ICESKIS 3 Thema hoogwaardig ruimtegebruik VROM 11 Oktober

ICES/KIS 3, Thema hoogwaardig ruimtegebruik VROM, 11 Oktober 2002 Klimaat voor Ruimte, Ruimte voor Klimaat

Programma Klimaatplatform bijeenkomst (1) 09. 30 - 10. 00 Inloop, koffie 10. 00 - 10. 10 Welkom 10. 10 - 10. 20 Toelichting namens Adviesraad, Prof. Drs. Pieter Bouw (Swiss Airlines) 10: 20 - 10: 40 Toelichting vanuit VROM Mr. Tilly Zwartepoorte (VROM) 10: 40 - 11: 00 'Klimaat voor Ruimte, Ruimte voor Klimaat' Dr. Pavel Kabat (vz co-ordinatiegroep initiatief) 11. 00 - 11. 15 Koffiepauze 11. 15 - 11. 35 UK Tyndall Centre for Climate Change Research 11. 35 - 11. 40 Reactie NWO (Dr. John Marks) 11. 40 - 11. 45 Uitleg parallelsessies Kennisvraag & -aanbod

Programma Klimaatplatform bijeenkomst (2) 11. 45 - 12. 45 Eerste ronde parallelle Deelsessies · Klimaat- en emissie scenario's in de ruimtelijke ordening · Adaptatie en ruimtelijke ordening · Duurzame Energie uit de Groene Ruimte? · De financiële sector en klimaatverandering 12. 45 - 13. 45 Lunch 13. 45 - 14. 45 Tweede ronde parallelle Deelsessies · Landgebruik & Mitigatie, o. a. Veenweidegebied · Kennisoverdracht, participatie en Onderwijs · Klimaat en de kustwateren/Nederlands Continentaal Plat 14. 45 - 15. 00 Pauze 15. 00 - 16. 30 Terugkoppeling van de deelsessies 16: 30 Borrel

Sociaal-Economische Dynamiek Klimaatverandering Risico’s Waterhuishouding Verzekering Energie Visserij Ruimtegebruik Ecosystemen Landbouw Bodem Bosbouw Recreatie Monitoring KANSEN • Integraal adaptatie en mitigatie beleid • Multifunctioneel ruimtegebruik • Innovaties

Economic Activities Climate Change INTEGRATED ASSESSMENT EMISSIONS MONITORING SPATIAL PLANNING Vulnerability of land use water resources COST BENEFIT ANALYSIS Adaptation & Mitigation options Stakeholder consultatio n Dialogue Policy Objectives

Klimaat voor Ruimte, Ruimte voor Klimaat • Het klimaatvraagstuk wordt (mede)ordenend voor de toekomstige (her)inrichting van Nederland en Europa • Hoge mate van synergie en integratie is nodig om klimaatdimensie van verschillende beleidslijnen en maatschappelijke segmenten te kunnen realiseren • Klimaat- kennisinfrastructuur in Nederland: goed op onderdelen, maar grotendeels sectoraal gericht, versnipperd en niet slagvaardig

Klimaatvoor Ruimte, Ruimte voor Klimaat • Inrichting van een geïntegreerd observatiesysteem voor land, lucht en zee(kust): Nederland gidsland? • Internationale inbedding klimaatvraagstuk geeft een belangrijke voorsprong • Van de beoogde integrale benadering van het klimaatprobleem gaat een belangrijke technologische en infrastructurele impuls uit: kansrijke kruis-bestuivingen met private sector

Klimaat voor Ruimte, Ruimte voor Klimaat • Zowel op het gebied van mitigatie als adaptatie is een investeringsimpuls noodzakelijk wil men de doelstellingen van het klimaatbeleid op zowel korte (2008 -2012) als lange termijn (2050) bereiken. • Mitigatie: Korte termijn 6% emissie reductie (50 Mton C eq tov 1990) te bereiken in 2008 -2012; Lange termijn: 80% emissie reductie in 2050? • Adaptatie: Anders omgaan met klimaatrisico’s in landgebruik & waterbeheer: een paradigma verandering is noodzakelijk

Klimaat voor Ruimte, Ruimte voor Klimaat * Soms is technisch/infrastructureel heel wat mogelijk, om de gevolgen van klimaatverandering te beperken: MAAR: * De kost gaat voor de baat uit, * Het is moeilijk draagvlak te krijgen voor maatregelen die pas effect hebben in de toekomst, * Ruimte is schaars. DUS: * Wil men de ambitieuze doelstellingen van het Nederlandse klimaatbeleid bereiken, zal er sociaal draagvlak gecreëerd moeten worden bij de private sector, regionale overheid en maatschapppij, dmv dialoog en investering in educatie.

The framework: 1 2 3 Understanding the NATURAL SYSTEM Operationalisation of MITIGATION policies & management ADAPTATION Monitoring (policy & physical variables) Socio-Economic support for implementation for adaptation & mitigation policies & management Embedding the climate change issue within spatial planning & infrastructure An (inter) national institutional framework

Institionele en infrastructurele inkadering Huidige situatie Beleidsvragen Kennisstructuur Geen Integrale oplossingen Vragen door wetenschap

Institionele en infrastructurele inkadering Klimaat voor Ruimte | Ruimte voor Klimaat

Institionele en infrastructurele inkadering klimaatverandering en ruimtegebruik Kennis Virtual Center European Research Area • Multidisciplinariteit • Facility sharing • Integrale oplossingen • Laagdrempeligheid in samenwerking en aansturing

Subprogramma’s (1): 1) Climate scenarios (climate system & monitoring) 2) Greenhouse gases and aerosol emissions 3) Spatial Strategies for climate change - land use & mitigation - land use & adaptation - land use & energy - transport - integrated assessment & dialogue 4) Innovative core projects: - Peatland areas (Veenweide gebied) - The Northsea/coastal zone - Climate, rivers & spatial planning -Mitigation/adaptation abroad

Subprogramma’s (2): 5) New arrangements and new forms of risk assessment 6) Knowledge transfer & Education 7) Climate neutral entrepreneurship & multiple land use 8) International linkages 9) New projects

Tijdspad Tender & Toetsing ICES/KIS 3 September 2002 (week 39) publicatie regeling, opening tender (uitgesteld naar medio oktober) December 2002 (week 51) sluiting tender (uitgesteld naar mid januari) Januari 2003 (week 4) verzending projectvoorstellen naar KNAW, CPB en andere planbureaus begin juni 2003 (week 23) toetsresultaten beschikbaar, verzending naar Cv. W eind juni 2003 (week 26), advies Cv. W beschikbaar half september 2003 (week 38), besluitvorming kabinet uiterlijk 16 oktober 2003 (week 42): uitslag & beschikkingen gehonoreerde projecten

Het draaiboek voor het schrijven business plan Juli - 11 oktober 2002 , DRAFT 1 businessplan (coördinatiegroep) Oktober 2002 * Laatse fase inventarisatie Kennisvraag (o. a. VROM workshop 11 oktober) * Afstemming Kennisvraag & -aanbod (analyse workshop, * Verwerking resultaten in DRAFT 2 & evaluatie) * Afstemming met ACHT VOOR RUIMTE (m. n. Water, Geo-Informatie) 1 November: Verzending verslag workshop & DRAFT 2 naar deelnemers 18 November: Deadline voor geven commentaar DRAFT 2 richting THEMATREKKERS 25 November: Coördinatie groep overleg December : Definitieve versie Businessplan Januari 2003 : Drukker (week 1), verzending businessplan naar SENTER (week 4) Juni 2003 (? ) : Publieke Platformbijeenkomst