Ichtiofauna wd Polski z uwzgldnieniem wd Polski Poudniowej

Ichtiofauna wód Polski z uwzględnieniem wód Polski Południowej

Ichtiofauna - gatunki ryb zamieszkujące określony ciek, akwen lub obszar w jednym okresie. Skład i liczebność ichtiofauny w zbiorniku wodnym zmienia się przez odłów, zarybianie, wypieranie przez gatunki obce, zwłaszcza gatunki inwazyjne oraz przez zmiany warunków panujących w zbiornikach wodnych.

Ryby Bałtyku Śledź bałtycki (18 -24 cm) Dorsz (30 -90 cm) Szprot (16 cm) Belona (60 -100 cm)

Flądra (płastuga) (25 -30 cm) Sieja (35 -45 cm) Turbot (90 -100 cm) Sola (40 -70 cm)

Węgorz (50 -200 cm) Płoć (30 -50 cm) Łosoś/Troć (65 -150 cm) Szczupak (40 -150 cm)

Ryby słodkowodne Płoć, płotka (Rutilus rutilus) - ryba z rodziny karpiowatych. Ciało krótkie, wysoko wygrzbiecone, bocznie ściśnięte, w wodach ubogich w pokarm bardziej wysmukłe. Głowa krótka, szczęka górna nieco wysunięta przed mały, końcowo położony otwór gębowy. Płetwy piersiowe najdłuższymi promieniami sięgają nasad płetw brzusznych. Grzbiet ciemnobrązowy lub szaroczarny z niebieskawym lub zielonkawym połyskiem, boki jasnosrebrzyste, brzuch biały. Płetwa grzbietowa i ogonowa są szare z czerwonawym odcieniem, inne płetwy czerwonawe. Tęczówka oka czerwona. Odżywianie: Małe organizmy zwierzęce oraz rośliny.

Leszcz (Abramis brama) - ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych. Leszcz jest gatunkiem bytującym w głębokich słodkich wodach stojących, zasobnych w osady mułowe, o czym świadczy jego kształt ciała (wydatny brzuch i grzbiet, co dowodzi dużej zwrotności ryby w płaszczyznach pionowych) i ryjkowaty pyszczek (leszcz żywi się pokarmem zalegającym w mule. Dzięki właściwościom swojego aparatu gębowego jest w stanie zasysać muł, a następnie wypluwać go i wyszukiwać cząstki pokarmu).

Krąp (Blicca bjoerkna) - ryba z rodziny karpiowatych, często mylona z leszczem. Różni się jednak od niego mniejszą ilością promieni miękkich w płetwach: grzbietowej i odbytowej oraz mniejszą ilością łusek w linii bocznej. Żywi się bezkręgowcami, larwami owadów i roślinami. Często uważana za szkodnika. Z tego powodu nie posiada ani wymiaru ani okresu ochronnego.

Karp (Cyprinus carpio) - ryba z rodziny karpiowatych. mocny tułów o płaskiej stronie brzusznej, ubarwienie ciała - żółtobrunatne do ciemnobrunatnego - zależne od odmiany oraz warunków środowiskowych, otwór gębowy końcowy z grubymi wargami i czterema wąsikami – dwa małe, na górnej wardze, i dwa większe, w kącikach pyska, wysuwalne górne szczęki, płetwa grzbietowa pojedyncza, długa, początek przypada w najwyższym punkcie grzbietu przed nasadą płetwy brzusznej, koniec sięga nasady płetwy odbytowej, płetwa ogonowa nieco zaokrąglona, słabo wcięta, krótka płetwa odbytowa kolor mięsa: białe mięso (tłusta ryba), czerwone mięso (chuda ryba), brak żołądka. Odżywia się drobnymi zwierzętami wodnymi, owadami i ślimakami.

Karp Zatorski - unikalny gatunek miejscowego pochodzenia o ubarwieniu oliwkowo – niebieskim.

Karaś (Carassius) –zasięg występowania: w rzekach całej Polski i zbiornikach wodnych, z wyjątkiem szybko płynących potoków i zbiorników górskich, siedlisko: płytkie, zarastające roślinnością zbiorniki wodne, wypłycone części dużych jezior, małe oraz ciepłe jeziora z bogatą roślinnością wodną. Ciało silnie wygrzbiecone, krępe, bocznie ścieśnione. Brak wąsów. Grzbiet brązowawy z zielonym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółtawobrązowe. Strona brzuszna od żółtawej do brudnobiałej. Na trzonie ogona ciemna plama. Długość 20 do 35 cm. maksymalnie 50 cm. Odżywianie - rośliny wodne i małe zwierzęta denne.

Kleń (Leuciscus cephalus syn. Squalius cephalus) gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny karpiowatych. Przeciętnie osiąga długość 40 -50 cm i 2 -3 kg wagi, maksymalnie dorasta do 60 cm. Ciało wrzecionowate, lekko bocznie spłaszczone, pokryte dużymi, czarno obrzeżonymi łuskami. Dzięki temu charakterystycznemu ułuszczeniu łatwo go odróżnić od jazia i jelca. Szeroki otwór gębowy w położeniu końcowym. Płetwa grzbietowa i ogonowa szarozielone, płetwy brzuszne i odbytowa czerwone. Płetwa odbytowa zaokrąglona. Grzbiet szaro-brązowy z zielonym odcieniem, boki srebrzyste, brzuch jasny. Tęczówka szara.

Jaź (Leuciscus idus) - gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny karpiowatych. Osiąga 40 -50(80)cm długości i 2(5)kg wagi. Ciało bocznie spłaszczone, lekko wygrzbiecone, pokryte małymi łuskami. Głowa mała, otwór gębowy w położeniu końcowym. Oczy duże. Grzbiet szaroniebieski lub ciemnozielony, boki srebrzyste, brzuch biały. Płetwy grzbietowa, ogonowa i odbytowa są szare, pozostałe żółtawe lub czerwonawe. Żywi się owadami, mięczakami, skorupiakami, a czasem także małymi rybami.

Certa (Vimba vimba) - ryba anadromiczna z rodziny karpiowatych. Długość do 50 cm (zazwyczaj 30 -40 cm). Ciało wydłużone, mocno bocznie spłaszczone, na brzuchu pozbawiony łusek kil, na grzbiecie przed płetwą grzbietową również pozbawiony łusek rowek. Otwór gębowy miękki o grubych wargach, brzuszny położony w dolnej części wystającego pyska. Płetwa ogonowa głęboko wcięta. Grzbiet szarawoniebieski, boki srebrzyste, brzuch biały, tęczówka szarobrązowa. W okresie tarła grzbiet i boki stają się prawie czarne, a spód ciała pomarańczowy lub żółty.

Lin (Tinca tinca) - słodkowodna ryba z rodziny karpiowatych. Ciało lina jest pokryte drobnymi łuskami, mocno osadzonymi w śluzowatej skórze. Płetwy charakterystycznie zaokrąglone. Otwór gębowy poziomy. W kącikach znajduje się po jednym krótkim i miękkim wąsiku. Hodowlana odmiana, zwana złotym linem jest w naszym klimacie bardzo popularną rybą ozdobną, często spotykaną w przydomowych oczkach wodnych i stawkach. Osiąga długość 70 cm i wagę 6 kg Żywi się drobnymi zwierzętami dennymi. Aktywniejszy nocą. Zimę spędza zagrzebany w mule.

Okoń (Perca) – rodzaj drapieżnych ryb słodkowodnych zaliczany do okoniokształtnych. Ma duży pysk, który zdolny jest do dużego rozwarcia. Łuski koloru srebrnego, drobne i głęboko umiejscowione. Ich charakterystyczne ząbkowane krawędzie nadają rybie szorstkość w dotyku. Ma dużą, dwudzielną płetwę grzbietową; przednia jej część, większa, rozpięta jest na ostrych, kolczastych promieniach twardych. Płetwy brzuszne, odbytowa i ogonowa są barwy pomarańczowej, na brzegach krwistoczerwone. Część grzbietowa mocno wysklepionego ciała jest ciemnoturkusowa. Rozpoczynają się na niej, schodząc w kierunku jaśniejszych boków, charakterystyczne ciemne, poprzeczne pręgi w liczbie 5 -9. Okonie żyją w stadach, przy dnie, blisko krzaków, kamieni i innych kryjówek.

Sandacz (Sander lucioperca) – gatunek drapieżnych, słodkowodnych ryb z rodziny okoniowatych. Jest najbardziej atrakcyjnym gatunkiem pod względem wędkarskim, cenowym oraz walorów smakowych mięsa. W okresie młodocianym odżywia się w stawach drobnymi zwierzętami bezkręgowymi. Na drapieżny tryb życia przechodzi w różnym czasie, decyduje o tym ilość i jakość pokarmu. Ciało krępe, wydłużone, szczupakowate, z szarobrązowym lub szarozielonym grzbietem, boki srebrzystozielone pokryte ciemnymi, poprzecznymi smugami. Na płetwie grzbietowej i ogonowej ciemne, regularnie rozmieszczone plamki. Pysk długi, spiczasty z szerokim otworem gębowym. Dorasta do 1, 3 m, osiągając do 23 kg. Przeciętna masa odławianych sandaczy wynosi 3 5 kg. Rekord Polski 15, 6 kg.

Szczupak (Esocidae) - rodzina ryb szczupakokształtnych. Ciało ich jest spłaszczone, opływowe. Głowa wydłużona, ze zwężającymi się szczękami i bardzo szerokim spłaszczonym pyskiem. Zęby szczupaka na dolnej szczęce są skierowane do środka i bardzo ostre, szczęka górna jest ich pozbawiona. . Łuski są dosyć małe, owalne, mocno osadzone w skórze. Linia boczna dobrze rozwinięta, często poprzerywana, posiada ona dwa lub trzy rozgałęzienia wzdłuż boków. Na głowie znajdują się liczne jamki zmysłowe. Płetwy grzbietowa i odbytowa są przesunięte mocno do tyłu i położone blisko siebie. Ubarwienie zmienne w zależności od warunków środowiska. Młode osobniki są zwykle jasnozielone, brązowawe lub srebrzyste. Ciemne plamy na bokach zlewają się czasami w poprzeczne smugi. Starsze osobniki mają ciemnozielony grzbiet, jaśniejsze nakrapiane żółtymi plamami boki i biały brzuch. Płetwy parzyste są czerwonawe i jasne, na nieparzystych występują ciemne poprzeczne paski. W dobrych warunkach rośnie bardzo szybko. Jest świetnie przystosowany do życia wodnego drapieżnika, normalnie jest aktywnym myśliwym, choć zalicza się do najbardziej drapieżnych ryb. Czyha w ukryciu między roślinami wodnymi i czeka na przepływającą zdobycz. Większe osobniki mogą aktywnie gonić ławice ryb (na przykład śledzi) w strefie pelagicznej dużych jezior albo Bałtyku. Szczupak wybiera ryby często występujące w jego ekosystemie i dostatecznie duże, "żeby były warte wysiłku”. Wśród szczupaków częstym zjawiskiem jest kanibalizm.

Węgorz europejski (Anguilla anguilla) – ryba z rodziny węgorzowatych. Ubarwienie najczęściej ciemne, czasem niemal całkowicie czarne, spód srebrzysty lub żółtawobiaławy. Skóra węgorza pokryta jest grubą warstwą śluzu. Łuski są drobne, elipsoidalne, głęboko osadzone. Nie ma płetw brzusznych. Osiąga od 100 do 150 cm długości. Samce są mniejsze od samic i osiągają długość od 50 do 70 cm (tzw. sznurówki). Największy węgorz złowiony dotąd w Polsce ważył 6, 43 kg. Żywi się głównie fauną denną (bezkręgowce) i drobnymi rybami, potrafi połykać zdobycz stosunkowo dużych rozmiarów. Jest zawziętym prześladowcą raków podczas linienia.

Wzdręga (Scardinius erythrophthalmus) - ryba z rodziny karpiowatych, często mylona z płocią od której jest bardziej jaskrawo ubarwiona i ciało ma silniej spłaszczone. Wzdręga bywa również nazywana krasnopiórką. Osiąga długość 25 -30(40) cm i wagę do 1 kg. Ciało bocznie spłaszczone. Otwór gębowy mały przedni, skierowany skośnie ku górze. Pomiędzy płetwami piersiowymi a odbytową występuje ostry, pokryty łuskami kil. Płetwa grzbietowa przesunięta do tyłu (jej przednia krawędź znajduje się na wysokości tylnej krawędzi płetw piersiowych. Grzbiet jest niebieskozielony, boki srebrzystobiałe z wyraźnym złotawym odcieniem. płetwy grzbietowa i piersiowe szare z czerwonawym odcieniem, pozostałe płetwy jaskrawoczerwone. Tęczówka oka żółta lub pomarańczowa.

Sum (Silurus glanis) - duża ryba z rodziny sumowatych, żyjąca w Polsce. Największa ryba słodkowodna Europy. Osiąga długość ponad 2 m i wagę ponad 100 kg (maksymalnie 5 m i wagę 306 kg). Ciało długie pozbawione łusek, głowa duża, otwór gębowy duży silnie uzębiony. Nad górną szczęką znajdują się dwa długie, a pod dolną cztery krótkie wąsy. Płetwa grzbietowa jest silnie zredukowana, posiada tylko 3 -5 promieni, natomiast płetwa odbytowa jest bardzo długa i sięga prawie do zaokrąglonej płetwy ogonowej. Ogon bardzo długi, stanowi 3/5 długości ciała. Oczy małe, nozdrza zakończone krótkimi mięsistymi rurkami. Ubarwienie zależy od środowiska. Grzbiet jest ciemny lub prawie czarny, czasem z zielonkawym, niebieskawym lub brązowawym odcieniem. Boki ciemnożółtawobiałe z wyraźnym szarobrązowym marmurkowym wzorem, brzuch szarobiały z ciemnymi nieregularnymi plamami. . Dożywa ponad 30 lat. Wybitny drapieżnik. Poluje na ryby różnych gatunków, jest kanibalem. Wbrew pozorom większość zdobyczy to niewielkie rybki o długości kilkunastu centymetrów.

Miętus (Lota lota) - jedyna słodkowodna ryba z rodziny dorszowatych. Długość przeciętnie około 60 cm (maksymalnie 120 cm), masa do 34 kg. Ciało ma kształt walcowaty, w dotyku bardzo miękkie. Charakterystyczną cechą jest pojedynczy wąs na środku brody oraz ustawienie płetw brzusznych przed piersiowymi. Głowa jest mocno spłaszczona, przypomina wyglądem głowę żaby. Miętus jest rybą zimnolubną. Tarło odbywa w zimie, w wodzie o temperaturze 2 -4 °C. W zależności od masy może złożyć od 10 tys. do 3 mln jaj. Żarłoczna zimą - pożywia się owadami, mniejszymi rybami, rakami i żabami.

Boleń (Aspius aspius) - ryba z rodziny karpiowatych. Boleń bywa również nazywany rapem lub rapą. Długie, wyciągnięte, bocznie nieco spłaszczone ciało. Głowa spiczasta, oczy małe. Szeroki, końcowo położony otwór gębowy. Nieco wysunięta szczęka dolna ma na końcu garbikowate zgrubienie, chowające się we wgłębieniu szczęki górnej. Krawędź płetwy odbytowej sierpowato wcięta. Zęby gardłowe dwurzędowe. Ubarwienie grzbietu oliwkowozielone z niebieskawym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółto lśniące. Strona brzuszna srebrzyście biała. Płetwy piersiowe, brzuszne oraz odbytowa są czerwonawe. Długość 50 -75 cm, maksymalnie 120 cm (ciężar do 12 kg).

Brzana (Barbus barbus) - gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych. Ciało długie, niskie i walcowate. Otwór gębowy dolny wysuwany zaopatrzony w dwie pary wąsików. oczy skierowane nieco ku górze. Płetwa ogonowa głęboko wcięta. Grzbiet oliwkowozielony lub ciemnoszary, boki jaśniejsze, brzuch biały. Płetwy grzbietowa i ogonowa szare z ciemniejszym obrzeżeniem, pozostałe płetwy czerwonawe. Osiąga przeciętnie około 70 cm, maksymalnie 120 cm długości i 12 kg wagi. Rekord Polski wynosi 85 cm (2003). Głównym pokarmem są larwy owadów wodnych (muchówki, chruściki, widelnice, jętki) oraz kiełże, mięczaki i skąposzczety, rzadziej małe ryby.

Lipień (Thymallus thymallus) - słodkowodna, zimnolubna ryba z rodziny łososiowatych Dorasta do długości 50 cm. Ciało ma lekko spłaszczone i małą głowę. Otwór gębowy niewielki, przedni, z drobnymi zębami, szczęka górna nieco dłuższa od dolnej. Łuski są duże, mocno osadzone w skórze. Młode osobniki są srebrzysto-jasnozielone z niebieskawymi plamami na bokach. Osobniki starsze mają grzbiet szarozielony, zielonkawe boki i biały brzuch. Na bokach podłużne ciemne smugi odpowiadające poszczególnym rzędom łusek. Płetwy nieparzyste mają bladofioletowy odcień, płetwa grzbietowa jest długa, wysoka i ozdobiona kilkoma rzędami czerwonych i czarnych plamek. Całe ciało ma metaliczny połysk. Płetwy grzbietowa, odbytowa, i piersiowe większe u samców niż u samic.

Troć jeziorowa (Salmo trutta lacustris L. ) — ryba z rodziny łososiowatych należąca do gatunku Salmo trutta. Osiąga bardzo różne rozmiary w zależności od miejsca występowania. W niektórych jeziorach dorasta do 5 kg, w innych osiąga 30 kg i 1, 5 m długości. Szczególnie duże rozmiary osiąga w Alpach. Ubarwienie jest srebrne z licznymi czarnymi plamkami na bokach, grzbiecie i głowie. .

Troć wędrowna (Salmo trutta) — ryba wędrowna, należąca do gatunku Salmo trutta. Osiąga długość ponad 1 m, 30 kg wagi. W porównaniu z łososiem ma bardziej krępe ciało i większą głowę. Grzbiet jest szarawy lub brązowawy, boki jaśniejsze a brzuch srebrzysty. Głowa boki i grzbiet są pokryte licznymi czarnymi plamkami które w czasie tarła mają żółtą obwódkę. Płetwa tłuszczowa czerwono obrzeżona. W okresie tarła u samców pojawiają się czerwone plamki na bokach i przybierają one charakterystyczną miedzianobrązową barwę ciała. Młode osobniki maja ciemne poprzeczne prążkowanie i czerwone plamki na ciele.

Pstrąg potokowy (Salmo trutta fario) - ryba z rodziny łososiowatych (Salmonidae). W Polsce osiąga maksymalnie ok. 80 cm i 5 kg. Kształt torpedowaty ułatwiający życie w wartkim prądzie rzeki. Ubarwienie bardzo zmienne - zależne od miejsca przebywania. Na ciele liczne czarne i czerwone kropki. Brzuch żółtobiały lub żółty. Płetwa tłuszczowa jasna, ciemnoobrzeżona. Młode osobniki mają duże, wyraźne niebieskoszare plamy na bokach. Dorosłe samce mają często hakowato zagiętą ku górze szczękę dolną i dłuższą głowę niż samice.

Pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss) - ryba z rodziny łososiowatych, należąca do rodzaju łososi pacyficznych. Ubarwienie jest zależne od wieku i miejsca przebywania. Najczęściej srebrne boki, niebieskoszary lub zielonoszary grzbiet, różowa wstęga wzdłuż linii bocznej (której zawdzięcza swoją nazwę) oraz zawsze czarne plamki na bokach i płetwach. Długość: do 145 cm, zazwyczaj 40 -60 cm, Waga: do 23 kg, zwykle 4 -5.

Pstrąg źródlany (Salvelinus fontinalis) - ryba z rodziny łososiowatych. Osiąga zwykle 20 -35 (50) cm i wagę do 3 kg. Ciało wydłużone, lekko bocznie ścieśnione. Otwór gębowy sięga za tylną krawędź oka. Grzbiet zielonobrązowy. Na zielonożółtych bokach charakterystyczny marmurkowy wzorek oraz zielone, czerwone i żółte plamki. Płetwy ogonowa i grzbietowa są jasnooliwkowe, ta pierwsza nakrapiana czarnymi plamkami. Płetwy piersiowe, brzuszne i odbytowa są pomarańczowe, ich białe krawędzie mają czarną obwódkę. Samce w okresie rozrodu mają jaskrawopomarańczowe podbrzusze.

Bibliografia http: //www. wedkuje. pl/ryby_w_polsce. html http: //rtw. org. pl/atlas/ http: //www. pzw. org. pl/linczubylublin/cms/10697/atlas_ryb http: //www. sp. poniatowa. pl/comenius/pdf/ryby. pdf http: //palace-pobierowo. pl/ryby-wystepujace-w-baltyku. php

KONIEC