Hoofdstuk 4 Milieuzorg De essentie van de milieuproblematiek

Hoofdstuk 4 Milieuzorg

De essentie van de milieuproblematiek • De natuurlijke ecologische leefomgeving of ‘leefmilieu’. • Er is verontreiniging als de concentratie van de stof hoger is dan normaal. • Milieuverontreiniging vormt een gevaar voor de mens en voor de natuur

Drie vormen van milieuverontreiniging: • Luchtvervuiling • Watervervuiling • Bodemvervuiling

Milieuproblemen • De ozonlaag • Het broeikaseffect

Oplossingen voor de milieuproblematiek De ‘Trias Energetica’ met drie afwegingen: • Voorkomen van onnodig gebruik van energie en grondstoffen. • Hergebruik van afval en het gebruik van duurzame bronnen zoals zonne-energie en windenergie en biomassa. • Een milieubewuste keuze van eindige energiebronnen en efficiënt gebruik ervan

De ontwikkeling van het milieubeleid • Tot 1970 totaal geen aandacht. • Club van Rome, dat in 1972 werd gepubliceerd onder de titel ‘Grenzen aan de groei’. • Een aantal ernstige milieurampen: Torrey Cannion en in een woonwijk in Lekkerkerk.

Wetgeving • Wet verontreiniging oppervlaktewateren, (1970) • Wet inzake de luchtverontreiniging (1970) • Wet chemische afvalstoffen (1976) • Afvalstoffenwet (1977) • Wet geluidshinder (1979) • Interimwet bodemsanering (1982) • Wet milieugevaarlijke stoffen (1986) • Wet bodembescherming (1987) Voor meer eenheid in de wetgeving: • Wet algemene bepalingen milieuhygiëne (1979)

Nationaal Milieu Plan 1 Uitgangspunten: • Vervuiler moet betalen. • Vervuiling bij de bron bestrijden. • Zelfregulering versterken dmv doelgroepenbenadering. • Overheid zoekt naar nieuwe wegen om de externe integratie van het milieubeleid te versterken. • Formulering precieze operationele kwaliteitseisen en in kengetallen. • Het milieu mag niet slechter worden. • Het opslaan van afval goed controleren.

De oplossingen voor de milieuproblemen die in het Nationaal Milieubeleidsplan vermeld worden: • Afval moet weer tot grondstof worden gemaakt (recycling). • Er moet gebruikgemaakt worden van zonne- en windenergie en van waterkracht zodat meer energie bespaard wordt. • Producten moeten van goede kwaliteit zijn waardoor ze langer meegaan. • Producten moeten milieuvriendelijk gemaakt worden.

Andere Nationaal Milieuplannen • NMP+: Versnelling van de milieumaatregelen en de samenleving moet zich meer bezig houden met het milieu. • NMP 2: Verstering uitvoering, zoals het verlenen van integrale milieuvergunningen en het maken van afspraken tussen overheden en bedrijfsleven in conventanten. • NMP 3: Belangrijke maatschappelijke keuzes om de CO²uitstoot terug te brengen en de geluidshinder te beperken. • NPM 4: In 2030 moet sprake zijn van een ‘Gezond en veilig leven in een aantrekkelijke omgeving temidden van vitale natuur, zonder biodiversiteit aan te tasten of natuurlijke hulpbronnen uit te putten’.

Wet Milieubeheer (Wm) • De Wet Milieubeheer (Wm) is met ingang van 1 maart 1993 van kracht geworden. • Het is de belangrijkste nationale milieuwet. • Met de introductie van de Wm verdween aantal milieuwetten. • Het ALARA-beginsel (As Low As Reasonably Achievable).

Overige milieuwetgeving • • • • Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren (Wvo) Wet luchtkwaliteit Wet milieugevaarlijke stoffen (Wms) De Wet vervoer gevaarlijke stoffen (Wvgs) Grondwaterwet (Gww) Wet Bodembescherming (Wbb) Wet geluidshinder Wet verontreiniging zeewater Wet voorkoming verontreiniging door schepen Mijnwet 1903 Ontgrondingenwet Bestrijdingsmiddelenwet 1962 Kernenergiewet Meststoffenwet

Afspraken Verpakkingsconvenant • Meer producten te verkopen zonder verpakking. • Overbodige verpakkingen weg te laten (zoals dubbele omverpakkingen). • Het gewicht van verpakkingen te verminderen. • Meer gerecyclede materialen te gebruiken; • Minder milieubelastende producten in te kopen. • Meermalige verpakkingen te gebruiken.

Convenant Verpakkingen III • Deelconvenant producenten en importeurs. • Deelconvenanten materiaal gebruik. • Deelconvenant zwerfafval. • Integratie Convenant.

Deelconvenant zwerfafval • Hierbij gaat het om blik, papier, karton, glas en kunststof. In 2006 werd ongeveer 61% hergebruikt. • De overheid streeft naar 70%.

Milieuzorgsysteem • Een milieuzorgsysteem is een onderdeel van het managementsysteem. • Het milieuzorgsysteem is gebaseerd op de principes van kwaliteitsmanagement en gaat uit van een risico-inventarisatie en – evaluatie. • Een milieuzorgsysteem geeft een organisatie inzicht in de veroorzaakte milieubelasting en de (milieu)risico’s die daarmee samenhangen.

Basiscomponenten van een goed milieuzorgsysteem • • Milieu-inventarisatie Milieubeleidsverklaring Milieudoelstellingen Evaluatie

Voordelen van en milieuzorgsysteem • Inzicht in de milieuprestaties van de organisatie waarbij alle milieurelevante bedrijfsprocessen op een systematische manier worden bekeken. • De milieurisico’s worden verminderd en uiteindelijk beter beheerst waardoor op kosten wordt bespaard. • Een milieuzorgsysteem leidt tot een systematischer bijhouden van de wettelijke eisen en ontwikkelingen op milieugebied. • Afnemers hebben soms een uitdrukkelijke voorkeur voor leveranciers die een (gecertificeerd) milieuzorgsysteem hebben.

De plaats van ISO 14001 in het milieuzorgsysteem • De ISO 14000 -serie biedt een systematische benadering voor een goed milieuzorgsysteem. • Stelt een organisatie in staat zich te richten op de milieuaspecten die voor de bedrijfsvoering het meest van belang zijn. • Gaat ervan uit dat organisatie acties onderneemt om het milieu te ontzien en daarbij zorgt voor continue verbetering door middel van het toepassen van de Deming Circle: Plan-Do-Check-Act.

Voordelen van de ISO 14001 benadering • Het leidt tot vermindering van kosten van afvalmanagement. • Het leidt tot besparingen in energie en andere grondstoffen en materialen nemen de kosten af. • Leidt tot afnemen van de distributiekosten. • Leidt tot verbetering milieu-imago van de organisatie waardoor mogelijk meer afnemers worden aangetrokken.

Voordelen van de ISO 14001 benadering – vervolg • Leidt tot strategische aanpak waardoor de organisatie meer doet dan door wet- en regelgeving wordt geëist. • Biedt de mogelijkheid gecombineerd te worden met managementsystemen zoals ISO 9001 voor kwaliteit, OHSAS 18001 voor arbo en veiligheid en HACCP voor voedselveiligheid. • De organisatie verkrijgt een structuur voor continue verbetering van milieuprestaties.

ISO 14001 en EMAS Europees Milieumanagementen Audit Schema • Met de EMAS-verordening kunnen zowel industriële bedrijven als dienstverlenende organisaties zich laten registreren. Dit is op vrijwillige basis. • De eisen aan het milieumanagementsysteem in de EMAS-verordening zijn grotendeels gelijk aan de eisen van ISO 14001. • Op een aantal punten is de EMAS-registratie echter breder en dwingender dan ISO 14001.

Milieulogo’s en milieukeurmerken • Ecolabel

Milieulogo’s en milieukeurmerken • Milieukeurlogo

Milieulogo’s en milieukeurmerken • CE-merk