Hoofdstuk 3 Een dynamische visie op talent Wat

Hoofdstuk 3: Een dynamische visie op talent

Wat leer je in hoofdstuk 3? 1 Een dynamische definitie van het begrip talent 1 2 2 3 4 5 een retrospectieve versus een prospectieve visie op talent Een normatieve en een ipsatieve benadering van talent Wat zijn de belangrijkste uitgangspunten van de theorie van complexe dynamische systemen? Wat houdt de talentdriehoek van leerling, leerkracht en taak in? Wat is een talentmoment? Wat zijn de vijf principes van talentontwikkeling?

1 Een dynamische definitie van het begrip talent 1 een retrospectieve versus een prospectieve visie op talent 2 Een normatieve en een ipsatieve benadering van talent

Talent … • … ontwikkelt zich uit de interacties tussen een leerling en de context • … is dus geen eigenschap van een persoon waar de een er meer van heeft dan de ander • … is eerder een eigenschap van het hele systeem • … is daarom iets wat in principe bij elk kind aanwezig is • … komt door de juiste interactie met de omgeving tot uiting

Retrospectief en prospectief • Retrospectief (terugkijkend) onderzoek: de beschrijving van het eindresultaat is het uitgangspunt • • Welke gebeurtenissen in het verleden hebben geleid tot het resultaat nu? Men begint met het eindresultaat en zoekt dan terugkijkend naar vroege uitingen daarvan • Prospectief (vooruitkijkend) onderzoek: het huidige gedrag wordt gevolgd en de mogelijke trajecten vanuit deze startpositie worden beschreven • • Welke talentvol gedrag zie je nu en hoe kun je dat stimuleren? Gericht op de mogelijkheden van een kind

Normatief en ipsatief • Normatieve benadering van talent: Een individuele leerling wordt vergeleken met een groep of groepsgemiddelde • Wie heeft meer talent dan een ander? • Ipsatieve benadering van talent: een leerling wordt vergelijken met zichzelf • De vraag is dan: onder welke omstandigheden laat deze specifieke leerling optimale prestaties zien? Welke contexten zorgen ervoor dat deze leerling kan uitblinken?

2 Wat zijn de belangrijkste uitgangspunten van de theorie van complexe dynamische systemen?

Basismechanismen uit de theorie van complexe dynamische systemen Iterativiteit: elk gedrag (in het systeem) is het gevolg van het gedrag (in het systeem) op een eerder moment

Uitgangspunten • Transitie: overgangstoestand waarin het systeem zichzelf ‘herorganiseert’ • Leren verloopt niet-lineair • Prestaties van een leerling zijn vaak niet stabiel • Een kind heeft niet een ‘niveau’ van functioneren, maar een ‘bandbreedte’ • Prestaties zijn contextgevoelig

Talent als opwaartse spiraal • • • Leerkracht en kind beïnvloeden elkaar voortdurend Het proces wordt per stap bijgestuurd Het heeft een zelforganiserend karakter vanuit de interacties Allerlei factoren versterken elkaar Dit kan leiden tot excellentie Let op: een neerwaartse spiraal is ook mogelijk

3 Wat houdt de talentdriehoek van leerling, leerkracht en taak in?

De talentdriehoek is de basisvorm van een dynamisch systeem van talent

Punten van de driehoek • Leerling (hoofdstuk 4) • • Nieuwsgierigheid is startpunt Exploratiegedrag Verbaal en non-verbaal redeneren Et cetera • Leerkracht (hoofdstuk 5) • • Kan talentvol gedrag zien Kan inspelen op talentvol gedrag • Taak (hoofdstuk 6) • Lesmateriaal moet nieuwsgierigheid prikkelen

4 Wat is een talentmoment?

Talentmoment Een moment in de les waarin de interactie tussen leerlingen, leerkracht en taak optimaal talentontlokkend en -stimulerend is

5 Wat zijn de vijf principes van talentontwikkeling?

Principes van talentontwikkeling 1 2 3 4 5 Iedereen is talentvol Jonge kinderen zijn van nature nieuwsgierig Het zien van talentvol gedrag van kinderen, dit kunnen plaatsen in een ontwikkelingsperspectief en het daarnaar handelen is een motor achter de verdere ontwikkeling van talent bij kinderen Het is belangrijk dat de leerkracht zich ontwikkelt tot talentexpert Casusgegestuurd leren is de beste manier om als leerkracht oog te krijgen voor talentvol gedrag van leerlingen en van jezelf Dit wordt verder uitgewerkt in hoofdstuk 4, 5 en 6