privacy ■ Opschaling / new business development 5 -3 -2021 New Business & ICT 13

Projecten ■ IM-LVG: Intelligente Monitoring van Licht Verstandelijk Gehandicapten ■ CAVE: Computer Aided Virtual Environment voor Alzheimer’s patiënten ■ KVisio: Ondersteuning verbetering fitheid ZEVVB cliënten ■ Onderzoek Gebruikerswensen Ouderen en Domotica ■ EPD op IPAD: standaardisatie statusvoering en automatisering overdracht en brievengenerator ■ Wiel & Deal: ondersteuning zelfstandig wonende gehandicapte studenten ■ Kennisnetwerk Auditieve Verwerkings Problematiek ■ ITRACT: Slimmere vervoersconcepten in krimpregio’s, waaronder vervoer van en naar ziekenhuis ■ i. Age (i. a. ): Wonen en Werken ouderen voor versterking gemeenschappen ■ e. Health. Plaza: platform voor samenwerking met de RUG 5 -3 -2021 New Business & ICT 14

IM-LVG Licht verstandelijk gehandicapten ■ LVG’ers ■ IQ ca 50 -85 ■ Behoefte aan rust, orde en regelmaat ■ Beperkt besef van tijd, tijdsduur, plaats, afstand, risico’s, goed/fout ■ Moeite met “oorzaak-gevolg”. “als-dan”, in actie komen, plannen, dingen afmaken ■ Huidige ondersteuning ■ menselijke interventies: observeren, signaleren en interveniëren ■ voornamelijk reactief ■ Verbeteringen: ■ ■ ■ 5 -3 -2021 Lectoraat New Business & ICT Observeren, signaleren en interveniëren automatiseren Bevorderen zelfredzaamheid cliënten Begeleiding van reactief naar proactief Begeleiding van operationeel naar tactisch Verlaging van het aantal incidenten en escalaties

CAVE Computer Aided Virtual Environment voor Alzheimer’s patiënten ■ Gericht op verbeteren welbevinden dementerenden ■ Herinneringen stimuleren door projectie beeld & geluid (en geur? ) ■ Content generiek en specifiek ■ Sensoren voor observaties ■ Reactie en interactie ■ Fysieke toestand ■ Psychische toestand? ■ Effecten op zorgorganisatie 5 -3 -2021 New Business & ICT 16

KVisio Ondersteuning verbetering fitheid ZEVVB cliënten ■ ZEVVB: Zeer ernstig verstandelijk en visueel beperkt ■ Ondersteuning onderzoek Aly Waninge ■ Stimuleren door positieve feedback ■ Koppelingen met fitness apparatuur ■ Consequenties voor de organisatie: ■ Acceptatie begeleiding ■ Leren inzetten als instrument ■ Vergroting aantal cliënten in beweging met dezelfde begeleiding 5 -3 -2021 New Business & ICT 17

Wiel & Deal ■ Gericht op zelfstandig wonen gehandicapte studenten ■ Technologie inzetten voor maximaliseren zelfstandigheid ■ Thuis & onderweg ■ Gemak ■ Veiligheid ■ Ontwikkeling interactief, iteratief en exploratief 5 -3 -2021 New Business & ICT 18

EPD op i. Pad ■ Gegevens overal bij de hand ■ Invoer aan bed ■ Standaardisatie statusvoering ■ Automatisch afspraken vastleggen en brieven dicteren ■ i. Pad als verandertool? ■ Technische uitdagingen ■ Netwerk ■ Beveiliging ■ User/multi-user ■ Toegang bestaande systemen 5 -3 -2021 New Business & ICT 19

Onderzoek gebruikerswensen ■ Opdracht Zorggroep Meander, project De Gilde ■ Huisvesting ouderen met zorgindicatie ■ Computerscherm en Domotica aanwezig maar niet gebruikt ■ Gesprek met bewoners over hun behoefte ■ Niet alleen vertellen maar ook laten zien ■ Uitkomsten: ■ Dialoog is goed mogelijk ■ Er is interesse ■ Simpel beginnen en langzaam laten groeien 5 -3 -2021 New Business & ICT 20

ICT & Zorg – Terugkerende thema’s Ondernemerschap / New Business & ICT ■ Goede dialoog inrichten met gebruikers (medewerkers en cliënten): co-creatie ■ Al tijdens ontwikkeling oplossingen ontwikkelen voor opschalen: ■ Verandermanagement en gebruikersacceptatie ■ Organisatie & processen ■ Duurzame financiering ■ Continue groei ■ Beheer en onderhoud technische oplossingen ■ Randvoorwaardelijkheden, zoals privacy ■ Bruggen bouwen tussen zorginstellingen, bedrijven en kennisinstellingen 5 -3 -2021 New Business & ICT 21

Dank u!