Hoofdstuk 1 Onzekerheden en significantie Meetonzekerheid fout bij

Hoofdstuk 1: Onzekerheden en significantie • Meetonzekerheid = fout bij het meten van een grootheid – Toevallige fout = door schatting (schaal), random! – Systematische fout = in elke meting, bijv. door fout nulstand • Notatie: - Absolute meetonzekerheid: s = 29, 4 ± 0, 2 cm - Procentuele meetonzekerheid: s = 29, 4 cm ± 0, 7 % • Richtlijn foutenschatting bij aflezen: 1/10 van de kleinste schaal 40, 03 ± 0, 01 m. L

Significantie • Significante cijfers, twee vuistregels • en / eindantwoord in evenveel significante cijfers als de beginwaarde met de minste significante cijfers. Bijv. 153, 7 cm 82, 6 cm=12695, 62 = 1, 27 104 cm 2 • + en - eindantwoord in evenveel getallen achter de komma als de beginwaarde met de minste getallen achter de komma. Bijv. 62, 80 m + 57, 2 m = 121, 0 m Bijv. 62, 80 m – 57, 2 m = 5, 6 m VOORBEELD 10 -MACHT! • De Yes-check! Y: Yep, dit is het antwoord op de vraag! Toch? Controleer dit! E: Eenheid S: Significantie

Voorbeeld – Examen 2015 1/3 van de leerlingen gaf als antwoord een vermogen en niet een tijd!

Werken met eenheden • Eenheden afleiden: gebruik officiele notitie! [ ] = de eenheid van Opg. F = C u, leid de eenheid van C af Antwoord: [F]= [C] [u] N = [C] m [C] = N/m • 9500 k. N/m 2 = …… N/cm 2 3 4 Rekenmachine: 9 5 0 0 * 1 EXP 3 / 1 EXP 4 2 m 2 = dm 102 cm 3 = m 10 -6 3 106 2 km 2 = m 10 -9 3 mm 3 = m

Hoofdstuk 2: Soorten bewegingen: KIES !? t x t v x a v v v a t x v t t x (parabool) t a t v t t v (parabool) A. B. C. D. (parabool) t t t Eenparig versneld Eenparig vertraagd Niet eenparig versneld/vertraagd x x x (parabool) t t t x t a t t t

Hoofdstuk 2: Soorten bewegingen: KIES !? a B t x v a B A D (parabool) A. B. C. D. t x C t a v D C D x A t t v (parabool) t D A t v a A t D t v v v B t t t Eenparig versneld Eenparig vertraagd Niet eenparig versneld/vertraagd x B (parabool) t t x x (parabool) B t x C (parabool) t x t A a C t t t

Formules • Let op eenheden!

Handelingen met grafieken: raaklijn x v a x (m) • Snelheid op 1 tijdstip uit een (x, t)-diagram: raaklijn/steilheid bepalen Raaklijn loopt stukje 200 parallel aan grafiek! Evenveel aan beide kanten! x 150 100 t Let op eenheden! 50 0 2 4 6 t (s) 8 10

Handelingen met grafieken: gemiddelde snelheid • Gemiddelde snelheid op tijdsinterval uit een (x, t)-diagram: aflezen x (m) 200 150 x 100 t 50 0 6 10 8 t (s) • Versnelling uit een (v, t)-diagram: weer vergelijkbaar 2 4

Handelingen met grafieken: oppervlak a v x v (m/s) • Verplaatsing uit een (v, t)-diagram: oppervlaktemethode 200 150 Opdelen in driehoeken, vierkanten, of geschatte vormen met dezelfde grootte 100 50 Let op eenheden! 0 2 4 6 t (s) 8 10 • Richtlijn: verdelen in 5 gebieden. Minder alleen wanneer het écht alleen driehoeken en rechthoeken zijn!

Nauwkeurig werken • Grafieken aflezen doe je met een: - Geodriehoek - Potlood - Rekenmachine x (m) 200 150 100 opmeten: 3, 5 mm x = 150 + 3, 5/11, 5 50 = 165, 2 m opmeten: 11, 5 mm (eindantwoord: x = 165 m) 50 0 2 4 6 t (s) 8 10

Varia • Natuurkundige vrije val is een valbeweging – Zonder wrijving – Met beginsnelheid 0. • In een vrije valt een voorwerp met een versnelling gelijk aan de valversnelling g (op aarde: 9, 81 m/s 2, op andere planeten zie tabel 31 Binas). • Remmen van een auto: stopafstand = remafstand + reactieafstand