Hoofdstuk 2 Nederlandse rivieren en waterproductie Paragraaf 1

Hoofdstuk 2 Nederlandse rivieren en waterproductie

Paragraaf 1 Het Nederlandse rivierenlandschap Van bron tot monding • Nederland: stroomgebied van vier grote rivieren - Eems - Rijn - Maas - Schelde • Meeste vervuiling bij riviermonding

Soorten rivieren 1. Gletsjerrivieren • Smeltwater van gletsjers • Waterstand in de zomer hoger dan in de winter 2. Regenrivieren • Laag waterpeil in droge tijden • Meeste Nederlandse rivieren 3. Gemengde rivieren • Smeltwater, regenwater en grondwater • Bovenloop: vooral smeltwater • Benedenloop: regenwater en grondwater

Variaties in afvoer 1. Debiet: hoeveelheid water per seconde 2. Regiem: verdeling van hoeveelheid water over een jaar

Paragraaf 2 De Nederlandse strijd tegen water Wateroverlast in Nederland • Rivierenlandschap: vroeger jaarlijks overstromingen • Stilstaand water: sedimentatie van grondsoorten - zand: oeverwallen - klei: komgronden • Rivierenlandschap: risicogebied

Strijd tegen water • Polders - westen en noorden - dijk eromheen - bemaling - sommige polders: boezem • Rivierdijken - zomerdijk - winterdijk - uiterwaard • Overloopgebieden

Ook watertekorten • Perioden van droogte - zomerdroogte - voorjaarsdroogte • Irrigatiesystemen - risico op verzilting

Paragraaf 3 Waterbeheer en transport Verdergaande strijd tegen water • Dijkverlegging • Dijkverhoging • Uiterwaardafgraving • Nevengeulen • Kribverlaging

Waterbeheer belangrijk voor transport • Rijkswaterstaat is verantwoordelijk - veel binnenvaartschepen - afspraken met andere landen - soms: conflicten

Kustverdediging • Getijden (eb en vloed) kunnen de kust beschadigen - dijken waar geen duinen zijn (zeewering) • Watersnoodramp - 1953 - Zuidwest-Nederland - project voor kustverdediging: Deltawerken

Paragraaf 4 Drinkwaterwinning en watergebruik Watergebruik in Nederland • Verschillende functies - drinkwater - landbouw: irrigatie - industrie: proceswater, koelwater • Dagelijks watergebruik persoon: 120 liter - rijken gebruiken minder dan armere mensen - alleenstaanden gebruiken persoon meer dan gezinnen • Watergebruik in landbouw en industrie is afgenomen

Waterwinning in Nederland Drinkwaterwinning door waterleidingbedrijven in een waterwingebied • Grondwaterwinning - meest gebruikt - goede kwaliteit - nadeel: verdroging • Oppervlaktewaterwinning - Maas, Amsterdam-Rijnkanaal, spaarbekkens - meer verontreiniging, dus duurder • Duinwaterwinning - zoetwaterzak - filterende werking duinzand

Regionale verschillen • Landinwaarts: grondwater - zandgronden - goede kwaliteit - bereikbare diepte • Langs de kust: oppervlaktewater - grondwater staat in contact met brak water - veel oppervlaktewater beschikbaar